Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

flag-pol flag-eng home login logout Forum Fotoalbum Geneszukacz Parafie Geneteka Metryki Deklaracja Legiony Straty
wtorek, 19 marca 2024

longpixel


Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Autor Wiadomość
Bukała_KacperOffline
Temat postu: Wojska pruskie w Żarkach na przełomie XVIII i XIX wieku  PostWysłany: 27-07-2021 - 04:00
Sympatyk


Dołączył: 18-07-2013
Posty: 91

Status: Offline
Witam,

mój przodek Karol Fryderyk Brykner pojawia się w Żarkach (powiat myszkowski) jako świadek w aktach urodzeń. Akta te dotyczą przybyłych do miasta po III rozbiorze Prusaków. Karol pojawia się jako świadek na akcie z 1797 roku obok innych osób, które określono jako żołnierzy huzarskich. W innym akcie z kolei świadków opisano jako żołnierzy pruskich. W 1797 roku Karolowi rodzi się nieślubny syn ze szlachcianki Marcjanny Wężyk, który umiera w 1798. Sam Karol poślubia wspomnianą Marcjannę w Żarkach w roku 1799. Od tego momentu Karol jest wymieniany jako chirurg lub cyrulik. W roku 1801 pojawia się jako świadek w Mstowie. Tam też w kwietniu 1803 rodzi mu się kolejny syn, jednak po miesiącu umiera zarówno on jak i matka Marcjanna. Na kolejny ślad Karola trafić można w parafii Lgota Wielka, gdzie w sierpniu 1803 bierze kolejny ślub, tym razem ze szlachcianką Elżbietą Fiałkowską. W 1804 rodzi mu się córka Karolina (Kobiele Wielkie), a w marcu 1806 Anna (Niedośpielin). Tutaj Karol Fryderyk Brykner znika z kart historii. Anna umiera w domu matki w Częstochowie w 1809 roku. Elżbieta jest już wtedy zapisana jako wdowa.

Od dłuższego czasu zastanawiało mnie czy zniknięcie/śmierć Karola mogła być związana z wkroczeniem na te tereny wojsk napoleońskich, jednak nie mogłem znaleźć żadnych innych informacji. Postanowiłem więc cofnąć się do miejsca w którym pojawia się pierwszy raz Karol Fryderyk i tak trafiłem na zapiski określające go jako pruskiego żołnierza huzarskiego. Starałem się znaleźć jakieś informacje dotyczące stacjonowania wojsk pruskich w Żarkach po III rozbiorze, lecz nie trafiłem na nic ciekawego. Być może jednak ktoś z forumowiczów jest w posiadaniu jakichś cennych informacji. Za jakiekolwiek dane lub pomoc byłbym niezmiernie wdzięczny!

1797 rok - świadkowie opisani jako żołnierze huzarscy:
https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... -G9T?i=204

1798 rok - świadkowie opisani jako żołnierze pruscy:
https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... -2YP?i=205


Pozdrawiam
Kacper Bukała
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
saganOffline
Temat postu: Re: Wojska pruskie w Żarkach na przełomie XVIII i XIX wieku  PostWysłany: 29-09-2021 - 05:36
Sympatyk


Dołączył: 19-09-2017
Posty: 59

Status: Offline
Bukała_Kacper napisał:

[...]
Od dłuższego czasu zastanawiało mnie czy zniknięcie/śmierć Karola mogła być związana z wkroczeniem na te tereny wojsk napoleońskich, jednak nie mogłem znaleźć żadnych innych informacji. Postanowiłem więc cofnąć się do miejsca w którym pojawia się pierwszy raz Karol Fryderyk i tak trafiłem na zapiski określające go jako pruskiego żołnierza huzarskiego. Starałem się znaleźć jakieś informacje dotyczące stacjonowania wojsk pruskich w Żarkach po III rozbiorze, lecz nie trafiłem na nic ciekawego. Być może jednak ktoś z forumowiczów jest w posiadaniu jakichś cennych informacji. Za jakiekolwiek dane lub pomoc byłbym niezmiernie wdzięczny!
[...]


Witam,

W 1793 roku w wyniku II rozbioru Żarki znalazły się pod panowaniem pruskim, z okolicznych ziem utworzono wtedy tzw. Nowy Śląsk. Podobnie jak i wiele innych miast i miasteczek na terenie nowej prowincji - Prus Południowych, Żarki stały się siedzibą garnizonu wojsk pruskich. W latach 1796-1806 stacjonował tu jeden ze szwadronów/eskadronów (ew. jego część) 4 Pułku/Regimentu Huzarów Księcia Eugena von Württemberg (Husaren-Regiment Nr. 4, Eugen Prinz von Württember).

W latach 1796-1803 szwadrony HR nr 4 stacjonowały w Kępnie, Ostrowie, Krzepicach, Wieruszowie, Żarkach (Zoreck), Bolesławcu, Działoszynie, Pilicy, Wieluniu (tylko w 1796), Grabowej (od 1797) i Namysłowie; w latach 1804-1806 garnizony mieściły się w Namysłowie, Kępnie, Ostrowie, Olesnie (Rosenberg), Wieruszowie, Żarkach, Bolesławcu, Działoszynie, Pilicy i Wieluniu. (Podaję w oparciu o "Die Kampfhandlungen der Branderburgish-Preussischen Armee 1626-1807" G. Gieraths, Walter de Gruyter & Co, Berlin 1964, str. 275-278.)

W 1806 r. oddziały pruskie wyruszyły z garnizonów na ostatecznie przegraną kampanię przeciwko wojskom Napoleona. W czasie bitwy pod Auerstadt 4 Regiment Huzarów (pod dowództwem księcia Eugena von Württemberg) wchodził w skład brygady kawalerii dowodzonej przez G. L. von Blüchera. Pomimo liczebnej przewagi siły pruskie zostały pokonane przez dywizje francuskie marszałka L. Davout. Walcząca wtedy w awangardzie kawaleria Blüchera została doszczętnie rozbita a 4 Regiment Huzarów poddał się po przegranej bitwie.

Jest dosyć prawdopodobne, że Karol Fryderyk Brykner "zniknął z kart historii" ponieważ poległ w tej krwawej bitwie.

Mnóstwo ciekawych informacji na temat pobytu wojsk pruskich na terenach Prus Południowych w tamtych czasach znajdziesz w poniższych publikacjach:

Z. Włodarczyk, "Wojsko w mieście. Żołnierze Hohenzollernów w Prusach Południowych (1793–1806)", Acta Universitatis Lodziensis, Folia Historica, 103, 73-88 (2019)
https://czasopisma.uni.lodz.pl/historic ... /5583/5256

Z. Włodarczyk, "Translokacja eskadronu majora von Granera (4. pułk huzarów ks. Eugena von Württemberg) z Bolesławca do Radomska (1804)", Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 99, 171-180 (2017)
https://czasopisma.uni.lodz.pl/historic ... /3225/2823

Pozdrawiam,
Paweł
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Ted_BOffline
Temat postu:   PostWysłany: 29-09-2021 - 11:03
Sympatyk


Dołączył: 18-02-2016
Posty: 1188

Status: Offline
Witam!
Pawle! Prawie wszystko się zgadza - za wyjątkiem okresu 1793-96, gdzie uszczegółowię fakty.
1. Po II rozbiorze Polski Żarki, podobnie jak były powiat lelowski oraz północno-zachodnia część powiatu krakowskiego (ziemia olkuska) znajdowały się dalej w granicach II RP. Ale ...
2. Ziemie te przez 3 lata okupowane były przez wojska niemieckie (pruskie). Zgodnie z ustaleniami przy następnym zaborze miały one być przejęte przez Prusy. Czyli Targowica w całej krasie!
3. Po III rozbiorze (24.10.1795) formalnie wcielone zostały do prowincji pruskiej - do utworzonej nowej jednostki terytorialnej, tzw. Nowego Śląska ze stolicą w Żarkach. Nowy Śląsk istniał 12 lat, do 1807 r., gdy został wcielony do Księstwa Warszawskiego.
4. W wyniku nowego rozgraniczenia dokonanego przez Austrię i Prusy na początku 1796 r. (po zwycięstwach wojsk austriackich) część tych ziem leżąca na południe od min. miast Kromołów, Pilica, została zaanektowana przez Austrię i weszła do nowego kraju koronnego, tzw. Nowej Galicji (Galicji Zachodniej).
Pozdrawiam!
Tadek
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Bukała_KacperOffline
Temat postu:   PostWysłany: 06-12-2022 - 18:39
Sympatyk


Dołączył: 18-07-2013
Posty: 91

Status: Offline
Witam po dłuższej przerwie!

Przede wszystkim chciałbym bardzo podziękować za podane informacje. Pozwoliły mi powiększyć moją wiedzę historyczną o terenach z których pochodzą moi przodkowie. Rozjaśniła się także sytuacja dotycząca przybycia Karola Fryderyka do Żarek. Musiał on być felczerem jednego z przybyłych eskadronów huzarskich, aczkolwiek nie znalazłem żadnych nowych dokumentów w tej kwestii.

Udało mi się natomiast poznać jego dalsze losy. Pewnego razu przeglądając genetekę trafiłem na Karola Józefa Bryknera. Urodził się on 25 czerwca 1808 roku w folwarku dworskim we wsi Kaszewice. Jego rodzicami byli zmarły Karol Fryderyk i Elżbieta z Fiałkowskich. W akcie urodzenia podano także, że Karol był felczerem na dworze Graffa Henkla, pochodził z miasta Twardogóra na Śląsku, miał lat 40 i zmarł 26 czerwca 1808 roku (tutaj musiał się wkraść błąd). Mam pewność, że chodzi o te same osoby, ponieważ w akcie ślubu Karola Józefa wymienia się zmarłego Karola Fryderyka i żyjącą Elżbietę z Fiałkowskich zamieszkałą w Częstochowie.

W metrykach z parafii Kaszewice odnalazłem także akt zgonu Karola, według którego zmarł on nagle we wsi Kluki parafii Parzno 29 maja 1808 roku. Świadkowie podali, że był on ewangelikiem, miał 43 lata i pochodził z miasta Winnagóra na Śląsku. Najpewniej jednak chodzi o miasto Twardogóra, czyli ówczesne Festenberg.

Ciekawe czy Karol Fryderyk Brykner wziął udział we wspomnianej bitwie i powrócił na tereny Polski, czy może porzucił służbę (o ile było to możliwe) i zatrudniał się jako felczer w majątkach ziemskich.

Na familysearch w metrykach urodzeń z Twardogóry odnalazłem informację, że 15 kwietnia 1764 roku urodził się Carl Friedrich Gottlob Brickner. Karol Fryderyk w akcie ślubu z Elżbietą Fiałkowską w 1803 roku miał 39 lat, zatem data urodzenia mogłaby pasować, podobnie jak wiek podany w akcie zgonu. Oprócz tego w Twardogórze urodziły się jeszcze dwie osoby, Gottlieb Beniamin Brickner w 1766 roku i Christiana Sophia Brückner w 1768 roku. Myślę, że jestem na właściwym tropie, aczkolwiek nie mam pojęcia jak mogę potwierdzić moje domysły na obecnym etapie.

Trójka dzieci z Twardogóry:
https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:QPNB-NML1
https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:QPNB-8W9S
https://www.familysearch.org/ark:/61903/1:1:6FYH-KZM1

Pozdrawiam serdecznie
Kacper Bukała
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:     
Skocz do:  
Wszystkie czasy w strefie GMT - 12 Godzin
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Powered by PNphpBB2 © 2003-2006 The PNphpBB Group
Credits
donate.jpg
Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego zawiera forum genealogiczne i bazy danych przydatne dla genealogów © 2006-2024 Polskie Towarzystwo Genealogiczne
kontakt:
Strona wygenerowana w czasie 0.731568 sekund(y)