Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

flag-pol flag-eng home login logout Forum Fotoalbum Geneszukacz Parafie Geneteka Metryki Deklaracja Legiony Straty
środa, 13 listopada 2024

longpixel


Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Autor Wiadomość
MariaŁopaciukOffline
Temat postu:   PostWysłany: 08-01-2012 - 13:10
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 10-11-2006
Posty: 407
Skąd: Gdańsk
Status: Offline
Tomalski napisał:
Vel?
Do podobnie brzmiących w wymowie nazwisk to rozumiem ale rurzno brzmiących?
Confused


Indeksując interesującą mnie parafię na przestrzeni 250 lat natrafiłam wiele razy na określenie ...vel

Było to głównie w przypadkach zmiany nazwiska z powodu:

1. obraźliwie brzmiacego nazwiska
* urodzony pod nazwiskiem Ruchała, bierze ślub jako Puchała
- wówczas w akcie ślubu występuje Puchała vel Ruchała

2. występowania w danej parafii bardzo dużo rodzin o tym samym nazwisku.
Dla rozróżnienia były używanie przedomki, które z czasem zostawały nazwiskami
* urodzony pod nazwiskiem Jurkiewicz, bierze ślub jako Jurkiewicz
vel Smażony, ale jego dzieci rodza się już pod nazwiskiem Smażony

3. nieślubne dziecko, z czasem zmienia nazwisko na nazwisko ojca lub ojczyma
* urodzony jako nieślubne dziecko Kostka, bierze ślub jako
Grzybowski vel Kostka

Pozdrawiam
MariaŁ


Ostatnio zmieniony przez MariaŁopaciuk dnia 08-01-2012 - 13:15, w całości zmieniany 4 razy
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wlodzimierz_MacewiczOffline
Temat postu:   PostWysłany: 08-01-2012 - 13:11
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 11-04-2007
Posty: 358
Skąd: Warszawa
Status: Offline
zalezy od tego, kiedy to bylo?

np. przejal nazwisko razem z kupionym gospodarstwem; przez jakis czas poslugiwal sie starym i nowym
byl nieslubnym dzieckiem (nazwisko panienskie matki), a potem zostal usynowiony (przejal nazwisko aktualnego meza matki), ew
zostal uznany przez ojca i dostal jego nazwisko

nie spotkalem sie z sytuacja kiedy ,,vel'' odnosilo sie do podobnego brzmienia (zmiany brzmienia) nazwiska
typu Dombrowska vel Dąbrowska (nikt sie tym nie przejmowal) --
dopisek vel wynikal z powodow merytorycznych

pozdr WM
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
rwelkaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 09-01-2012 - 10:39
Nieaktywny


Dołączył: 12-06-2008
Posty: 523

Status: Offline
Oczywiście v pochodzi od wyrazu Vulgo a nie vel.
vel pisano bez skrótu
Słowniki podają iż vel vulgo i alias to jedno i to samo .
Ale nie za bardzo .
Na przestrzeni historii zmieniało się znaczenie życiowe czyli faktyczne tych określeń .
Niektórzy mogą pamiętać powojenne i bardzo częste notki w gazetach o przestępcach ,którzy używali dla zmylenia milicji innych nazwisk .
I wtedy pisano nazwisko formalne vel nazwisko wymyślone .

Aliasów zaś używano zaś jako nazwisko formalne ze względów na przykład na okoliczności .
Powszechny był obyczaj używania aliasów w miastach gdzie były dwie administracje należące do różnych Krajów .
Tak było w miastach pogranicznych polsko-niemieckich .
alias był po prostu nazwiskiem ale w transkrypcji .

U mnie w drzewie kilkanaście takich nazwisk :
Rybak alias Fischer
Góźdź alias Nagel

Oczywiście moje widzenie sprawy może być wadliwe .
Tylko...że przypadki na jakie natknąłem się w drzewie pozwalają postawić takie wnioski .

Pozdrawiam
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Sroczyński_WłodzimierzOffline
Temat postu:   PostWysłany: 09-01-2012 - 11:46
Członek PTG


Dołączył: 09-10-2008
Posty: 33538
Skąd: Warszawa
Status: Offline
toz pytanie jest jasne
nie co oznacza "v." w akcie czy księdze jeno co oznacza w bazie przeszukanej przez geneszukacz

to co wprowadzający miał na myśli:)
czyli, jak sądzę, możliwość znalezienie aktu gdy wpisze się zarówno
Rugała
Tomalski
Słonina

vulgo alias vel lub zwany dawniej
to już akt wyjaśni
baza nie ma oddawać pełnej treści aktów tylko umożliwić ich znalezienie

_________________
Bez PW. Korespondencja poprzez maila:
https://genealodzy.pl/index.php?module= ... 3odzimierz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Bartek_MOffline
Temat postu:   PostWysłany: 09-01-2012 - 12:10
Zasłużony
Członek PTG


Dołączył: 24-03-2007
Posty: 3299

Status: Offline
rwelka napisał:
Oczywiście v pochodzi od wyrazu Vulgo a nie vel.
vel pisano bez skrótu

Nie wiem, od którego wyrazu pochodzi omawiany skrót, ale mogę przedstawić abrewiacje słowa "vel" podane przez Cappelliego ("Lexicon Abbreviaturarum", Leipzig 1928), które również da się spotkać w metrykach.

 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Piórkowska_EwaOffline
Temat postu: Co oznaczało słowo vel?  PostWysłany: 13-02-2012 - 16:04
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 05-02-2012
Posty: 168

Status: Offline
"co oznaczało słowo vel?"

Witam. Mój przodek występuje w aktach notarialnych związanych z zakupem ziemi lata 1885-1905 (mam trzy dokumetnty) jako Łukasik. W metrykach kościelnych (mam od lat 1897-1938 kiedy zmarł) jest już Łukaszewski. Mam też dokument od notariusza -jego testament z 1925 i tam on, żona i najstarszy syn występują jako Łukaszewcy vel Łukasik. Czy owo vel jest więc odwołaniem do poprzedniego nazwiska?
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
jackunOffline
Temat postu:   PostWysłany: 13-02-2012 - 16:13
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 19-02-2011
Posty: 371

Status: Offline
Słowo vel znaczyło wtedy to samo co i dziś. Oznacza, że dana osoba znana była pod dwoma nazwiskami lub przezwiskami. W tym przypadku oryginalne nazwisko Łukasik zostało przetransformowane w Łukaszewski, choć tylko nieco dziwić może fakt, że taka transformacja nastąpiła na przełomie XIX i XX w. (Częściej miał to miejsce na początku XIX w. kiedy wiele nazwisk przybrało formę z końcówką -ski lub -cki).
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Piórkowska_EwaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 13-02-2012 - 16:35
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 05-02-2012
Posty: 168

Status: Offline
Dziękuję za wyjaśnienia, ale drążąc temat, jaka była przyczyna owej zmniany nazwisk na -ski -cki, odzyskanie niepodległości?
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
dpawlakOffline
Temat postu:   PostWysłany: 13-02-2012 - 17:04
Nieaktywny


Dołączył: 24-01-2011
Posty: 1422

Status: Offline
Chłop Łukasik nabył ziemię, to stał się paniskiem Łukaszewskim. Wink
Oczywiście żartuję, ale mogło być tak że chodziło o podniesienie prestiżu,
bo jako właściciel ziemi stał się w pewnym sensie równy drobnemu szlachetce.
Taka zmiana na przełomie wieków nie była znowu aż tak rzadka.
W moich stronach np. Głuch stał się Głuchowskim.

_________________
Cynik jest łajdakiem, który perfidnie postrzega świat takim, jaki jest, a nie takim, jaki być powinien.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Szczerbiński
Temat postu:   PostWysłany: 13-02-2012 - 17:26
Sympatyk


Dołączył: 19-10-2007
Posty: 777
Skąd: Zielona Góra
Łacińskie vel - to: lub, albo; raczej.
Jerzy
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Piotr_JuszczykOffline
Temat postu:   PostWysłany: 13-02-2012 - 18:07
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 30-12-2010
Posty: 684

Status: Offline
W mojej rodzinie ok. 1895 roku doszło do zmiany nazwiska poniższej osoby:
http://www.soulman.pl/klienci/cg/index. ... &Itemid=70
Bastrzyk->Bastrzykowski
powód? Nie chcieli przyjąć do seminarium Bastrzyka bo za mało polski.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
tomkrzywanskiOffline
Temat postu:   PostWysłany: 13-02-2012 - 18:26
Sympatyk


Dołączył: 06-12-2007
Posty: 141

Status: Offline
a "seu" mialo to samo znaczenie co "alias"?
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
ŁucjaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 13-02-2012 - 18:39
Sympatyk


Dołączył: 05-05-2007
Posty: 1822
Skąd: Warszawa
Status: Offline
Łukaszewska_Ewa napisał:
Dziękuję za wyjaśnienia, ale drążąc temat, jaka była przyczyna owej zmniany nazwisk na -ski -cki, odzyskanie niepodległości?


Na podstawie spisywanych teraz metryk (I poł. XIX w.) odnoszę wrażenie, że na "-ski" nazwisko się zmieniało, jak właściciel nauczył się pisać. Ksiądz pisze bez "-ski", w podpisie jest "-ski", dalej już i ksiądz będzie pisał "-ski". Może jako powód także takie przeświadczenie, że jak nazwisko to ma mieć takie zakończenie i już.

Łucja

_________________
Dziennik genealogiczny
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
tomkrzywanskiOffline
Temat postu:   PostWysłany: 13-02-2012 - 18:49
Sympatyk


Dołączył: 06-12-2007
Posty: 141

Status: Offline
dzieku juz znalazlem "seu" to wykluczenie np Nazywal sie Krzywania a nie Ciesla "Krziwania seu Ciesla", bo wczesniej wpisywali mu ciesla.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Szczerbiński
Temat postu:   PostWysłany: 13-02-2012 - 18:57
Sympatyk


Dołączył: 19-10-2007
Posty: 777
Skąd: Zielona Góra
Łacińskie: alias znaczy - inaczej (mając na uwadze zmianę nazwiska).
Jeśli chodzi o zmiany nazwisk typu np. Szpak->Szpakowski, Saka->Sakowicz, Bajko->Bajkowski, Bajrasz->Bajraszewicz itp. itd. to wśród szlachty było to powszechnym zjawiskiem. Wystarczy dokładnie przejrzeć herbarze.
Jerzy
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:     
Skocz do:  
Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Powered by PNphpBB2 © 2003-2006 The PNphpBB Group
Credits
donate.jpg
Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego zawiera forum genealogiczne i bazy danych przydatne dla genealogów © 2006-2024 Polskie Towarzystwo Genealogiczne
kontakt:
Strona wygenerowana w czasie 0.335358 sekund(y)