|
|
|
Autor |
Wiadomość |
Virg@ |
|
Temat postu: Ks. Jana Poławskiego spis mieszkańców - AD 1662
Wysłany: 20-11-2019 - 16:51
|
|
Dołączył: 19-03-2009
Posty: 780
Status: Offline
|
|
Najwcześniejszym, zachowanym dokumentem, zawierającym spis mieszkańców Odrzykonia k/Krosna (a mieszkało tam wtedy około 873 ludzi), jest „Spis – Nazwiska Odrzykońskie”, opatrzony datą 24 czerwca 1662 roku, sporządzony przez księdza Jana Poławskiego (proboszcza w Odrzykoniu, w latach 1641-1675).
Kopia 11 stronicowego dokumentu znajduje się w zbiorach Muzeum Wsi w Odrzykoniu. W informacjach o dokumencie, spotykam się z opinią, że dokument ten miał być sporządzony ponoć w celach podatkowych.
Zastanawiam się, czy było praktyką, że proboszcz w XVII wieku, który na mocy rytuału rzymskiego z 1614 roku oraz wydanego w 1631 roku jego polskiej wersji, Rytuału Piotrkowskiego, zobowiązany był sporządzać każdego roku Status Animarum parafian (czyli spis dusz, spis wiernych, spis parafian) – sporządzał też spisy wszystkich mieszkańców w celach podatkowych?
Zatytułowanie przez autora dokumentu: „Odrzykon Wieś” może wskazywać na objęcie spisem wszystkich mieszkańców a nie tylko parafian. Jednak sam spis mieszkańców – dołączam wygląd jego 1 i 11 strony - nie wydaje mi się za bardzo pomocny dla celów podatkowych.
Czy według Was, jest to raczej sporządzony przez proboszcza dokument Status Animarum parafian czy też słuszność mają ci, którzy opisują go jako spis mieszkańców w celach podatkowych?
Łączę pozdrowienia –
Lidia |
|
|
|
|
|
Sroczyński_Włodzimierz |
|
Temat postu:
Wysłany: 20-11-2019 - 17:32
|
|
Dołączył: 09-10-2008
Posty: 31603
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
|
|
|
jamiolkowski_jerzy |
|
Temat postu:
Wysłany: 20-11-2019 - 18:02
|
|
Dołączył: 28-04-2010
Posty: 3129
Status: Offline
|
|
Intrygujący jest rok tego spisu. W 1662 roku sejm uchwalił powszechne pogłówne. Ustawa sejmowa z 1662 roku określała, że opodatkowaniu pogłównemu podlegają wszyscy oprócz: dzieci do lat dziesięciu (oszukiwano okrutnie), osób starych (zwykle za takie przyjmowano osoby mające poo wyżej 60 lat) oraz żebraków do roboty niedołężnych. Ale znane mi spisy poboru zawierają kwoty (było sześć stawek). Dobrze byłoby znać wiek spisywanych Na pobieżny oglad wygląda że mało dzieci. To by sugerowały podatkowy charakter. Zatem może to tylko roboczy spis będący podstawa do sporządzenia spisu podatkowego.
Na marginesie kościół tez pobierał podatek na własne potrzebę tj dziesięcinę w różnej postaci, . najpopularniejsze było snopowe. Ale ten spis do tego raczej na pewno nie służył . Dziesięcina była pobierana od całych rodzin , gospodarstw. |
|
|
|
|
|
Virg@ |
|
Temat postu:
Wysłany: 21-11-2019 - 10:33
|
|
Dołączył: 19-03-2009
Posty: 780
Status: Offline
|
|
Włodzimierzu i Jerzy, dziękuję za Wasze spostrzeżenia i podpowiedzi.
Książka Andrzeja Gliwy, Kraina upartych niepogód. Zniszczenia wojenne na obszarze ziemi przemyskiej w XVII wieku, to cenna pozycja, do której postaram się dotrzeć.
A tak przy okazji.
Jey Mość Pani Zophia (Zofia) Kalińska małżonka Jego Mości Pana Jakuba Kalińskiego, Podczaszego Sanockiego, Pani na dziedzicznym Zamku Kamieniec, którą wymienia w spisie sporządzonym w 1662 roku ksiądz Jan Poławski (proboszcz w Odrzykoniu, w latach 1641-1675) – sto siedemdziesiąt lat później, tj. w 1833 roku, została uwieczniona przez wybitne pióro hrabiego Aleksandra Fredry (1793-1876).
JeyMci Pani Zophia (Zofia) Kalińska, primo voto Firlej, secundo voto Ostroróg, de domo Skotnicka – jako Klara Raptusiewiczówna, bratanica i wychowanica Cześnika Macieja Raptusiewicza, to jedna z pierwszoplanowych postaci „Zemsty”.
A wszystko to za sprawą sporu o mur graniczny Zamku Kamieniec (Odrzykońskim zwanym) dwóch skłóconych ze sobą rodów: Firlejów (dolna część zamku) i Skotnickich (jego górna część).
Piotr Firlej dokuczał Janowi Skotnickiemu, za co ten skierował rynny na jego zabudowania. Wtedy Firlej napadł na jego robotników naprawiających mury górnego zamku i zniszczył przy okazji rynny. Skotnicki pozwał go przed sąd i wygrał sprawę. Jednak kres ich długoletnim zatargom położył dopiero ślub zawarty w 1630 roku przez syna Piotra Firleja, wojewodzica Mikołaja Firleja z piękną kasztelanką Zofią Skotnicką.
I pomyśleć tylko, że gdyby sąsiedzi żyli ze sobą w zgodzie, przypuszczalnie „Zemsta” by nie powstała .
Łączę serdeczne pozdrowienia –
Lidia |
|
|
|
|
|
Virg@ |
|
Temat postu:
Wysłany: 22-11-2019 - 13:01
|
|
Dołączył: 19-03-2009
Posty: 780
Status: Offline
|
|
Jerzy Jamiolkowski napisał:
Ustawa sejmowa z 1662 roku określała, że opodatkowaniu pogłównemu podlegają wszyscy oprócz: dzieci do lat dziesięciu […].
Dobrze byłoby znać wiek spisywanych. Na pobieżny ogląd wygląda że mało dzieci. To by sugerowały podatkowy charakter.
Wymieniona w dokumencie z 1662 roku Jey Mość Pani Zofia Kalińska de domo kasztelanka Skotnicka, primo voto Firlej, secundo voto Ostroróg, urodziła się w 1603 roku w Bóbrce.
Zatem, w czasie kiedy sporządzano spis, liczyła sobie 59 wiosen i żyła jeszcze 22 lata, kiedy to zmarła w 1684 roku w Krakowie, mając lat 81 i pochowana została w krakowskim kościele św. Piotra i Pawła.
Mimo iż dokument sporządzony został przez proboszcza (plebana) z Odrzykonia, to z uwagi na występujące poza księdzem Janem Poławskim, na końcu dokumentu osoby pełniące funkcje „urzędowe”, takie jak: wójt prawny, przysiężny oraz urzędnik Odrzykoński (kim by on nie był) - spis sporządzony został jednak dla celów administracyjnych (spis podatników?) a nie kościelnych.
Czyli nie jest to Status Animarum parafian Odrzykonia.
Łączę serdeczne pozdrowienia –
Lidia |
|
|
|
|
|
Virg@ |
|
Temat postu: "Popis Ludności" z 1662 roku dla wsi Odrzykoń
Wysłany: 01-06-2020 - 10:26
|
|
Dołączył: 19-03-2009
Posty: 780
Status: Offline
|
|
„Popis Ludności” z 1662 roku dla wsi Odrzykoń (dawniej Errenberg)
Serdecznie dziękuję za Waszą pomoc i zaangażowanie w odczytanie wielu nieczytelnych zapisów w dokumencie oraz zrozumieniu celu i historycznego tła jego powstania.
Dla zainteresowanych, zamieściłam:
- fotografie 11. stronicowego dokumentu, w formie pliku .PDF > Popis Ludności - wieś Odrzykoń 1662 rok;
- oraz odczytany (w około 98%) dokument z objaśnieniami.
Jeśli ktoś z Was zauważy w dokumencie błędy lub „przekłamania”, to uwagi przyjmę może nie z radością lecz na pewno z wdzięcznością.
Łączę pozdrowienia –
Lidia
P.S.
Plik z fotografiami dokumentu lepiej oglądać przy opcji [Pokaż pasek boczny], będziemy wtedy widzieli kiedy wyświetlają się już wszystkie strony (co niestety trwa jakiś czas).
Lidia |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|