Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

flag-pol flag-eng home login logout Forum Fotoalbum Geneszukacz Parafie Geneteka Metryki Deklaracja Legiony Straty
czwartek, 28 marca 2024

longpixel


Napisz nowy temat   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Autor Wiadomość
ROMAN_BOffline
Temat postu: Rozważania o nazwisku Wołos vel Wołosz oraz Badowiec.  PostWysłany: 27-09-2016 - 23:48
Sympatyk


Dołączył: 08-01-2012
Posty: 1192

Status: Offline
Witaj Grzegorzu.
Na początek dwa nazwiska – oba z poprzedniego Twojego postu. Może później coś napiszę o pozostałych nazwiskach jak znajdę trochę więcej czasu.

Nazwisko Wołos vel Wołosz.
W Polsce wyraz vel używany jest i był używany w przeszłości tylko dla połączenia określeń synonimicznych, szczególnie nazwisk, pseudonimów tej samej osoby. Vel ‘albo, czyli, albo też’. Tak więc Wołos albo, czyli, albo też Wołosz.
Wołoch, Wołoszyn, Wołosz, Wołosza, Wałach, Wałaszyn, Waloch, Wołochy, Wołosi, Wołoszy, Wałachy, Wałaszy, Wałosi, Wołosza, Wałasza, Wałachy odnoszą się do kraju o nazwie Wołoszczyzna. Wołoszczyzna [ po rumuńsku Țara Românească albo Valahia ] – kraina historyczna w Rumunii, obejmująca Nizinę Wołoską, położona pomiędzy Karpatami Południowymi a dolnym Dunajem. Dzieli się na Muntenię [ Multany] oraz Oltenię, położoną na prawym brzegu rzeki Aluty. Wołosi to zbiorcza nazwa różnych grup etnicznych zamieszkujących pierwotnie Półwysep Bałkański, posługujących się językami wschodnioromańskimi. Określenie Vlach pochodzi od germańskiego walh / wealh "obcy", "nieznajomy" i było używane przez dawne ludy germańskie jako określenie początkowo człowieka posługującego się językiem celtyckim, później romańskim. Jest więc egzoetnonimem [ nazwa nadana przez przedstawicieli obcej grupy ]. To samo pochodzenie mają słowa Walon czy Walijczyk. Po Germanach słowo odziedziczyli Słowianie. W języku słowiańskich pierwotnie była tak nazywana ludność pochodzenia romańskiego na terenie Półwyspu Bałkańskiego. Wywodzona jest od nazwy celtyckiego plemienia Wolków, osiadłego w starożytnej Galii Narbońskiej. Tak więc Wołos vel Wołosz to nazwa etniczna, określająca człowieka pochodzącego z Wołoszczyzny.

Nazwisko Badowiec.
Nazwisko Badowiec można spróbować rozszyfrować na dwa sposoby.
Pierwszy z nich może polegać na tym, że ta nazwa osobowa składa się z dwóch członów to jest z tematu Bad–, czyli rdzenia tego miana oraz z sufiksu –owiec [ Bad + owiec = Badowiec; Bad–owiec ]. Sufiks –owiec dodawany do rzeczowników, używany był i jest do tworzenia rzeczowników rodzaju męskiego oznaczających wykonawcę czynności związanej z rzeczownikiem [ osoba zajmująca się czymś ] lub posiadacza jakiejś cechy; na przykład: trójrzędowiec, apartamentowiec, biurowiec, tankowiec, wieżowiec, węglowiec, wirowiec, klatkowiec, wyścigowiec, półzawodowiec, dźwiękowiec, fachowiec, sportowiec, naukowiec, oświatowiec, żużlowiec itp. Tak więc i miano Badowiec może być nazwą rodzaju męskiego oznaczającego wykonawcę jakieś czynności związanej z rzeczownikiem lub posiadacza jakieś cechy. Zatem, spróbujmy ustalić co może znaczyć słowo „Bad”?
Jest w języku niemieckim jest rzeczownik „bad”, który ma kilka znaczeń:
• łazienka,
• łaźnia,
• kąpiel,
• zdrój – tylko w staromodnym znaczeniu.
Tak więc Badowiec to może być hybryda językowa polsko – niemiecka, utworzona od niemieckiego słowa bad przy pomocy polskiego sufiksu –owiec i polskimi odpowiednikami byłyby nazwy: łazienkowiec, łaźniowiec, kąpielowiec, zdrojowiec. Wszystkie te polskie odpowiednik nazwy badowiec oznaczają osobę, która zajmowała się najprawdopodobniej zawodowo obsługą łaźni, łazienki lub/i przygotowywała kąpiel.
Zatem nazwisko Badowiec mogło powstać od apelatywu badowiec, który oznacza osobę zajmującą się zawodowo obsługą łaźni, łazienki lub/i przygotowywaniem kąpieli a on od niemieckiego słowa bad ‘łazienka, łaźnia, kąpiel, zdrój’.

Drugi sposób. Związany jest z drugą funkcją przyrostka –owiec. Przyrostek –owiec jest złożonym sufiksem i powstał od sufiksu –ec [–owi + –ec = –owiec ]. Format –ec i jego forma złożona –owiec przynależy też do formacji przyrostków pełniących funkcję patronimiczną, która polegała na nazywaniu dzieci od nazwiska, imienia, przezwiska, przydomka ojca a w przypadku jego braku od nazwiska, imienia, przezwiska czy przydomka matki. Zatem, ustalmy o jaką nazwę osobową może chodzić? Wiemy już, że rdzeniem miana Badowiec jest temat Bad–. Tak więc nazwą jakiej poszukujemy jest miano Bad. Bad to może być skrócona nazwa dwuczłonowego imienia słowiańskiego, staropolskiego, chrześcijańskiego lub innego imienia dwuczłonowego. Może to być też jednoczłonowe imię lub/i przezwisko. Forma graficzna Bad może być obocznością formy graficznej Bąd. Bad mogło powstać w wyniku błędu pisarskiego i zamiast Bąd zapisano Bąd [ Badowiec zamiast Bądowiec ]. W przypadku zapisu graficznego Bąd [ Bądowiec ] to skrócone imię Bąd [ Bad ] mogło powstać od: Bąd, Bądz, będ, będz – od prasłowiańskiego *bǫdi, tryb rozkazujący *bǫdǫ, czas przeszły byti, bądź, będę, być, staropolskie Będzi i Bądź – formy rozkaźnika 2 osoby. Imię [ znane z derywatów sufiksalnych ] / nazwa osobowa [ dająca początek nazwom dzierżawczym takim jak Będów, Będowo – nieistniejąca, ok. 11 km na północ od Buku ] lub temat słowiańskich / staropolskich imion jednoczłonowych Bąd-al // Będ-al, Bąd-ek // Będ-ek, Bąd-k // Będ-k, Bąd-ko // Będ-ko, Bąd-osz // Będ-osz, Bąd-usz // Będ-usz, Bądz-ř, Bądz-ek, Bądz-iej // Będz-iej, Bądz-ko, Bądz-ik // Będz-ik, Bądz-isz // Będz-isz, Będ-ost, Bą-sz / /Bę-sz oraz imion złożonych:
• w pierwszym członie: Będziemir, Bądzsław, Bąsław, Będzieciech [ Będziech, Będziesz ], Będziemir, Będziemirz, Wędziemir, Będomir;
• w drugim członie: Nasiębąd, Nasiębud, Nieprzebąd, Nieprzebud, Niesiebąd, Niesiebud, Przebąd, Wszebąd, Zbąd, Zdziebąd.

To tylko moje rozważania na temat ewentualnego pochodzenia nazwiska Wołos vel Wołosz oraz Badowiec.

Pozdrawiam – Roman.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
GashlugOffline
Temat postu: Rozważania o nazwisku Wołos vel Wołosz oraz Badowiec.  PostWysłany: 28-09-2016 - 00:00
Sympatyk


Dołączył: 16-11-2015
Posty: 150

Status: Offline
Romanie, bardzo serdecznie dziękuję. Jeśli chodzi o nazwisko Badowiec, to chyba ten drugi sposób może być najwłaściwszy, gdyż ród ten jest raczej związany z Podlasiem i kulturą bardziej słowiańską, a nawet wschodniosłowiańską niż niemiecką. Sporo osób o tym nazwisku mieszka na ten przykład także w Rosji.

_________________
Pozdrawiam
Grzegorz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Gawroński_ZbigniewOffline
Temat postu:   PostWysłany: 28-09-2016 - 00:21
Sympatyk


Dołączył: 16-06-2015
Posty: 2694

Status: Offline
Litwos napisał:
Witam,

poprosze o pochodzenie nastepujacych nazwisk:

1. Respondowski, Respondek, Respond
2. Czeszka

Dziekuje z gory.


U Rymuta oczywiście - jak łatwo się domyślić - pierwsze trzy nazwiska od respondować = odpowiadać na pytania, pochodzą.

Czeszka to zdrobnienie od imienia Czesław.

Ja mam pewne wątpliwości odnośnie nazwisk Respondo-podobnych. Jednak uwzględniłbym również etymologię od "techniki" śpiewania: responsorium, czyli śpiewania na zasadzie dialogu. (Tak obecnie śpiewa się Liturgię Godzin i psalm na Mszy)

_________________
Zbigniew
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wladyslaw_MoskalOffline
Temat postu:   PostWysłany: 28-09-2016 - 05:38
Sympatyk


Dołączył: 25-04-2008
Posty: 1537

Status: Offline
ROMAN_B napisal 27-09-2016 ;

Nazwisko Wołos vel Wołosz.
W Polsce wyraz vel używany jest i był używany w przeszłości tylko dla połączenia określeń synonimicznych, szczególnie nazwisk, pseudonimów tej samej osoby. Vel ‘albo, czyli, albo też’. Tak więc Wołos albo, czyli, albo też Wołosz.
Wołoch, Wołoszyn, Wołosz, Wołosza, Wałach, Wałaszyn, Waloch, Wołochy, Wołosi, Wołoszy, Wałachy, Wałaszy, Wałosi, Wołosza, Wałasza, Wałachy odnoszą się do kraju o nazwie Wołoszczyzna. Wołoszczyzna [ po rumuńsku Țara Românească albo Valahia ] – kraina historyczna w Rumunii, obejmująca Nizinę Wołoską, położona pomiędzy Karpatami Południowymi a dolnym Dunajem. Dzieli się na Muntenię [ Multany] oraz Oltenię, położoną na prawym brzegu rzeki Aluty. Wołosi to zbiorcza nazwa różnych grup etnicznych zamieszkujących pierwotnie Półwysep Bałkański, posługujących się językami wschodnioromańskimi. Określenie Vlach pochodzi od germańskiego walh / wealh "obcy", "nieznajomy" i było używane przez dawne ludy germańskie jako określenie początkowo człowieka posługującego się językiem celtyckim, później romańskim. Jest więc egzoetnonimem [ nazwa nadana przez przedstawicieli obcej grupy ]. To samo pochodzenie mają słowa Walon czy Walijczyk. Po Germanach słowo odziedziczyli Słowianie. W języku słowiańskich pierwotnie była tak nazywana ludność pochodzenia romańskiego na terenie Półwyspu Bałkańskiego. Wywodzona jest od nazwy celtyckiego plemienia Wolków, osiadłego w starożytnej Galii Narbońskiej. Tak więc Wołos vel Wołosz to nazwa etniczna, określająca człowieka pochodzącego z Wołoszczyzny.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Panie Romanie,

o pochodzeniu nazwiska Woloszyn, nazwiska moich pradziadow pisalem juz w 2008r.
Moj wywod wlasciwie zaprzecza temu co Pan napisal, ale uznaje i pdziwiam Pana wiedze , wiec prosze nie brac mi za zle, ze dolaczam sie z moim wpisem do dyskusji o tym nazwisku.


Post z 2008-02-18
Nazwisko Woloszyn. Jeden z moich pradziadow ze strony matki [dziadek mojego dziadka z Plawa - wchloniete przez Stalowa Wole], nosil nazwisko Woloszyn. To spowodowalo, ze interesowalo mnie od dawna, jak moglo powstac i jaka jest historia nazwiska Woloszyn. Wg prof K. Rymuta, nazwisko Wlosaty odnotowane w Polsce juz w 1209 r. obecnie juz zaniklo, bo zostalo zastapione podobnymi nazwiskami, ale pierwotnie oznaczalo kogos, kto mial obfite wlosy. Nazwisko Wlosek [od wlosa], wg prof K. Rymuta odnotowane w 1486 r., najliczniej wystepuje w okolicach Lublina i Krakowa. Nazwisko Wolos [takze kiedys znaczylo wlos], chyba bylo nazwiskiem z plemienia Ledzian, bo wystepuje najliczniej w trojkacie Radom - Lublin - Rzeszow. Nazwisko Wolosz, czyli ktos z obfitymi wlosami, odnotowane w 1442 r., najliczniej wystepuje w rejonie Kolbuszowej, Tarnobrzegu i Stalowej Woli, czyli w obrebie wystepowania nazwiska Wolos. Nazwisko Woloszyn, czyli syn Wolosza, odnotowane juz 1359 r., najliczniej wystepuje w okolicach Niska - Stalowej Woli, czyli w centrum wielu staropolskich nazwisk wskazujacych, ze niegdysiejsi posiadacze mieli ofite, bujne wlosy. Chyba to byla cecha plemienia Ledzian, wyrozniajaca ich sposrod innych plemion slowianskich, bo wymienione stare przezwiska a obecnie nazwiska, "dopasowane" sa do granic dawnego Ksiestwa Sandomierskiego i pozniejszego wojewodztwa sandomierskiego [ przed oddzieleniem woj. lubelskiego ok. XVII wieku]. Zasieg Ksiestwa Sandomierskiego, w przyblizeniu pokrywa sie z zasiegiem dawnych siedzib Ledzian. Przypisywanie nizansko-stalowowolskim Woloszynom pochodzenia woloskiego, co ma potwierdzac nazwa jastkowskiego przysiolka Woloszyny [Jastkowice - wioska na prawym brzegu Sanu], zamieszkalego pierwotnie przez rodzine Woloszynow,jest grubym bledem. Nazwisko Woloszyn na pewno bylo juz wczesniej znane w Polsce, skoro zostalo odnotowane w 1359 r., a glowna migracja woloskich plemion pasterskich w okolice Rawy Ruskiej i gorzyste tereny Bieszczad i Beskidow nastapila na przelomie XV - XVI wieku. Pierwsze nadania wedlug prawa woloskiego dla pasterzy woloskich w Beskidach, nastapily po 1420 r. Wtedy tez Wolochami nazywano pasterzy, bez wzgledu na to skad pochodzili. Dokument z 1422 r. dotyczacy Lubyczy [kolo Tomaszowa Lubelskiego], w ktorym wymienia sie Jakuba i Miczka Wolochow, potwierdza teze, ze wolochami nazywano pasterzy i w tym przypadku nawet kniaziow woloskich. Zakladanie 100 kilometrowych wedrowek wiosenno-jesiennych ze stadami przez bezdroza puszcz pokrywajacych Polske, z odleglych Bieszczad lub okolic Rawy Ruskiej tylko do rejonu Dolnego Sanu, to bledna hipoteza. To bylo i jescze jest niemozliwe. Stada w czasie tak dalekich wedrowek bylyby potopione w wezbranych strumieniach i rzekach lub wyzdychaly by wskutek przeziebien i wycienczenia dluga wedrowka. Przy tej hipotezie, nie wyjasnia sie takze, jak karmiono wedrujace stada, bo miejscowa ludnosc chyba nie zgadzala sie na bezplatne popasy na ich polach i lakach oraz w jaki sposob regulowano obowiazkowe wtedy oplaty mostowe na wiekszych rzekach, bedace powaznym zrodlem dochodow krolewskich. Nazwisko Woloch odnotowane w starych dokumentach, prawie nie wystepuje w okolicach Dolnego Sanu i nie nalezy go wiazac z staropolskimi, miejscowymi nazwiskami Wolosz i Woloszyn / = syn Wolosza/. Roznica w etymologii nazwisk Wolosz i Woloch, jednoznacznie pozwala na odrzucenie opowiesci o osadnictwie pasterzy woloskich czyli wolochow, w okolicach Dolnego Sanu. Zatem moj pradziad Woloszyn nie byl potomkiem wolocha - pasterza woloskiego, ale jest potomkiem Wolosza ze slowianskiego plemienia Ledzian.

Dodam, ze wg Lustracji krolewszczyzn woj. sandomierskiego z 1744, kilku kmieci w Jastkowicach nosi nazwisko Woloszyn, a Jedrzej Woloszyn i Szymon Woloszyn sa wlascicielami barci woloszynskiej, ktora byla zalazkiem
obecnej, lesnej osady Woloszyny.

Nazwisko 'Wołoszyn'[wg K. Rymuta] najczęściej występuje w:
1.Nisko (584)
2.Stalowa Wola (319)
3.Bolesławiec (290)
4.Kraśnik (230)
5.Przeworsk (207)
6.Biłgoraj (191)
7.Tomaszów Lubelski (157)

Z powazaniem
Wladyslaw Moskal
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
wilk_magdalenaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 28-09-2016 - 09:54
Sympatyk


Dołączył: 26-01-2015
Posty: 31

Status: Offline
Witam

Powracam do nazwiska Wołoszynowicz. Czy wiedza Władysława rzuca nowe światło rozważań? Stare nazwisko występujące na dawnych terenach Rzeczpospolitej (obecnie Ukraina Zachodnia).

Pozdrawiam

Magda
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
KarwalskaJustynaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 28-09-2016 - 10:07
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 24-02-2015
Posty: 422

Status: Offline
Proszę o próbę wyjaśnienia nazwisk:
1. Bartel
2. Coiński/Coińska
3. Lelit

Napisalam jeszcze raz, by było to wyraźniejsze Wink

_________________
Pozdrawiam
Justyna
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
SzuwarOffline
Temat postu:   PostWysłany: 28-09-2016 - 10:15
Sympatyk


Dołączył: 11-06-2015
Posty: 234

Status: Offline
Gashlug napisał:
Bardzo proszę o próbę wyjaśnienia pochodzenia dość trudnych nazwisk:

1. Badowiec
2. Sterkowski
3. Płaza
4. Ochab
5. Łoboda
6. Terc


Z góry dziękuję


Odnośnie nazwiska Badowiec - Nazwiska Podlaskie


Cytat
,,Nazwiska ukraińskie mają dość rozgałęzioną morfologię. Tworzono je przy pomocy dużej ilości przyrostków, takich jak chociażby -ko (-ко), -ij (-ій), -ec (-ець), -acz (-ач), -uch, -ucha (-ух, -ухa), -no (-но), -ak (-ак), -acz (-ач), -ło (-ло), -jło (-йло) -in (-ін, -ин), choć akurat ten ostatni sufiks jest charakterystyczny dla nazwisk rosyjskich (podobnie jak -ow i -ew). Przykłady nazwisk z takimi przyrostkami znajdziemy również na Podlasiu: Czapko, Gajko, Kośko, Poskrobko, Żmieńko (od жменя – garść), Badowiec, Sutyniec, Dyrkacz,,

proszę tu jest wszystko albo prawie wszystko

Podlaskie nazwiska


http://nadbuhom.pl/art_2545.html

Nazwisko jest bez wątpienia pochodzenia ukraińskiego

w/g opracowania etymologii nazwisk - Ewa Szczodruch

główne źródła:

a/ Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999
b/ Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001
c/ Zofia Kaleta, „Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Odmiejscowe nazwy osobowe”, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1997


Badowiec - od badać ‘szukać, pytać, poznawać’. ?

_________________
Andrzej
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Gawroński_ZbigniewOffline
Temat postu:   PostWysłany: 28-09-2016 - 11:46
Sympatyk


Dołączył: 16-06-2015
Posty: 2694

Status: Offline
Cytat:

Фамилия Бадовец имеет топонимическое происхождение и восходит к именованию выходца из украинского села Бадово. На топонимическое происхождение фамилии указывает, в частности, суффикс –ец.

В свою очередь, название села произошло от имени его владельца – помещика Бадова. Эта фамилия происходит от прозвища Бад, которое восходит к аналогичному нарицательному. ŤБадť в украинском языке относится к профессиональным именованиям и обозначает овцевода в Карпатских горах. Карпатские горы представляют собой горную цепь, расположенную на территории Словакии, Венгрии, Польши, Украины, Румынии, Сербии. , со временем получил фамилию Бадовец.


Tłumacząc mniej wiecej. Nazwisko Badowiec pochodzi od wsi Badowo, sama wieś pochodzi od nazwiska Badow. To z kolei nazwisko pochodzi od przezwiska określającego zawód wykonywany tj. hodowcy owiec. O ile dobrze rozumiem to taki ukraiński/karpacki baca. Cool

_________________
Zbigniew
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
ROMAN_BOffline
Temat postu: Re: Władysław Moskal.  PostWysłany: 28-09-2016 - 13:05
Sympatyk


Dołączył: 08-01-2012
Posty: 1192

Status: Offline
Dzień Dobry.
Panie Władysławie,
nie mam nic naprzeciw, że włączył się Pan do dyskusji o nazwisku Wołos vel Wołosz. Przedstawiona przez Pana geneza rzuca więcej światła na ewentualne pochodzenie tego nazwiska. Czy zaproponowana przeze mnie hipotetyczna etymologia nazwiska Wołos vel Wołosz jest tą właściwą, tego nie wiem i chyba nie mogę wiedzieć. To stwierdzenie opieram na słowach profesora Kazimierza Rymuta, który pisał w jednej ze swoich prac: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Słowa profesora mówią wszystko. Tak więc każdy z nas może mieć rację co do genezy tego konkretnego nazwiska lub/i nie może mieć tej racji. Jaka jest właściwa geneza tego nazwiska oczywiście nie wiem ponieważ nie znam historii tej pierwszej osoby, która tak się nazywała lub została nazwana. Zatem, moje spojrzenie na ewentualne pochodzenie tego nazwiska jest czysto teoretyczne i jak każda teoria podlega weryfikacji. Szukając kiedyś informacji o etymologii własnego nazwiska [ w dzisiejszym brzmieniu i zapisie graficznym ], które jest dość licznie reprezentowane w dzisiejszej Polsce, osób o tym nazwisku jest kilkanaście tysięcy, znalazłem kilka opracowań na temat jego pochodzenia. W zasadzie wszystkie znane mi opracowania o moim nazwisku mówią o przynajmniej trzech genezach jego powstania, różni je tylko to czy jest ono pochodzenia odmiejscowego [ typ szlachecki lub nieszlachecki ] czy strukturalnego. Prowadząc kwerendę genealogiczną, zagłębiając się w historię mojej rodziny, natrafiałem na różne zapisy graficzne, w tym oboczności fonetyczne, nazwiska członków mojej rodziny. Najbardziej ciekawe były te pisane po łacinie bo na drugi rzut oka a już na trzeci wywracały do góry nogami moje wyobrażenie o jego pochodzeniu. Literalny zapis nazwisk dawał mi różne znaczenia nazwiska. Za każdym razem gdy natrafiałem na inną formę zapisu nazwiska starałem się zgłębić jego słowotwórczą genezę i porównać ją z innymi późniejszymi formami nazwiska. Przez około 300 lat członkowie mojej rodziny mieszkali mniej więcej na jednym obszarze ale jeden z nich, żyjący 256 lat temu co kilka lat zmieniał miejsce zamieszkania a jego nazwisko zawsze było tak samo zapisywane graficznie [ a tym samym jego brzmienie było takie samo ] w księgach różnych parafii. Ta informacja pozwoliła mi na ujednoznacznienie nazwiska co do jego formy graficznej i jego etymologii ale niedawno odkryte informacje o łacińskim zapisie nazwiska jego ojca nieco zasnuwają mgłą prawdziwe nazwisko a tym samym jego etymologię. Natomiast miejsce jego zamieszkania sugerowałoby, iż nie pochodził on z tego miejsca i nazwisko nie ma nic wspólnego z nazwą tej miejscowości. Co prawda w szeroko rozumianej okolicy jest miejscowość o nazwie, która by odpowiadała nazwisku. Chyba jeszcze długa droga przede mną?

Pozdrawiam – Roman.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
LitwosOffline
Temat postu:   PostWysłany: 28-09-2016 - 20:32
Sympatyk


Dołączył: 25-03-2016
Posty: 738

Status: Offline
Gawroński_Zbigniew napisał:
Litwos napisał:
Witam,

poprosze o pochodzenie nastepujacych nazwisk:

1. Respondowski, Respondek, Respond
2. Czeszka

Dziekuje z gory.


U Rymuta oczywiście - jak łatwo się domyślić - pierwsze trzy nazwiska od respondować = odpowiadać na pytania, pochodzą.

Czeszka to zdrobnienie od imienia Czesław.

Ja mam pewne wątpliwości odnośnie nazwisk Respondo-podobnych. Jednak uwzględniłbym również etymologię od "techniki" śpiewania: responsorium, czyli śpiewania na zasadzie dialogu. (Tak obecnie śpiewa się Liturgię Godzin i psalm na Mszy)


Zbigniewie,

dziekuje bardzo.

Ciekawe jak powstalo nazwisko Respondowski - jezeli nie od miejscowosci, to kto byl pierwszym "odpowiadajacym" Smile

Dzisiaj najwiecej Respondkow, jest na Slasku i okolicach Czestochowy - moze rzeczywiscie ma zrodlo koscielne.

_________________
Pozdrawiam
Robert
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Gawroński_ZbigniewOffline
Temat postu:   PostWysłany: 28-09-2016 - 22:08
Sympatyk


Dołączył: 16-06-2015
Posty: 2694

Status: Offline
Panie Robercie. Ja wczoraj w pierwszej chwili pomyślałem że jest to wariant nazwiska Rospondek. Onegdaj był zdaje się taki bardzo znany biskup muzykant na Ślasku. Patrzę ja sobie na rozmieszczenie nazwisk a tu kicha. Respondkopodobnych nazwisk jest po kilkaset w Polsce i Niemczech a Rospondkopodobnych - kilkanaście na całym świecie. I by było trudniej Rospondek zupełnie co innego w sobie zawiera.

Niestety nie pomogę panu w szukaniu tropów odkościelnych (jakiegoś stałego chóru, stałej organizacji w parafii itp, która obok jakiejś tam roboty miała w statucie śpiewanie psalmów), choć jak dla mnie są one bardzo spójne. Takich organizacji było od groma.

-=-=-=-=-=-=-=-
-=-=-=-=-=

Wracając do wczorajszych nazwisk.

Nazwisko Sterkowski. Najprościej jest je wyprowadzić od nazwy miejscowości Sterkowiec koło Brzeska. Chyba jednak jest to spolszczone nazwisko ukraińskie Стерк = „biały żuraw”, dla odmiany na rosyjskojęzycznym Powołżu стьркъ to bocian biały. Nie da się nie zauważyć, że obydwie nazwy korespondują z niemiecka nazwą bociana: Storch. Sterk to również zatwar, gatunek ślazu, pospolita roslina tworząca charakterystyczne dla dzikich pól zarośla na stepie.


Nazwisko Płaza. Wygląda na nazwisko odmiejscowe albo przezwiskowe. Wśród najstarszych zanotowanych pojawia się „Zawisza z Płazy” w 1389 roku i Zawisza Płaski z roku 1428, Jackon z Rudna zwany Płazą, Mikołaj Płaza ze Szczuchowicz, Mikołaj Płaza z Płazy - wszystkie zanotowane w tym samym okresie czasu, na przełomie 14 i 15 wieku. Być może nazwisko koresponduje z niemieckimi nazwiskami z grupy Plass/Plasse, tj. nazwiskami od miejsca zamieszkania w mieście = „rynek miejski” w językach dolnoniemieckich.

Nazwisko Ochab. To jakaś ryba żyjąca w trzęsawiskach albo samo trzęsawisko, bagno w jednym z dialektów w języku ukraińskim. Tak podpowiada Rymut i słownik warszawski. Szkopuł w tym, że w indeksach nazwisk ukraińskich nazwisko Ochab nie występuje.

Moim zdaniem równie rozsądne jest rozpatrzenie pochodzenia nazwiska od innych dialektowych znaczeń słowa ochab, mianowicie:
1. ochab to lewa strona przy bruździe wyorywanej przez pług. Pług odwraca skibę w prawo, a po lewej zostaje taka pionowa jakby „skarpa”.
2. ochab to przezwisko na leniucha, obiboka. Usłyszeć Ты, охабе! to nic przyjemnego.
3. ochab/ochabień - uroczysta strojna wierzchnia szata w kształcie kaftana noszona przez bojarów i ich dworzan od 15 do 17 wieku. Najczęściej z atłasu, aksamitu z naszywanymi cekinami z charakterystycznymi kanciastymi połami sięgającymi do połowy łydki i długimi wąskimi rękawami.
4. ochaby - gnijące powalone drzewa w lesie.
5. ochab - wspomniana ryba, nie wiem jaka.
6. ochab - wspomniane bagno, trzęsawisko.

Nazwisko Łoboda. To komosa, lebioda, pospolite zielsko. Nazwisko notowane od 1382 roku.

Nazwisko Terc. Najtrudniejsze zdecydowanie do interpretacji nazwisko. Zdaniem Rymuta pochodzi od imienia/nazwiska Tercjan. Więcej nic nie wymyślę.

_________________
Zbigniew
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
LitwosOffline
Temat postu:   PostWysłany: 28-09-2016 - 23:23
Sympatyk


Dołączył: 25-03-2016
Posty: 738

Status: Offline
Gawroński_Zbigniew napisał:
Panie Robercie. Ja wczoraj w pierwszej chwili pomyślałem że jest to wariant nazwiska Rospondek. Onegdaj był zdaje się taki bardzo znany biskup muzykant na Ślasku. Patrzę ja sobie na rozmieszczenie nazwisk a tu kicha. Respondkopodobnych nazwisk jest po kilkaset w Polsce i Niemczech a Rospondkopodobnych - kilkanaście na całym świecie. I by było trudniej Rospondek zupełnie co innego w sobie zawiera.

Niestety nie pomogę panu w szukaniu tropów odkościelnych (jakiegoś stałego chóru, stałej organizacji w parafii itp, która obok jakiejś tam roboty miała w statucie śpiewanie psalmów), choć jak dla mnie są one bardzo spójne. Takich organizacji było od groma.


Zbigniewie,

dziekuje, co do rozmieszczenia nazwisk, prosze zerknac tutaj:

Respondek:
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/respondek.html

Respond:
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/respond.html

Respondowski:
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/ ... owski.html

Respond i Respondowski, wydaja sie byc "odlamkami" - a zrodlem Respondek.

_________________
Pozdrawiam
Robert
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Gawroński_ZbigniewOffline
Temat postu:   PostWysłany: 29-09-2016 - 00:14
Sympatyk


Dołączył: 16-06-2015
Posty: 2694

Status: Offline
Ja korzystam najczęściej z tej wyszukiwarki: http://forebears.co.uk/surnames/respondek Pokazuje jedynie wg krajów ale chyba wszystko.

_________________
Zbigniew
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wladyslaw_MoskalOffline
Temat postu:   PostWysłany: 29-09-2016 - 00:28
Sympatyk


Dołączył: 25-04-2008
Posty: 1537

Status: Offline
wilk_magdalena napisał:
Witam

Powracam do nazwiska Wołoszynowicz. Czy wiedza Władysława rzuca nowe światło rozważań? Stare nazwisko występujące na dawnych terenach Rzeczpospolitej (obecnie Ukraina Zachodnia).

Pozdrawiam

Magda

----------------------------------------------------------------------------------
Pani Magdo,

ehh ...tam, wiedza? Prawda jest ze na poczatku lat 60-tych w Biblotece
Jagiellonskiej szukalem informacji o pochodzeniu mojego nazwiska.
Jak powiedzialem jak sie nazywam i skad pochodze, starsza, mila pani
usmiechnela sie i powiedziala ...polowa mojej rodziny to Moskale,
od stuleci mieszkancy okolic Krakowa. Dostalem jakies stare ksiegi
gdzie byly zakladki przy wiadomosciach o Moskalach ... i tak sie zaczela
moja przygoda z genealogia.

Calkowicie zgadzam sie z Pani stwierdzeniem, ze nazwisko Woloszynowicz
jest starym, polskim nazwiskiem .

Nazwisko to podwaja "synowosc" w swoich czlonach;
Wołoszyn - to juz syn Wolosza, a nie Wołocha,
a Wołoszynowicz, dzieki koncowce "-wicz" wskazuje, ze jeszcze "dodatkowo"
byl synem Wołoszyna .

Bo krolewicz to .. syn krola.

Podobnie zbudowane jest nazwisko Sienkiewicz.
Wg prof. K.Rymuta w 1426 odnotowano nazwisko Sienko jako zdrobnienie
pochodzace od imienia Siemion. Ale Sienko mogl byc tez synem Siemiona.
W 1736 odnotowano nazwisko Sienkiewicz, ktore nosil juz syn Sienko.

Takze podobnie powstalo unikalne nazwisko Antoszczyszyn. Antoszczyk, czyli
syn Antoniego i Antoszczyszyn, czyli syn Antoszczyka.


Pozdrawiam,
Wladyslaw Moskal
PS
Przepraszam, ze nie uzywam polskich czcionek - mieszkam za Oceanem.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
ROMAN_BOffline
Temat postu: Trochę więcej o nazwisku Wołoszynowicz.  PostWysłany: 29-09-2016 - 21:29
Sympatyk


Dołączył: 08-01-2012
Posty: 1192

Status: Offline
Witaj Magdo.
W pierwszym Twoim poście pytałaś o wyjaśnienie pochodzenia nazwiska Wołoszynowicz i określiłaś, że nazwisko występowało na dawnych Kresach Polski, obecnie Ukraina zachodnia. Na twoje pytanie odpowiedziałem Ci w sposób następujący: „Nazwisko Wołoszynowicz powstało poprzez dodanie do tematu nazwiska, którym jest wyraz „Wołoszyn”, sufiksu –owicz ( Wołoszyn + owicz = Wołoszynowicz ). Wołoszyn jest to nazwa własna, określająca w języku polskim człowieka o narodowości Wołoskiej. Wołosi to lud wywodzący się z terenów dzisiejszej Rumunii i Mołdawii. W języku polskim Wołosi byli też nazywani: Wołoch, Wałach, Wołoszyn liczba mnoga Wołochy, Wołosi, Włoszy, Wałachy, Wałaszy, Wałasi, Wołosza, Wałasza oraz nazwa kraju Wołoszczyzna, Wałachy. Zatem nazwisko Wołoszynowicz należy do grupy nazwisk utworzonych od nazw etnicznych i narodowości, a także od miejsca pochodzenia, które również często wskazywało na etniczną przynależność użytkownika nazwiska. Format -owicz jest przyrostkiem patronimicznym ( odojcowskimi ) i wskazuje, że nazwa osobowa powstała od imienia ojca. Tak, więc Wołoszynowicz to syn Wołoszyna. Przyrostek -owicz w okresie staropolskim występował w postaci -owic ( np. Wołoszynowic = Wołoszyn + owic ). Przedrostek -owicz”, -ewicz wskazuje, że nazwisko Wołoszynowicz może mieć pochodzenie polskie lub rusińskie ( białorusko – ukraińskie ). Pierwotnie, typowo polskimi sufiksami w nazwiskach są końcówki: -owic” i -ewic. Natomiast, nazwiska zakończone sufiksami -owycz” i -ewycz jednoznacznie wskazują na ich ukraińskie pochodzenie. Na przestrzeni czasu i pod wpływem różnych czynników nazwiska polskie i białorusko – ukraińskie zakończone sufiksem -owic, -ewic, -owycz i -ewycz zaczęły mieć takie same końcówki, to jest -owicz lub -ewicz. To spowodowało, że obecnie trudno jest ustalić jakie mają pochodzenie.”.
Rozszerzę moją wypowiedź o kilka elementów. Nazwisko Wołoszynowicz jest nazwą osobową ,w której można wyróżnić więcej niż jeden sufiks, to jest przyrostek -yn oraz -owicz. Rdzeniem jest temat Wołosz [ Wołosz + yn + owicz = Wołoszynowicz ]. O sufiksie -owicz przeczytasz powyżej. Dawny przyrostek -yn [ -in ] określał przynależność. Tak więc należał on też do grupy formatów patronimicznych. Wołoszyn to syn Wołasza [ ojciec Wołosz, syn Wołoszyn ]. Zatem, Wołoszynowicz to syn Wołoszyna. Nazwisko Wołoszynowicz jest ciekawą dwuprzyrostkową konstrukcją. Można ją odczytać w następujący sposób: Wołoszynowicz < Wołoszyn < Wołosz. Takie nazwisko wskazuje z jakiego rodu pochodzi [ przynależy ] mężczyzna – gdy mówił o sobie: Ja, Wołoszynowicz, mój ojciec to Wołoszyn a mój dziad Wołosz. Tak więc każdy w dawnych czasach wiedział kto z jakiego rodu [ rodziny ] lub od kogo pochodzi lub/i czyim jest synem i wnukiem.
Zatem mechanizm [ schemat ] powstania nazwiska Wołoszynowicz wydaje się jasny i przejrzysty. Pozostaje ustalić co znaczy miano Wołosz. O pierwszym jego znaczeniu napisałem w moim pierwszym poście. O innych możliwych podstawach powstania nazwiska napisał pan Zbigniew oraz pan Władysław. Ja, zaproponuję Ci jeszcze jedno możliwe pochodzenie miana Wołosz.
Magdo wspomniałaś, że nazwisko Wołoszynowicz występowało na obszarach dzisiejszej Ukrainy [ dawne Kresy Polskie ]. Dawne kresy to obszar gdzie przenikały się różne kultury, mówiono różnymi językami. Gdy Polak mówił do Ukraińca lub Białorusina mówił ono jego imię po polsku a gdy Ukrainiec czy Białorusin do Polaka to mówił jego imię po Ukraińsku lub Białorusku. Te same imiona na tym terenie występowały w kilku wariantach, przy czym niektóre z nich powstały pod wpływem gwar wschodniosłowiańskich. Imiona pochodziły też z systemu imiennego Kościoła prawosławnego. Imiona takie nie były chętnie używane przez ludność katolicką, o czym świadczyły ich wschodniosłowiańskie odpowiedniki. Imieniem takim jest cerkiewne imię Власий, w potocznej formie Влас, które po polsku brzmi i pisze się Wołosz. Tak więc odnalazł się kolejny rdzeń od którego mogło powstać nazwisko Wołosz > Wołoszyn > Wołoszynowicz.
Profesor Kazimierz Rymut pisał w jednej ze swoich prac: By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Niestety nie znam historii osoby, która nazywała się Wołoszynowicz. Nie jest mi wiadomo z jakiego kręgu narodowościowego, językowego, religijnego pochodziła ta osoba oraz jej przodkowie, w szczególności ta, która nosiła imię [ nazwisko, przezwisko ] Wołosz. Jedyna informacja co wiemy to taka, że nazwisko Wołoszynowicz występowało na obszarach dzisiejszej Ukrainy Zachodniej. Ta informacja może prowadzić do konkluzji, że nazwisko to może mieć korzenie wschodniosłowiańskie a nazwisko Wołoszynowicz może pochodzić od cerkiewnego imienia Власий [ Влас ], które Polska forma to Wołosz.
Na koniec dodam, że na obszarze dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego [ mniej więcej dawne Kresy Polski ] był używany w mowie i piśmie język ruski jako urzędowy. Pod koniec XVII wieku język ruski był w administracji Wielkiego Księstwa już od kilkudziesięciu lat nieużywany, choć dopiero w 1699 został oficjalnie zastąpiony przez język polski. Postępująca polonizacja wyrugowała w XVII wieku ruski język literacki, co spowodowało, że język ten istniał tylko w postaci dialektów i aż do XIX wieku był ograniczony przede wszystkim do środowisk wiejskich. Wniosek jest taki, że mówiono na obszarach wiejskich językiem ruskim a wszelkie dokumenty, w tym metryki kościelne, były sporządzane w języku polskim. Tak więc nazwisko Wołoszynowicz jest nazwiskiem zapisanym w języku polskim a czy jego nosiciel był Rusinem [ Ukraińcem, Białorusinem, Łemkiem, Bojkiem, Hucułem ] czy Polakiem tego nie wiem.

To tylko moje rozważania o możliwej etymologii nazwiska Wołoszynowicz.
Życzę owocnych badań nad pochodzeniem nazwiska Wołoszynowicz i osób je noszących, w tym i ich przodków o imieniu czy nazwisku [ przezwisku ] Wołosz.

Pozdrawiam – Roman.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:     
Skocz do:  
Wszystkie czasy w strefie GMT - 12 Godzin
Napisz nowy temat   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Powered by PNphpBB2 © 2003-2006 The PNphpBB Group
Credits
donate.jpg
Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego zawiera forum genealogiczne i bazy danych przydatne dla genealogów © 2006-2024 Polskie Towarzystwo Genealogiczne
kontakt:
Strona wygenerowana w czasie 0.704585 sekund(y)