Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

flag-pol flag-eng home login logout Forum Fotoalbum Geneszukacz Parafie Geneteka Metryki Deklaracja Legiony Straty
środa, 08 stycznia 2025

longpixel


Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Autor Wiadomość
korableOffline
Temat postu: Czergi - jak to tłumaczyć?  PostWysłany: 08-01-2012 - 16:59
Sympatyk


Dołączył: 23-10-2011
Posty: 38
Skąd: Szczecin
Status: Offline
W Popisie wojska WKL z roku 1565 i 1567 pojawia się często słowo "Czerga". Np. Hapon Lewonowicz ze Strupina z Czergi, klacz, oszczep albo Marko Pacutycz z żoninego domu z Pyry, konik, oszczep z Czergi. I ta Czerga pisana za każdym razem z dużej litery, choć w różnych miejscach geograficznie. Jak to rozumieć, jak tłumaczyć.?

A przy okazji jak rozumieć w tym okresie historycznym pojęcie - sahajdak.

Bardzo proszę o pomoc.
Leon
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Aftanas_JerzyOffline
Temat postu: Re: Czergi - jak to tłumaczyć?  PostWysłany: 08-01-2012 - 18:57
Sympatyk


Dołączył: 15-04-2009
Posty: 3287

Status: Offline
korable napisał:
W Popisie wojska WKL z roku 1565 i 1567 pojawia się często słowo "Czerga". Np. Hapon Lewonowicz ze Strupina z Czergi, klacz, oszczep albo Marko Pacutycz z żoninego domu z Pyry, konik, oszczep z Czergi. I ta Czerga pisana za każdym razem z dużej litery, choć w różnych miejscach geograficznie. Jak to rozumieć, jak tłumaczyć.?

A przy okazji jak rozumieć w tym okresie historycznym pojęcie - sahajdak.

Bardzo proszę o pomoc.
Leon


Witam!
Oba słowa to pożyczki z języka ukraińskiego (XVI-XVII w. patrz Słownik języka staro ukraińskiego) używane w wojsku na kresach, w słownictwie ukraińskim są nadal, a w polskim wyszły z użycia. Znaczenie:
Czerga (ukr. ЧЕРГА) = kolejka(ros. очередь); ustawienie w kolejności (w rzędzie, jeden za drugim)
Przykład użycia w bliskim opisanemu znaczeniu: 'Стоять на черзі у некрути - stać w kolejce w rekruty'
Сytat: Олексієвіч пішов двадцятий, стояв він на черзі у некрути (П. Куліш).
Sahajdak (ukr.САГАЙДАК) = kołczan na strzały
Od tego słowa przydomek wybitnego dowódcy kozackiego Petro (Piotr) Konaszewicza (ukr. Петро Конашевич-Сагайдачний) herbu Pobóg. Po mistrzowsku strzelał z łuku, stąd przydomek. Patrz http://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_Kona ... ahajdaczny

_________________
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość MSN Messenger  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
korableOffline
Temat postu: Re: Czergi - jak to tłumaczyć?  PostWysłany: 08-01-2012 - 23:10
Sympatyk


Dołączył: 23-10-2011
Posty: 38
Skąd: Szczecin
Status: Offline
Śliczne dzięki, tylko dlaczego ta czerga z dużej litery pisana?
Pozdrawiam
Leon Ejsmont
ejsmont.net
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Aftanas_JerzyOffline
Temat postu: Re: Czergi - jak to tłumaczyć?  PostWysłany: 09-01-2012 - 17:18
Sympatyk


Dołączył: 15-04-2009
Posty: 3287

Status: Offline
Witam!
Cały czas mówimy o nazwie pospolitej pisanej z małej litery (wg współczesnych zasad pisowni j. polskiego). Znalazłem dodatkowo u A. Brűknera w "Słowniku etymologiczny języka polskiego" nast. hasło też pisane z małej litery:
czarha, czerga, 'szereg', czerką, 'koleją' r. 1697, ruskie, a to z tur. czerge, 'kolej'.
Ale w Twoim tekście zapisano to słowo z dużej litery, tak jak pisze się nazwy własne. Może to oficjalna nazwa konkretnej grupy wojskowej , o funkcjach "czergi", do której zalicza się wymieniana osoba? Nie wiem. Niepewnie poruszam się w tematach historii wojskowości w ogóle, a tak odległych okresów w szczególności. Radzę zapytać gdzieś na portalach historycznych.
Może jakąś wskazówką będzie cytat o taktyce wojsk kozackich:
" Частина козаків по черзі виконувала обов'язки з прикордонної та гарнізонної служби.".

_________________
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość MSN Messenger  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Szczerbiński
Temat postu: Re: Czergi - jak to tłumaczyć?  PostWysłany: 09-01-2012 - 20:16
Sympatyk


Dołączył: 19-10-2007
Posty: 777
Skąd: Zielona Góra
Witaj Leonie!
Skoro piszesz Czerga z dużej litery to może chodzi o tą miejscowość:
http://translate.google.pl/translate?hl ... md%3Dimvns
lub o jakiś związek np. dokumentów lub wyrobów wojskowych zwiazanych z tą miejscowością?
Bo to co napisał Jerzy wyjaśnia dość rzeczowo 'czergę' jako rodzaj 'kolejki'.
Chyba że korzystasz z jakiejś bazy struktur danych i wtedy czerga jest rodzajem 'kolejki z priorytetem' (z określonym pierwszeństem) do takich struktur:
http://translate.google.pl/translate?hl ... md%3Dimvns
Warto by obejrzeć skan takich dokumentów.
Pozdrawiam Jerzy
PS.
Ponieważ w tym 'ruskim' opisie jest trochę nieścisłości, pozwolę sobie 'ździebko' go uzupełnić.
W programowaniu strukturalnym (obiektowym) wyróżnia się jak dobrze pamiętam (kiedyś tego min. uczyłem - z 12 lat temu) trzy etapy programowania:
Opis struktury;
Definicja struktury; - która może być zapisana np. gdzieś na końcu programu.
Wywołanie struktury:
Do pewnych (określonych wcześniej) 'pól' struktury można dostać niejako bezpośrednio z określonym priorytetem.
I może tutaj być taka sytuacja, która pozwala dostać się 'poza kolejnością' do wybranych przez użytkownika informacji.
Jeśli czegoś nie poplątałem, to tak to mniej więcej (w wielkim skrócie) wygląda Very Happy


Ostatnio zmieniony przez Szczerbiński dnia 09-01-2012 - 21:14, w całości zmieniany 1 raz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Aftanas_JerzyOffline
Temat postu: Re: Czergi - jak to tłumaczyć?  PostWysłany: 09-01-2012 - 21:13
Sympatyk


Dołączył: 15-04-2009
Posty: 3287

Status: Offline
Witam!
Ja już sprawdzałem wszystkie nazwy miejscowe (wsie, miasta, rzeki) o tej nazwie. Czerga w republice Ałtaj powstała dopiero w 1796 roku, jest tam też rzeka o tej nazwie, ale to w tym czasie (XVI wiek) i dla WKL nie mogło wchodzić w rachubę. Wieś Czerga z Archangielskiego obszaru też trzeba pominąć, bo to daleko z WKL, i w tamtych czasach żyli tam tylko dzicy Samojedzi.
Chodzi więc chyba tylko o nazwę własną jakiegoś sposobu organizacji wojska na Rusi litewskiej (to był popis, czyli przegląd).
A może ta duża litera miała zastąpić cudzysłów dla ruskiego słowa zaznaczającego osoby z "kolejki" do pełnienia powinności wojskowej (tak jak pisałem wcześniej)?

_________________
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas


Ostatnio zmieniony przez Aftanas_Jerzy dnia 09-01-2012 - 21:22, w całości zmieniany 1 raz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość MSN Messenger  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Szczerbiński
Temat postu: Re: Czergi - jak to tłumaczyć?  PostWysłany: 09-01-2012 - 21:20
Sympatyk


Dołączył: 19-10-2007
Posty: 777
Skąd: Zielona Góra
Witam!
Bardzo możliwe, że tak jest jak piszesz. Znany przecież jesteś z dużej pracowitości i rzetelności wyszukiwania informacji.
Lub też, może chodzi o jakiś wydruk, z jakiejś strukturalnej bazy z zaznaczeniem na nim dodatkowego priorytetu do wybranej informacji, przy każdej takiej wybranej nazwie pola. Pozdrawiam serdecznie. Jerzy
PS.
Minęły się nasze informacje 'w locie' i wykazało zmianę w moim poście.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Aftanas_JerzyOffline
Temat postu: Re: Czergi - jak to tłumaczyć?  PostWysłany: 09-01-2012 - 21:25
Sympatyk


Dołączył: 15-04-2009
Posty: 3287

Status: Offline
To nic nie szkodzi, bo dyskutantów jest tylko trzech. Chyba nie mamy w swoim gronie historyków wojskowości, a tacy mogliby tu coś doradzić.

_________________
Serdeczne pozdrowienia
Jerzy Aftanas
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość MSN Messenger  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
korableOffline
Temat postu: Re: Czergi - jak to tłumaczyć?  PostWysłany: 09-01-2012 - 21:32
Sympatyk


Dołączył: 23-10-2011
Posty: 38
Skąd: Szczecin
Status: Offline
Witajcie Mości Panowie, dzięki Wam za dyskusję i mnie się wydaje, że chodzi o ustawienie w szyku pod względem rangi-znaczenia w danej społeczności, czyli wychodzi na kolejkę. Dobrze, że chociaż dziś ich aż tylu nie mamy.
Pozdrawiam Was serdecznie
Leon
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:     
Skocz do:  
Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Powered by PNphpBB2 © 2003-2006 The PNphpBB Group
Credits
donate.jpg
Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego zawiera forum genealogiczne i bazy danych przydatne dla genealogów © 2006-2025 Polskie Towarzystwo Genealogiczne
kontakt:
Strona wygenerowana w czasie 0.298978 sekund(y)