| Autor |
Wiadomość |
kolokolo_ |
|
Temat postu: Nazwiska z przydomkami...
 Wysłany: 15-09-2009 - 09:54
|
|
Dołączył: 15-09-2009
Posty: 4
Status: Offline
|
|
T:Prośba o pomoc w rozwikłaniu zagadki nazwiska/przydomka/imi.
Witam Wszystkich Forumowiczów!
Bardzo proszę o rozwikłanie zagadki, której sam nie jestem w stanie rozszyfrować-rozwiązać. Otóż, sprawa dotyczy mojego prapra... W dokumentach od roku 1812 zapisany jest jako GD Jakób Kozłowski i do samego końca tej lini wszyscy są Kozłowscy. Ten sam Jakób w 1811 roku zapisany jest jako: Jakób SAKONOWICZ Kozłowski. W 1795 roku w spisie występuje jako Jakób SAKON. Jego ojciec w tym samym spisie zapisany jest: Marcin SAKON alias Kozłowski, ale już brat Marcina Maciej i ich ojciec Stefan jako Kozłowscy. Co zatem oznacza słowo SAKON (Sakonowicz) - czy jest to imię, przezwisko, nazwisko, czy też jeszcze coś innego? I czy oryginalnie nazywali się Kozłowscy czy Sakon? Nie mam bladego pojęcia, a męczy mnie to przpotwornie. Będę ogromnie wdzięczny za jakieś sugestie, wskazówki, itp.
pozdrawiam serdecznie i z góry dziekuję,
Marcin Grandowski |
|
|
| |
|
|
|
 |
|
MalgorzataKurek |
|
|
Temat postu: Prośba o pomoc w rozwikłaniu zagadki nazwiska/przydomka/imi.
Wysłany: 15-09-2009 - 23:11
|
|
Dołączył: 25-04-2008
Posty: 226
Skąd: Kraków
Status: Offline
|
|
W XVIII i XIX w. powszechnie w księgach metrykalnych występowały przydomki, które miały odróżnić daną osobę od innych, noszących to samo nazwisko, a czesto i imię, i mieszkajacych w tej samej miejscowości. Było to logiczne w miejscowościach, gdzie połowa mieszkańców nosiła to samo nazwisko. W moim drzewie (głównie galicyjskim) są przodkowie o dwóch, trzech, a nawet czterech nazwiskach. W opisanym przez Ciebie przypadku przypuszczałabym, że nazwisko rodowe to Kozłowski, natomiast Sakon, czy Sakonowicz (czyli syn, potomek Sakona) to przydomek. Możliwe też, że dziedziczony w linii żeńskiej, jeśli był tam przodek, którym można było się szczycić, bądź też był charakterystyczny, choćby przez nietypowe pochodzenie lub imię.
Pozdrawiam |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Aftanas_Jerzy |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 16-09-2009 - 22:55
|
|
Dołączył: 15-04-2009
Posty: 3287
Status: Offline
|
|
Witaj!
Myślę, że Twój problem z nazwiskami w drzewie genealogicznym trudno rozstrzygnąć w dyskusji na forum (za mało danych). Może jednak kilka naszych uwag podpowie Ci rozwiązanie.
Ja ze swej strony mogę podać następujące informacje:
1. SAKON to imię stosowane na Ukrainie i w Rosji (przykład: SAKON STRICZKA, słynny ociemniały lirnik ‘кобзар’, wędrujący po Ukrainie wraz z bratem Iwanem z balladami o kozactwie – przełom 18/19 wiek). Dzisiaj stosuje się rzadko.
2. SAKON – to też nazwisko, które w XIV wieku pojawiło się na Litwie (ród bojarów litewskich nazywany w zlatynizowanej formie – SACONES (np. Stanisław Sak herbu Pomian wspomniany w akcie Unii Horodelskiej z 1413 r). Sakowicze odegrali w historii znaczącą rolę . Jest na ten temat literatura historyczna (np. Semkowicz W. О litewskich rodach bojarskich, zbratanych ze szlachta polska w Horodle//Lituano-slawica poznaniensia. T. III. Poznan, 1989. oraz tamże art. pt Ród Sakowiczów i ego majętności w XV w. i pierwszej połowie XVI w.). Spotyka się współcześnie to nazwisko w Rosji (np. Сакон Игорь Сергеевич) i w pochodnych formach w Polsce (patrz K.Rymut Nazwiska Polaków str 236).
Cały szareg nazwisk szlacheckich pochodnych od SAK wymienia Tadeusz Gajl w Herbarzu Polskim str 503 (Sak-Pietkiewicz, Saka, Sakowicz, Sakowski i inne).
3. Są też miejscowości: Wieś Sakony na lewym brzegu rzeki Tiesza (dopływ Oki), Miasto Saki na Krymie (nazwa z tureckiego oznacza „worek”) |
_________________
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
|
| |
|
|
|
|
|
kolokolo_ |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 18-09-2009 - 17:56
|
|
Dołączył: 15-09-2009
Posty: 4
Status: Offline
|
|
Bardzo Wam dziękuję za pomoc! 
pozdrawiam,
Marcin Grandowski |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
Temat postu: Znaczenie przydomków
Wysłany: 26-12-2009 - 13:18
|
|
Dołączył: 23-04-2009
Posty: 33
|
|
Witam
Szukam znaczenia dwóch przydomków. Pierwszy dotyczy Jana Kożuchowskiego zwanego BALCERZAK lub BALCERAK, a drugi Jakuba Kożuchowskiego zwanego PODAWCZYK. Obaj są wymienieni w dokumencie Akt Konfederacji Ziemi Drohickiej z 26.08.1793.
Czy jest możliwe, że pierwszy przydomek pochodzi od imienia Baltazar?
W moich stronach często spotyka się przydomki wywodzące się od imion pradziadków- żyjących nawet w XVIII lub XIX wieku.
Z góry dziękuję
Agnieszka |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Avalon77 |
|
|
Temat postu: Przydomki przodków
Wysłany: 18-11-2010 - 10:30
|
|
Dołączył: 15-10-2010
Posty: 90
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
Witam, wśród moich przodków pojawiają się osoby używające przydomków Orlik i Orel. Czy coś one oznaczają, poza przymiotami np. charakterologicznymi tych osób?
Pozdr
K. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Aftanas_Jerzy |
|
|
Temat postu: Przydomki przodków
Wysłany: 18-11-2010 - 17:30
|
|
Dołączył: 15-04-2009
Posty: 3287
Status: Offline
|
|
| Proszę podać więcej informacji: przykłady użycia, lata, miejsca występowania. |
_________________
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
|
| |
|
|
|
|
|
Bagins |
|
|
Temat postu: Przydomki przodków
Wysłany: 18-11-2010 - 21:08
|
|
Dołączył: 11-02-2009
Posty: 172
Status: Offline
|
|
Wg słownika j.polskiego z 1898 roku Orel jest powiązany z Oryl i oznacza zawód flisaka (od spławiania drewna), szkutnika oraz dużego niezgrabnego człowieka, gbura. Ale skoro są dwa wyrazy tak bliskoznaczne no to orlik to młody orzeł czyli potomstwo orła. Czy tak określono ojca i syna?
Jeśli tak, to syn mógł zostać tak nazwany po ojcu i to bez względu czy przejął po nim zawód czy jakieś cechy osobowościowe lub wygląd. Jeśli nawet nic nie przejął po ojcu był po prostu jego synem. Tak jak czasami mówi się o dzieciach (przepraszam za porównanie) szczeniak. Ludzie często używali i używają nadal porównań zwierzęcych. Czy to w dobrej czy w złej intencji?
Pozdrawiam
Artur |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Avalon77 |
|
|
Temat postu: Przydomki przodków
Wysłany: 19-11-2010 - 12:45
|
|
Dołączył: 15-10-2010
Posty: 90
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
Witam, dziękuję za informację. Przydomki przytoczone w akcie małżeństwa z 1820 r.w Parafii Boguszyce, w okolicach Rawy Mazowieckiej. Nie wiem czy przodek mógłby być flisakiem. W okolicach jest jedynie rzeka Rawka.
Pozdr
Konrad |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Alan_Jakman |
|
|
Temat postu: Przydomki przodków
Wysłany: 19-11-2010 - 16:22
|
|
Dołączył: 05-05-2009
Posty: 509
Skąd: Bielsko-Biała
Status: Offline
|
|
Witam przy akcie urodzenia mojego przodka występują słowa "De Dukla" nie wiem czy to przydomek czy coś innego, może ktoś z Was wie co owe słowa oznaczają. Akt jest z wsi Żarówka k. Mielca, rok 1808, pisany łaciną.
Pozdrawiam
Alan Jakman |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
Temat postu: Przydomki przodków
Wysłany: 19-11-2010 - 17:16
|
|
Dołączył: 19-10-2007
Posty: 777
Skąd: Zielona Góra
|
|
Panie Alanie!
Łacińskie "de" ma kilka znaczeń, generalne oznacza "z" np. de Dukla oznacza z Dukli, czyli pochodzący z Dukli
Ogólnie o "de" mamy tak:
1. (o miejscu)
a) z (góry na dół) np. de muro deicere ...;
b) ( z, od) np. na oznaczenie pochodzenia np. homo de plebe;
2. (o czasie)
a) bezpośrednio po np. somnus de prando;
b) jeszcze w czasie, podczas, już podczas np. de nocte surgere;
3. (przen.) na oznaczenie stosunku udziału;
a) przyczyny
b) zależności
c) względu
d) w zwrotach przysłówkowych np. de integro etc. etc.
Przykładowo:
z Herbarza Kapicy Milewskiego na str. 214 mamy poz. 251 - Linia Szczerbików Kropiwnickich z Kropiwnicy Raciborów pochodząca:
1557 r. in Actis terrestribus Surasensibus. Joanes Szczerbik de Kropiwnica memoratus demortuus.
1557 r. w aktach ziemskich suraskich. Jan Szczerbik z Kropiwnicy - świętej pamięci.
Pozdrawiam. Jerzy Adam Szczerbiński |
Ostatnio zmieniony przez Szczerbiński dnia 19-11-2010 - 18:04, w całości zmieniany 1 raz
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
Temat postu: Przydomki przodków
Wysłany: 19-11-2010 - 17:37
|
|
Dołączył: 16-01-2009
Posty: 1847
|
|
Wśród polskich świętych jest Jan z Dukli. Twojemu przodkowi dano na chrzcie tak własnie na imię - Jan z Dukli. Oczywiście w codziennym zyciu i w dokumentach był tylko Janem. Ten przydomek był po to, żeby wiedział, który ze świętych Janów - a kilku ich było - jest jego patronem.
pozdrawiam serdecznie - tomek |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
Temat postu: Przydomki przodków
Wysłany: 19-11-2010 - 20:54
|
|
Dołączył: 19-10-2007
Posty: 777
Skąd: Zielona Góra
|
|
Panie Tomku!
Może warto by, przy okazji wyjaśnić, kilka związanych z przydomkami spraw, by je trochę uporządkować. I tak.
W większości przypadków przydomki raczej wiązały sie z osobowością lub wygladem człowieka. Mamy np. Jan Sucharek (bo był np. suchy), Michał Mruk (bo mało mówił) itp. itd.
Inną rzeczą jest sprawa nazwisk tzw. patronimicznych (pochodzących do imienia ojca, szczególnie na teranach ruskich, lub będących pod jurysdykcją rosyjską) np. Iwan Stiepanycz Warionow (to w środku to tzw. otcziestwo), lub Jan Piotrowicz Szczepańskij etc. etc.
Jeszcze inna sprawą jest tzw. imię drugie (a dzisiaj np. z bierzmowania i trzecie) Jak np. Karol Adam Wójcik, a z bierzmowaniem Karol Adam Stanisław Wójcik. Z tym że wolno było (i tak jest do dzisiaj) urzędowo używać tylko dwóch imion. W tym przypadku, to drugie imie dotyczyło najczęściej ojca lub dziadka, matki lub babki. Niejako na ich cześć. Czasami imię wiązało się z tym, o czym Pan pisze. Ponieważ było kilku Janów, więc nadawano jako drugie imię patrona (świętego) np. Jan Nepomucen, Jan Stanisław Kostka itd. itp.
Pozdrawiam. Jerzy Adam Szczerbiński |
Ostatnio zmieniony przez Szczerbiński dnia 19-11-2010 - 22:33, w całości zmieniany 1 raz
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
Temat postu: Przydomki przodków
Wysłany: 19-11-2010 - 21:59
|
|
Dołączył: 16-01-2009
Posty: 1847
|
|
@Alan
Znalazłem troszkę informacji na forum związanych z imionami. Autorami poniższych wpisów są panowie Bartek Małecki i Łukasz Bielecki.
Cytat:
W tradycyjnym kalendarzu rzymskim istniały trzy „podwójne” uroczystości Apostołów:
- 1 maja: Filipa i Jakuba [Młodszego], Apostołów
- 29 czerwca: Piotra i Pawła, Apostołów
- 28 października: Szymona [Gorliwego] i Judy [Tadeusza], Apostołów
W wieku XVIII, czyli – przynajmniej według mnie – złotym wieku metryk (piszący odchodzą od XVII-wiecznej lakoniczności, a nie są jeszcze związani formalizmem akt tabelarycznych czy formuł urzędu stanu cywilnego), można łatwiej niż w innych epokach wychwycić dodatkowe informacje o zdarzeniu metrykalnym.
Jedną z takich ciekawostek są dookreślenia przy imionach dzieci. Normalnie dopisywano przydomek świętego patrona (np. Jakub Większy Apostoł, Jan Złotousty), rzadziej nazwę święta, głównie przy świętach maryjnych (np. Maria[nna] od Wniebowzięcia, od Oczekiwania Porodu). Postępowano tak bez względu na status społeczny rodziców noworodka.
W przypadku chrztu w okolicach owych trzech uroczystości par Apostołów faworyzowano pierwsze imię z pary (stąd tak niska popularność imienia Tadeusz), nierzadko dołączając drugie. Na zapisy chrzcielne „Petrum Paulum”, „Philippum Jacobum”, „Simonem Judam” można patrzeć jak na pary imion, zatem byłoby to jedyne w roku liturgicznym odstępstwo od stosowania w przypadku niższych warstw społecznych nieformalnej zasady „unum tantum nomen” (tylko jedno imię dla dziecka). Oczywiście odstępstwo jedynie formalnie (obrzęd chrztu + metryka) - bardzo rzadko oba imiona szły za takim chłopskim dzieckiem w świat, jakkolwiek mogło się ono czuć wyróżnione opieką dodatkowego patrona
Cytat:
Łaciński przyimek "de" poprzedzający nazwisko panieńskie występuje powszechnie w księgach kościelnych mniej więcej do połowy XIX wieku, np.:
Obiit Laboriosa Marianna de Wozignojów Pierdkowa vulgo baba śpitalna.
Cytat:
Niczego złego bym nie widział, gdyby w indeksie poprzestać na imieniu właściwym: Tomasz, Piotr, Andrzej, Jan itd. Pewnym wyjątkiem mógłby być Franciszek Ksawery, bo to imię w takiej właśnie podwojonej wersji utrwaliło się już dawno. Ksawery było pierwotnie nazwiskiem rodowym (od rodowego zamku Xabier - po baskijsku!) rzeczonego Franciszka, używanym dla odróżnienia od "pierwszego" Franciszka, którym był Biedaczyna z Asyżu. Nie jest jasne, czy ów z kolei jako pierwszy nosił to imię (w sensie przezwiska "francuzik" - tak mówi jedna z legend), czy też było ono znane już wcześniej (możliwa etymologia związana ze słowem "wolny" lub plemieniem Franków). W każdym razie Biedaczyna ochrzczony był imieniem Jan. To tak na marginesie.
Cytat:
Joannes a Facundo - Jan z San Fagondez (16.VI)
Franciscus de Paula - Franciszek z Pauli (2.IV)
Joannes [Baptista] de festo Decollationis - Jan Chrzciciel ze święta Ścięcia (29.VIII)
Petrus Nolascus - Piotr Nolasco (28.I)
pozdrawiam - tomek |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Fronczak_Waldemar |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 19-11-2010 - 22:15
|
|
Dołączył: 28-06-2006
Posty: 676
Skąd: Łódź
Status: Offline
|
|
Potwierdzam opinię Tomka. Mamy tu do czynienia z Janem z Dukli.
Swego czasu robiłem na Forgenie analizę częstotliwości występowania imion pierwszych chrzestnych dla jednej parafii (w obrębie bodaj 100 lat) i ich korelacji z ówczesnym kalendarzem liturgicznym.
W dawnym kalendarzu były całe zastępy patronów noszących pozornie identyczne (z naszego punktu widzenia) imię, ale przecie, jakże różnych, bo mających ów wyróżnik. Czasami był to przydomek, czasami pisanie "od miejsca".
Dzisiaj Jan, to Jan, ale dawniej ich precyzyjnie rozróżniano i nie mylono Jana z Dukli, z Janem Chryzostomem czy Janem Kantym. To były różne imiona.
Pozdrawiam serdecznie
Waldemar Fronczak |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
FAQ
Regulamin
Szukaj
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
