|
|
|
Autor |
Wiadomość |
AgaDama |
|
Temat postu: Apteki w Rzgowie 1910-1930
Wysłany: 12-02-2018 - 19:37
|
|
Dołączył: 29-12-2017
Posty: 70
Status: Offline
|
|
Poszukuję jakiegoś wykazu aptek w Rzgowie z lat 1910-1930. Mój pradziadek Adam Wesołowski jedną prowadził, może znalazłabym przy okazji jakieś informacje o nim, bo niestety utknęłam w miejscu i nie mogę ruszyć do przodu. Będę bardzo wdzięczna za każdą wskazówkę. |
|
|
|
|
|
Krystyna.waw |
|
Temat postu:
Wysłany: 13-02-2018 - 17:18
|
|
Dołączył: 28-04-2016
Posty: 4208
Status: Offline
|
|
Z książki adresowej wynika, że od 1909 działało w Łodzi wojewódzkie stowarzyszenie aptekarzy (str. 70/153)
http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/73544/K ... 39aCz1.pdf
Może zachowały się jakieś dokumenty |
_________________ Krystyna
*** Szarlip, Zakępscy, Kowszewicz, Broczkowscy - tych nazwisk szukam.
|
|
|
|
|
ROMAN_B |
|
Temat postu: Re: Apteki w Rzgowie 1910 - 1930.
Wysłany: 13-02-2018 - 22:58
|
|
Dołączył: 08-01-2012
Posty: 1200
Status: Offline
|
|
Witaj!
Posty należy podpisywać przynajmniej imieniem, tak wymaga regulamin naszego forum.
Moim zdaniem do ustalenia jakiś informacji o Twoim pradziadku jest poznanie tematu związanego z farmacją, aptekami, aptekarzami, pracownikami aptek, przepisami, ustawami związanymi z prawem wykonywania zawodu aptekarza w Królestwie Polskim do roku 1918 [ zabór rosyjski ] oraz w od roku 1918 do roku 1939 już w niepodległej Polsce?
Może poniższe informacje pomogą Ci w dalszych poszukiwaniach informacji o Twoim pradziadku?
Z treści Twojego postu wynika, że Twój pradziadek Adam Wesołowski w latach 1910 – 1930 „prowadził” aptekę w Rzgowie. Tu powstaje pytanie, co to znaczy „prowadził aptekę”? Czy był właścicielem apteki, czy był jej zarządcą, czy też tylko pracował w aptece? W Rzgowie do roku 1945 była tylko jedna apteka. Na przełomie roku 1924 i roku 1925 właścicielem [ aptekarzem ] był Bronisław Kosiński. W roku 1935 aptekę kupił magister farmacji [ aptekarz ] Henryk Umbreit. Przynajmniej do roku 1945 apteka pozostawała własnością Henryka Umbreit.
Informacje te pochodzą z:
1. Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej; Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Generalna Dyrekcja Służby Zdrowia; R. Olesiński, W. Merkel i S-ka, Warszawie 1924/25.
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/applet? ... index.djvu
2. Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy-dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykazy: aptek, szpitali, ubezpieczalni społecznych, ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny Cz. VIII Apteki; Samorządowy Instytut Wydawniczy; Warszawa, 1939.
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=101308
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/applet? ... x.djvu&p=3
Wspomniane powyżej spisy nie wymieniają osoby o nazwisku Adam Wesołowski.
Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy-dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykazy: aptek, szpitali, ubezpieczalni społecznych, ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny Cz. III Farmaceuci; Samorządowy Instytut Wydawniczy; Warszawa, 1939 – nie wymienia nazwiska Adam Wesołowski.
http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmeta ... AB064A3-16
Rzgów do 1918 roku znajdował się w Królestwie Polskim [ zabór rosyjski ]. Do tego czasu obowiązywały przepisy zaborcy. W dawnym zaborze rosyjskim obowiązywały dwie ustawy dotyczące aptek – ustawa z 1844 roku, wydana dla Królestwa Polskiego przez Radę Administracyjną oraz ustawa rosyjska z 1905 roku. W Ustawie dla farmaceutów i aptek z 21 października 1844 roku w tytule II „O aptekach”, paragrafie 23 „Zakładanie aptek” czytamy: „W kraju Królestwa Polskiego apteka założoną być może za zezwoleniem Komisji Rządowej w każdym miejscu, gdzie dogodność mieszkańców tego wymaga i gdzie przez to inne, już istniejące apteki, na niemożność należytego ich utrzymania narażone nie będą”. Ustawa ustalała szczegółowo kwalifikacje pracowników, procedurę zakładania, sprzedaży i dzierżawienia aptek, omawiała sposób urządzenia aptek, zasady sprzedaży medykamentów, sprawy nadzoru i kontroli.”. Ustawa wprowadzała cztery kategorie pracowników – aptekarza, prowizora, pomocnika i ucznia. Poszczególne kategorie pracowników dawały różne uprawnienia. Aby uzyskać każdy z tych stopni trzeba było wylegitymować się odpowiednimi kwalifikacjami, potwierdzonymi między innymi: dyplomami wyższych uczelni, zdanymi egzaminami państwowymi, praktykami, stażami, patentami itp. System kształcenia był skomplikowany i długotrwały.
„W Królestwie Kongresowym egzaminowano uczniów w Urzędzie Lekarskim ze znajomości łaciny, języka rosyjskiego, niemieckiego, kaligrafii i arytmetyki. Po trzech latach praktyki oraz zdanych egzaminach uczeń zostawał pomocnikiem aptekarskim. W latach 1809-1832 egzaminowanie uczniów było w gestii Rady Ogólnej Lekarskiej, która sprawdzała znajomość łaciny, języków rosyjskiego i niemieckiego oraz kaligrafii i arytmetyki. W 1833 r. wprowadzono nowe zasady egzaminacyjne. Odtąd uczniowie musieli zdawać egzamin przed rozpoczęciem nauki w aptece, a po odbyciu czteroletniej praktyki pod nadzorem asesora farmacji musieli w obecności lekarza wykazać się znajomością farmacji praktycznej, farmakognozji, początków botaniki, fizyki i chemii, czytania rękopisów aptecznych i tłumaczenia farmakopei. Następny program kształcenia i obowiązki w czasie pracy uczniów i pomocników aptekarskich określiła Ustawa aptekarska z 1844 r., która wymagała, aby kandydat na ucznia aptekarskiego ukończył 4 klasy gimnazjum (tak było do 1916 r.) i miał od 14 do 18 lat (najczęściej 15). Przed przyjęciem do apteki kandydat na ucznia musiał złożyć w Urzędzie Lekarskim egzaminy ustne z języków: rosyjskiego, polskiego, łacińskiego i niemieckiego oraz z zasad arytmetyki. Ponadto musiał wykazać się kaligraficznym charakterem pisma i dobrym zdrowiem. Po trzech latach nauki mógł zdawać przed Radą Lekarską egzamin na podaptekarza. Rada była uprawniona do wydawania patentów na wykonywanie zawodu i przyjmowania przysięgi, uprawniających do wykonywania zawodu. W 1857 r. w Warszawie powstała Akademia Medyko-Chirurgiczna, która przejęła od Rady Lekarskiej uprawnienia w zakresie egzaminowania uczniów aptekarskich. (…). W 1880 r. Rada Lekarska ponownie zatwierdziła dotychczasowy trzyletni okres kształcenia uczniów, wprowadziła obowiązek ukończenia 5 lat gimnazjum dla osób ubiegających się o przysposobienie w aptece, zastrzegając wyższe przywileje tym, którzy ukończyli wszystkie klasy wspomnianej szkoły. Uregulowany prawnie został także czas praktyki aptecznej, który wynosił 2 lata dla uczniów po gimnazjum, a od 2,5 do 3 dla tych, którzy go nie ukończyli. Półroczny okres karencji pozostawiono do umowy między uczniem, a pracodawcą. Zdany egzamin pomocnikowski dawał przywileje uczęszczania na studia bez wstępnego egzaminu lub pracy w aptece w stopniu pomocnika i uczęszczaniu na studia, również bez egzaminu w dowolnie wybranym przez siebie terminie. Ponadto nakazywano egzaminatorom relacjonować Departamentowi Medycznemu Cesarstwa o uczniach z niedostateczną wiedzą, wielokrotnie nieprzygotowanych, aby aptekarze nie kontynuowali współpracy z nimi. Program nauczania uniwersyteckiego oraz przedmioty, które winni opanować przyszli farmaceuci też pozostawały w gestii Rady. (…)”. [ za Hanna Kromczyńska: Pomocniczy personel fachowy aptek na ziemiach polskich do roku 1989; Poznań 2011, strona 33, 34 ].
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w roku 1918 działalność aptek, system kształcenia opierała się na ustawodawstwie 3 zaborców, to jest na przepisach Pruskich, Austriackich i Rosyjskich. Ustawa aptekarska z roku 1844 w znacznej części obowiązywała na terenach byłego zaboru rosyjskiego do roku 1938, a niektóre jej paragrafy aż do roku 1951, natomiast wspomniana rosyjska ustawa lekarska z 1905 roku obowiązywała na obszarze niektórych województw wschodnich. W 1938 roku pojawiła się pierwsza w niepodległej Polsce ustawa o wykonywaniu zawodu aptekarza. Była bardzo potrzebna ze względu na konieczność ujednolicenia sposobu wykonywania tego zawodu na wszystkich ziemiach po zaborach. Ustawa regulowała:
• jakie czynności wchodzą w zakres wykonywania zawodu aptekarza;
• jak nabywane są uprawnienia do zarządzania apteką;
• na jakiej podstawie następuje utrata uprawnień do wykonywania zawodu.
Ustawa z dnia 25 marca 1938 r. o wykonywaniu zawodu aptekarskiego [ Dz.U. 1938 nr 23 poz. 202 ]
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/downl ... 380202.pdf
Proponuję Ci zapoznanie się z wspomnianą przeze mnie ustawą o wykonywaniu zawodu aptekarskiego z roku 1938 ponieważ dowiesz się między innymi z niej jakie szkoły, patenty, uprawnienia, certyfikaty, pozwolenia uzyskane przed rokiem 1918 [ zabór Pruski, Austriacki, Rosyjski ] uprawniają do prowadzenia apteki i wykonywania różnych zawodów aptekarskich oraz po roku 1918.
Poniżej zamieszczam 3 linki do 3 publikacji, które przybliżą Ci co nieco zawód aptekarza oraz inne zawody aptekarskie z okresu rozbiorów i II RP wraz z unormowaniami prawnymi. Moim zdaniem warto przeczytać sugerowane przeze mnie opracowania ponieważ dowiesz się z nich co powinien spełnić Twój pradziadek aby rozpocząć naukę w zawodzie aptekarskim i jakie uzyskać przeszkolenie, jakie i gdzie zdać egzaminy, jakie uzyskać pozwolenia, patenty, uprawnienia, certyfikaty [ itp. ] aby pracować w jakimś z wymienionych powyżej zawodów aptekarskich z Królestwie Polskim [ zabór rosyjski ] albo w zaborze pruskim lub austriackim. Po dokładnej analizie danych zapewne dojdziesz do wniosku w jaki sposób prowadzić dalsze poszukiwania, gdzie szukać informacji [ w jakich archiwach, w jakich instytucjach, w jakich szkołach itp. ] o Twoim pradziadku.
Proponowane publikacje, artykuły itp.:
1. Hanna Kromczyńska: Pomocniczy personel fachowy aptek na ziemiach polskich do roku 1989; Katedra i Zakład Historii Nauk Medycznych Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu; Poznań 2011 – Rozprawa Doktorska.
http://www.wbc.poznan.pl/Content/258866/index.pdf
2. Wojciech Giermaziak: Aptekarstwo polskie na tle przemian politycznych, gospodarczych i społecznych państwa w latach 1918–1926; Historia Farmacji nr 4, Tom 66; Warszawa 2010, strona 251-259.
http://www.ptfarm.pl/pub/File/Farmacja% ... arstwo.pdf
3. Lista lekarzy i aptekarzy w Królestwie Polskim oraz chirurgów, felczerów i akuszerek na rok 1839. – znajdziesz też informacje o przepisach regulujących wymienione zawody.
http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=3167
Poniżej 2 linki do informacji o aptekarzu ze wsi Rzgów Henryku Umbreit [ właściciel apteki w latach 1935 – 1945 ], jego rodzinie, w tym też zdjęcie przedstawiające budynek apteki przed rokiem 1939:
http://gimrzgow.com.pl/przywrocic_pamie ... breit.html
http://gminarzgow.pl/new/dokumenty/proj ... ryczna.pdf
Potomkiem mgr farmacji Henryka Umbreit, aptekarza ze wsi Rzgów, z jest prof. dr hab. farm. Michał Henryk Umbreit, emerytowany profesor Wydziału Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Profesor obecnie pracuje w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Hipolita Cegielskiego w Gnieźnie w Instytucie Nauk o Zdrowiu. Może warto skontaktować się z profesorem Michałem Umbreit, który może posiadać jakieś informacje o Twoim pradziadku Adamie Wesołowskim, który według Ciebie pracował w aptece w Rzgowie w latach 1910 – 1930? Może jakiś kontakt do profesora podadzą Ci na uczelni w Gnieźnie?
Pozdrawiam – Roman. |
|
|
|
|
|
Koluszkowski_Henryk |
|
Temat postu:
Wysłany: 14-02-2018 - 00:38
|
|
Dołączył: 31-10-2013
Posty: 189
Status: Offline
|
|
Do AgaDama - po pierwsze podaj o jaki Rzgów chodzi. ROMAN_B napisał, że w l. 1924/25 aptekę w Rzgowie prowadził Bronisław Kosiński, dotyczy to Rzgowa koło Konina. Dla Rzgowa koło Łodzi "Księga adresowa na 1928 r." podaje: skład apteczny - Biełous R., apteka - Szlachowicz N. |
|
|
|
|
|
AgaDama |
|
Temat postu:
Wysłany: 14-02-2018 - 19:40
|
|
Dołączył: 29-12-2017
Posty: 70
Status: Offline
|
|
Dzień dobry
Panie Romanie, serdecznie dziękuję za pomoc i cenne informacje. Na chwilę obecną przejrzałąm pobieżnie udotępnione przez Pana linki ale zaraz zabieram się do gruntownego czytania. Z pewnością ułatwi mi to dalsze poszukiwania. Nie wiem czy mój pradziadek był właścicielem apteki czy też tylko w jakiejś z nich pracował. W akcie urodzenia mojego dziadka jest tylko napisane: Adam Wesołowski - aptekarz ze Rzgowa. W jego przypadku chodzi o Rzgów koło Łodzi. Nie znalazłam jednak w "Urzędowym spisie lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej" przy woj. łódzkim informacji, że był on właścicielem, co każe mi przypuszczać, że tylko w którejś pracował. Ale dzięki tym ustawom, które Pan przesłał, mam nadzieję, że uda mi się dowiedzieć w jakiej szkole mógł się uczyć aptekarstwa.
Jeszcze raz bardzo dziękuję za fachową pomoc i cenne wskazówki.
Pozdrawiam serdecznie
Agnieszka Damasiewicz |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|