Autor |
Wiadomość |
Wolski_M92 |
|
Temat postu:
Wysłany: 07-02-2019 - 18:44
|
|
Dołączył: 07-12-2018
Posty: 117
Skąd: Niemcy
Status: Offline
|
|
W poniższym tekście przeczytałem, że Stanisław Wolski był "instigator castrensis" w Opocznie (lewa strona pod Gorzałkow) : https://www.familysearch.org/ark:/61903 ... =1407440). Czy czytasz to samo w ten sposób? Co to oznacza? |
_________________ Alex
Szukam: Wolski, Egierski, Otkiewicz, Karczewski, Raciborski, Mieszkowski, Nałkowski, Hubryk, Sikorzak, Kuczyński, Czerwiński, Ogrodziński, Lisicki, Lachowicz, Szymański, Milewicz, Bełżyński,
Łakomy, Budziarek, Olczak, Dobrodziej, Rajski, Wawroski
|
|
|
|
|
kwroblewska |
|
Temat postu:
Wysłany: 07-02-2019 - 20:27
|
|
Dołączył: 16-08-2007
Posty: 3161
Skąd: Łódź
Status: Offline
|
|
wg słownika łacińskiego Instygator - oskarżyciel publiczny
https://pl.wikisource.org/wiki/Encyklop ... Instygator
Instygator, od słowa łacińskiego instigo, pobudzać, pochodziła nazwa urzędu w Rzplitej, odpowiadającego obowiązkom dzisiejszego prokuratora. Skrzetuski w „Prawie polskiem” pisze: „Co w innych państwach prokuratorowie królewscy, to w Polsce instygatorowie znaczą. Oni są dochodzicielami krzywd Rzplitej wyrządzonych.” Krasicki mówi: „Instygatorowie są urzędnicy w Koronie i w W. Ks. Litewskiem, którzy miejsce po generałach inspektorach w porządku urzędów mają.” Instygator był oskarżycielem publicznym, działającym w imieniu prawa. Pierwszą wiadomosć o instygatorach mamy z czasów Zygmunta Augusta. Później konstytucja z r. 1581 nakazuje instygatorowi, aby występował jako powód, czyli skarżyciel, we wszelkich sprawach, których nikt nie dochodzi. Głównie wnosił on skargi o zdradę kraju i obrazę majestatu królewskiego, zawsze w porozumieniu z marszałkiem wielkim. On to wnosił skargi na trybunał przeciw wszelkim dygnitarzom, podskarbim, starostom, szafarzom, poborcom, żupnikom i zgoła każdemu, ktoby uczynił jaką krzywdę skarbowi publicznemu lub szkatule królewskiej. O dobra królewskie, sporne ze szlachtą, pozywał nie do sądu zadwornego, ale na sejm. Instygator wielki był jeden w Koronie i temu sejm wyznaczył stałej rocznej pensyi 6,000 złp., drugi wielki był w Litwie i ten pobierał od r. 1717 ze skarbu publicznego 4,000 złp. rocznie. Po nich szli wice-instygatorowie, czyli zwyczajni instygatorowie, którzy wszakże liczyli się do dygnitarzy i w sądach asesorskich zasiadali z głosem doradczym, a w referendarskich ze stanowczym. Rota przysięgi instygatorów była na wierne prowadzenie spraw króla i Rzplitej, bez względu na bogatego lub ubogiego, krajowca lub cudzoziemca, spodziewaną nienawiść i prześladowanie. W sprawach prywatnych występowali ze skargą tylko na podanie strony pokrzywdzonej.
____
Krystyna |
|
|
|
|
|
Wolski_M92 |
|
Temat postu:
Wysłany: 07-02-2019 - 22:24
|
|
Dołączył: 07-12-2018
Posty: 117
Skąd: Niemcy
Status: Offline
|
|
Dziękuję. I co oznacza w tym kontekście "castrensis"? |
_________________ Alex
Szukam: Wolski, Egierski, Otkiewicz, Karczewski, Raciborski, Mieszkowski, Nałkowski, Hubryk, Sikorzak, Kuczyński, Czerwiński, Ogrodziński, Lisicki, Lachowicz, Szymański, Milewicz, Bełżyński,
Łakomy, Budziarek, Olczak, Dobrodziej, Rajski, Wawroski
|
|
|
|
|
Ludwig_Adam |
|
Temat postu:
Wysłany: 07-02-2019 - 22:30
|
|
Dołączył: 06-01-2016
Posty: 57
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
Castrensis - wojskowy, militarny więc w całości wychodzi oskarżyciel publiczny w wojsku (prokurator wojskowy) |
|
|
|
|
|
Wolski_M92 |
|
Temat postu:
Wysłany: 07-02-2019 - 22:45
|
|
Dołączył: 07-12-2018
Posty: 117
Skąd: Niemcy
Status: Offline
|
|
Ok, a rok później (1789) był "Commilito Militia Nationalis". Żołnierz? Czy to pasuje do siebie? |
_________________ Alex
Szukam: Wolski, Egierski, Otkiewicz, Karczewski, Raciborski, Mieszkowski, Nałkowski, Hubryk, Sikorzak, Kuczyński, Czerwiński, Ogrodziński, Lisicki, Lachowicz, Szymański, Milewicz, Bełżyński,
Łakomy, Budziarek, Olczak, Dobrodziej, Rajski, Wawroski
|
|
|
|
|
Andrzej75 |
|
Temat postu:
Wysłany: 08-02-2019 - 07:38
|
|
Dołączył: 03-07-2016
Posty: 12485
Skąd: Wrocław
Status: Offline
|
|
Wolski_M92 napisał:
Dziękuję. I co oznacza w tym kontekście "castrensis"?
Grodzki. |
_________________ Pozdrawiam
Andrzej
PS. Na znak, że moje tłumaczenie zostało zaakceptowane, proszę edytować pierwszy post, dopisując w temacie – OK (dotyczy działu tłumaczeń).
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic-t-59525.phtml
|
|
|
|
|
Wolski_M92 |
|
Temat postu:
Wysłany: 08-02-2019 - 17:05
|
|
Dołączył: 07-12-2018
Posty: 117
Skąd: Niemcy
Status: Offline
|
|
Ok, więc był prokuratorem Opoczna. Dziwne, że w Polsce słowo "castrensis" było rozumiane inaczej, niż sugeruje to bezpośrednie tłumaczenie tego słowa. Poza Polską "castrensis" wydaje się być zawsze używany w połączeniu z wojskiem.
A co oznacza "Commilito Militia Nationalis"?
W 1791 roku Stanisław był "Vices-Regens Castrensis Opocznensis". Co to znaczy? Czy był wiceburmistrzem Opoczna? |
_________________ Alex
Szukam: Wolski, Egierski, Otkiewicz, Karczewski, Raciborski, Mieszkowski, Nałkowski, Hubryk, Sikorzak, Kuczyński, Czerwiński, Ogrodziński, Lisicki, Lachowicz, Szymański, Milewicz, Bełżyński,
Łakomy, Budziarek, Olczak, Dobrodziej, Rajski, Wawroski
|
|
|
|
|
Andrzej75 |
|
Temat postu:
Wysłany: 08-02-2019 - 22:49
|
|
Dołączył: 03-07-2016
Posty: 12485
Skąd: Wrocław
Status: Offline
|
|
Wolski_M92 napisał:
Ok, więc był prokuratorem Opoczna.
Był instygatorem grodzkim opoczyńskim. Czyli prokuratorem powiatu opoczyńskiego, nie — miasta Opoczna.
Wolski_M92 napisał:
Dziwne, że w Polsce słowo "castrensis" było rozumiane inaczej, niż sugeruje to bezpośrednie tłumaczenie tego słowa. Poza Polską "castrensis" wydaje się być zawsze używany w połączeniu z wojskiem.
"Castrensis" w sensie ścisłym nie znaczy po łacinie 'wojskowy'; nie ma tu nic do rzeczy polskie czy jakiekolwiek inne rozumienie tego słowa. "Castrensis" znaczy 'obozowy, grodowy, grodzki, zamkowy', bo "castrum" to 'obóz, gród, zamek'. W Opocznie był zamek, czyli gród (castrum), siedziba starosty, przy którym działał sąd grodzki (iudicium castrense).
Wolski_M92 napisał:
A co oznacza "Commilito Militia Nationalis"?
http://scriptores.pl/elexicon/pl/lemma/ ... aslo_pelny
http://scriptores.pl/elexicon/pl/lemma/ ... aslo_pelny
http://scriptores.pl/elexicon/pl/lemma/ ... aslo_pelny
Czyli dosłownie: towarzysz wojsk narodowych. (Ale po polsku raczej mówiono: towarzysz kawalerii narodowej).
Wolski_M92 napisał:
W 1791 roku Stanisław był "Vices-Regens Castrensis Opocznensis". Co to znaczy? Czy był wiceburmistrzem Opoczna?
Był wicesregentem grodzkim opoczyńskim. To nie jest urząd miejski, samorządowy (dla mieszczan), tylko powiatowy, sądowy (dla szlachty). |
_________________ Pozdrawiam
Andrzej
PS. Na znak, że moje tłumaczenie zostało zaakceptowane, proszę edytować pierwszy post, dopisując w temacie – OK (dotyczy działu tłumaczeń).
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic-t-59525.phtml
|
|
|
|
|
Wolski_M92 |
|
Temat postu:
Wysłany: 08-02-2019 - 23:22
|
|
Dołączył: 07-12-2018
Posty: 117
Skąd: Niemcy
Status: Offline
|
|
Bardzo dziękuję za szczegółową odpowiedź! |
_________________ Alex
Szukam: Wolski, Egierski, Otkiewicz, Karczewski, Raciborski, Mieszkowski, Nałkowski, Hubryk, Sikorzak, Kuczyński, Czerwiński, Ogrodziński, Lisicki, Lachowicz, Szymański, Milewicz, Bełżyński,
Łakomy, Budziarek, Olczak, Dobrodziej, Rajski, Wawroski
|
|
|
|
|
Sidor |
|
Temat postu: Proszę o przetłumaczenie z łaciny słów:
Wysłany: 22-02-2019 - 20:39
|
|
Dołączył: 05-02-2017
Posty: 245
Status: Offline
|
|
Proszę o pomoc w tłumaczeniu określenia "fraefecti silvat." Dopisek pochodzi z wpisu do księgi urodzeń. Pod nazwiskiem matki chrzestnej znajduje się imię jej męża i ten właśnie zapisek. Wiem z całą pewnością, że wspomniany mąż był leśnikiem, ale czy słowo "fraefecti" ma tu jakieś znaczenie? |
_________________ Pozdrawiam
Ula
|
|
|
|
|
Andrzej75 |
|
Temat postu: Re: Proszę o przetłumaczenie z łaciny słów:
Wysłany: 22-02-2019 - 21:11
|
|
Dołączył: 03-07-2016
Posty: 12485
Skąd: Wrocław
Status: Offline
|
|
Sidor napisał:
Proszę o pomoc w tłumaczeniu określenia "fraefecti silvat."
praefectus silvarum — leśniczy |
_________________ Pozdrawiam
Andrzej
PS. Na znak, że moje tłumaczenie zostało zaakceptowane, proszę edytować pierwszy post, dopisując w temacie – OK (dotyczy działu tłumaczeń).
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic-t-59525.phtml
|
|
|
|
|
Sidor |
|
Temat postu: Re: Proszę o przetłumaczenie z łaciny słów:
Wysłany: 22-02-2019 - 22:10
|
|
Dołączył: 05-02-2017
Posty: 245
Status: Offline
|
|
Dziękuję Andrzeju |
_________________ Pozdrawiam
Ula
|
|
|
|
|
struslav |
|
Temat postu: Co to za zawód?
Wysłany: 28-02-2019 - 09:01
|
|
Dołączył: 22-05-2009
Posty: 189
Status: Offline
|
|
|
|
|
kwroblewska |
|
Temat postu: Re: Co to za zawód?
Wysłany: 28-02-2019 - 11:59
|
|
Dołączył: 16-08-2007
Posty: 3161
Skąd: Łódź
Status: Offline
|
|
|
|
|
struslav |
|
Temat postu: Re: Co to za zawód?
Wysłany: 28-02-2019 - 18:14
|
|
Dołączył: 22-05-2009
Posty: 189
Status: Offline
|
|
Dziękuję za pomoc, to pierwszy kucharz w rodzinie |
|
|
|
|
|
|
|