| Autor |
Wiadomość |
DariuszS |
|
Temat postu: Epitafium Adama Way de Waya w koś. św. Elżbiety w Gdańsku
 Wysłany: 19-09-2024 - 11:28
|
|
Dołączył: 13-07-2022
Posty: 48
Status: Offline
|
|
𝙳. 𝙾. 𝙼.
𝙷𝙸𝙲 𝚂𝚒𝚝𝚞𝚜 𝚎𝚜𝚝
𝚂𝙿𝙴𝙲𝚃𝙰𝙱𝙸𝙻𝙸𝚂 𝚊𝚌 𝙶𝙴𝙽𝙴𝚁𝙾𝚂𝚄𝚂
𝙳`𝙽. 𝙰𝙳𝙰𝙼𝚄𝚂 𝚆𝙰𝚈 𝚍𝚎 𝚆𝙰𝚈𝙰
𝙴𝚚𝚟𝚎𝚜 𝚄𝚗𝚐𝚊𝚛𝚞𝚜 𝚒𝚗𝚜𝚒𝚐𝚗𝚒𝚜:
𝚅𝚒𝚛𝚝𝚞𝚝𝚎. 𝙿𝚛𝚞𝚍𝚎𝚗𝚝𝚒𝚊. 𝙿𝚒𝚎𝚝𝚊𝚝𝚎 𝚉𝚎𝚕𝚘.
𝚒𝚗 𝙿𝚊𝚞𝚌𝚒𝚜𝚂𝚒𝚖𝚒𝚜 𝚎𝚖𝚒𝚗𝚎𝚗𝚜
𝙲𝚞𝚒 𝚍𝚎 𝙿𝚊𝚝𝚛𝚒𝚊 𝚘𝚙𝚝𝚒𝚖𝚎 𝚖𝚎𝚛𝚎𝚗𝚝𝚒.
𝙵𝚘𝚛𝚝𝚞𝚗𝚊𝚎 𝚖𝚘𝚛𝚝𝚊𝚕𝚒𝚞𝚖 𝙰𝚛𝚋𝚒𝚝𝚎𝚛
𝙿𝚛𝚘 𝙿𝚊𝚝𝚛𝚒𝚊 𝚎𝚡𝚒𝚕𝚒𝚞𝚖. 𝚒𝚗 𝙴𝚡𝚒𝚕𝚒𝚘. 𝙿𝚊𝚝𝚛𝚒𝚊𝚖
𝚍𝚎𝚍𝚒𝚝:
𝙸𝚗𝚍𝚎 𝚌𝚞𝚖 𝚒𝚗 𝙽𝚊𝚝𝚊𝚕𝚒 𝚂𝚘𝚕𝚘
𝚅𝚒𝚝𝚊𝚖 𝚊𝚍 𝚟𝚘𝚝𝚞𝚖 𝚊𝚐𝚎𝚛𝚎 𝚗𝚘𝚗 𝙿𝚘𝚜𝚜𝚎𝚝
𝙸𝚗 𝙿𝚎𝚛𝚎𝚐𝚛𝚒𝚗𝚘 𝚂𝚞𝚙𝚛𝚊 𝚟𝚘𝚝𝚞𝚖
𝚃𝚛𝚒𝚊𝚗𝚚𝚟𝚒𝚕𝚕𝚎 𝙿𝚕𝚊𝚌𝚒𝚍𝚎. 𝙱𝚎𝚊𝚝𝚎. 𝚎𝚡𝚎𝚐𝚒𝚝
𝙰ō. 𝙼. 𝙳𝙲𝙲𝙲𝚇𝙸𝙽. 𝟹𝟷. 𝙸𝚊𝚗. 𝙰𝚎𝚝𝚊𝚝𝚒𝚜 𝙻𝚇𝙸𝙸𝙸. 𝙴𝚇𝙸𝙻𝙸𝙹 𝚅𝙸𝙸𝙸
𝙷𝙸𝙲 𝙵𝚒𝚕𝚒𝚊𝚎 𝚂𝚞𝚊𝚎 𝙸𝚄𝙻𝙸𝙰𝙴 𝙰ō 𝙰𝚎𝚝𝚊𝚝 𝚇𝚅𝙸.
𝚊𝚗𝚝𝚎 𝚀𝚟𝚊𝚍𝚛𝚒𝚎𝚗𝚗𝚒𝚞𝚖 𝚍𝚎𝚗𝚊𝚝𝚊𝚎 𝙲𝚒𝚗𝚎𝚛𝚒𝚋𝚞𝚜
𝚂𝚞𝚘𝚜 𝙰𝚙𝚙𝚘𝚗𝚎𝚗𝚜
𝙿𝚎𝚛𝚎𝚗𝚗𝚎 𝚂𝚞𝚒 𝚁𝚎𝚕𝚒𝚚𝚟𝚒𝚝 𝚍𝚎𝚜𝚒𝚍𝚎𝚛𝚒𝚞𝚖
𝙻𝚒𝚋𝚎𝚛𝚒𝚜 𝚎𝚝 𝙲𝚘𝚗𝚒𝚞𝚐𝚒 𝚖𝚘𝚎𝚜𝚝𝚊𝚎.
𝚀𝚟𝚊𝚎 𝙼𝚊𝚛𝚒𝚝𝚘 𝙾𝚙𝚝𝚒𝚖𝚘.
𝙷. 𝙼. 𝙿.
- 𝙰𝙳𝙰𝙼𝚄𝚂 𝚆𝙰𝚈 𝚍𝚎 𝚆𝙰𝚈𝙰 [Gedanopedia]
- 𝙲𝚒𝚗𝚎𝚛𝚒𝚋𝚞𝚜 𝚂𝚞𝚘𝚜 𝙰𝚙𝚙𝚘𝚗𝚎𝚗𝚜 (obok [jej] Prochów swoje kładąc): w łacińskich inskrypcjach nagrobnych aktywna forma, jak np. "appōnēns", 'ożywia' niejako zmarłego, tak jak gdyby to on sam własne prochy złożył. Ten zabieg stylistyczny podkreśla jego 'żywą' relację ze wspomnianymi w inskrypcji bliskimi
- 𝙿𝚎𝚛𝚎𝚗𝚗𝚎 𝚂𝚞𝚒 𝚁𝚎𝚕𝚒𝚚𝚟𝚒𝚝 𝚍𝚎𝚜𝚒𝚍𝚎𝚛𝚒𝚞𝚖 (Wieczną po sobie pozostawił(a) tęsknotę) – możliwe są dwie interpretaje. Pierwsza, że to Adam Way pozostawił po sobie wieczną tęsknotę dzieciom i żonie zasmuconej jak jest w następnej linijce. Możliwa też jest druga interpretacja, że tęsknotę po sobie pozostawiła też córka Julia, biorąc pod uwagę wspomnienie o zmarłej Julii i złożenie jej prochów obok jego – tęsknota dotyczy nie tylko Adama, ale i jego córki, która pozostawiła po sobie wieczny żal w sercach bliskich jako córka matki, która wystawiła epiafium, i jako siostra wspomnianych w epitafium dzieci Adama. Zwracają też uwagę pewne aspekty gramatyczne tego zdania. 𝙿𝚎𝚛𝚎𝚗𝚗𝚎 można rozumieć jako przymiotnik 'wieczną [tęsknotę]' lub przysłówek i tłumaczyć poprzez np. wyrażenie przysłówkowe 'na wieki'; w języku polskim tłumaczenie wieczna tęsknota wydaje się bardziej naturalne. 𝚂𝚞𝚒 odnosi się do Adama lub Julii, a w połączeniu z 𝚍𝚎𝚜𝚒𝚍𝚎𝚛𝚒𝚞𝚖 może oznaczać tęsknotę za nimi/za nią (dopełniacz dopełnieniowy) lub też jego/jej własną tęsknotę (dopełniacz podmiotowy; Adam lub Julia tęskni), np. tęsknotę Adama za utraconą ojczyzną lub za zmarłą wcześniej córką Julią, tęsknotę którą przekazał swoim bliskim jak gdyby w spadku. Tłumaczenie 'po sobie' adkewatnie oddaje zarówno znaczenie w dopełniaczu podmiotowym jak i dopełnieniowym, choć rozumiane jest raczej w znaczeniu dopełnieniowym, jako tęskonota bliskich zwrócona do Adama lub Julii.
Interpretacja:
D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO)
BOGU NAJLEPSZEMU, NAJWIĘKSZEMU.
HIC Situs est
TU Złożony jest
SPECTABILIS ac GENEROSUS
WSPANIALY i SZLACHETNY
D(OMI)N(US) ADAMUS WAY de WAYA
PAN ADAM WAY z WAYI,
Eques Ungarus insignis:
Szlachcic Węgierski znamienity:
Virtute. Prudentia. Pietate Zelo.
Cnotą, Rozwagą, Pobożnością, Gorliwością
in PaucisSimis eminens
wśród Nielicznych [najszlachetniejszych]—wyjątkowy:
Cui de Patria optime merenti.
Któremu [to], z Ojczyzny, najlepiej zasłużonemu [dla niej],
Fortunae mortalium Arbiter
Losu śmiertelników Szafarz [dosł. Arbiter]
Pro Patria exilium. in Exilio. Patriam
Za Ojczyznę—wygnanie, na Wygnaniu—Ojczyznę
dedit:
dał:
Inde cum in Natali Solo
Zatem, gdy w Rodzinnej Ziemi
Vitam ad votum agere non Posset
Życia spodziewanego prowadzić nie Mógł,
In Peregrino Supra votum
[to] Na Obcej Ziemi, Ponad to czego się spodziewał,
Tranquille Placide. Beate. exegit
Spokojnie, Cicho, Szczęśliwie odszedł.
A(nn)o M.DCCXIX. (die) 31. (mense) Ian(uario) Aetatis LXIII, Exilii VIII
Roku 1719, dn. 31 Sty, Wieku 63. [lat], Wygnania 8 [roku].
HIC Filiae Suae IULIAE A(nn)o Aetat(is) XVI.
TU, Córce Swojej JULII, w Wieku Lat szesnastu,
ante Quadriennium denatae Cineribus
przed Czterema laty zmarłej, obok [jej] Prochów
Suos Apponens
Swoje Kładąc,
Perenne Sui reliquit desiderium
Wieczną po Sobie pozostawił(a) tęsknotę,
Liberis et Coniugi moestae.
Dzieciom i Żonie zasmuconej,
Quae Marito Optimo.
Która Mężowi Najlepszemu
H(OC) M(ONUMENTUM) P(OSUIT)
TEN POMNIK POSTAWIŁA
Tłumaczenie:
Deō Optimō Maximō.
Hīc situs est spectābilis ac generōsus Dominus Adamus Way dē Wayā, eques Ungarus īnsignis: virtūte, prūdentiā, pietāte, zēlō in paucissimīs ēminēns, cui dē patriā optimē merentī Fortūnae mortālium arbiter prō patriā exilium, in exiliō patriam dedit. Inde, cum in nātālī sōlō vītam ad vōtum agere nōn posset, in peregrīnō suprā vōtum tranquillē, placidē, beātē exēgit.
Annō mīllēsimō septingentēsimō decimō nōnō, diē trīcēsimō prīmō, mēnse Iānuāriō, aetātis sexāgēsimō tertiō, exiliī octāvō.
Hīc fīliae suae Iūliae, annō aetātis sextōdecimō, ante quadriennium dēnātae, cineribus suōs appōnēns, perenne suī relīquit dēsīderium līberīs et coniugī moestae, quae marītō optimō hoc monumentum posuit.
Bogu Najlepszemu, Najwyższemu.
Tu spoczywa Wielmożny i szlachetny Pan Adam Way z rodu Wayów, rycerz węgierski godny uznania, człowiek znamienity cnotą, rozwagą, pobożnością i gorliwością; wśród nielicznych — wyjątkowy.
Któremu, choć Ojczyźnie przysłużył się najlepiej, Sędzia losu ludzkiego zamiast Ojczyzny dał wygnanie, a na wygnaniu — Ojczyznę.
Zatem, gdy w swojej rodzinnej ziemi życia spodziewanego prowadzić nie mógł, na obczyźnie, ponad to czego się spodziewał, spokojnie, cicho i błogo zakończył dni swoje.
Roku Pańskiego 1719, dnia 31 stycznia, w 63. roku życia, 8. roku wygnania.
Tuż obok prochów swojej córki Julii, zmarłej przed czterema laty w wieku 16 lat, złożył swe własne prochy. Wieczną po sobie zostawił tęsknotę dzieciom swym i zasmuconej żonie, która ten pomnik mężowi najlepszemu wystawiła.
To God, the Best and the Greatest.
Here lies the Honorable and Noble Lord Adam Way of the Way family, a Hungarian knight of high esteem, a man distinguished by virtue, prudence, piety, and zeal; exceptional among the few.
To whom, though he served his homeland most faithfully, the Judge of human fate gave exile instead of homeland, and in exile — gave him a homeland.
Thus, when in his native land he could not live according to his wishes, in foreign lands, beyond his expectations, he peacefully, quietly, and blissfully ended his days.
In the year of Our Lord 1719, on the 31st of January, in the 63rd year of his life, the 8th year of his exile.
Next to the ashes of his daughter Julia, who died four years earlier at the age of 16, he laid his own ashes.
He left behind an eternal longing for him, to his children and sorrowful wife, who raised this monument to her best husband.
To Gott den Besten un Gröötsten.
Hier liggt de Ehrwürdige un Adeliche Herr Adam Way von de Familie Way, een hochachtenswüürdigen Hungerschen Ridder, een Mann, utteichnet dörch Düt, Klaukheit, Froemdigkeit un Eifer; sülvstunner bi de Wenigen.
Dem, obwool he sien Vaderland de besten Dinst ded, hett de Dömmer vun Minschenliekenslüd Anstatt Vaderland’n Utdrief geven, un in’t Utdrief — Vaderland.
As he denn in sien geboorn Land nich leven konn, as he seggt hett, hett he in fremde Landen, wiet över sien Hopen henwech, freidig, still un sälig sien Dage to End bracht.
Anno Domini 1719, den 31. Januar, in’n 63. Johr vun sien Lewen, un in’t 8. Johr vun’t Utdrief.
Bie de Asche vun sien Dochter Julia, de veer Johr vörher in’n Oller vun 16 Johr versturven was, hett he sien egen Asche lecht.
Een ewige Sehnsucht na em hett he achterlaten bi sien Kinner un traurige Fro, de disse Steen upstellt hett för den besten Mann. |
Ostatnio zmieniony przez DariuszS dnia 24-09-2024 - 07:10, w całości zmieniany 23 razy
|
| |
|
|
|
 |
|
DariuszS |
|
|
Temat postu: Epitafium Adama Way de Waya w koś. św. Elżbiety w Gdańsku
Wysłany: 21-09-2024 - 09:44
|
|
Dołączył: 13-07-2022
Posty: 48
Status: Offline
|
|
| Proszę o informacje o osobach, które epitafium to upamiętania, oraz o uwagi na temat tłumaczeń. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
FAQ
Regulamin
Szukaj
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
