|
|
|
|
| Autor |
Wiadomość |
Aftanas_Jerzy |
|
Temat postu:
 Wysłany: 28-11-2013 - 21:52
|
|
Dołączył: 15-04-2009
Posty: 3287
Status: Offline
|
|
|
Bartolllini napisał:
Podbijam :)
Myślę podobnie jak kolega Krakow, że jest to nazwisko pochodzenia niemieckiego od 'niedźwiedź' (patrz -->
cz 5 'Słownika etymolog.-motywacyjnego staropolskich nazw osobowych' autorstwa Zygmunta Klimka, PAN Kraków 1997, str 15 - 17). Może przywędrowało wraz z osadnikami niemieckimi (częste w Niemczech)?
Występuje też wśród Żydów aszkenazyjskich, ale o innej etymologii http://books.google.pl/books?id=_dQP4nH ... sh&f=false
Patrz też http://www.geneaservice.nl/navigator/ - jest tam wiele informacji o osobach z nazwiskami z taką sama podstawą. |
_________________
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
|
| |
|
|
|
 |
|
Bartolllini |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 29-11-2013 - 13:31
|
|
Dołączył: 08-11-2013
Posty: 115
Status: Offline
|
|
Moi przodkowie pochodzą z Sudetenlandu, także najprawdopodobniej "przywędrowało" z kolonizatorami niemieckimi. Co do Prudnika i okolic to właśnie od jakiegoś czasu próbuję nawiązać współpracę z tamtejszymi Barysz'ami i Barisch'ami, niestety bez powodzenia. Wiem też, że z jakichś przyczyn w czasach 3xpra lub 2xpradziadk, gdy przeprowadzili się na tereny dzisiejszej Polski, nazwisko zostało spolszczone z Barisch na Barysz. Niestety bez digitalizacji ksiąg z A. Bielsko Żywieckiej nic nie zrobię :/ (choć niedawno biskupa nowego mianowano także liczę na jego aprobatę co do publikacji ksiąg) 
Pozdrawiam! |
|
|
| |
|
|
|
|
|
katarzyna_broda |
|
|
Temat postu: nazwisko Broda - pochodzenie
Wysłany: 10-03-2014 - 20:45
|
|
Dołączył: 10-03-2014
Posty: 1
Status: Offline
|
|
| Szukam wszelkich informacji o nazwisku Broda. Czy ktoś może zna jego pochodzenie? |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Ewa_Szczodruch |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 11-03-2014 - 06:57
|
|
Dołączył: 10-12-2006
Posty: 4143
Skąd: Toruń
Status: Offline
|
|
Witam 
Broda 1136 - od podstawy brod , por. broda, bród, brodzić, imiona złożone typu Brodzisław.
Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999 |
|
|
| |
|
|
|
|
|
ROMAN_B |
|
|
Temat postu: Rozważania o ewentualnym pochodzeniu nazwiska Bęcławski.
Wysłany: 08-09-2016 - 01:25
|
|
Dołączył: 08-01-2012
Posty: 1231
Status: Offline
|
|
Witaj Małgosiu.
Nie zapomniałem. Odpowiadając na Twoją prośbę poniżej zamieszczam informacje o nazwisku Bęcławski.
Nazwisko Bęcławski.
Przejrzałem znane mi opracowania poświęcone etymologii nazwisk ale nigdzie nie znalazłem choćby trochę informacji na temat ewentualnego pochodzenia tej nazwy osobowej – może niedokładnie szukałem? Istnieją przesłanki, które pozwolą na hipotetyczne zinterpretowanie etymologii nazwiska Bęcławski, przynajmniej na dwa różne sposoby. Te dwa sposoby interpretacji będą raczej moim subiektywnym spojrzeniem na ewentualna genezę tego nazwiska. Jak pisał profesor Kazimierz Rymut „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. O historii rodziny Bęcławskich nic nie wiem. Tak więc moje dwie robocze hipotezy o genezie tego nazwiska będą raczej na bardzo, bardzo teoretycznym poziomie i opierać się będą na poszlakach, danych przemawiających na korzyść jednej czy drugiej interpretacji pochodzenia nazwiska Bęcławski.
Nazwa osobowa Bęcławski, jak można zaobserwować, składać się może z dwóch członów. Pierwszy z nich to Bęcław – rdzeń nazwy osobowej. Drugi to sufiks –ski [ Bęcław + ski = Bęcławski ]. Przyrostek –ski mówi nam, że miano z tym sufiksem może wskazywać na:
1. pochodzenie odmiejscowe. Nazwisko przyjęte od nazwy miejscowej przez osobę, która była właścicielem osady, wsi, miasta – nazwisko szlacheckie,
2. pochodzenie odmiejscowe. Nazwisko przyjęte od nazwy miejscowej przez osobę pochodzącą, mieszkającą w danym miejscu – nazwisko nieszlacheckie,
3. pochodzenie strukturalne związane z pozajęzykowymi faktami. W tym przypadku sufiks –ski dodawany był do nazwy osobowej, którą nosiła konkretna osoba w celu przydania nazwisku szlachetności, godności i upodobnienia do nazwiska szlacheckiego, które uznawane było za „lepsze” albo związane to było z modelowością schematu nazewniczego. Nazwiska takie powstawały od:
• imienia, przezwiska, przydomka albo od protnazwiska,
• zawodu, stanowiska, pełnionej funkcji,
• każdego innego apelatywu.
Pierwszy człon nazwiska Bęcławski to Bęcław i jest on rdzeniem [ tematem ] tej nazwy osobowej. Zatem, co może on oznaczać? Na pierwszy rzut oka rdzeń tego nazwiska to dwuczłonowe staropolskie imię zapisane w formie skróconej. Jak pisał Zygmunt Gloger w Słowniku rzeczy starożytnych: „Każdy naród posiada pewną liczbę imion osobowych, czyli własnych, płynących z jego języka i pojęć, które z upodobaniem swoim synom i córkom swoim. Polacy mieli bogaty zasób takich imion narodowych, polsko – słowiańskich, zapewne tak starych jak ich mowa, zrosłych od kolebki narodu z równinami Wisły, Warty i Odry. Imiona te używane jeszcze kilka wieków po przyjęciu chrześcijaństwa, w XV stuleciu prawie wszystkie ustąpiły miejsca imionom cudzoziemskich i hebrajskim z wyjątkiem tylko kilkunastu zachowanych do naszych czasów. Naród tak dalece kochał się w formach zdrobniałych i skróconych swoich imion, iż używano takowych często w dokumentach z pominięciem ich formy głównej” [ Kraków 1896, strona 105 ]. Przykładem niech będą następujące imiona:
• Czechosław: Czesław, Czachosław, Czasław, Czach, Cześcisław, Czesz, Ciechan;
• Domasław: Domosław, Domisław, Domesław, Dmoch, Domasz;
• Mroczesław: Mroczek, Mroczko, Mrocław, Mrokota,
• Okrzesław [ obecnie Krzesław ]: Okrza;
• Ościsław [ obecnie Rościsław ]: Osław;
• Paczesław: Pączesław, Pącław, Pęsław, Pęcław;
• Żyrosław: Żyrosz, Żyroch, Żysław, Żyron, Żyro, Żyra, Żarek, Żarko [ Gloger 1896, strona 106 – 116 ].
Skracanie pełnych dwuczłonowych imion przybiegało na różne sposoby. Jednym z nich jest metoda polegająca na pozostawieniu pierwszego członu imienia albo drugiego członu imienia i dodanie do nich różnych sufiksów zdrobniających, spieszczających lub zgrubiających. Za przykład takiego sposobu skracania dwuczłonowych imion słowiańskich niech posłuży imię Jarosław. Jarosław = Jar–ek, Jar–och, Sław–ek, Sław–osz. Jest też imię Sławomir, którego zdrobniałą formą jest też Sławek. Jest też imię Sławosław, którego z wielu form jest też zdrobnienie Sławek. W przypadku ustalania etymologii nazwisk typu: Sławecki, Sławęcki, Sławiński powinno się brać pod uwagę pochodzenie tego nazwiska też od dwuczłonowych imion polsko – słowiańskich, ich skróconych i zdrobniałych, spieszczonych oraz zgrubiałych form. Ponieważ różne pełne dwuczłonowe imiona mogą mieć te same formy skrócone to ustalenie od jakiego imienia może pochodzić konkretne nazwisko i jest to w zasadnie prawie niemożliwe. Niekiedy te same pełne i skrócone postaci imienia mogą mieć też trochę przekształconą fonetycznie formę, na przykład: Pacław, Pącław, Pęsław, Pęcław Pączesław < Paczesław. Jak widać nazwiska odimienne mogą przysporzyć trochę zmartwień interpretacyjnych.
Wróćmy do nazwiska Bęcławski, raczej do jego rdzenia Bęcław. Jak napisałem na wstępie temat nazwiska może być skróconą formą dwuczłonowego staropolskiego imienia. W słownikach, leksykonach i innych opracowaniach zajmujących się pochodzeniem imion znalazłem takie staropolskie imiona jak: Bacław, Bącław, Bąsław, Biecław. Imiona te mogą pochodzić do pełnych form dwuczłonowych imion, takich jak:
1. Biedziesław, Biecsław, Biecław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Biedzie– [ "zmuszać, skłaniać, zwyciężać" lub "biedzić się" ] od prasłowiańskiego *běditi i –sław [ "sława" ];
2. Bądzisław, Bądzsław, Bąsław, Bacław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Będzie– [ "będzie" ] i –sław [ "sława" ]. Mogło stanowić życzenie sławy dla narodzonego dziecka;
3. Biedziesław, Biecsław, Biecław – staropolskie imię męskie, złożone z członów Biedzie- ("zmuszać, skłaniać, zwyciężać" lub "biedzić się") od psł. *běditi i -sław ("sława").
Zatem, do grona szacownych, skróconych staropolskich imion złożonych typu: Bacław, Bącław, Bąsław, Basław, Biecław, Pacław, Pącław, Pęsław, Pęcław, Wacław, Węcław, Węsław może też należeć i miano Bęcław.
Bęcław to nie tylko imię własne ale jest to też nazwa osobowa. Nazwisko Bęcław / Bencław / Biencław odnotowano w drugiej połowie XIX wieku w metrykach parafii Rembertów koło Tarczyna we wsi Kruszew. Nazwisko dotyczy dwóch osób, które są ze sobą spokrewnione. Wahanie między formą nazwiska Bęcław i Bencław dotyczy tej samej osoby i może wynikać z przekształcenia fonetycznego lub błędu pisarza.
Nazwisko Bęcław odnotowano też w parafii:
• Jeziórka w 1866 roku,
• Grabkowo w 1884 roku,
• Kościerzyna w 1885 roku,
Natomiast nazwisko Bencław i Beclaw w Warszawie, odpowiednio w 1904 roku i 1866 roku.
Sumując powyższe przesłanki konkluzja jest taka. Nazwisko Bęcławski z przyrostkiem strukturalnym –ski. Pochodzić może od nazwy osobowej Bęcław a ona od imienia Bęcław.
Druga hipotetyczna etymologia nazwiska Bęcławski oparta jest na dwóch znaczeniach przyrostka –ski, które mówią, iż nazwiska z tym sufiksem mogą wskazywać na to, że ma ono:
1. pochodzenie odmiejscowe. Nazwisko przyjęte od nazwy miejscowej przez osobę, która była właścicielem osady, wsi, miasta – nazwisko szlacheckie,
2. pochodzenie odmiejscowe. Nazwisko przyjęte od nazwy miejscowej przez osobę pochodzącą, mieszkającą w danym miejscu – nazwisko nieszlacheckie.
Przejrzałem Tabelę miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 roku oraz Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich [ tom 1 ] ale nie znalazłem w tych publikacjach wsi, osady czy innej nazwy geograficznej, która by posiadała w sobie człon Bęcław. To jeszcze nic nie znaczy. Wieś o takiej nazwie mogła kiedyś istnieć albo zmienić nazwę na inną lub zaginąć w mrokach przeszłości. Poszukajmy tej miejscowości trochę w inny sposób. Według portalu Moikrewni.pl nazwisko Bęcławski należy do rzadkich nazw osobowych. Osób o tym nazwisku w Polsce jest około 43. Największym skupiskiem, według mapy nazwisk na portalu Moikrewni.pl, osób o tym nazwisku jest Mława i jej okolice.
http://www.moikrewni.pl/mapa/kompletny/ ... awski.html
15 kilometrów od Mławy znajduje się miejscowość o nazwie Bonisław [ w 1827 roku, według Tabeli miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, wieś ta należała do parafii Wieczfnia do powiatu Mławskiego do obwodu Mławskiego i do województwa Płockiego i była własnością prywatną. Obecnie miejscowość ta położona jest w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim, w gminie Wieczfnia Kościelna ]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich z 1880 roku [ tom 1, strona 306 ] tak pisze o tej miejscowości: „Bonisław, wś, pow. mławski, gm. Mława, par. Wieczfnia. W 1827 r. było tu 18 dm. i 108 mk., obecnie 13 dm. i 101 mk., obszaru 295 morgów ( 248 gr. orn. ), zamieszkana przez drobną szlachtę.”.
http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/306
Słownik Historyczno – Geograficzny Ziem Polskich w Średniowieczu odnotowuje wieś o nazwie Bonisław. Według tego słownika wieś ta położona jest 14 km od Mławy. W przeszłości nosiła ona następujące nazwy: w roku 1411 Bandzislaw, Benislaw, Wandislaw!. Wieś była własnością szlachecką. [ Jest to obecna wieś o nazwie Bonisław w gminie Wieczfnia Kościelna ].
http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search. ... 0&q=p&s=82
Indeks Miejscowości do Atlasu Historycznego. Mapy Szczegółowe XVI Wieku [ Polska Akademia Nauk Instytut Historii, Warszawa 2015 ] wymienia miejscowość Benisław i tak ją opisuje: „Benisław. Inaczej: Będzisław; Nazwa współczesna: Bonisław; Charakter osady: wieś; Własność: szlachecka; Parafia: Wieczfnia; Powiat: mławski; Województwo: płockie; Lokalizacja: 53,2°N, 20,5°E”.
http://atlasfontium.pl/images/indeks_Korona.pdf
Jest też druga miejscowość o nazwie Bonisław. Tabela z 1827 roku o tej wsi tak mówi. „Bonisław, województwo Płockie, obwód Płocki, powiat Płocki, parafia Bonisław, własność prywatna”. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego o tej miejscowości tak pisze: „ Bonisław, wś. pow. płocki, gm. Lelice, par. Bonisław. (…). Folw. B. liczy 3 dm. i 93 mk. We wsi B. znajduje się kościół par. drewniany. Par. B. dek. płockiego ma 2196 dusz.”[ tom 1, strona 306 ]. Wynika z tego, że w 1880 roku była wieś Bonisław i folwark Bonisław. Obecnie wieś ta położona jest w województwie mazowieckim, w powiecie sierpeckim, w gminie Gozdowo.
http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/306
Słownik Historyczno – Geograficzny Ziem Polskich W Średniowieczu odnotowuje wieś o nazwie Bonisław, która leżała 6 km od Bielska. Według tego słownika wieś o obecnej nazwie Bonisław w przeszłości nosiła nazwy: około roku 1240 Bandzyslave, Bandzislaw, Panczskwy, Bandzemyno! Baczyslaw, Banislav, Benslaw, Benisław. Wieś była własnością szlachecką. [ Jest to obecna wieś o nazwie Bonisław w gminie Gozdowo ].
http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=12459
O wsi Bonislaw w gminie Gozdowo na stronie gminy Gozdowo można między innymi przeczytać: „Bonisław należy do jednej ze starszych wsi w tej okolicy. Jej początki sięgają wczesnego średniowiecza. Została założona najpewniej przez biskupów płockich najpóźniej w końcu XII wieku. Około 1240 roku książę mazowiecki Konrad I potwierdził stan posiadania biskupstwa płockiego, wśród licznych osad wymienia się tam również Bandzuslave, którą historycy utożsamiają właśnie z tą miejscowością. Z tego okresu pochodzą też wzmianki o miejscowości Kuchary obok Bonisława.
Pierwotnie wieś zwano Będzisław, nazwa pochodziła od imienia „Będzisław”. Dopiero w XVI wieku zaczęto używać nazwy Benisław, która później przeszła w Bonisław.
Brak jest danych odnośnie tej miejscowości z czasów drugiej połowy XIII wieku, a zaszły w tym czasie duże zmiany. Wieś przeszła na własność możnego rodu rycerskiego Boleściców-Jastrzębców. W jakich okolicznościach to się stało trudno dociec, Bonisław wkrótce stał się jedną z ich głównych siedzib. Rozwój miejscowości zawdzięcza się Janowi z Łysakowa herbu Boleścic, który prawdopodobnie założył tu parafię jeszcze przed 1350 rokiem. Był to jednocześnie pierwszy poświadczony historycznie kasztelan sierpecki. Miejscowa parafia miała wezwanie ś. Stanisława.
Dokładniejsze dane pochodzą dopiero z XV wieku. W początkach tegoż stulecia szlachta z Pepłowa podważyła prawa własności dziedziców Bonisława i sprawa znalazła się w sądzie. Stąd właśnie wiemy, że dziedziczył tu wówczas Mikołaj z Bonisława z braćmi. Obronili oni swoje prawa do wsi i posiadając łaskę książęca w 1408 roku otrzymali liczne przywileje dla tych dóbr. Przywilej Siemowita IV wymienia: Mikołaja, Racibora i Mikołaja z Bonisława.
Ci rycerze przyjęli nazwisko Będzisławscy. Byli to rycerze cieszący się dużym uznaniem na Mazowszu. Byli wyznaczani jako arbitrowie w spornych sprawach, a w drugiej połowie XV wieku niejaki Bolesta z Bonisławia został pisarzem kancelarii książęcej, który będąc blisko osoby księcia wyjednał u księcia Janusza II nadanie prawa chełmińskiego dla Bonisławia. Bonisław został więc, wyłączony z pod prawa polskiego i dzięki reorganizacji mógł się szybko rozwijać. W 1488 roku książę potwierdził prawo chełmińskie dla tej miejscowości.
W następnych latach od swoich krewniaków większą część wsi wykupił (ok. roku 1487 ) Bolesta z Zalesia, pisarz książęcy i kanonik płocki. Następnie tą część przejął jego bratanek Jan Zaleski. Miał on trzech synów: Bolestę ( zm. 1547 ), Jakuba plebana w Bonisławiu i Adriana Zaleskiego. Potomkowie Jana dziedziczyli tu do połowy XVII wieku, następnie wieś wykupił Jerzy Ubysz z Dębska. Po jego śmierci w 1659 roku Bonisław odziedziczył jego syn Zygmunt Ubysz, natomiast w 1679 roku przejął ją Jerzy Ubysz. W tym czasie żyło tu 45 poddanych.
W początkach XVIII wieku dziedziczył Stanisław Ubysz, stolnik kijowski, syn Jerzego. Po nim wieś należała do jego syna Wojciecha. Z zapisków rodziny Ubyszów wynika, że przed 1739 rokiem w tej okolicy miały miejsce różne klęski żywiołowe oraz przemarsz wojsk rosyjskich powodując duże zniszczenia.”.
http://www.gozdowo.eu/index.php?p=52
Indeks Miejscowości do Atlasu Historycznego Mapy Szczegółowe XVI Wieku [ Polska Akademia Nauk Instytut Historii, Warszawa 2015 ] wymienia miejscowość Będzisław, którą opisuje w następujący sposób: „Będzisław. Inaczej: Benisław; Nazwa współczesna: Bonisław; Charakter osady: wieś; Własność: szlachecka; Parafia: Będzisław; Powiat: bielski; Województwo: płockie; Lokalizacja: 52,7°N, 19,8°E”.
http://atlasfontium.pl/images/indeks_Korona.pdf
Z opracowania Andrzeja Radzymińskiego pt. „Dołęgowie w Kapitule Płockiej w XIV i Poł. XV w.” dowiadujemy się, że około roku 1400 obecna parafia w Bonisławiu w gminie Gozdowo nosiła nazwę Będzisław [ Studia Płockie, tom XVI-XVI1/1988/1989, strona 66 ].
Tak więc wiemy już, że obie wsie o współczesnej nazwie Bonisław nosiły w przeszłości różne nazwy. Wieś Bonisław w gminie Wieczfnia Kościelna: Bonisław < Benisław < Będzisław [ Bandzislaw, Benislaw, Wandislaw! ]. Wieś Bonisław w gminie Gozdowo: Bonisław < Benisław < Będzisław [ Bandzyslave, Bandzislaw, Panczskwy, Bandzemyno! Baczyslaw, Banislav, Benslaw, Benisław ]. Wspólną cechą nazw obu wsi jest w zasadzie jednorodny przebieg zmian nazwy. Profesor Karol Zierhoffer w swojej pracy pt. „Nazwy miejscowe północnego Mazowsza” na stronie 45 pisze: Będzisław > Benisław > Bonisław ( wpływ imion Bieniesław i Bonisław; por. pod hasłem Będzisław );” a na stronie 109 czytamy: ” Będzisław, następnie Benislaw, dziś Bonisław pow. Płock, gm. Lelice, par. Bonisław: apud Cucharios iuxta Bandzyslaw (w kopiariuszu płockim z XIV w. Banzislaw) ok. 1240 KK nr 301; de Bandzyslaw 1408 AKH XT" s. 381; de Bandźislaw ...”. Słownik historyczno – geograficzny województwa płockiego w średniowieczu na stronie 4 wymienia się dwie miejscowości:
• Bandzyslaw, Bandzyslave > Bonisław.
• Banisław > Bonisław.
Wynika z tego, że na przestrzeni czasu obie wsie o obecnej nazwie Bonisław miały różne nazwy i różnie one były zapisywane, szczególnie w średniowieczu – co nie dziwi ponieważ używano w tamtym czasie łaciny. Wraz z chrześcijaństwem przyjęliśmy również alfabet łaciński, który nie oddawał wszystkich dźwięków języka polskiego. Jak radzono sobie z zapisem nosówek ą i ę? Profesor Jan Miodek tak mówił o tym zagadnieniu w artykule Marty Ciastoch pt. Profesor Jan Miodek o początkach języka polskiego”, który ukazał się na łamach Newsweek’a w 2015 roku: „Były różne propozycje zapisu. W „Bulli gnieźnieńskiej” z 1136 roku i „Kazaniach świętokrzyskich” z XIII-XIV w. używano kresek, przekreślonych kółek i dwuznaków ( sř – są, Dambnizia – Dębnica, Chrustov – Chrząstów ). Z czasem do łacińskich liter zaczęto dodawać ogonki. Współczesny zapis samogłoski nosowej „ą” zawdzięczamy dość krótkiemu epizodowi w historii języka. W prasłowiańskim istniało „ę” i „o” nosowe i we współczesnym języku polskim jest „ę” i „o” nosowe, jednak zapisywane jako „ą”. W wyrazach takich jak wąs, kąsać, mimo że wyraźnie słyszymy „o” [ wons, konsać ], piszemy „a” z ogonkiem. Skąd zatem nosowe „a” z ogonkiem? „To konsekwencja stanu XIV-wiecznej polszczyzny, gdy przez krótki okres „ę” i „ą” zlały się w jedną samogłoskę nosową „a”. Ten pojedynczy zapis spotykamy w zabytkach datowanych do końca XV wieku w „Psałterzu puławskim” i „Psałterzu floriańskim”, po zaniku iloczasu* sytuacja powróciła do stanu pierwotnego i język polski odzyskał „ą” i „ę”. Do dziś pozostałość nosowego „a” możemy usłyszeć w wyrazach takich jak awans, pasjans, fajans oraz w gwarach na Opolszczyźnie, gdzie mówi się gąś, a nie gęś, ząby, a nie zęby.”. Tak więc czasami trzeba się nagłowić aby poprawnie odczytać imiona, nazwiska albo nazwy miejscowości.
Wiemy już, że obecna nazwa wis Bonisław najprawdopodobniej powstała od takich imion jak: Bądzisław, Będzisław. Pod wpływem imion Bieniesław i Bonisław zmieniły nazwy na Benisław a następnie Bonisław. Niektórzy autorzy słowników czy leksykonów poświęconych imionom twierdzą, że imię Bądziław, Będzisław w wyniku wielu przekształceń, pochodzą od imienia Benedykt. Imię Benedykt jest chrześcijańskiego pochodzenia [ imię świętego ze średniowiecza europejskiego ]. Zatem imiona tego typu nadawane na chrzcie były dla Polaków obce i niezrozumiałe. Wieki temu spolszczano je, czyli zaadaptowano do systemu języka polskiego. Jednym z wielu sposobów adaptacyjnych obcych imion na grunt ówczesnego języka polskiego było dodanie rodzimej słowiańską końcówkę – sław. I tak z Jana powstał Janisław a z Benedykta – Będzisław albo Bądzisław. Jak pisał Zygmunt Gloger: ”Naród tak dalece kochał się w formach zdrobniałych i skróconych swoich imion, iż używano takowych często w dokumentach z pominięciem ich formy głównej”. Przykładem takich skróceń są imiona: Bacław, Bącław, Bęcław, Bencłąw, Benisław albo Pacław, Pącław, Pęsław, Pęcław. Jak to się ma do nazwiska Bęcławski? Wiemy, iż obie wsie o nazwie Bonisław w swojej historii nosiły różnie zapisywane nazwy. Początkowo były to nazwy przyjęte od pełnego dwuczłonowego imienia Będzisław, Bądzisław. Później nazwy te zostały skrócone i zapisywane w różnych odmianach fonetycznych. Do takich odmian można zaliczyć i formę Bęcław
[ Bencław ] równą imieniu Bęcław [ Bencław ]. Bardzo ostrożnie można powiedzieć, że nazwisko Bęcławski może pochodzić od nazwy wsi Bęcław, która obecnie nosi nazwę Bonisław. Analiza zmiany nazwy tej wsi i powiązanie tych zmian z czasem w jaki one nastąpiły pozwala na hipotetyczne stwierdzenie, iż nazwisko Bęcławski można zaliczyć do nazwisk powstałych w średniowieczu.
Wieś Bonisław w obecnej gminie Wieczfnia Kościelna oddalona jest od wsi Bonisław w obecnej gminie Gozdowo około 96 km.
Przejrzałem „Sumariusz ogólny alfabetyczny metryk urodzenia, zaślubienia i zejścia w księgach dawnych metryk kościelnych w parafii Więczfińskiej zapisany od roku 1754 do 1808 zaprowadzony w roku 1855”. W sumariuszu tym licznie występują osoby o nazwisku Bonisławski, które w większości mieszkały we wsi Bonisław. Wykaz ten wymienia też przynajmniej dwie osoby o nazwisku Bęcławski i Bęcławska. Jedna z nich wymieniona w księdze 2 [ urodzeni ] pod datą dzienną 21 czerwca 1805 roku: Bęcławska Katarzyna, córka Bartłomieja i Maryanny, urodzona we wsi Kapuśnik. Druga z nich to Katarzyna Bęcławska, córka Bartłomieja i Maryanny, zmarła w dniu 25 lipca 1805 roku, wieś Kapuśnik [ pozostałych sumariuszy i metryk z lat następnych nie przeglądałem ]. To ciekawa informacja, która hipotetycznie może potwierdzać etymologię o odmiejscowym pochodzeniu nazwiska Bęcławski ale też i potwierdzać genezę tego nazwiska od imienia Bęcław [ itp. ]. Ustalenie, która etymologia jest właściwa pozostawiam już Tobie.
Link do sumariusza:
http://metryki.genealodzy.pl/metryki.ph ... y=500&kt=3
Małgosiu, przedstawiłem Ci dwie zerowe hipotezy o ewentualnym pochodzeniu nazwiska Bęcławski, które oparłem na przesłankach pozwalających na uzasadnienie obu hipotez. Przypuszczenia moje wymagają sprawdzenia i weryfikacji. Mam nadzieję, że zebrane przeze mnie informacje oraz konkluzje pozwolą Ci na dalsze prowadzenie badań ustalających jednoznaczną genezę nazwiska Bęcławski, które odnosi się do konkretnej osoby i jej historii.
Pozdrawiam – Roman.
Bibliografia.
Józef Bubak: Księga naszych imion, 1993.
Jan Stanisław Bystroń: Księga imion w Polsce używanych, 1938.
Henryk Fros, Franciszek Sowa: Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, 1988.
Maria Karplukówna: Polskie imiona słowiańskie, 1973.
Bogdan Kupis: Nasze imiona, 1991.
Ps.
Napisałem powyżej, że w Polsce, według portalu Moikrewni.pl, osób o nazwisku Bęcławski jest 43. Najwięcej z nich mieszka w Mławie – 14.
Zatem, jest to rzadkie nazwisko. W Mławie w XIX i na początku XX wieku mieszkało wiele osób o nazwisku Bęcławski. Do jednej z nich należał Emilian Bęcławski, który był właścicielem młyna parowego [ motorowego ], który mieścił się przy ul. Kolejowej 63 na przedmieściu Mławy o nazwie Wólka, i który działał w latach 1916 – 1930. Na Wólce mieściła się przed I wojną światową szkoła początkowa, zwana kolejową, w której nauczycielem był niejaki Bęcławski [ za Lucjan Czerwiński: Życie codzienne w Mławie przed I wojną Światową; Rocznik Mazowiecki 5 / 1974, strona 369 – 394 ].
http://mazowsze.hist.pl/17/Rocznik_Mazo ... 974/13099/
Zobacz:
http://www.geneteka.genealodzy.pl/index ... t&lang=pol
http://www.geneteka.genealodzy.pl/index ... t&lang=pol
http://www.geneteka.genealodzy.pl/index ... t&lang=pol
http://www.geneteka.genealodzy.pl/index ... t&lang=pol
http://www.geneteka.genealodzy.pl/index ... t&lang=pol
http://www.geneteka.genealodzy.pl/index ... t&lang=pol |
|
|
| |
|
|
|
|
|
tonffillka |
|
|
Temat postu: Rozważania o ewentualnym pochodzeniu nazwiska Bęcławski.
Wysłany: 09-09-2016 - 00:43
|
|
Dołączył: 23-12-2010
Posty: 361
Skąd: Trójmiasto
Status: Offline
|
|
Aż przetarłam oczy jak zobaczyłam tak cudowny wywód! Kłaniam się nisko z podziękowaniem! Moi Bęcławscy wywodzili się z okolic Mławy (Studzieniec/Mława/Turza/Lewiczyn). Ja niestety nie potrafiłam sobie poradzić z tym tematem - gdyby obszar był inny to może bym strzeliła że pochodziło od ang. beclaw ale nie posądzam ich o przybycie z anglojęzycznego kraju
Jeszcze raz pięknie dziękuję
Pozdrawiam
Małgosia |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
FAQ
Regulamin
Szukaj
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
