Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

flag-pol flag-eng home login logout Forum Fotoalbum Geneszukacz Parafie Geneteka Metryki Deklaracja Legiony Straty
wtorek, 29 kwietnia 2025

longpixel


Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Autor Wiadomość
Aleksander_AgackiOffline
5 Temat postu: Jak powstało nazwisko Agacki?  PostWysłany: 23-04-2025 - 06:46


Dołączył: 22-04-2025
Posty: 2

Status: Offline
Witam

Mam pytanie czy ktoś wie jak powstało nazwisko ,,Agacki" i od czego pochodzi.Jak szukałem tutaj to najwięcej jest na kujawach(stąd jest moja rodzina) A najstarszy zapis jest w Brzeżanach na ukrainie w 1703.Z góry dziękuje za odpowiedz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wladyslaw_MoskalOffline
Temat postu: Pochodzenie nazwisk od pradawnego nazwania Aga.  PostWysłany: 23-04-2025 - 23:01
Sympatyk


Dołączył: 25-04-2008
Posty: 1598

Status: Offline
Aleksander_Agacki napisał:
Witam

Mam pytanie czy ktoś wie jak powstało nazwisko ,,Agacki" i od czego pochodzi.Jak szukałem tutaj to najwięcej jest na kujawach(stąd jest moja rodzina) A najstarszy zapis jest w Brzeżanach na ukrainie w 1703.Z góry dziękuje za odpowiedz

Witaj Aleksandrze , dziekuje za zaufanie do mojej propozycji o powtórzenie pytania o nazwisko z poszerzeniem o dane jakie masz o nazwisku Agacki.
Zmarły już prof. K. Rymuj w 1990 roku wg PESEL odnotował 3 osoby o nazwisku Aga.
Nazwisko już wygasło, ale w Polsce mamy pochodzące od niego nazwiska; Agac, Agaciak, Agacik, Agacinski i Agacin’ski, AGACKI, Agaczewski.

Nazwisko Aga jest jednym z najstarszych nazwań/nazwisk europejsko-indyjskich, strona anglojęzyczna Forebears = Przodkowie twierdzi, że w 2014 roku nosiło je 4180 osób w Indiach, 1368 w Pakistanie, 1215 w Albanii, 765 w Norwegii, 518 Rumunii, 442 w Moldawi, 290 w Grecji , 187 w Rosji, 151 w Anglii, 144 w Kosowo, 99 we Francji i mniej w innych krajach europejskich.
Pierwotne znaczenie słowa “aga” znaczyło wśród Prasłowian i Scytów - mocny, silny, wytrzymały [Rumunia ], w Turcji był to dowódca janczarów, obecnie to słowo w Turcji znaczy to samo co polskie “pan”.

Obok polskiego ‘twardego’ Agac, występuje ‘zmiękczone ‘ Agaci w Mołdawii i Turcji. Także Agachi , 1072 w Mołdawii i 879 w Rumuni, Agache 3129 w Rumuni, 213 w Morawie, oraz…Agashe 5848 osób w Indiach.

To mi wystarcza do postawienia hipotezy, że nazwisko Agacki, jesli jest nazwiskiem szlacheckim, może być najstarszym nazwiskiem szlacheckim polsko-scytyjsko-sarmackim.
A kiedy powstały inne wymienione ? - te najmniej złożone, mogły powstać kilkaset lat przed nową erą. O tym dodam informacje później.

Pozdrawiam - Władysław
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Kamil0123Offline
Temat postu: Pochodzenie nazwisk od pradawnego nazwania Aga.  PostWysłany: 24-04-2025 - 11:02
Sympatyk


Dołączył: 30-08-2024
Posty: 143

Status: Offline
A co tu ma do rzeczy Bogu Ducha winny lud Sarmatów ?
Ten pochodzący znad Wołgi Lud wojowników przeszedł jak burza pasem południowym .

Najstarsze nazwiska w POlsce to nazwiska osadników ze 100 stron Świata : Rosjan,Tatarów,Brytyjczyków,Niemców,Holendrów - nasz bohater narodowy Arend Dickmann , Rosjan,Czechów,Szwedów ,Szkotów -opisy szczegółowe Pana Marka Górnego i tak dalej
Do dzisiaj najstarsze nazwiska używane w Polsce liczą sobie 2000 lat a może więcej .
Takie małe Stowarzyszenie najstarszych Rodzin w Polsce -- i to wcale nie szlacheckich .

Pozdrawiam

Kamil
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Sroczyński_WłodzimierzOffline
Temat postu: Jak powstało nazwisko Agacki?  PostWysłany: 24-04-2025 - 11:10
Nieaktywny


Dołączył: 09-10-2008
Posty: 35481
Skąd: Warszawa
Status: Offline
Rosjanie, Brytyjczycy, Holendrzy 2000 lat temu?
no proszę
i oczywiście oni tutaj, nie "tutejsi" (np Celtowie) tam
bo jakżeby inaczej:)

co ma?
sugerowany jest wyraźny związek oparty na:
"Pierwotne znaczenie słowa “aga” znaczyło wśród Prasłowian i Scytów - mocny, silny, wytrzymały"

Jeśli to nieprawda, to będzie łatwo wykazać. Ale nie pytaniem "co ma?"

Ja nie wiem czy Scytowie i Prasłowianie (taki też dość niedookreślony lud) używali "aga" na określenie człowieka ( a może szerzej? cechy) j.w.
Nie mam powody kwestionować bez - choćby pobieżnych - badań.

Mogę się krzywić na brak źródła do tego ale "co ma?" ? przy podanym argumencie? Bez odniesienia się do niego?

_________________
Bez PW. Korespondencja poprzez maila:
https://genealodzy.pl/index.php?module= ... 3odzimierz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Jaro_ChudzikOffline
Temat postu: Jak powstało nazwisko Agacki?  PostWysłany: 24-04-2025 - 12:43
Sympatyk


Dołączył: 23-02-2020
Posty: 292

Status: Offline
Obstawiam nazwisko odimienne, powstałe prawdopodobnie od imienia Agaton (lub jego mutacji), względnie od imienia Agata.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
ROMAN_BOffline
Temat postu: Re: Jak powstało nazwisko Agacki?  PostWysłany: 24-04-2025 - 16:51
Sympatyk


Dołączył: 08-01-2012
Posty: 1242

Status: Offline
Aleksander_Agacki napisał:
Witam

Mam pytanie czy ktoś wie jak powstało nazwisko ,,Agacki" i od czego pochodzi.Jak szukałem tutaj to najwięcej jest na kujawach(stąd jest moja rodzina) A najstarszy zapis jest w Brzeżanach na ukrainie w 1703.Z góry dziękuje za odpowiedz



Aleksandrze, dzień dobry.

Prof. Kazimierz Rymut* twierdzi, że nazwisko Agacki pochodzi od żeńskiego imienia Agata [ Aga – cki ]. Profesor pisał też, iż imię Agata znane [ notowane ] jest w Polsce od XIII wieku. Po łacinie imię to brzmi Agatha, do łaciny przeszło z języka greckiego Agathé – pierwotnie znaczyło ‘dobra’.

Prof. Maria Biolik** pisała [ cytuję ]: „Problem genezy nazwisk jest nierozdzielnie związany z określeniem ich budowy słowotwórczej. W przypadku nazwisk derywowanych (sekundarnych) często jest to bardzo trudne, ponieważ nazwiska podobnie jak i inne formy językowe podlegały procesom fonetycznym, takim jak upodobnienia i uproszczenia grup spółgłoskowych. Procesy te powodowały leksykalizację, czyli zacierania przejrzystej dwuczłonowej struktury wyrazu (podziału na temat słowotwórczy i formant). Leksykalizacja w dalszej kolejności prowadziła do stopniowej strukturalizacji nazwisk, co wiązało się z zanikaniem poczucia związku formalnego nazwiska z wyrazem, który motywował jego powstanie (podstawa słowotwórcza). W wielu nazwiskach, które ulegały procesowi leksykalizacji, na granicy między tematem słowotwórczym a formantem dochodziło do powstania węzłów morfologicznych. Dziś często tylko rekonstrukcja fonetyczna umożliwia dotarcie do pierwotnej formy (budowy nazwiska) i znaczenia (etymologii) nazwy osobowej. Proces leksykalizacji był nierozdzielnie związany z procesami perintegracji i absorpcji morfologicznej, które powodowały powstawanie nowych formantów. W Polsce jednym z najbardziej produktywnych formantów nazwiskotwórczych podlegających przedstawionym wyżej procesom był sufiks -ski. Wiele nazwisk utworzonych przez ten sufiks uległo leksykalizacji i kończy się na -cki lub -dzki. Nazwiska te ze względu na charakter asymilacji spółgłosek na granicy między tematem słowotwórczym i formantem można podzielić na trzy grupy. Do pierwszej można zaliczyć nazwiska, których temat fleksyjny podstawy słowotwórczej kończy się na spółgłoskę zwarto – wybuchową, do drugiej na spółgłoskę zwarto – szczelinową. Trzecią grupę tworzą nazwiska, w których doszło do uproszczenia grupy spółgłoskowej, na skutek bezpośredniego kontaktu sufiksu -ski z tematem zakończonym na spółgłoskę szczelinową: s, z, sz, i, ch.”. [ koniec cytatu ].
Prof. Maria Biolik nazwisko Agacki zalicza do grupy nazw osobowych, których temat fleksyjny podstawy słowotwórczej kończy się na spółgłoskę zwarto – wybuchową, to jest na spółgłoskę -t. Omawiając ten proces pisała [ cytuję ]: „W nazwiskach tej grupy węzeł morfologiczny powstaje po zaniku jerów na granicy między tematem słowotwórczym a formantem (-ьsk- ъ -jь) na skutek asymilacji zwarto-wybuchowej głoski t i szczelinowej głoski s. Wynikiem tego procesu jest zwarto-szczelinowa głoska c (> t-ski > -cki). Nazwiska tego typu tworzono od nazw miejscowych, osobowych i wyrazów pospolitych: (…). b) od nazw osobowych: Agacki - Agata (< Agat-ski) (Rymut , 1991, 73); (…).” [ koniec cytatu ].
Cytując prof. Marię Biolik przedstawiłem w jaki sposób powstało nazwisko Agacki [ Aga – cki ]. Innym problemem jest ustalenie od kogo? lub od czego? wywodzi się ta nazwa osobowa. Prof. Biolik za prof. Rymutem przyjęła, że nazwisko Agacki pochodzi od imienia Agata.

Jaro_Chudzik w swoim poście sugeruje, że nazwisko Agacki prawdopodobnie pochodzi od imienia męskiego Agaton lub żeńskiego imienia Agata. Z jakimś prawdopodobieństwem można też przyjąć hipotezę, że nazwa osobowa Agacki motywowana jest imieniem Agaton. Dodam, że etymologia konkretnego nazwiska bywa czasami zaskakująca i niekiedy stoi w kontrze z innymi genezami.

Na stronie Deon.pl – imiona świętych, znajduje się nota poświęcona temu imieniu, która między innymi mówi [ cytuję ]: „Agato ( Agaton ). Jest to imię pochodzenia greckiego: Agathós, od przymiotnika agathós, agath- 'dobry, dobra'. Końcowe -n wywodzi się z łacińskich przypadków zależnych: Agatho, -onis, podobnie jak Otto, -onis. (…).”.

Pozdrawiam – Roman.

*- Kazimierz Rymut: Nazwiska Polaków; Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo; Wrocław 1991; strona 73.
**- Maria Biolik: Zmiany morfemiczne w nazwiskach polskich na "-ski" : leksykalizacja, perintegracja i absorpcja morfologiczna; Prace Językoznawcze 3/2001; Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego; Olsztyn 2001; strona 5 – 7.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wladyslaw_MoskalOffline
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk od pradawnego nazwania Aga.  PostWysłany: 24-04-2025 - 21:53
Sympatyk


Dołączył: 25-04-2008
Posty: 1598

Status: Offline
Wladyslaw_Moskal napisał:
Aleksander_Agacki napisał:
Witam

Mam pytanie czy ktoś wie jak powstało nazwisko ,,Agacki" i od czego pochodzi.Jak szukałem tutaj to najwięcej jest na kujawach(stąd jest moja rodzina) A najstarszy zapis jest w Brzeżanach na ukrainie w 1703.Z góry dziękuje za odpowiedz

Witaj Aleksandrze , dziekuje za zaufanie do mojej propozycji o powtórzenie pytania o nazwisko z poszerzeniem o dane jakie masz o nazwisku Agacki.
Zmarły już prof. K. Rymuj w 1990 roku wg PESEL odnotował 3 osoby o nazwisku Aga.
Nazwisko już wygasło, ale w Polsce mamy pochodzące od niego nazwiska; Agac, Agaciak, Agacik, Agacinski i Agacin’ski, AGACKI, Agaczewski.

Nazwisko Aga jest jednym z najstarszych nazwań/nazwisk europejsko-indyjskich, strona anglojęzyczna Forebears = Przodkowie twierdzi, że w 2014 roku nosiło je 4180 osób w Indiach, 1368 w Pakistanie, 1215 w Albanii, 765 w Norwegii, 518 Rumunii, 442 w Moldawi, 290 w Grecji
, 187 w Rosji, 151 w Anglii, 144 w Kosowo, 99 we Francji i mniej w innych krajach europejskich.
Pierwotne znaczenie słowa “aga” znaczyło wśród Prasłowian i Scytów - mocny, silny, wytrzymały [Rumunia ], w Turcji był to dowódca janczarów, obecnie to słowo w Turcji znaczy to samo co polskie “pan”.

Obok polskiego ‘twardego’ Agac, występuje ‘zmiękczone ‘ Agaci w Mołdawii i Turcji. Także Agachi , 1072 w Mołdawii i 879 w Rumuni, Agache 3129 w Rumuni, 213 w Mołdawii, oraz…Agashe 5848 osób w Indiach.

To mi wystarcza do postawienia hipotezy, że nazwisko Agacki, jesli jest nazwiskiem szlacheckim, może być najstarszym nazwiskiem szlacheckim polsko-scytyjsko-sarmackim.
A kiedy powstały inne wymienione ? - te najmniej złożone, mogły powstać kilkaset lat przed nową erą. O tym dodam informacje później.
Pozdrawiam - Władysław


Mimo innych sugestii i wątpliwości, dalej twierdzę, że nazwisko Agacki, odnotowane też jako szlacheckie, pochodzi od moldawsko - polskiego nazwiska Agac.

Nazwiska Agachi i Agache [rumunsko-moldawskie] jako Agaci mogły kiedyś
być wiązane ze scytyjskim plemieniem nazwanym Agathyrsi:
Wikipedia (ang); Agathyrsi.

Tak nazywane scytyjskie plemię było opisywane przez Grekow jako wojownicze , barwiące włosy na niebiesko i używające niebieskich tatuaży. Także Agathyrysi słynęli z wielożeństwa, jednak wielożeńswo mona tłumaczyć tym, że powracający z wojaczki wojownicy musieli opiekować się żonami poległych kolegów.

Pochodzenia nazwania wojowniczego plemienia dotychczas językoznawcy nie ustalili, ale można przyjąć, ze rumuńsk0-mołdawscy “ Agaci z rysami”, czyli z tatuażami, zostali pokrętnie zapisani w dziejach jako Agathyrsi.

“Agaci z rysami” byli odnotowani w Europie od około 1000 roku przed n.e, do około 1 wieku n.e. Ominęła ich ziemie inwazja Persów przeciwko Scytom w 519 roku przed n.e. i stopniowo łączyli się z plemionami Daków znikając około I wieku n.e. .
Niezupełnie, ich potomkami w Polsce i Ukrainie mogą być osoby o kolorach ich tatuaży i nazwiskach Chabros [2019 osób w Polsce], Habro [82 Ukraina], Habr [328 Czechy], także Sin [1340 Rumnia, 121 Węgry i 101 Moldawia].
Być może także Agaccy i inni wcześniej wymienieni.

Pozdrawiam - Władysław
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Kamil0123Offline
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk od pradawnego nazwania Aga.  PostWysłany: 25-04-2025 - 10:20
Sympatyk


Dołączył: 30-08-2024
Posty: 143

Status: Offline
A najśmieszniejsi są w tym wszystkim Scytowie . Bogu Ducha winny Lud z środkowej Azji .Owszem wojowniczy i to bardzo i krwiożerczy wyjątkowych barbarzyńców i co oni mają do Polski -to nie bardzo wiadomo .Polecam wielki program UW "Barbarzyńskie Tsunami" a nie takie dziwne bajki.

Pozdrawiam

Kamil
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:     
Skocz do:  
Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Powered by PNphpBB2 © 2003-2006 The PNphpBB Group
Credits
donate.jpg
Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego zawiera forum genealogiczne i bazy danych przydatne dla genealogów © 2006-2025 Polskie Towarzystwo Genealogiczne
kontakt: Zarzad PTG :: Administrator
Strona wygenerowana w czasie 0.672930 sekund(y)