Autor |
Wiadomość |
Komentarze |
|
Temat postu: Przydomki i przezwiska (komentarz)
Wysłany: 18-01-2015 - 17:30
|
|


Dołączył: 02-07-2006
Posty: 4559
Status: Offline
|
|
|
|
 |
jamiolkowski_jerzy |
|
Temat postu: Przydomki i przezwiska (komentarz)
Wysłany: 22-01-2015 - 13:03
|
|


Dołączył: 28-04-2010
Posty: 3171
Status: Offline
|
|
Niejako suplementem uzupełniam listę przydomków i przezwisk o parafię Poświętne (na podstawie spisów spowiadających się w 1787 – 1795)
Brzozowscy: Cywil, Chomątek, Dupik, Dziki, Dziwak, Gabryel, Kurbanka (Korbawka), Koza(Kozula), Matenek, Peda, Rostun, Siedluszka, Skowronek, Smukiel, Szpyl, Trocien, Walendziak, Wnuk,
Dzierżkowie: Bazyl, Guc, Luboski, Łatka, Michalak, Miecznik, Mucha, Sandomierz
Gąsowscy: Wozbuta
Gołębiewscy: Brodek, Szafranek, Zagrobik,
Grochowscy: Bujak, Franczuk, Grzyb, Księżek, Olonka, Popiełuch
Kamieńscy: Aniołek, Dupik, Jezusek, Klimek Knyszka, Kruć, Podleśny, Tatko
Łapiński: Bezruski, Drukasz, Stary, Suchypiątek, Wzorek
Łopieńscy: Pierog
Perkowscy: Cierech, Chopitko, Czyż, Kiepus, Korzenciuk
Płońscy: Karkus, Pianczyn ?
Zdrodowscy: Onko, Podcinek, Xik |
|
|
|
|
 |
Paweł_Chojnowski |
|
Temat postu: Przydomki i przezwiska (komentarz)
Wysłany: 22-01-2015 - 22:02
|
|


Dołączył: 27-05-2014
Posty: 14
Status: Offline
|
|
Bardzo ciekawy post. Przyjeżdżając do dziadków zawsze słyszałem gdy mówili o swoich sąsiadach-o jakichś Stefaniukach, Grędach, Ścięgielach, Zychach itd. nie zdając sobie sprawy, że to przydomki wywodzące się z drobnej szlachty, mające po kilkaset lat. Człowiek całe życie się uczy. |
|
|
|
|
 |
Mamaj_Jan |
|
Temat postu: Przydomki i przezwiska (komentarz)
Wysłany: 23-01-2015 - 11:23
|
|


Dołączył: 19-03-2010
Posty: 259
Status: Offline
|
|
Tryba to także przydomek jednej z linii rodu Olszewskich mających
swe gniazdo we wsi Olszewo w parafii Topczewo. Inne linie tych Olszewskich
np. w latach 1645 - 1680 miały przydomki/przezwiska:
Butrik, Zaiącz, Zajączek, Gryczak, Litwinik, Kargol, Kopeć, Koziei, Wierciosik
Dla odróżnienia co jest przydomkiem, a co przezwiskiem ja przyjąłem takie
własne kryterium. Jeżali jakieś słowo występujące przed lub po nazwisku
osoby w metrykach lub aktach sądowych wystepuje co najmniej przez 4 pokolenia (ok. 100 lat)
to takie słowo nazywam przydomkiem tego rodu, jeżeli krócej przez jedno, dwa czy trzy
pokolenia to nazywam je przezwiskiem.
Ze szlachty w parafii Topczewo najwięcej przydomków/przezwisk mieli Falkowscy,
poniżej niektóre z nic:
Babik, Baryła, Bernacik, Ciuchcik, Cecharzyk, Falczyk, Godzieba, Kisiel, Kędranik, Kosiołczyk,
Krawczyk, Kuśmierz, Miaszczyk, Niesporek, Nikodym, Percik, Penzyk, Płaciki, Pohiblo, Rosłanik,
Samosik, Soliata, Sokala, Sopruniuk, Sęcik, Stefanus, Symonik, Wasczyk, Zagorny.
Przydomki pozostałej szlachty z parafii Topczewo wypisane z Księgi Chrztow tej parafii z lat
1645 do 1680 w ksiazce Topczewo historia kosciola parafii i miasteczka.
Jan |
|
|
|
|
 |
jamiolkowski_jerzy |
|
Temat postu:
Wysłany: 23-01-2015 - 13:09
|
|


Dołączył: 28-04-2010
Posty: 3171
Status: Offline
|
|
Panie Janie
Sziękuje za uzupełnienia , może sie ten watek rozwinie na inne parafie?
Zapis Olszewskiego Tryby pochodzi z zapisu ślubu w Płonce. Piotr Olszewski pochodził właśnie z Olszewa.
Pozdrawiam |
|
|
|
|
 |
Grodas |
|
Temat postu: Przydomki i przezwiska (komentarz)
Wysłany: 27-01-2015 - 17:30
|
|

Dołączył: 20-11-2013
Posty: 52
Skąd: Łapy
Status: Offline
|
|
Uzupełniam: Zdrodowscy to jeszcze przydomek: Pantoś.
Bardzo znaczna część funkcjonuje do dziś. W zasadzie to wszystkie, których potomkowie żyją do dziś w tych parafiach. |
|
|
|
|
 |
ona_Z |
|
Temat postu:
Wysłany: 30-01-2015 - 20:56
|
|


Dołączył: 01-01-2014
Posty: 83
Status: Offline
|
|
Pozwolę sobie dorzucić kilka przydomków/przezwisk, które znalazłam przeglądając metryki.
Parafia Kobylin:
1. Garbowscy - Błażejuk, Glin(i)arz, Radzio.
2. Kapicowie - Perko.
3. Kobylińscy - Koźlarz.
4. Kropiewniccy - Ostapek.
5. Kurzynowie - Krawczyk.
6. Makowscy - Boćwinka.
7. Pogorzelscy - Poszewka.
8. Sikorscy - Sęk.
9. Stypułkowscy - Kukiełka.
10. Wnorowscy - Mateusiak.
Parafia Tykocin:
* Zajkowscy - Dudek, Kuzel, Prągło, Jańczyk, Skurczyk, Grzegorczyk, Hieronimiak, Marciniak, Jakubiak, Balcerczuk, Chudy, Banaś, Harum, Mikołajczyk.
* Żędzianowie - Głąb, Cherubin, Serafin, Adamczuk, Pietrzeniuk, Jeromin, Łukasik, Michaleniuk.
* Babiński - Kuropatwa.
* Nieciecki - Adamczyk.
* Dobkowski - Dumniak. |
_________________ -----------------------------------------------------------
Zosia de domo Tyborowska.
|
|
|
|
 |
ajach |
|
Temat postu:
Wysłany: 30-01-2015 - 21:04
|
|

Dołączył: 06-11-2013
Posty: 198
Status: Offline
|
|
|
|
 |
Mamaj_Jan |
|
Temat postu:
Wysłany: 31-01-2015 - 11:02
|
|


Dołączył: 19-03-2010
Posty: 259
Status: Offline
|
|
W metrykach występują przydomki tylko przy nazwiskach szlachty, której gniazda znajdowały się na jej terenie.
Przy nazwiskch szlachty o gniazdach w innych parafiach, w metrykach prawie w takich przypadkach przydomki nie występują.
Na przykład w pafafii Topczewo występowali Wnorowscy, ale nigdy z przydomkiem. Podobnie było z Makowskimi i
Stypułkowskimi. Czasem, gdy przedstawiciele szlachty z sąsiedniej parafii występowali dość licznie
na terenie parafii Topczewo, zdarzały się przypadki, że w metrykach zapisywani byli z przydomkiem.
Np. Niwińscy z przydomniem Kapusta, czy Łuczaje z przydomkiem Januk. |
|
|
|
|
 |
Choiński_Janusz |
|
Temat postu:
Wysłany: 09-03-2015 - 23:55
|
|

Dołączył: 23-10-2008
Posty: 13
Status: Offline
|
|
Ludwik Czarkowski , bratanek mojego praprapradziadka, opublikował w „Roczniku Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie 1907” 82-stronicowe opracowanie „Powiat Bielski w gub.Grodzieńskiej, Zarys Ludoznawczy”, a w nim fragment poświęcił przydomkom – cytuję: „Zdołałem zaledwie zebrać 62 przydomki z parafji Pierlejewskiej i Wińskiej, a te są: 1) Boguszewski z Kosianki, Rybałt i Żerów Zagajnych: Paluszek, Rybka (Bogusze), Żołnierzyk (Kosianka Stara i Kosianka Litewka); 2)rozmaite rodziny Czarkowskich (wsie Czarkówki: Duża i Mała) noszą przydomki: Dybek, Grela, Rzęszeląg, Kulawiak, Mlon, Mikos, Purchatka, Sękta, Socha, Brom, Remędziak (Remędy=Rajmund); 3)Koc: Smaga (Koce Basie), Antonik (Radziszewo Króle), Durawy (Winna Stara), Rećko (Koce Piskuły i Koce Borowe); 4)Kosiński: Skowron (Żery Zagajne), Sokół (Kosianka Boruty), Popek (Krynki-Borowe), Szwed (Radziszewo-Sieńczuch), Semięga (Kosianka Stara); 5)Kryński: Djabeł (Krynki Jarki, Radziszewo Króle), Dynia (Twarogi Lackie), Okłota, Szymanik (Kr.Borowe); 6)Moczulski: Snoga (Moczydły Dubiny), Tryk (Mocz.Stare, Krynki Jarki), Król (Mocz.Stare); 7)Niemyjski: Duszyk (Koce Bor.), Okrzos (Łempice), Tchorz (Koce, Niemyje); 8)Niewiarowski: Biesaga (Kosianka Boruty, Niewiarowo, Rybałty), Główka (Rybałty), Kur (Porzeziny Mędle); 9)Olszewski: Kolka (Radzisz, Króle), Pluta, Skobiela (Olszewo), Sraka (Krynki Białokunki); 10)Pieczyski (w.Pieczyski): Prztyk, Okularzysta (ten przydomek powstał w XIX w. od okularów, noszonych przez jednego z Pieczyskich z Pieczysk, wychowańca Uniwersytetu Wileńskiego; przeszedł ten przydomek już na synów i wnuków jego); 11)Popławski: Biskup (Popławy, Brańsk); 12)Porzeziński: Byk (Koce Schaby, Żery Czubiki, Kr.Borowe), Psiocha (Radz. Króle); 13)Radziszewski: Szymczyk (Winna Stara), Dzierzko (Radz. Sieńczuch), Godlewka (Radz. Stare), Goździeniak (Winna St., Radz. Sobiechowo), Kalejta (Radz. Króle, Radz. Sobiech.), Koza (Koce Schaby), Zając (Radz. Króle); 14)Zaleski: Wróbel (Puchały), Potrójka (Klepacze, Twarogi, - przydomek z tego jakoby powodu, że w rodzinach tych bywało bardzo często po troje dzieci), Rafalik (Radz. Króle), Skierda (Winna Chroły) i 15)Żera v.Żero: Garbaciak (Radz. Króle, Żery Czubiki), Kłos (Domanowo, Żery Strumiany), Kot (Popławy), Mróz (Koce Basie, Żery Czubiki), Piątek (Czarkówka Mała), Wilk (Radziszewo Króle). Niektóre z tych przydomków są według wszelkiego prawdopodobieństwa pierwotnemi nazwiskami, zanim poczęto się nazywać od wiosek. Tak np. wieś Czarkówka Mała składa się z 3-ch części, noszących następujące nazwy: Zawady, Chodaki i Dybki; Czarkówka zaś Duża składa się z Dworu i części Dobki i Rolimy, widocznie od nazwisk lub imion właścicieli.” |
|
|
|
|
 |
AndrzejG |
|
Temat postu:
Wysłany: 10-03-2015 - 12:09
|
|

Dołączył: 01-02-2011
Posty: 471
Status: Offline
|
|
Witam.
W moich poszukiwaniach najstarszych do których dotarłem 1774r nazwisko moich przodków było w tamtym okresie pisane Gnes, Gnys,Gnyś, Gnysow, zapisy odnalazłem w parafii Sieciechów (Mazowieckie), gdzieś od połowy 19w pojawiały się w niektórych metrykach zapisy nazwiska Gryszyński, Gnyszyński, Gnyszeński, Grzysiński, Gnysiński.
Moja prośba czy zapis początkowego nazwiska Gnes, Gnys , mógłby być przydomkiem lub przezwiskiem bo w w/w parafii szukając w głąb 18w. nie mogę natrafić na osoby o nazwisku Gnes, Gnys.
Bardzo proszę o ewentualne wskazówki.
Z pozdrowieniami Andrzej. |
|
|
|
|
 |
Ludwik_Olczyk |
|
Temat postu:
Wysłany: 10-03-2015 - 13:44
|
|


Dołączył: 10-03-2011
Posty: 634
Skąd: Łódź, Warszawa
Status: Offline
|
|
W parafiach Repla i Wielkie Eysymontty tylko u Eysymonttów i Zaniewskich spotkałem przydomki:
Eysymontt - Żuk, Hłuszanin, Kozieł, a ludzie wspominali mi jeszcze Kruków, Karolczuków, Lachowiczów, Sewerynowiczów, Kanonowiczów.
Zaniewscy - Dereniewscy, mieszkali w Burakach nieopodal Zaniewiczów, za rzeką Piekiełko.
Siezieniewscy - czytałem we wspomnieniach Antoniego Kulikowskiego o Aleksiukach i Jenerałowiczach.
Na pewno i Jodkowscy musieli nosić różne przydomki, bo trudno sobie wyobrazić inaczej w ich okolicy szlacheckiej.
Pozdrawiam serdecznie. |
_________________ http://forum.rodygrodzienskie.pl
|
|
|
|
 |
jamiolkowski_jerzy |
|
Temat postu:
Wysłany: 10-03-2015 - 14:30
|
|


Dołączył: 28-04-2010
Posty: 3171
Status: Offline
|
|
Jako autor wstępnego tekstu czuję sie po trosze wywołany do zabrania głosu. Przede wszystkim dziękuje za wszelkie uzupełnienia.
Natomiast odpowiadając Andrzejowi G.
Opisany przypadek dotyczy innego procesu kształtowania sie nazwisk.
W przypadku szlachty ten proces nastapił (Podlasie i Mazowsze ) z grubsza w początkach XVII wieku. Zapisywanych dotąd jedynie imieniskami z dodatkiem miejscowosci zaczęto zapisywac nazwiskami (wbrew potocznym, błędnym opiniom niekoniecznie kończącymi się na - ski). Z reguły były to nazwiska odmiejscowe (od nazwy rodowego gniazda).
Przy okazji nastąpiła powszechna unifikacja. Wszyscy właściciele zamieszkujący wies. chocby z różnych niespokrewnionych krzów zaczęli nosic to samo nazwisko. W tej sytuacji nadawanie przydomkow i przezwisk stało sie naturalnym odruchem , jakos trzeba było sie rozróżniać . Przydomków i przezwisk nie nadawano natomiast tam gdzie noszący jakieś nazwsko byli łatwo rozróżnialni. Z reguły migrujący z gniazda rodowego zatracali przydomek.
Natomiast w przypadku opisywanym przez AndrzjaG mamy do czynienia z procesem odwrotnym, tworzeniem sie nazwiska z przezwiska, przydomku . Był to proces póżniejszy i dotyczący innych stanów społecznych.
Pozdrawiam |
|
|
|
|
 |
Ludwik_Olczyk |
|
Temat postu:
Wysłany: 10-03-2015 - 14:44
|
|


Dołączył: 10-03-2011
Posty: 634
Skąd: Łódź, Warszawa
Status: Offline
|
|
Jeszcze dodam, że już w XVI w. Eysymonttowie występowali z przydomkami Krembicz, Wyimko, Terkacz. Pomijam tu przydomki odimienne jak Steckiewicz, Staniekwicz czy Mikołajewicz. August Steckiewicz Eysymontt jako pierwszy pisze się Snarski, a wywodził się z obecnych Eysymonttów Wielkich bądź Burniewa, również jego syn pisał się jeszcze Snarski Eysymontowicz na popisie w roku 1567.
Pozdrawiam serdecznie. |
_________________ http://forum.rodygrodzienskie.pl
|
|
|
|
 |
wojtstyp |
|
Temat postu:
Wysłany: 20-08-2015 - 22:42
|
|

Dołączył: 19-09-2010
Posty: 6
Status: Offline
|
|
Podane przez Pana Jerzego przydomki funkcjonujące w księgach parafialnych to bezcenna pomoc w poszukiwaniu swoich przodków, zwłaszcza pochodzili oni z terenów, gdzie występowała wielość tych samych nazwisk.
Niejednokrotnie posługiwano się częściej przydomkami niż nazwiskami. Jako swojego rodzaju ciekawostkę mogę podać przykład mojej po dwakroć 3x prababki, która w akcie chrztu córki Antoniny z jest wymieniona wyłącznie po przydomku, a nie po nazwisku (Franciszka z Podleśnych).
W pozostałych aktach występuje jako Franciszka z Kamińskich i tylko w przypadku jednego syna jako Franciszka de Kamińskie Podleśnych.
Nie używanie przydomków w przypadku osoby pochodzącej z terenu innej parafii mogło wynikać z tego, iż taki "przybysz" miał nazwisko odmienne od występujących i nie potrzebował dodatkowego wyróżnika. Choć z tym też bywało różnie, bo np. na terenie parafii płonkowskiej przydomki w aktach podawano bardzo często. Tak było w przypadku moich przodków, choć na terenie parafii byli jedyną rodziną o takim nazwisku, to w księgach można znaleźć wzmianki o przydomku Kukiełki vel Kukułki (zależnie od rodzaju zapisu).
Pozdrawiam
Wojciech Stypułkowski |
|
|
|
|
 |
|
|