|
|
|
Autor |
Wiadomość |
Bukała_Kacper |
|
Temat postu: Wojska pruskie w Żarkach na przełomie XVIII i XIX wieku
Wysłany: 27-07-2021 - 04:00
|
|
Dołączył: 18-07-2013
Posty: 91
Status: Offline
|
|
Witam,
mój przodek Karol Fryderyk Brykner pojawia się w Żarkach (powiat myszkowski) jako świadek w aktach urodzeń. Akta te dotyczą przybyłych do miasta po III rozbiorze Prusaków. Karol pojawia się jako świadek na akcie z 1797 roku obok innych osób, które określono jako żołnierzy huzarskich. W innym akcie z kolei świadków opisano jako żołnierzy pruskich. W 1797 roku Karolowi rodzi się nieślubny syn ze szlachcianki Marcjanny Wężyk, który umiera w 1798. Sam Karol poślubia wspomnianą Marcjannę w Żarkach w roku 1799. Od tego momentu Karol jest wymieniany jako chirurg lub cyrulik. W roku 1801 pojawia się jako świadek w Mstowie. Tam też w kwietniu 1803 rodzi mu się kolejny syn, jednak po miesiącu umiera zarówno on jak i matka Marcjanna. Na kolejny ślad Karola trafić można w parafii Lgota Wielka, gdzie w sierpniu 1803 bierze kolejny ślub, tym razem ze szlachcianką Elżbietą Fiałkowską. W 1804 rodzi mu się córka Karolina (Kobiele Wielkie), a w marcu 1806 Anna (Niedośpielin). Tutaj Karol Fryderyk Brykner znika z kart historii. Anna umiera w domu matki w Częstochowie w 1809 roku. Elżbieta jest już wtedy zapisana jako wdowa.
Od dłuższego czasu zastanawiało mnie czy zniknięcie/śmierć Karola mogła być związana z wkroczeniem na te tereny wojsk napoleońskich, jednak nie mogłem znaleźć żadnych innych informacji. Postanowiłem więc cofnąć się do miejsca w którym pojawia się pierwszy raz Karol Fryderyk i tak trafiłem na zapiski określające go jako pruskiego żołnierza huzarskiego. Starałem się znaleźć jakieś informacje dotyczące stacjonowania wojsk pruskich w Żarkach po III rozbiorze, lecz nie trafiłem na nic ciekawego. Być może jednak ktoś z forumowiczów jest w posiadaniu jakichś cennych informacji. Za jakiekolwiek dane lub pomoc byłbym niezmiernie wdzięczny!
1797 rok - świadkowie opisani jako żołnierze huzarscy:
https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... -G9T?i=204
1798 rok - świadkowie opisani jako żołnierze pruscy:
https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... -2YP?i=205
Pozdrawiam
Kacper Bukała |
|
|
|
|
|
sagan |
|
Temat postu: Re: Wojska pruskie w Żarkach na przełomie XVIII i XIX wieku
Wysłany: 29-09-2021 - 05:36
|
|
Dołączył: 19-09-2017
Posty: 59
Status: Offline
|
|
Bukała_Kacper napisał:
[...]
Od dłuższego czasu zastanawiało mnie czy zniknięcie/śmierć Karola mogła być związana z wkroczeniem na te tereny wojsk napoleońskich, jednak nie mogłem znaleźć żadnych innych informacji. Postanowiłem więc cofnąć się do miejsca w którym pojawia się pierwszy raz Karol Fryderyk i tak trafiłem na zapiski określające go jako pruskiego żołnierza huzarskiego. Starałem się znaleźć jakieś informacje dotyczące stacjonowania wojsk pruskich w Żarkach po III rozbiorze, lecz nie trafiłem na nic ciekawego. Być może jednak ktoś z forumowiczów jest w posiadaniu jakichś cennych informacji. Za jakiekolwiek dane lub pomoc byłbym niezmiernie wdzięczny!
[...]
Witam,
W 1793 roku w wyniku II rozbioru Żarki znalazły się pod panowaniem pruskim, z okolicznych ziem utworzono wtedy tzw. Nowy Śląsk. Podobnie jak i wiele innych miast i miasteczek na terenie nowej prowincji - Prus Południowych, Żarki stały się siedzibą garnizonu wojsk pruskich. W latach 1796-1806 stacjonował tu jeden ze szwadronów/eskadronów (ew. jego część) 4 Pułku/Regimentu Huzarów Księcia Eugena von Württemberg (Husaren-Regiment Nr. 4, Eugen Prinz von Württember).
W latach 1796-1803 szwadrony HR nr 4 stacjonowały w Kępnie, Ostrowie, Krzepicach, Wieruszowie, Żarkach (Zoreck), Bolesławcu, Działoszynie, Pilicy, Wieluniu (tylko w 1796), Grabowej (od 1797) i Namysłowie; w latach 1804-1806 garnizony mieściły się w Namysłowie, Kępnie, Ostrowie, Olesnie (Rosenberg), Wieruszowie, Żarkach, Bolesławcu, Działoszynie, Pilicy i Wieluniu. (Podaję w oparciu o "Die Kampfhandlungen der Branderburgish-Preussischen Armee 1626-1807" G. Gieraths, Walter de Gruyter & Co, Berlin 1964, str. 275-278.)
W 1806 r. oddziały pruskie wyruszyły z garnizonów na ostatecznie przegraną kampanię przeciwko wojskom Napoleona. W czasie bitwy pod Auerstadt 4 Regiment Huzarów (pod dowództwem księcia Eugena von Württemberg) wchodził w skład brygady kawalerii dowodzonej przez G. L. von Blüchera. Pomimo liczebnej przewagi siły pruskie zostały pokonane przez dywizje francuskie marszałka L. Davout. Walcząca wtedy w awangardzie kawaleria Blüchera została doszczętnie rozbita a 4 Regiment Huzarów poddał się po przegranej bitwie.
Jest dosyć prawdopodobne, że Karol Fryderyk Brykner "zniknął z kart historii" ponieważ poległ w tej krwawej bitwie.
Mnóstwo ciekawych informacji na temat pobytu wojsk pruskich na terenach Prus Południowych w tamtych czasach znajdziesz w poniższych publikacjach:
Z. Włodarczyk, "Wojsko w mieście. Żołnierze Hohenzollernów w Prusach Południowych (1793–1806)", Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historica, 103, 73-88 (2019)
https://czasopisma.uni.lodz.pl/historic ... /5583/5256
Z. Włodarczyk, "Translokacja eskadronu majora von Granera (4. pułk huzarów ks. Eugena von Württemberg) z Bolesławca do Radomska (1804)", Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 99, 171-180 (2017)
https://czasopisma.uni.lodz.pl/historic ... /3225/2823
Pozdrawiam,
Paweł |
|
|
|
|
|
Ted_B |
|
Temat postu:
Wysłany: 29-09-2021 - 11:03
|
|
Dołączył: 18-02-2016
Posty: 1188
Status: Offline
|
|
Witam!
Pawle! Prawie wszystko się zgadza - za wyjątkiem okresu 1793-96, gdzie uszczegółowię fakty.
1. Po II rozbiorze Polski Żarki, podobnie jak były powiat lelowski oraz północno-zachodnia część powiatu krakowskiego (ziemia olkuska) znajdowały się dalej w granicach II RP. Ale ...
2. Ziemie te przez 3 lata okupowane były przez wojska niemieckie (pruskie). Zgodnie z ustaleniami przy następnym zaborze miały one być przejęte przez Prusy. Czyli Targowica w całej krasie!
3. Po III rozbiorze (24.10.1795) formalnie wcielone zostały do prowincji pruskiej - do utworzonej nowej jednostki terytorialnej, tzw. Nowego Śląska ze stolicą w Żarkach. Nowy Śląsk istniał 12 lat, do 1807 r., gdy został wcielony do Księstwa Warszawskiego.
4. W wyniku nowego rozgraniczenia dokonanego przez Austrię i Prusy na początku 1796 r. (po zwycięstwach wojsk austriackich) część tych ziem leżąca na południe od min. miast Kromołów, Pilica, została zaanektowana przez Austrię i weszła do nowego kraju koronnego, tzw. Nowej Galicji (Galicji Zachodniej).
Pozdrawiam!
Tadek |
|
|
|
|
|
Bukała_Kacper |
|
Temat postu:
Wysłany: 06-12-2022 - 18:39
|
|
Dołączył: 18-07-2013
Posty: 91
Status: Offline
|
|
Witam po dłuższej przerwie!
Przede wszystkim chciałbym bardzo podziękować za podane informacje. Pozwoliły mi powiększyć moją wiedzę historyczną o terenach z których pochodzą moi przodkowie. Rozjaśniła się także sytuacja dotycząca przybycia Karola Fryderyka do Żarek. Musiał on być felczerem jednego z przybyłych eskadronów huzarskich, aczkolwiek nie znalazłem żadnych nowych dokumentów w tej kwestii.
Udało mi się natomiast poznać jego dalsze losy. Pewnego razu przeglądając genetekę trafiłem na Karola Józefa Bryknera. Urodził się on 25 czerwca 1808 roku w folwarku dworskim we wsi Kaszewice. Jego rodzicami byli zmarły Karol Fryderyk i Elżbieta z Fiałkowskich. W akcie urodzenia podano także, że Karol był felczerem na dworze Graffa Henkla, pochodził z miasta Twardogóra na Śląsku, miał lat 40 i zmarł 26 czerwca 1808 roku (tutaj musiał się wkraść błąd). Mam pewność, że chodzi o te same osoby, ponieważ w akcie ślubu Karola Józefa wymienia się zmarłego Karola Fryderyka i żyjącą Elżbietę z Fiałkowskich zamieszkałą w Częstochowie.
W metrykach z parafii Kaszewice odnalazłem także akt zgonu Karola, według którego zmarł on nagle we wsi Kluki parafii Parzno 29 maja 1808 roku. Świadkowie podali, że był on ewangelikiem, miał 43 lata i pochodził z miasta Winnagóra na Śląsku. Najpewniej jednak chodzi o miasto Twardogóra, czyli ówczesne Festenberg.
Ciekawe czy Karol Fryderyk Brykner wziął udział we wspomnianej bitwie i powrócił na tereny Polski, czy może porzucił służbę (o ile było to możliwe) i zatrudniał się jako felczer w majątkach ziemskich.
Na familysearch w metrykach urodzeń z Twardogóry odnalazłem informację, że 15 kwietnia 1764 roku urodził się Carl Friedrich Gottlob Brickner. Karol Fryderyk w akcie ślubu z Elżbietą Fiałkowską w 1803 roku miał 39 lat, zatem data urodzenia mogłaby pasować, podobnie jak wiek podany w akcie zgonu. Oprócz tego w Twardogórze urodziły się jeszcze dwie osoby, Gottlieb Beniamin Brickner w 1766 roku i Christiana Sophia Brückner w 1768 roku. Myślę, że jestem na właściwym tropie, aczkolwiek nie mam pojęcia jak mogę potwierdzić moje domysły na obecnym etapie.
Trójka dzieci z Twardogóry:
https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:QPNB-NML1
https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:QPNB-8W9S
https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:6FYH-KZM1
Pozdrawiam serdecznie
Kacper Bukała |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|