Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

flag-pol flag-eng home login logout Forum Fotoalbum Geneszukacz Parafie Geneteka Metryki Deklaracja Legiony Straty
czwartek, 06 marca 2025

longpixel


Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Autor Wiadomość
YameleooOffline
Temat postu: Co oznacza "fabrykant"?  PostWysłany: 05-03-2025 - 21:06


Dołączył: 01-08-2024
Posty: 9

Status: Offline
Dzień dobry,
przeglądając metryki natrafilem na przodków którzy z zawodu byli fabrykantami. Co prawda fabrykant kojarzy się z wpływową osobą która zarządza ludźmi, jednak wydaje mi się, że miało to inne znaczenie. Akty urodzenia dzieci tych ludzi określały ich jako niepiśmiennych, a co to za przemysłowiec który nie umie nawet się podpisać, co nie? Czy w zaborze rosyjskim "fabrykant" oznaczał po prostu pracownika produkcji?

_____________

Patryk
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Sroczyński_WłodzimierzOffline
Temat postu: Co oznacza "fabrykant"?  PostWysłany: 05-03-2025 - 21:10
Członek PTG


Dołączył: 09-10-2008
Posty: 34785
Skąd: Warszawa
Status: Offline
[...]

linkuj kopie dokumentów, pokazuj je, nie opowiadaj

1780? 1910? gdzie? w zaborze rosyjskim ale po polsku?
szukasz znaczenie polskiego słowa? rosyjskiego? tłumaczenia z rosyjskiego? znaczenia zapisu? lokalnego użycia w X w roku Y?

_________________
Bez PW. Korespondencja poprzez maila:
https://genealodzy.pl/index.php?module= ... 3odzimierz


Ostatnio zmieniony przez Sroczyński_Włodzimierz dnia 06-03-2025 - 10:28, w całości zmieniany 1 raz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
dzika_jagodaOffline
Temat postu: Co oznacza "fabrykant"?  PostWysłany: 05-03-2025 - 21:18
Sympatyk


Dołączył: 13-07-2024
Posty: 136

Status: Offline
nie jestem na sto pro pewna ,ale wydaje mi się ,że fabrykant to chyba właściciel fabryki (?)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Fabrykant

_________________
Pozdrawiam,
Jagoda

*** Korzeniowski,Ostrowski, Sowiński, Ceglarski, Warchowski, Ozimek ,Gąsiorowski, Skoczewski, Grochowalski, Chmielowski, Mężeński ,Wilkoszewski ,Onuszkiewicz i wielu innych Very Happy
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Andrzej75Offline
Temat postu: Re: Co oznacza "fabrykant"?  PostWysłany: 05-03-2025 - 21:19
Sympatyk


Dołączył: 03-07-2016
Posty: 14224
Skąd: Wrocław
Status: Offline
Yameleoo napisał:
Czy w zaborze rosyjskim "fabrykant" oznaczał po prostu pracownika produkcji?

To było dawniej w języku polskim główne znaczenie słowa „fabrykant”.

Fabrykant, a, lm. ci, m. 1) rękodzielnik, wyrabiający co na fabryce. Fabrykant wyrobów jedwabnych, bawełnianych i t. p. Fabrykant powozów, ob. Karetnik. 2) = niek. zam. zawiadowca lub właścicieli fabryki. 3) = fig. wymyślacz. Fabrykant kłamstw, plotek. Nieudolny fabrykant nowych wyrazów. 4) = fałszerz, podrabiacz. Sądzono go jako fabrykanta monety.

https://eswil.ijp.pan.pl/index.php

_________________
Pozdrawiam
Andrzej
PS. Na znak, że moje tłumaczenie zostało zaakceptowane, proszę edytować pierwszy post, dopisując w temacie – OK (dotyczy działu tłumaczeń).
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic-t-59525.phtml
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
janusz59Offline
Temat postu: Re: Co oznacza "fabrykant"?  PostWysłany: 05-03-2025 - 21:34
Sympatyk


Dołączył: 29-03-2021
Posty: 1066

Status: Offline
Fabrykant miał np. fabrykę drewnianych łyżek mieszczącą się w kącie izby. Nakupił deseczek , wystrugał łyżki , sprzedał.
Nie każdy był Scheiblerem.

Pozdrawiam
Janusz
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
EwafraOffline
Temat postu: Re: Co oznacza "fabrykant"?  PostWysłany: 05-03-2025 - 21:35
Sympatyk


Dołączył: 02-08-2012
Posty: 881

Status: Offline
Yameleoo napisał:
Dzień dobry,
przeglądając metryki natrafilem na przodków którzy z zawodu byli fabrykantami. Co prawda fabrykant kojarzy się z wpływową osobą która zarządza ludźmi, jednak wydaje mi się, że miało to inne znaczenie. Akty urodzenia dzieci tych ludzi określały ich jako niepiśmiennych, a co to za przemysłowiec który nie umie nawet się podpisać, co nie? Czy w zaborze rosyjskim "fabrykant" oznaczał po prostu pracownika produkcji?

_____________

Patryk
[/u][/quote]

Określenie fabrykant oznacza osobę zajmującą się fabrykowaniem czyli produkcją, wytwarzaniem. Może to być zarówno właściciel dużego zakładu produkcyjnego, zatrudniający kilkunastu czy kilkudziesięciu robotników jak i rzemieślnik, wytwarzający własnoręcznie mydłow przydomowym warsztacie. Co się tyczy piśmienności to nie była ona koniecznia do robienia interesów. Bardziej się liczył tzw. łeb na karku.

EwaFra
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
jan2024Offline
Temat postu:   PostWysłany: 06-03-2025 - 00:25
Sympatyk


Dołączył: 16-01-2025
Posty: 95

Status: Offline
W aktach zaboru rosyjskiego wszyscy byli niepiśmienni.
...................
Od ciekawostka bratanek księdza rejestrował dziecko i był oczywiście niepiśmienny.
Ale za 1 rok umiera proboszcz i jego zgon zgłasza ów Bratanek i jako świadek podpisuje się w raz z wikarym p/o proboszcza.

Dodajmy bratanek mieszkał na plebani co jest logiczne, że zgłasza zgon.

W czym rzecz proboszcz sporządzała tzw. akty USC po czasie.
siadał sobie w pokoiku i pisał kto się np. urodził.
Tylko obok niego nie było świadków chrztu więc proboszcz pisał jako że świadkowie niepiśmienni i stawiał Krzyżyki.
...............
Ale to tylko w zaborze Rosyjskimi w Aktach USC

W Królestwie Galicji w księgach świadkowie podpisywali się pięknymi autografami
Zatem nie wierz w zapisy aktów USC.
Jan
Jan
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Tomasz_LenczewskiOffline
Temat postu:   PostWysłany: 06-03-2025 - 10:13
Sympatyk


Dołączył: 26-09-2010
Posty: 2103
Skąd: Warszawa
Status: Offline
Niepiśmienność wychodzi zwykle w całostronicowych aktach ślubu, a nie w zgłoszeniach urodzeń czy zgonów
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Jan.EjzertOffline
Temat postu:   PostWysłany: 06-03-2025 - 11:00
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 25-03-2011
Posty: 921
Skąd: woj. łódzkie
Status: Offline
Wracając do tematu.
W tłumaczonych metrykach zetknąłem się kilkakrotnie z określeniem fabrykant lub żona fabrykanta, dla osób produkujacych: pończochy, firanki czy jak zauważyła Ewa mydło w warunkach domowych.

_________________
Pozdrawiam,
Czarek

Wesołowscy, Flatt, Zamojscy, Grochowscy, Ślascy.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
saturninOffline
Temat postu:   PostWysłany: 06-03-2025 - 11:12
Sympatyk


Dołączył: 16-01-2009
Posty: 163

Status: Offline
"Fabrykantem nazywano początkowo każdego posiadacza środków produkcji,
choćby to był warsztat tkacki lub magiel, a od 1837 r. we włókiennictwie tkacza
opłacającego kanon, samodzielnego lub pracującego dla nakładcy. W połowie
XIX w. „fabrykantami” byli nie tylko ci, co utrzymali warsztat i samodzielność,
ale także najemni robotnicy przy produkcji. Początkowo termin ten pokrywał się z terminem robotnik. W latach trzydziestych XIX w. pojawiło się najpierw określenie „ludność robocza”, zaś w połowie XIX w. rozpowszechniło się słowo „robotnik” używane zamiennie z „fabrykantem” (a więc także dla oznaczenia właściciela środków produkcji)"

Podaję za: Elżbieta Kaczyńska, DZIEJE ROBOTNIKÓW PRZEMYSŁOWYCH W POLSCE POD ZABORAMI

Pozdrawiam
Piotr
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Jan.PacekOffline
Temat postu:   PostWysłany: 06-03-2025 - 11:58
Sympatyk


Dołączył: 13-01-2025
Posty: 17

Status: Offline
jan2024 napisał:
W aktach zaboru rosyjskiego wszyscy byli niepiśmienni.

Zabór rosyjski - lubelskie.
Po przejrzeniu kilkudziesięciu tysięcy metryk z tego regionu i czasu mogę postawić trzy wnioski:
1. Bardzo rzadko chłop był piśmienny.
2. Bardzo często szlachcic był niepiśmienny.
3. Fabrykant w większości przypadków był piśmienny.
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Kamiński_JanuszOffline
Temat postu:   PostWysłany: 06-03-2025 - 12:02
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 26-03-2015
Posty: 3444
Skąd: Tomaszów Mazowiecki
Status: Offline
fabrykant to w większości przypadków rzemieślnik, drobny wytwórca

_________________
Janusz

Szukam informacji o polskiej szkole i sierocińcu, zorganizowanych przez Związek Patriotów Polskich w mieście Atbasar w Kazachstanie w latach 1943-1946, oraz o powrocie sierot do Gostynina i Kwidzyna
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
elgra
Temat postu:   PostWysłany: 06-03-2025 - 13:01
Zasłużony
Członek Honorowy


Dołączył: 01-05-2008
Posty: 4942

Indeksowałam parafię na której terenie znajdowały się dwie kopalnie węgla kamiennego oraz jedna fabryka urządzeń górniczych.
Zawody ojca i światków, to górnik, robotnik, kamienicznik oraz fabrykant.

_________________
Pozdrawiam, Elżbieta Grabowska z d. Cibińska
moje parafie:Cierno Oksa Węgleszyn Nagłowice (świętokrzyskie)
i Wysocice Sieciechowice (małopolskie) okolice
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
saturninOffline
Temat postu:   PostWysłany: 06-03-2025 - 16:25
Sympatyk


Dołączył: 16-01-2009
Posty: 163

Status: Offline
Mój rejon poszukiwań to Staropolski Okręg Przemysłowy. W XIX-wiecznych metrykach pochodzących z jego obszaru, głównie z połowy wieku (choć nie tylko), można często spotkać się z określeniem „fabrykant” w odniesieniu do najemnych robotników przemysłowych. Nazwa to była stosowana wymiennie z określeniem „robotnik”, które dopiero w późniejszym czasie stało się dominujące, nabierając też trochę bardziej szerokiego znaczenia. Potwierdza to, przytoczony przeze mnie powyżej fragment pracy prof. E. Kaczyńskiej „ Dzieje robotników przemysłowych w Polsce pod zaborami” PWN 1970,

Pozdrawiam
Piotr
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:     
Skocz do:  
Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Powered by PNphpBB2 © 2003-2006 The PNphpBB Group
Credits
donate.jpg
Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego zawiera forum genealogiczne i bazy danych przydatne dla genealogów © 2006-2025 Polskie Towarzystwo Genealogiczne
kontakt:
Strona wygenerowana w czasie 0.376393 sekund(y)