Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

flag-pol flag-eng home login logout Forum Fotoalbum Geneszukacz Parafie Geneteka Metryki Deklaracja Legiony Straty
piątek, 29 marca 2024

longpixel


Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Autor Wiadomość
Tadeusz_ZwolskiOffline
Temat postu: Urząd podstolego  PostWysłany: 13-03-2018 - 12:37
Sympatyk


Dołączył: 01-02-2015
Posty: 32
Skąd: Pniewy
Status: Offline
W wielu źródłach znajduję, że "urzędy ziemskie...są czysto tytularne związane z tytułomanią szlachty polskiej. "
W związku z tym mam następujące pytanie.
Michał Zwolski lata 1726-1734 podstoli dobrzyński z Podola Bracławskiego.
Czy ten tytuł urząd przynależny był tylko do jednej osoby, czy też jako honorowy mogło go piastować równocześnie kilku szlachciców?
Michał Zwolski miał za żonę Konstancję z Dyakowskich, natomiast Zwolski bez imienia znaleziony w innym źródle w tymże okresie czasu miał za żonę Teofilę z Jastrzębskich - był również tytułowany podstolim dobrzyńskim.
Pozdrawiam Tadeusz.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Andrzej75Offline
Temat postu:   PostWysłany: 13-03-2018 - 14:58
Sympatyk


Dołączył: 03-07-2016
Posty: 12373
Skąd: Wrocław
Status: Offline
"Specyficznym zjawiskiem, dostrzeżonym już w opublikowanych dotychczas spisach, jest podwójna obsada niektórych urzędów ziemskich. Pojawia się ona na Kujawach i w ziemi dobrzyńskiej około roku 1655, przy czym stosunkowo nieliczne są przypadki podwójnych nominacji wydawanych dla posesjonatów kujawskich, tendencję zwyżkową obserwować można jedynie u schyłku czasów saskich. Sporadycznie również posługiwano się miejscowymi tytułami bez podstawy prawnej, jaką był akt nominacyjny – zaledwie 17 przypadków w latach 1655–1793. Bardziej rozpowszechnionym zjawiskiem były nominacje na urzędy kujawsko–dobrzyńskie dla szlachty nie związanej z Kujawami. W przypadku osób osiadłych w województwach sąsiednich (łęczyckim, sieradzkim, chełmińskim) wiązać się to mogło przynajmniej częściowo z możliwością zaliczenia ich do posesjonatów kujawskich. [...] Co charakterystyczne jednak, tytuły kujawskie, a zwłaszcza dobrzyńskie, były najbardziej rozpowszechnione w Małopolsce, szczególnie zaś w województwie ruskim, gdzie w latach 1655–1793 stwierdzono aż 48 owych "nielegalnych" urzędników (w większości zresztą posługujących się tytułami bez podstawy nominacyjnej). Dochodziło nawet do dziedziczenia pewnych tytułów – np. cześników brzesko–kujawskich w rodzinie Broniewskich, a cześników dobrzyńskich przez Rojewskich. Tytuły kujawsko–dobrzyńskie występowały również, choć już z mniejszym natężeniem, w województwach krakowskim, sandomierskim, lubelskim, bełskim, wołyńskim, podolskim. [...] Statystyczna analiza dubletów nie jest w pełni możliwa wobec trudności stwierdzenia w poszczególnych przypadkach, czy chodzi wyłącznie o uzurpację tytułu, czy też faktyczną nominację. Należy jednak podkreślić, że w odniesieniu do Kujaw i ziemi dobrzyńskiej potwierdza się tendencja dostrzeżona już przez Kazimierza Przybosia przy opracowywaniu urzędów ruskich. Liczba dubletów zwiększa się bowiem u schyłku rządów Jana III (1690–1696) i w pierwszych latach panowania Augusta II, związanych z walką o utrzymanie tronu i utrwalenie władzy (1697–1702), szczególnie wysoki poziom osiąga zaś w końcowym okresie rządów Augusta II i następnie Augusta III, a więc w okresach przedelekcyjnych. W powyższym kontekście zjawisko to przynajmniej częściowo dałoby się wytłumaczyć planową polityką dworu szukającego stronników na szczeblu wojewódzkim".

Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XVI–XVIII wieku. Spisy, Kórnik 1990, s. 14–15.

_________________
Pozdrawiam
Andrzej
PS. Na znak, że moje tłumaczenie zostało zaakceptowane, proszę edytować pierwszy post, dopisując w temacie – OK (dotyczy działu tłumaczeń).
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic-t-59525.phtml
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Tadeusz_ZwolskiOffline
Temat postu:   PostWysłany: 13-03-2018 - 20:13
Sympatyk


Dołączył: 01-02-2015
Posty: 32
Skąd: Pniewy
Status: Offline
Dziękuję Andrzeju za wyczerpującą odpowiedź.
Być może mój Michał Z z Jedliny. był dwukrotnie żonaty, tego nie potrafię jeszcze rozstrzygnąć, w obu źródłach pisze się o ich pochodzeniu z Ziemi Łukowskiej.
W każdym bądź razie mam mały zgryz.
Pozdrowienia Tadeusz.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Myszor_OskarOffline
Temat postu:   PostWysłany: 14-03-2018 - 21:57
Sympatyk


Dołączył: 18-01-2017
Posty: 285

Status: Offline
W dużym uproszczeniu: prawdziwe znaczenie miały urzędy senatorskie (wojewoda, kasztelan), sądowe (sędzia, podkomorzy itd.) oraz starostowie grodowi. Reszta miała charakter głównie honorowy, choć często w hierarchii taki zupełnie honorowy urząd mógł stać nad innym, ale dysponującym prawdziwą władzą (np. pisarzem czy podstarościm). Przy czym owe hierarchie różniły się pomiędzy poszczególnymi prowincjami.

Do tego jeszcze bardziej fikcyjne (a zatem częściej dublowane) były urzędy in partibus, tzn. w ziemiach utraconych. Wreszcie do tego dochodzi się powoływanie na urząd ojca, z braku własnego.

Skrajnym przykładem byłby zatem np. "miecznikowic parnawski" (powołanie się na urząd ojca, niski w hierarchii i czysto honorowy, na dodatek in partibus).

Taka tytułomania wynikała głównie z potrzeby wywyższenia się nad innych przy braku tytułów szlacheckich typu hrabia, baron itd.

W temacie polecam: Zbigniew Góralski, Urzędy i godności w dawnej Polsce, Warszawa 1983 - książeczka niewielka, do dostania za grosze na Allegro. A także poniższy artykuł: http://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=3788

_________________
Oskar Myszor
Urzędnicy I. RP * Carska generalicja
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:     
Skocz do:  
Wszystkie czasy w strefie GMT - 12 Godzin
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Powered by PNphpBB2 © 2003-2006 The PNphpBB Group
Credits
donate.jpg
Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego zawiera forum genealogiczne i bazy danych przydatne dla genealogów © 2006-2024 Polskie Towarzystwo Genealogiczne
kontakt:
Strona wygenerowana w czasie 0.534852 sekund(y)