|
|
|
|
| Autor |
Wiadomość |
|
|
 |
Temat postu: Janosik
 Wysłany: 08-09-2022 - 18:21
|
|
Dołączył: 18-01-2018
Posty: 704
|
|
Może trochę mniej genealogicznie a bardziej historycznie i filmowo. Film popularny, więc pewnie znany znacznej części z nas. Czy zastanawialiście się kiedyś nad tym, w jakim dokładnie czasie (no może raczej zakresie czasowym) została umieszczona akcja 13 odcinkowego serialu Janosik (reż. Jerzy Passendorfer z 1973 r.)? Jeśli za oficjalne info można brać np. opis umieszczony tu: https://vod.tvp.pl/website/janosik,35228570#
to byłaby to pierwsza połowa XIX wieku. A teraz kilka szczegółów z filmu, na podstawie których można próbować czasowo umieszczać akcję:
1. Akcja dzieje się na Podhalu i chyba we wszystkich lub prawie wszystkich odcinkach pojawia się Austria jako władza zwierzchnia i jej żołnierze. Okupacja Podhala przez Austrię rozpoczęła się w lipcu/sierpniu 1770 roku - zatem to byłaby najwcześniejsza możliwa data początkowa akcji serialu. Podhale mimo okupacji austriackiej do czasu I rozbioru oficjalnie pozostawało częścią Rzeczpospolitej (podpisanie traktatu rozbiorowego 5 sierpnia 1772 - jego ratyfikacja przez sejm polski 30 września 1773). https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Austria ... _i_Podhala
2. Co najmniej kilka razy jest mowa o nieznanej z imienia "cesarzowej", np. "księżniczka jest ulubienicą miłościwie nam panującej cesarzowej" mówi książę Haufenberg do Hrabiego w odc.11 ; "udać się do cesarzowej" nakazuje Janosik kupcom weneckim w odc. 3. Ci odgrażają się: "my napisać do cesarzowej". Cesarz natomiast osobiście pojawia się w odc. 7 gdy planowana jest obława zbójników. Chodzi o scenę nad mapą, gdy Cesarz mówi przeważnie po polsku, kilka słów wtrąca po niemiecku, jedno pytanie zadaje nawet po rosyjsku "kanciepcja u was jest?"  Może te dwie postaci przewijające się w filmie to Maria Teresa i jej syn Józef II w czasie ich wspólnych rządów, które trwały od 1765 do śmierci cesarzowej, czyli 29 listopada 1780. Wtedy data końcowa akcji przynajmniej 11 odcinka oscylowała by najdalej w okolicach tej daty, ale... W odc. 10 wykonanie egzekucji poprzedzone jest odczytaniem wyroku w imieniu cesarza Austrii - króla Węgier. Literalnie rzecz biorąc "cesarz Austrii" to oficjalny tytuł dopiero od 1804 r. (wcześniej był cesarz rzymski a austriacki arcyksiążę), więc jeśli kwestię tytulatury cesarza Austrii potraktować rozstrzygająco, to akcja tego odcinka dzieje się nie wcześniej niż w 1804.
3. W odc.5 pojawia się osoba podskarbiego krakowskiego. Co prawda taki urząd nie istniał, bo podskarbi w tym czasie mógł być wielki/nadworny koronny i litewski http://agad.gov.pl/inwentarze/ASK.html
Urząd podskarbiego istniał do 1795r. W filmie na balu z jego udziałem mówi się też o królu (może polskim, bo mówi o nim jego podskarbi a raczej przebrany za niego Kwicoł).
Wiadomo, że "Janosik" to baśń filmowa, bo nie przedstawia prawdziwych zdarzeń, więc równie dobrze może być osadzona w czasie nierzeczywistym Jak zresztą wynika z opisanych scen sporo tam nieścisłości historycznych. Żeby pogodzić wszystkie trzy powyższe punkty, trzeba by stwierdzić, że akcja dzieje się:
1. odc.1-13 nie wcześniej niż w 1770
2. odc. 10 nie wcześniej niż w 1804
3. odc. 5 nie później niż w 1795
-czyli między odcinkiem 5 a 10 musiałoby upłynąć minimum 9 lat: od co najmniej 1795 gdy jeszcze funkcjonował urząd podskarbiego do co najmniej 1804 od kiedy istniał tytuł cesarza Austrii.
Może macie swoje spostrzeżenia w tym temacie?
Moderacja
Zgodnie z regulaminem i przyjętym zwyczajem prosimy o podpisywanie swoich postów przynajmniej imieniem.
Jeżeli każdorazowe podpisywanie postów jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis. https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopi ... rt-0.phtml
Wojtek, moderator |
Ostatnio zmieniony przez W_Marcin dnia 10-09-2022 - 15:33, w całości zmieniany 1 raz
|
| |
|
|
|
 |
Sroczyński_Włodzimierz |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 08-09-2022 - 18:49
|
|
Dołączył: 09-10-2008
Posty: 35116
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
|
|
|
|
|
Ewafra |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 09-09-2022 - 21:17
|
|
Dołączył: 02-08-2012
Posty: 886
Status: Offline
|
|
| Pewnym jest, że akcja serialu rozgrywa się na polskim Podhalu? Co o tym świadczy? Konkretna lokalizacja? Nazwy miejscowości, wskazujące jednoznacznie z jakimi terenem mamy do czynienia? W podlinkowanym opisie mowa o hrabim Horvathcie wraz ze swymi hajdukami dręczącym górali co zdaje się wskazywać raczej na Węgry, a konkretnie na stanowiącą ich część Słowację. Również odcinek w którym górale składają się odwiecznym zwyczajem na wykup synów od służby w wojsku austriackim sugeruje Słowację. Zdaje się że również Kwicoł i Pyzdra mieli za sobą slużbę w austriackim wojsku. Pierwowzór harnasia Juraj Janosik rzeczywiście żył na Słowacji i był poddanym Habsburgów. Z tym, że żył w latach 1688 - 1713. Przypuszczalnie serial w założeniu miał być produkcją wyłącznie rozrywkową i najwyraźniej scenarzyści nie zawracali sobie głowy tłem historycznym. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Sroczyński_Włodzimierz |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 09-09-2022 - 21:28
|
|
Dołączył: 09-10-2008
Posty: 35116
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
Tak przy okazji ekranizacji czy też adaptacji z kluczem. Józef Hen napisał "Crimen", która to powieść doczekała się serialu , a od niedawna jest szansa na pojawienie się "Diabła Łańcuckiego".
Szukających historii w "Janosiku" (czy też "Janosikach") powinno zainteresować. Z tego co kojarzę - produkcja "Crimena" też miała pewien kontekst historyczny, albo taki był sztucznie nadawany przez część publiki:) |
_________________
Bez PW. Korespondencja poprzez maila:
https://genealodzy.pl/index.php?module= ... 3odzimierz
|
| |
|
|
|
|
|
slawek_krakow |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 09-09-2022 - 23:02
|
|
Dołączył: 19-11-2011
Posty: 652
Skąd: Kraków
Status: Offline
|
|
| Z tego co pamiętam, a co czytałem wieki temu w którymś z numerów miesięcznika "Kino", Passendorfer twierdził, że film bazuje głównie na polskich legendach o Janosiku, w tym na powieści Tetmajera. Tak więc raczej sto lat po Jurze Janosiku i na Podhalu. Co do hrabiego Horvatha, to czy aby przypadkiem rodzina o tym nazwisku nie była w posiadaniu zamku Dunajec w Niedzicy? |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
Temat postu:
Wysłany: 10-09-2022 - 15:32
|
|
Dołączył: 18-01-2018
Posty: 704
|
|
W pierwszym odcinku leżący w lochu zamkowym zbójnik (zresztą z późniejszych odcinków dowiadujemy się, że Słowak), słysząc imię Janosika, przywołuje historię żyjącego kiedyś "bardzo dawno" harnasia o takim imieniu - pewnie właśnie tego prawdziwego. To zresztą potwierdza, że serial nie miał na celu opowiedzieć historii prawdziwego Janosika. O tym "orginalnym" opowiada inny film w reżyserii K. Adamik i A. Holland z 2009: "Janosik. Prawdziwa historia", według zapewnień autorów poparty materiałem archiwalnym na temat Juraja Janošika, m.in. z rozprawy sądowej, na której został skazany na śmierć. Chociaż i w tamtym filmie wiele zdarzeń (np. okoliczności zdrady Janosika) to raczej pomysły na to, jak mogło być, niż potwierdzone źródłowo fakty.
Co do miejsca akcji polskiego Janosika, to w pierwszym odcinku wędruje on na nauki do Nowego Targu, a w 3. odcinku kupcy jadą przez Białkę i tam zostają napadnięci, w 7. na czas jednego odcinka grupa Janosika przenosi się na słowacką stronę, chroniąc się przed wojskiem wysłanym do stłumienia band zbójeckich na "Podkarpaciu", jak można się dowiedzieć z fragmentu od 3 minuty: https://vod.tvp.pl/video/janosik,odc-7- ... y,61718284
Zresztą prowadzi ich po słowackiej stronie wspominany Słowak. Mieli iść przez Krumlową (?), ale się nie dało, bo było "dużo woda". Co to jest ta Krumlowa i gdzie, to też ciężko stwierdzić. Można z takich strzępków informacji próbować sklejać całość w geograficzny i historyczny porządek, ale są to jednak próby bez szans na pełne "sklejenie". Wychodzą przy tym absurdy, jak to co pisałem wcześniej, że musiałoby upłynąć minimum 9 lat między kilkoma odcinkami. Historia w tym filmie jest raczej tłem luźno związanym z rzeczywistością. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
111chris |
|
|
Temat postu: Re: Janosik
Wysłany: 10-09-2022 - 20:24
|
|
Dołączył: 28-09-2010
Posty: 289
Status: Offline
|
|
|
W_Marcin napisał:
Urząd podskarbiego istniał do 1795r.
Ale przecież były podskarbi nadal może być tytułowany podskarbim.
Pomimo utraty stanowiska zachował majątek i pozycję społeczną, jest szanowanym posiadaczem ziemskim. Również w państwie austriackim.
Taka niegroźna tytułomania - por. wojewodzic, kasztelanic,...
Krzysiek |
|
|
| |
|
|
|
|
|
w3w |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 10-09-2022 - 22:34
|
|
Dołączył: 28-07-2010
Posty: 231
Status: Offline
|
|
|
W_Marcin napisał:
Co do miejsca akcji polskiego Janosika, to w pierwszym odcinku wędruje on na nauki do Nowego Targu, a w 3. odcinku kupcy jadą przez Białkę i tam zostają napadnięci, w 7. na czas jednego odcinka grupa Janosika przenosi się na słowacką stronę, chroniąc się przed wojskiem wysłanym do stłumienia band zbójeckich na "Podkarpaciu", jak można się dowiedzieć z fragmentu od 3 minuty: https://vod.tvp.pl/video/janosik,odc-7- ... y,61718284
Zresztą prowadzi ich po słowackiej stronie wspominany Słowak. Mieli iść przez Krumlową (?), ale się nie dało, bo było "dużo woda". Co to jest ta Krumlowa i gdzie, to też ciężko stwierdzić. Można z takich strzępków informacji próbować sklejać całość w geograficzny i historyczny porządek, ale są to jednak próby bez szans na pełne "sklejenie".
No ale raczej trudno nawet próbować skleić to w geograficzny porządek, skoro na mapie (nawiasem mówiąc mapie Stanisława Staszica z jego Ziemiorództwa), na której ma dziać się owa akcja wojskowa na "Podkarpaciu", zaznaczają (w 4 min 33 sek) teren między rzekami Seret i Prut w Mołdawii, czyli 700 km na wschód od Podhala....
Wojciech[/img] |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Jaro_Chudzik |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 11-09-2022 - 08:21
|
|
Dołączył: 23-02-2020
Posty: 291
Status: Offline
|
|
Bo ten film miał być - jedynie - ideologicznie słuszny, a niekoniecznie zgodny z realiami historycznymi. To chyba oczywiste w odniesieniu do czasów PRL (odsyłam do filmu "Miś" Stanisława Barei, do scen poświęconych reżyserii filmu "Ostatnia paróweczka hrabiego Barry Kenta" ).  |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
FAQ
Regulamin
Szukaj
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
