Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

flag-pol flag-eng home login logout Forum Fotoalbum Geneszukacz Parafie Geneteka Metryki Deklaracja Legiony Straty
niedziela, 23 marca 2025

longpixel


Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Autor Wiadomość
mborawskaOffline
Temat postu: Rodzeństwo z innym nazwiskiem- Jakacki i Akacki  PostWysłany: 11-03-2025 - 18:02
Sympatyk


Dołączył: 30-12-2024
Posty: 10

Status: Offline
Witam wszystkich,

czy ktoś podczas tworzenia swojego drzewa spotkał się z tym, że rodzeństwo pochodzące od tych samych rodziców miało różne nazwisko?

Mam taką sytuację ze strony mojej mamy. Mama z domu jest Akacka, a mój dziadek i pradziadek mieli nazwisko Akacki.

Problem zaczyna się w pokoleniu mojego pradziadka.

Pradziadek miał nazwisko Akacki oraz jedna z jego sióstr miała panieńskie nazwisko Akacka. Jego trzech braci miało nazwisko Jakacki i dwie siostry miały panieńskie nazwisko Jakacka.

Ich rodzice nazywali się Jakaccy skąd więc dwójka dzieci miało nazwisko Akacki/Akacka?

Jak wspomniałam wyżej, wszystkie dzieci pochodziły od tych samych rodziców. Mój pradziadek i jego siostra, która z domu była Akacka, urodzili się jako pierwsi z siódemki dzieci- najpierw siostra pradziadka, potem pradziadek, i jako jedyni mają inne nazwisko.

Nurtuje to bardzo mnie i moją mamę, ponieważ udało mi się odnaleźć bezpośredniego przodka z 9 pokolenia (dla mnie, dla mamy to 8 pokolenie) i wszyscy mają tam nazwisko Jakacki, nie Akacki.

Może ktoś jest w stanie wytłumaczyć mi co się tutaj zadziało i zaspokoi ciekawość moją i mamy.

Pozdrawiam,
Małgorzata Smile
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Irek_BartkowskiOffline
Temat postu: Rodzeństwo z innym nazwiskiem- Jakacki i Akacki  PostWysłany: 11-03-2025 - 18:17
Sympatyk


Dołączył: 20-11-2008
Posty: 216

Status: Offline
Mam u siebie z tych samych rodziców Olaszkiewicz i Alaszkiewicz,Olaszek,Olasek,Olaśkiewicz,Alaśkiewicz,Oleśkiewicz, czasami tak bywa z niektórymi nazwiskami.

_________________
Pozdrawiam
Irek Bartkowski
Poszukuję zgonu Katarzyna Sałkowska vel Bartkowska,Lata 1854-1878 diecezja płocka.


Ostatnio zmieniony przez Irek_Bartkowski dnia 11-03-2025 - 18:19, w całości zmieniany 1 raz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Giemza_KarolOffline
Temat postu: Rodzeństwo z innym nazwiskiem- Jakacki i Akacki  PostWysłany: 11-03-2025 - 18:18
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 14-12-2016
Posty: 75

Status: Offline
U mnie jest Jadach i Adach. Mam też Janduła i Anduła.
Pisownia w zależności jaki ksiądz czy organista spisywał.
Czasem jest inaczej w raptularzu, a inaczej w unikacie/duplikacie - dla tej samej osoby.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Krystyna.wawOnline!
Temat postu:   PostWysłany: 11-03-2025 - 18:21
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 28-04-2016
Posty: 5050

Status: Online!
Przeprowadzili się?
Może ksiądz się zmienił lub niedosłyszał?

_________________
Krystyna
*** Szarlip, Zakępscy, Kowszewicz, Broczkowscy - tych nazwisk szukam.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
janusz59Offline
Temat postu:   PostWysłany: 11-03-2025 - 18:29
Sympatyk


Dołączył: 29-03-2021
Posty: 1077

Status: Offline
Widziałem takie akty , że ta sama osoba miała w trzech miejscach tego samego aktu trzy różne wersje swojego nazwiska.


Pozdrawiam
Janusz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Irek_BartkowskiOffline
Temat postu:   PostWysłany: 11-03-2025 - 18:39
Sympatyk


Dołączył: 20-11-2008
Posty: 216

Status: Offline
To powiem z innej bajki i to współcześnie, oficjalna pisownia nazwisk w dokumentach urzędowych.

Moja matka miała panieńskie nazwisko Trębińska jak i jej rodzice, zmarła w 2003r ,rodzony brat spoczywa na tym samym cmentarzu i nosił nazwisko Tręmbiński zm.2008r następny brat nosił nazwisko Trembiński zm.2012r

_________________
Pozdrawiam
Irek Bartkowski
Poszukuję zgonu Katarzyna Sałkowska vel Bartkowska,Lata 1854-1878 diecezja płocka.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
mborawskaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 11-03-2025 - 18:46
Sympatyk


Dołączył: 30-12-2024
Posty: 10

Status: Offline
Dziękuję bardzo Państwu za odpowiedzi

Wychodzi na to, że to dość częsty problem, spowodowany błędem ludzkim. Mimo to, uważam za dziwny fakt, że mój pradziadek miał inne nazwisko niż reszta rodziny. Przez te różnice w nazwisku na dłuższy czas utknęłam podczas moich poszukiwań genealogicznych, bo szukałam krewnych o nazwisku Akacki, a tutaj niespodzianka i właściwym nazwiskiem jest Jakacki.

Pozdrawiam wszystkich i jeszcze raz dziękuję za odpowiedzi

Pozdrawiam
Małgorzata Smile
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
bieleckiOffline
Temat postu:   PostWysłany: 11-03-2025 - 19:05
Sympatyk


Dołączył: 18-10-2007
Posty: 557

Status: Offline
Brat kardynała Józefa Glempa miał na nazwisko Glemb. To roczniki dwudzieste. Czyli nawet i w niedawnych czasach to się zdarzało. Por.
https://pomorska.pl/jan-glemb-o-bracie- ... ar/7328085

Tym niemniej rozpatrywanie zjawiska w kategoriach: ci mają obiektywnie prawidłową pisownię, a ci drudzy obiektywnie błędną, zazwyczaj wiedzie nas na manowce. Po prostu forma graficzna nazwisk ewoluowała dość dziwnymi torami i często trudno jednoznacznie powiedzieć, jak powinno być "prawidłowo". Trzeba poprzestać na konstatacji, że u jednych linii utrwaliło się tak, a u innych inaczej.

Łukasz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
SerotoninkaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 11-03-2025 - 19:18
Sympatyk


Dołączył: 05-12-2021
Posty: 470

Status: Offline
mborawska napisał:
Dziękuję bardzo Państwu za odpowiedzi

Wychodzi na to, że to dość częsty problem, spowodowany błędem ludzkim. Mimo to, uważam za dziwny fakt, że mój pradziadek miał inne nazwisko niż reszta rodziny. Przez te różnice w nazwisku na dłuższy czas utknęłam podczas moich poszukiwań genealogicznych, bo szukałam krewnych o nazwisku Akacki, a tutaj niespodzianka i właściwym nazwiskiem jest Jakacki.

Pozdrawiam wszystkich i jeszcze raz dziękuję za odpowiedzi

Pozdrawiam
Małgorzata Smile


Ja myślę że to nie jest taki po prostu zwykły błąd. ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU podaje na przykład dwie formy fonetyczne imienia Agnieszka tj. Agnieszka i Jagnieszka, ale też np. formy aksamit-jaksamit, czy alkierz i jalkierz. A i ja się spotkałam u moich przodków z nazwiskiem Adamczyk sporadycznie pisanym jako Jadamczyk. I tu było pewnie coś podobnego.

Myślę że miało to związek z dawną wymową, tym jak wołano na Twoich przodków. I u niektórych to początkowe "Ja" które było słychać zostało zapisane w akcie urodzenia i poszło potem z daną osobą i dalej z jej rodziną.

edit: doczytałam, to ma nawet swoją nazwę : prejotacja ! I jest to proces fonetyczny polegający na rozwinięciu się przed samogłoską dźwięku j.

I stąd mamy np. w znanej kolędzie:

"Tam Ci w niebie słuzyły, słuzyły prześlicne Janioły
A tu leżysz som jeden, som jeden jako palec goły"

Poza tym Jadamczykiem wśród moich przodków jest jeszcze rodzina o nazwisku Hartowicz, które w pewnych okresach i regionach przyjmowało formę Artowicz. I też mam na jednym cmentarzu pochowanych dwóch rodzonych braci mojej prababci, z których jeden jest Artowicz, a drugi Hartowicz, obaj urodzeni w początkach XX wieku. Jestem w zasadzie przekonana że to kwestia wymowy/sposobu słyszenia nazwiska, w sensie że raz to H wymawiano dźwięcznie a raz bezdźwięcznie i w efekcie różnie to było w dokumentach odnotowywane.

Z kolei na zmiany typu Gębicki- Gembicki , czy np. u mnie w rodzinie Muszyńska-Musińska wpływ na pewno miały też zapisy w dokumentach w języku zaborców i potem na powrót przejście na język polski. Po prostu zestaw liter do zapisu różnych głosek w różnych językach był różny i stąd po drodze wychodziły oboczności. To też nie były klasyczne błędy.

Choć oczywiście takich historii, że zgłaszający seplenił, a zapisujący był przygłuchy z całą pewnością było mnóstwo Smile

Pozdrawiam
Ola W.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Andrzej75Offline
Temat postu:   PostWysłany: 11-03-2025 - 20:05
Sympatyk


Dołączył: 03-07-2016
Posty: 14348
Skąd: Wrocław
Status: Offline
Nie powiedziałbym, że jest to kwestia błędu, tylko styku tego, co gwarowe, z tym, co ogólnopolskie.

W gwarach występują spółgłoski protetyczne:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Proteza_( ... oznawstwo)

Ktoś mógł sam siebie nazywać Jakacki, ale w metrykach zapisywano go jako Akackiego, bo odczuwano to początkowe jot jako gwarowe (i poprawiano je).

Tylko że w tym przypadku to mogła być hiperpoprawność i nazwisko z prawidłowym początkowym jot (Jakacki) mogło być zamieniane na Akacki, żeby uciec przed rzekomą niepoprawnością.

_________________
Pozdrawiam
Andrzej
PS. Na znak, że moje tłumaczenie zostało zaakceptowane, proszę edytować pierwszy post, dopisując w temacie – OK (dotyczy działu tłumaczeń).
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic-t-59525.phtml
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
mborawskaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 11-03-2025 - 20:07
Sympatyk


Dołączył: 30-12-2024
Posty: 10

Status: Offline
bielecki napisał:
Brat kardynała Józefa Glempa miał na nazwisko Glemb. To roczniki dwudzieste. Czyli nawet i w niedawnych czasach to się zdarzało. Por.
https://pomorska.pl/jan-glemb-o-bracie- ... ar/7328085

Tym niemniej rozpatrywanie zjawiska w kategoriach: ci mają obiektywnie prawidłową pisownię, a ci drudzy obiektywnie błędną, zazwyczaj wiedzie nas na manowce. Po prostu forma graficzna nazwisk ewoluowała dość dziwnymi torami i często trudno jednoznacznie powiedzieć, jak powinno być "prawidłowo". Trzeba poprzestać na konstatacji, że u jednych linii utrwaliło się tak, a u innych inaczej.

Łukasz


Dziękuję za odpowiedź!

Pozdrawiam,
Małgorzata
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:     
Skocz do:  
Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Powered by PNphpBB2 © 2003-2006 The PNphpBB Group
Credits
donate.jpg
Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego zawiera forum genealogiczne i bazy danych przydatne dla genealogów © 2006-2025 Polskie Towarzystwo Genealogiczne
kontakt: Zarzad PTG :: Administrator
Strona wygenerowana w czasie 0.693342 sekund(y)