|
|
|
|
| Autor |
Wiadomość |
witeki |
|
Temat postu: Nazwisko traci litere L
 Wysłany: 13-12-2020 - 06:08
|
|
Dołączył: 13-07-2018
Posty: 41
Status: Offline
|
|
Witam , nazwisko moich przodkow brzmialo pierwotnie Lignerowicz.
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... te=&w=05ld
Pozniej okolo roku 1825 nazwisko traci litere L i zostaje Ignerowicz.
Jestem ciekaw dlaczego to sie stalo, czy jezyk Polski w tym czasie sie zmienil ?
Jak ogladam stare metryki to widze ze nazwiska zaczynajace sie na litere I dopiero w polowie XIX wieku staja sie popularne.
Witek |
|
|
| |
|
|
|
 |
|
henryk22 |
|
|
Temat postu: Nazwisko traci litere L
Wysłany: 13-12-2020 - 10:46
|
|
Dołączył: 17-11-2017
Posty: 246
Status: Offline
|
|
Podczas indeksacji spotkałem coś takiego: Izdebski na Zdebski, Skomorowski na Komorowski. Niekiedy też początkowa forma wracała. Myślę, że wynikało to z tego, że ci ludzie rzadko używali nazwisk więc niedokładnie je pamiętali (jak w "Konopielce"). Np. raz podawali Mazur, innym razem Mazurkiewicz.
Henryk |
|
|
| |
|
|
|
|
|
grad |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 13-12-2020 - 10:49
|
|
Dołączył: 27-08-2012
Posty: 243
Status: Offline
|
|
Dzień dobry
Proszę zajrzeć do tego wątku.
https://genealodzy.pl/index.php?name=PNphpBB2&file=viewtopic&p=441383
Z moich obserwacji wynika że zmiany w zapisie nazwiska związane były ze zmianą księdza robiącego stosowny zapis. To zwykle miało wpływ na taki a nie inny zapis nazwiska. Wg. profesora Zagórskiego, który badał onomastykę nazw miejscowości takie zmiany wynikały z niezrozumienia pierwotnej formy i dopasowania jej do współcześnie zrozumiałego zasobu językowego. Tak np. nazwa miejscowości Korabniki (korab - łódka) przekształca się w Chorabniki (od choroby).
Z poważaniem
Sławek |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Irena_Skuła |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 13-12-2020 - 13:46
|
|
Dołączył: 29-11-2018
Posty: 325
Status: Offline
|
|
Do Witka!
Bez wielkich wywodów mogło być tak , że ojciec zgłaszając urodzenie dziecka podał , że nazywa się Lignerowicz a ksiądz czy inna osoba zapisująca usłyszała Ignerowicz i tak zapisała. Ojciec był niepiśmienny więc nie wiedział jak jest zapisane. Do zgłoszenia urodzenia nie był potrzebny akt ślubu gdzie było prawidłowo zapisane. Jeżeli był to syn to tak miał w akcie urodzenia i tak potem miał w akcie ślubu . I tak już potem szło dalej. W mojej rodzinie było podobnie . Cała rodzina była Modrzejewscy a u mojej pra...babci zapisano Modrzyńska i tak zostało. Dzieci rodziły się w różnych parafiach i ksiądz nie znał wszystkich swoich parafian.
Irena |
|
|
| |
|
|
|
|
|
sirdaniel |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 13-12-2020 - 22:55
|
|
Dołączył: 25-03-2012
Posty: 289
Status: Offline
|
|
| Jak dla mnie również błąd pisarski. |
_________________
Jego Najjaśniejsza Mość Wielmożny Wielce Szanowny Mocium Pan Magister Daniel
|
| |
|
|
|
|
|
witeki |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 14-12-2020 - 04:06
|
|
Dołączył: 13-07-2018
Posty: 41
Status: Offline
|
|
Dziekuje bardzo za odpowiedzi.
Pozdrawiam Witek |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Wladyslaw_Moskal |
|
|
Temat postu: Re: Nazwisko traci litere L
Wysłany: 15-12-2020 - 23:49
|
|
Dołączył: 25-04-2008
Posty: 1572
Status: Offline
|
|
|
witeki napisał:
Witam , nazwisko moich przodkow brzmialo pierwotnie Lignerowicz.
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... te=&w=05ld
Pozniej okolo roku 1825 nazwisko traci litere L i zostaje Ignerowicz.
Jestem ciekaw dlaczego to sie stalo, czy jezyk Polski w tym czasie sie zmienil ?
Jak ogladam stare metryki to widze ze nazwiska zaczynajace sie na litere I dopiero w polowie XIX wieku staja sie popularne.
Witek
Witam, patrze na Twoj wpis i mimo obszernego wyjasnienia udzielonego Tobie w 2018 r. przez Pana Romana;
Pochodzenie nazwisk (cz.9), rozdz. 9,
widze, ze dalej intryguje Ciebie zmiana starego nazwiska Lignerowicz na mlodsze Ignerowicz.
Nowe informacje o nazwisku Ligner wg strony Forebears=Przodkowie;
https://forebears.io/surnames/ligner
wskazuja, ze jest starym nazwaniem/nazwiskiem francuskim i polskim, a wg slownika "Origine des Noms Patronymiques Francais (1934)" Paul Chapuy, nazwisko Ligner dotyczy kogos, kto ciął drewno (lignare, lignerare), byl drwalem (lignerius) lub handlowal drewnem, co takze potwierdza prof. K Rymut; - polskie nazwisko Ligner pochodzi od łacińskiego lignarius ‘handlarz drzewem, drwal’.
Zatem juz nie istniejace, polskie nazwisko Lignerowicz bylo nazwiskiem syna drwala, handlarza drzewem, itp. o nazwisku Ligner.
Nazwisko Igner wg mnie powstalo przez piękny zakrętas litery 'L' podobnu do litery 'I' w nazwisku Ligner, ktory spowodowal w nastepstwie zgubieniemalej litery "i" i powstanie nazwisk Igner i pozniej Ignerowicz, ktore sa polskimi nazwiskami i nie sa powiazane z j. niemieckim jak twierdzi Zygmunt Klimek ;
https://forebears.io/surnames/ignerowicz
https://forebears.io/surnames/igner
Probowalem olowkiem na papierze "wyrysowac" L podobne do .. Z - chyba byl taki bląd pozniejszego odczytu Li jako I.
Pozdrawiam - Wladyslaw |
|
|
| |
|
|
|
|
|
odense1948 |
|
|
Temat postu: Zmienione nazwisko z Makarewicz na Makara
Wysłany: 19-12-2020 - 19:08
|
|
Dołączył: 13-05-2020
Posty: 21
Status: Offline
|
|
Moi przodkowie rodzili się i umierali jako Makarewicz. Byli Grekokatolikami. Mój 2xpradziadek w 1817 roku ożenił się z katoliczką. Z metryki wynika, że miał zaświadczenie z kościoła greckiego. Ksiądz katolicki zaczął w akcie pisać Makare.. skreślił i napisał Makara. Zaświadczenie wystawił ks. Iwaszkiewicz, który według władz wykazywał objawy obłędu. Władze kościelne grekokatolickie chciały osadzić go w okresie późniejszym w domu dla obłąkanych. Zmarł w 1852 r. Czy ktoś mi może wyjaśnić dlaczego zmieniono nazwisko???
Pozdrawiam |
|
|
| |
|
|
|
|
|
mmosiadz |
|
|
Temat postu: Zmienione nazwisko z Makarewicz na Makara
Wysłany: 19-12-2020 - 20:53
|
|
Dołączył: 07-09-2020
Posty: 75
Status: Offline
|
|
A gdzie jeśli mogę zapytać?
Jakiś Makara mi się przewinął w Sosnowie, Podhajce, pod koniec XVIII w. i też miał problem z nazwiskiem, bo zapis "Jarema vel Makara" bądź odwrotnie się pojawił
Michał |
|
|
| |
|
|
|
|
|
odense1948 |
|
|
Temat postu: Zmienione nazwisko z Makarewicz na Makara
Wysłany: 19-12-2020 - 20:59
|
|
Dołączył: 13-05-2020
Posty: 21
Status: Offline
|
|
| Parafia Szczebrzeszyn. Wieś Rozłopy. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
mmosiadz |
|
|
Temat postu: Zmienione nazwisko z Makarewicz na Makara
Wysłany: 19-12-2020 - 21:04
|
|
Dołączył: 07-09-2020
Posty: 75
Status: Offline
|
|
| A to niestety zupełnie gdzie indziej... |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Jaro_Chudzik |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 20-12-2020 - 08:09
|
|
Dołączył: 23-02-2020
Posty: 291
Status: Offline
|
|
| Nazwisko Makarewicz wygląda na typową formę patronimiczną, pochodzącą od nazwy osobowej: Makara (forma "od-ojcowska": Makarewicz = syn Makary). Jest więc możliwe, że wcześniej w przeszłości ktoś z przodków nosił nazwisko Makara lub używał takiego miana. Oczywiście, powyższe stanowi wyłącznie próbę racjonalizacji postępowania księdza, który być może nie dołożył dostatecznej dbałości przy zapisie tego nazwiska. Pozdrawiam. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
GZZuk |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 20-12-2020 - 13:53
|
|
Dołączył: 16-06-2018
Posty: 262
Status: Offline
|
|
W Szczebrzeszynie w obu parafiach, rzymsko- i grekokatolickiej roi się w XVIII i XiX wieku od Makarów, i zdaje się, że to forma "Makara" jest tą pierwotną. Tego typu oboczności w tym czasie są zupełnie zwyczajną rzeczą, występują tam jeszcze inne formy tego nazwiska, jak Makarczuk. Nie ma się co doszukiwać specjalnych przyczyn.
Zofia |
|
|
| |
|
|
|
|
|
ROMAN_B |
|
|
Temat postu: Re: Zmienione nazwisko z Makarewicz na Makara
Wysłany: 20-12-2020 - 21:53
|
|
Dołączył: 08-01-2012
Posty: 1231
Status: Offline
|
|
Dobry wieczór.
Odense1948, regulamin naszego forum wymaga podpisywania postów przynajmniej imieniem.
Rozważania o pochodzeniu nazwiska Makarewicz i Makara.
Nazwisko Makarewicz.
Nazwisko Makarewicz jest mianem derywowanym za pomocą formatu -ewicz od podstawy Makar- [ Makar + ewicz = Makarewicz ].
Przyrostek -ewicz powstał pod wpływem języka ruskiego gdzie polskie wygłosowe „c” przechodzi w ruskie „cz”. Typowym polskim przyrostkiem był format -ewic, który jest kontynuatorem starszego przyrostka -ic. Z sufiksem -ewic było podobnie jaki z przyrostkiem -ic. Nazwiska polskie z przyrostkiem -ewic uważane były też za gorsze ponieważ kojarzono je z mazurzeniem i dlatego nazwiska zakończone na -ewic dość szybko przeszły w zakończenie na -ewicz. Format -ewic i -ewicz należą do patronimików tworzących nazwiska odojcowskie. Ów formant w kategorii nazwisk uważany jest za najstarszy formant patronimiczny. Przywołuje on kognitywne pojęcie przynależności do rodziny, pojęcie ojca i syna, dziedziczenia, pochodzenia.
Trzeba podkreślić, że formant -ewicz w wieku XVI i XVII był bardzo produktywny. Na ziemiach etnicznie polskich szczególnie często tworzono za jego pomocą nazwiska mieszczańskie, zaś na kresach wschodnich typ nazwisk patronimicznych z formantem -ewicz dominował tak w odniesieniu do nazwisk szlacheckich, jak i mieszczańskich oraz chłopskich.
Tak więc patronimika [ późniejsze nazwiska ] tworzone przy pomocy sufiksu -ewicz były typowe dla ruskich nazw osobowych, w tym również dla nazw osobowych pogranicza polskowschodniosłowiańskiego. Profesor Bazyli Tichoniuk uważa, że miana między innymi z formatem -ewicz to patronimy typowe dla języka starobiałoruskiego, które przyjęte zostały przez kancelarię Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Niemniej jednak gdzieś od XVI przyrostek ten przeniknął do polskich nazw osobowych i stał się też wykładnikiem antroponimii polskiej.
Z biegiem czasu przyrostek -ewicz stracił swoją pierwotną funkcję patronimiczną i stał się nazwiskotwórczym formatem, ponieważ nazwiska z przyrostkiem -ewicz cieszyły wysokim prestiżem społecznym i takich nazw osobowych powstawało wiele.
Profesor Edward Breza pisał: „(…) przyrostki -ewicz oraz -owicz i -ak oraz pochodne -czak, -owiak, -ek, pochodne -czek, -ik, pochodne -czyk, -uk, pochodne -czuk, -ec, pochodne -owiec i -ewiec pełnią funkcję patronimiczną, tj. nazywają dzieci od nazwiska ojca (a w przypadku nieznajomości ojca od nazwiska matki) (…).”. [ Nazwiska Pomorzan: pochodzenie i zmiany. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2004, t. III, s. 9.].
Tak więc, przy wspólnym temacie słowotwórczym konkretnego miana, w tym przypadku Makar-, oraz różnych sufiksów patronimicznych powstawały patronimiczne [ od imienia ojca ] nazwy osobowe, które różniły się między sobą tylko zastosowanym przyrostkiem, na przykład: Makar-ewicz, Makar-owicz, Makar-czuk, Makar-czyk, Makar-uk.
Należy zatem stwierdzić, że nazwisko Makarewicz z dużą dozą prawdopodobieństwa może być:
1. patronimiczną nazwą osobową. Makarewicz to syn osoby noszącej:
• polskie miano Makar. Makar, to imię, które jest oboczną formą imienia Makary. Makary, imię wywodzące się z języka greckiego od imienia Makários, a one od przymiotnika makários 'szczęśliwy'. Do języka polskiego imię Makary weszło za pośrednictwem łacińskim i zostało przyswojone w dwu formach, to jest Makary i Makariusz. W historycznych dokumentach imię Makary poświadczone zostało też w obocznych formach, to jest: Makariusz, Makar, Makarz,
• wschodniosłowiańskie imię Makar, które pochodzi od cerkiewnego imienia Makarij. Imię Makar powstało poprzez ucięcie cerkiewnego -ij. Cerkiewne imię Makarij [ Makar ] ma taką samą etymologię jaki imię Makary. W cerkwi prawosławnej, podobnie jak w kościele rzymskokatolickim, używano imion chrześcijańskich. Część z nich była w drugiej połowie XVII wieku popularna zarówno w kościele, jak i w cerkwi. Między innymi było to imię Makary – Makar [ Makarij ].
2. strukturalną nazwą osobową powstałą poprzez dodanie do miana Makar [ Makarij ] nazwiskotwórczego przyrostka -ewicz.
Nazwisko Makara.
Nazwa osobowa Makara:
1. może być nazwiskiem zapisanym w formie dopełniaczowej od Makar: Makar > Makara – typ dopełniaczowy;
2. może być nazwą osobową określającą pochodzenie od ojca [ miano patronimiczne ]. Tak więc mógł być Roman od Makara i Roman [ czyj? ] Makara. Zatem, nazwisko dopełniaczowe z pochodzenia;
3. może być mianem z tak zwaną zmianą paradygmatu [ dodane a ], aby odsunąć nazwę osobową od motywującego wyrazu pospolitego; na przykład: Balona od Balon, Cepa od Cep, Capa od Cap. Tak więc, Makara od Makar;
4. powstała na skutek dodania nacechowanej emocjonalnie końcówki fleksyjnej rodzaju żeńskiego -a do Makar; Makar + a = Makar, Makar-a. W takich przypadkach powstaje nazwa osobowa z dużym ładunkiem emocjonalnym [ ujemnym lub dodatnim ].
Odense1948, w swoim poście napisałeś: „Moi przodkowie rodzili się i umierali jako Makarewicz. Byli Grekokatolikami. Mój 2xpradziadek w 1817 roku ożenił się z katoliczką. Z metryki wynika, że miał zaświadczenie z kościoła greckiego. Ksiądz katolicki zaczął w akcie pisać Makare... skreślił i napisał Makara. Zaświadczenie wystawił ks. Iwaszkiewicz, który według władz wykazywał objawy obłędu. Władze kościelne grekokatolickie chciały osadzić go w okresie późniejszym w domu dla obłąkanych. Zmarł w 1852 r. Czy ktoś mi może wyjaśnić dlaczego zmieniono nazwisko???”.
Odense1948, wspominasz, że „Z metryki wynika, że miał zaświadczenie z kościoła greckiego”. Czy masz to „zaświadczenie”? Jeśli tak, to jakie nazwisko jest w nim zapisane? Czy masz metrykę urodzenia Twojego 2xpradziadek? Jeśli posiadasz metrykę, to jakie nazwisko nosi ojciec Twojego 2xpradziadka? Odpowiedzi na te pytania pozwoliłyby ustalić jakie nazwisko nosił Twój 2xpraedziadek i czy nastąpiła zamiana miana Makarewicz na Makara. Można hipotetycznie przyjąć, że Twój 2xpradziadek nazywał się Makara i dopiero później zmienił lub zostało mu zmienione na Makarewicz.
Nazwa osobowa Makara z dużym prawdopodobieństwem może być mianem dopełniaczowym z pochodzenia. Taka nazwa osobowa określa pochodzenie od ojca [ miano patronimiczne ]. Tak więc mógł być Roman od Makara i Roman [ czyj? ] Makara – ojciec Makar a syn jego to Makara.
Nazwisko Makarewicz też jest z dużym prawdopodobieństwem patronimiczną [ odojcowską ] nazwą osobową – ojciec Makar albo Makarij a syn jego to Makarewicz.
Tak więc, Makarewicz i Makara to nazwiska odojcowskie, które wskazują od kogo oni pochodzą – kto jest ich ojcem. W tym przypadku Makarewicz i Makara mieli ojca, który nosił to samo imię, Makar albo Makarij.
Nazwisko należy traktować nie tylko jako element służący do identyfikacji poszczególnych osób, ale również jako zjawisko językowe. Każda nazwa osobowa jako kategoria onimiczna ustalała się i stabilizowała w określonych warunkach religijnych, administracyjno – prawnych, społeczno – środowiskowych. Nazwisko oddaje złożoność stosunków kulturowych i językowych na pograniczu i na obszarach z nim sąsiadujących oraz w miejscach gdzie występuje ludność [ osoby ] o różnej narodowości czy kulturze. Każde miano, jak wspomniałem ma charakter identyfikujący nie tylko osobniczo, ale terytorialnie oraz etnicznie. Nazwy osobowe stanowią nieodłączny element kontaktów językowych w miejscach gdzie wzajemnie się przenikają. Współżycie różnych osób, grup ludności [ narodowości ] obok siebie sprzyjało procesowi polonizacji obcego nazewnictwa osobowego na obszarze Polski. W miarę procesów asymilacyjnych nazwiska te ulegały najłatwiej upodobnieniom fonetycznym, następnie ortograficznym, aby nawet zmienić swe znaczenie. Podobne zjawisko występowało też w odwrotnym kierunku.
Przystępując do pracy nad pochodzeniem i powstaniem konkretnego nazwiska trzeba mieć zawsze na uwadze, że nie poruszamy się we współczesności, gdzie każda dorosła osoba ma dowód osobisty, numer PESEL lub/i NIP oraz trwałe, dziedziczne i nie nienaruszalne nazwisko. W wieku XVII, XVIII, a nawet w połowie wieku XIX nazwy osobowe były bardzo ruchome, elastyczne a co za tym idzie ulegały zmianie aż do ukształtowania się dziedzicznego nazwiska.
Moim zdaniem trudno jednoznacznie odpowiedzieć dlaczego ksiądz katolicki dokonał zmiany nazwiska Makarewicz na Makara. Może znał i wiedział z jakiego rodu pochodził Twój 2xpradziadek – kto był jego ojcem [ przodkiem ] i jakie miano on nosił. Może były też i inne powody?
W mojej ocenie tylko wszechstronna kwerenda różnych źródeł, w tym dokumentów historycznych, genealogicznych, słownikowych czy językoznawczych może, choć nie musi, odpowiedzieć na pytanie od kogo, od czego, w jaki sposób i kiedy powstała konkretna nazwa osobowa oraz rozwiać różne dylematy odnoszące się do pochodzenia społecznego albo etnicznego osób noszących miano Makarewicz – Makara.
Odense1948, mam nadzieję, że trochę pomogłem. Może moje rozważania i informacje pomogą Ci w dalszych badaniach?
Pozdrawiam – Roman. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
FAQ
Regulamin
Szukaj
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
