|
|
|
|
| Autor |
Wiadomość |
marszy |
|
Temat postu: Trunkiszkia - ziemia/majątek na Żmudzi
 Wysłany: 21-10-2023 - 11:40
|
|
Dołączył: 01-11-2021
Posty: 6
Status: Offline
|
|
Jak można zidentyfikować to miejsce? Są jedynie wzmianki z XVI/XVII w., że jest to w "polu i okolicy Golniewskiej". Czyli tzw. trakt Golniewski na Litwie.
Marcin Szymański
moderacja (elgra)
Witamy na forum.
Zgodnie z regulaminem i przyjętym zwyczajem prosimy o podpisywanie swoich postów nazwiskiem i imieniem lub przynajmniej imieniem.
Jeżeli każdorazowe podpisywanie postów jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis. https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... 5276#75276 |
|
|
| |
|
|
|
 |
|
marszy |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 22-10-2023 - 09:39
|
|
Dołączył: 01-11-2021
Posty: 6
Status: Offline
|
|
Rozwijając temat, mam kolejne pytanie, gdzie znajduje się miejscowość Golnie w powiecie Jaswońskim na Żmudzi?
Marcin Szymański |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Arek_Bereza |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 22-10-2023 - 10:34
|
|
Dołączył: 26-06-2015
Posty: 5779
Status: Offline
|
|
| Golnie to zapewne par. Kroki |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Marek70 |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 22-10-2023 - 11:05
|
|
Dołączył: 22-03-2016
Posty: 11942
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
|
|
|
|
|
Andrzej75 |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 22-10-2023 - 11:22
|
|
Dołączył: 03-07-2016
Posty: 13923
Skąd: Wrocław
Status: Offline
|
|
|
|
|
|
|
Wladzislaw |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 22-10-2023 - 17:27
|
|
Dołączył: 01-08-2017
Posty: 291
Status: Offline
|
|
Błaszczyk Grzegorz.
Żmudź w XVII i XVIII wieku. Zaludnienie i struktura społeczna.
Poznań, 1985. |
_________________
Związek Szlachty Białoruskiej. Forum Szlachecki: http://www.nobility.by/forum/
|
| |
|
|
|
|
|
marszy |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 22-10-2023 - 22:02
|
|
Dołączył: 01-11-2021
Posty: 6
Status: Offline
|
|
|
Andrzej75 napisał:
Marek70 napisał:
Szkoda, że nie podajesz źródeł 
No właśnie. Skąd można wiedzieć, czy ta nazwa nie została przekręcona (albo w samych źródłach, albo w ich odczycie)?
Z miejscowości o podobnych nazwach:
Trakiszki/Trumniszki
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... om_XII/444
Trumpiszki
http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geogra ... om_XII/518
Trunkiszkia jest wymieniona w książce Grzegorza Błaszczyka Herbarz szlachty Żmudzkiej t. IV na stronie 175: "W 1598 r. Walenty Matysowicz Mizerowicz kupił "szmat otczizny" w polu Golniewskim we włości jaswońskiej. W tym roku Andrej Matysowicz Mizerowicz, pewnie brat Walentego kupił ziemię Trunkiszkia w polu i okolicy Golniewskiej".
W źródłach dot. zapisu jest podane m.in. ODVCA, vyp. 4 k. 301-81,313-179.
To ostatnie źródło to jest jak rozumiem księga ziemska Żmudzka z 1598 r. Gdzie można znaleźć opis tej księgi, bo tekst żródłowy jest chyba trudny do odczytania dla przeciętnej osoby?
https://kolekcijos.biblioteka.vu.lt/en/ ... 7530#00001 |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Andrzej75 |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 23-10-2023 - 01:40
|
|
Dołączył: 03-07-2016
Posty: 13923
Skąd: Wrocław
Status: Offline
|
|
ODVCA, vyp. 4 to jest Опись документовъ Виленскаго Центральнаго Архива древнихъ актовыхъ книгъ. Выпускъ IV, Акты Россiенскаго земскаго суда за 1595—1598 годы, №№ 14601—14610, Вильна 1905.
https://www.europeana.eu/en/item/202180 ... _000094676
W kolumnie 301 jest to:
Нояб. 6.
81. 1598 г. февр. 20. Продаж. л. зем. Мартина Яновича зем. Андрею и Валентину Мат. Мизеровичамъ на „шматъ отчизны“ въ полѣ Гольненскомъ, за ручаемъ Гальрупелисъ, до болота Покулiя и Авшрутя, ясвон. в. Л. 165—6.
W kolumnie 313 jest to:
Нояб. 20.
179. 1598 г. нояб. 1. Продаж. л. зем. Валентина Андр. Михаловича и Томаша Лавриновича зем. Андрею Мат. Мизеровичу на землю Трункишкя въ полѣ и окол. Гольненскомъ. Л. 868—9.
---
Coś więcej o tej miejscowości podaje Географический словарь древней Жомойтской земли XVI столѣтия:
https://books.google.pl/books?hl=pl&id= ... 8F&f=false
Ma to być grunt w polu golniewskim we włości jaswońskiej; w majątku Poszuszwie, koło rzeczek Jesły i Dubiny.
Tę nazwę miejscową rzeczywiście zapisywano jako Трункишкя (Trunkiszkia), ale również jako Трункишке (Trunkiszkie) oraz Трункишки (Trunkiszki).
---
Jeśli chodzi o Golnie, to:
Nazwa Golnie występuje w źródłach od 1357 r. (zwana wówczas „terra”), w XVI w. była mowa o majętności, okolicy, polu i okręgu golniewskim we włości jaswońskiej, w późniejszych latach była to jedna z rozleglejszych okolic szlacheckich na Żmudzi (również niewielkich dóbr ziemskich), położonych na południowy zachód od miasteczka Kroki. Ośrodek golniewski miał znajdować się nad rzeczką Jeslą — niewielkim, lewym dopływem Szuszwy.
https://books.google.pl/books?hl=pl&id= ... +Golnie%22
Być może, doszło tu do podziału dawnego „pola” na kilka okolic szlacheckich o odrębnych nazwach i zaniku pierwotnej nazwy. Zjawisko takie dla terenu Żmudzi można zaobserwować np. we włości (powiecie) jaswońskiej. W XVI w. notowano tam Golnie jako: okolicę, okręg, pole, wójtostwo i dobra ziemskie. W późniejszych źródłach nazwa ta — znana w źródłach od 1357 r. — zaniknęła, a w tymże rejonie notowano grupę okolic szlacheckich, m.in. Paliszki, Mostowty, Macajcie, Jurgajcie i Ambrożuny w 1789 r. Było to na południowy zachód od miasteczka Kroki, w kierunku rzeki Szuszwy.
https://books.google.pl/books?hl=pl&id= ... %C5%82o%22
Rzeczka Jesla/Jesła przepływa przez Pojeśle:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pajieslys
Czyli tych zaginionych Trunkiszek trzeba by chyba szukać gdzieś w trójkącie: Kroki — Poszuszwie — Pojeśle. |
_________________
Pozdrawiam
Andrzej
PS. Na znak, że moje tłumaczenie zostało zaakceptowane, proszę edytować pierwszy post, dopisując w temacie – OK (dotyczy działu tłumaczeń).
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic-t-59525.phtml
|
| |
|
|
|
|
|
Arek_Bereza |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 23-10-2023 - 09:42
|
|
Dołączył: 26-06-2015
Posty: 5779
Status: Offline
|
|
w podymnym żmudzkim z 1690 miejscowości/ nazwy Trunkiszkia lub podobnej nie lokalizuję, za to widać Golnie i to sporo w sensie Golnie z jakimś dodatkiem: Golnie Paliski, Baliszki, Jurgajcie, Macajcie, Mostowty, Pale, Paszkiewicze.
nazwiska Matysowicz - Mizerowicz nie występują |
|
|
| |
|
|
|
|
|
marszy |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 23-10-2023 - 11:50
|
|
Dołączył: 01-11-2021
Posty: 6
Status: Offline
|
|
|
Andrzej75 napisał:
ODVCA, vyp. 4 to jest Опись документовъ Виленскаго Центральнаго Архива древнихъ актовыхъ книгъ. Выпускъ IV, Акты Россiенскаго земскаго суда за 1595—1598 годы, №№ 14601—14610, Вильна 1905.
https://www.europeana.eu/en/item/202180 ... _000094676
W kolumnie 301 jest to:
Нояб. 6.
81. 1598 г. февр. 20. Продаж. л. зем. Мартина Яновича зем. Андрею и Валентину Мат. Мизеровичамъ на „шматъ отчизны“ въ полѣ Гольненскомъ, за ручаемъ Гальрупелисъ, до болота Покулiя и Авшрутя, ясвон. в. Л. 165—6.
W kolumnie 313 jest to:
Нояб. 20.
179. 1598 г. нояб. 1. Продаж. л. зем. Валентина Андр. Михаловича и Томаша Лавриновича зем. Андрею Мат. Мизеровичу на землю Трункишкя въ полѣ и окол. Гольненскомъ. Л. 868—9.
---
Być może, doszło tu do podziału dawnego „pola” na kilka okolic szlacheckich o odrębnych nazwach i zaniku pierwotnej nazwy. Zjawisko takie dla terenu Żmudzi można zaobserwować np. we włości (powiecie) jaswońskiej. W XVI w. notowano tam Golnie jako: okolicę, okręg, pole, wójtostwo i dobra ziemskie. W późniejszych źródłach nazwa ta — znana w źródłach od 1357 r. — zaniknęła, a w tymże rejonie notowano grupę okolic szlacheckich, m.in. Paliszki, Mostowty, Macajcie, Jurgajcie i Ambrożuny w 1789 r. Było to na południowy zachód od miasteczka Kroki, w kierunku rzeki Szuszwy.
https://books.google.pl/books?hl=pl&id= ... %C5%82o%22
Czyli tych zaginionych Trunkiszek trzeba by chyba szukać gdzieś w trójkącie: Kroki — Poszuszwie — Pojeśle.
Bardzo dziękuję za wyjaśnienia. Teraz jest dla mnie jasne, że ODVCA to właśnie opis akt dawnych i tam są zapisy o nabyciu ziemi Trunkiszkia, jak rozumiem w języku ruskim/staroruskim.
Czy można coś jeszcze powiedzieć o nabywcach ziemi Mizerowiczach? W herbarzu szlachty żmudzkiej G. Błaszczyka jest o nich wzmianka przy nazwisku Mizer wskazująca, że Mizerowicze później są już zwani nazwiskiem Mizer. Jest mowa o Stefanie Mizer, który podpisał układ w Kiejdanach ze Szwecją w 1655 roku, jako jeden z 1163 przedstawicieli Litwy obok Janusza Radziwiłła. Oprócz tego przywołano Taryfę 1667, gdzie oprócz Stefana Mizer jest jeszcze małżeństwo Halszka i Stanisław Mizer. Herbu brak. Można więc zapytać jakie pełnili funkcje, o ile pełnili, jakie były dalsze ich losy, kto był nabywcą ich ziemi? Gdzie mogli przenieść się? Czy gdzieś jeszcze występują Mizerowicze/Mizerowie w źródłach XVII i XVIII w.?
Może zmiana właściciela powodowała też zmianę nazwy okolicy? |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Andrzej75 |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 23-10-2023 - 12:28
|
|
Dołączył: 03-07-2016
Posty: 13923
Skąd: Wrocław
Status: Offline
|
|
|
marszy napisał:
Gdzie mogli przenieść się?
Ale skąd założenie, że się gdziekolwiek przenieśli? Jeśli nie widać tej rodziny w późniejszym czasie w herbarzach, to najprawdopodobniej wygaśli. To chyba nie była jakaś bardzo rozrodzona szlachta.
A nawet gdyby gdzie indziej i później występowali jacyś bliżej nieokreśleni Mizerowie, to (bez mocnych i jasnych dowodów) nie ma co ich na siłę podczepiać pod szlachtę ze Żmudzi. Nazwisko Mizer jest samo w sobie na tyle niecharakterystyczne, że może dotyczyć osób każdego stanu (chłopów, mieszczan, szlachty).
Trzeba by sprawdzić we wspomnianym podymnym ks. żmudzkiego z 1690 r., czy notowani są tam Mizerowie (bo Mizerowiczów brak, jak to już podał Arek).
W herbarzu Uruskiego Mizerów brak — co raczej świadczyłoby o tym, że pod zaborem rosyjskim nie legitymowali się ze szlachectwa, a to z kolei mogłoby sugerować, że już wtedy nie było szlachty o takim nazwisku. |
_________________
Pozdrawiam
Andrzej
PS. Na znak, że moje tłumaczenie zostało zaakceptowane, proszę edytować pierwszy post, dopisując w temacie – OK (dotyczy działu tłumaczeń).
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopic-t-59525.phtml
|
| |
|
|
|
|
|
Arek_Bereza |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 23-10-2023 - 13:30
|
|
Dołączył: 26-06-2015
Posty: 5779
Status: Offline
|
|
Mizerów ani Mizerowiczów ani Matysowiczów nie ma.
Podobnie w podymnym trockim, wileńskim i nowogrodzkim. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
marszy |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 23-10-2023 - 15:58
|
|
Dołączył: 01-11-2021
Posty: 6
Status: Offline
|
|
| [quote="Andrzej75"]
marszy napisał:
Gdzie mogli przenieść się?
Ale skąd założenie, że się gdziekolwiek przenieśli? Jeśli nie widać tej rodziny w późniejszym czasie w herbarzach, to najprawdopodobniej wygaśli.
Tak najprawdopodobniej było. Nie było ich chyba wielu. Połowa XVII w. to nie był łatwy czas dla Litwy. Dużo osób zginęło. Wilno zniszczone przez Moskali, okupacja, ucieczka ludności do Prus. itd |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
FAQ
Regulamin
Szukaj
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
