|
|
|
|
| Autor |
Wiadomość |
Agnieszka_Kedziora |
|
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Asztemborski
 Wysłany: 09-11-2024 - 20:57
|
|
Dołączył: 05-11-2024
Posty: 8
Status: Offline
|
|
Dzien dobry,
poprosze o wyjasnienie pochodzenia nazwisk Obojski (od pierwszej polowy 18 w. Mazowsze Pn,, glownie Przasnysz) oraz Achmantowicz (tylko jedna ciotka Balbina w Warszawie w 19 w. oraz jej nieslubna corka Zofia ojciec NN i ani sladu nikogo innego w calej genetece).
Czy Obojski to moze byc lokalna przasnyska wersja / pisownia nazwiska Oborski? Są tez tam Opski, Opojscy i Opoyscy.
Czy Amchamtowicz to moze byc przekrecone "warszawskie" zniemczone (czlon "man") od Achmatowicz (kozackie)?
Dziekuje i pozdrawiam,
Agnieszka |
|
|
| |
|
|
|
 |
|
herka |
|
|
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd
Wysłany: 09-11-2024 - 23:11
|
|
Dołączył: 04-01-2013
Posty: 348
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
Czy zna ktoś pochodzenie nazwiska Herka?
Ja znalazłem dwa znaczenia: Herka - po czesku lekcew. szkapa, chabeta i herka/hyrka - wiewiórka.
Z góry dziękuję
Krzysiek |
_________________
poszukuję metryki urodzenia Teofili Skolimowskiej ur. ok. 1825r w parafii Mordy(?), córki Wincentego i Marianny.
|
| |
|
|
|
|
|
Wladyslaw_Moskal |
|
|
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Mitka
Wysłany: 10-11-2024 - 04:02
|
|
Dołączył: 25-04-2008
Posty: 1571
Status: Offline
|
|
|
ciszu napisał:
Bardzo proszę pomoc przy nazwisku Mitka.
Witam, nazwisko Mitka w 2014 r wg website Forebears [po polsku Przodkowie] nosiło w Polsce 1456 osób, Grecji 106, Słowacji 83, Czech 43,,Francji 37, Iraku 26, Rosji 22, Belgii 16, Chorwacji 8, Niemczech 6 i kilku innych krajach mniej niż 5 osób.
Zgodnie z najnowszym Słownikiem nazwisk w Polsce IJP PAN, nazwisko Mitka pochodzi od gwarowego słowa “nitka”, lub słowa Miga - skróconej formy imienia Dymitr [ związanego z rosyjskim prawoslawiem].
Jeśli te wyjaśnienia zaspokoiły Twoją ciekawość, możesz odrzucić to co napisze poniżej.
Wg prof K. Rymuta i Pana Zygmunta Bonk wg systemu PESEL z 2002 r. nazwisko Mitka jest bardzo lokalnym nazwiskiem i nosiło go w pow. krakowskim 329 osób, w Krakowie 201, pow. olkuskim 188 osób.
Dziwne, ale nazwisko Miętka w takim, obecnym zapisie nosiło w Krakowie 183 osób i nazwisko to występuje w pobliskich powiatach małopolskich.
Nazwisko Dymitr nie występuje w rejonie Krakowa, także nazwisko Nitka nosiło tylko kila osób.
Może na roślinę mięte lokalnie, kiedyś mówiono “mitka’ co można zauważyć jeszcze dzisiaj porównując nazwiska Mitka i Miętka.
O pochodzeniu interesującego nazwiska Warchowski napiszę później.
Pozdrawiam - Władysław |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Wladyslaw_Moskal |
|
|
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Warchowski
Wysłany: 11-11-2024 - 05:22
|
|
Dołączył: 25-04-2008
Posty: 1571
Status: Offline
|
|
|
dzika_jagoda napisał:
a pochodzenie nazwiska Warchowski ?
nie znalazłam takiego nazwiska w wykazie nazwisk szlacheckich ...
a znalazłam wzmiankę w akcie zgonu przodka, że jego rodzice żyjący (a moi przodkowie) w XVIII w. byli posiadaczami części wsi Konopnicy ...
a domyślam się ,że tylko szlachta mogła być właścicielami wsi lub jej części w XVIII w.
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/en/ ... d08c1547c4
akt 67 Wąwolnica
czy to może być od warchoła ?
Znalazłam na liście nazwisk nazwisko Warchałowski i to jest szlacheckie ,może to skrócono na Warchowski ?
Wiem ,że moim przodkom przekręcono nazwisko potem na Warchocki ...
wątpie natomiast by było to nazwisko pochodzące od nazwy miejscowości tak jak np. Grochowalscy lub Mężeńscy...
Witam,
Jagoda zgadzam się z Twoim poglądem, że nazwisko Warchowski moze pochodzić od bardzo starego, poscytyjskiego nazwania/nazwiska Warchoł.
Klaudiusz Ptolemeusz około 150-160 roku nowej ery na swojej mapie Sarmacji, wymienił nazwę rodów Chuni pomiędzy rzeką Borystenes i Wzgórzami Amadockimi. Chuni- noszący “chunie” inaczej zwane obecnie “guniami”, zamieszkiwali ziemię pomiedzy współczesnymi oblastiami Dnipropetrowska i Czerkaska na Ukrainie.
War-chuni, czyli Wojowniczy-chuni, razem ze Slowianami służyli jako zaciężni żołnierze w Bizancjum. Przystępując do walki, zrzucali ciężkie wojlokowe gunie i przystępowali do walki prawie goli, stod uzyskiwali nazwanie ‘“war - choly “
Przeszli z czasem do Awarow, ale nadmiernie wykorzystywani, przeszli w rodzinne strony - Mazowsze i Podkarpacie. Część została i współpracowała z Królestwem Samona, ale po rozpadzie Królestwa wróciła do Małopolski z nazwaniami /nazwiskami Warchał.
Kiedyś brałem udział w dyskusji na genealodzy.pl w temacie;
Najstarsze nazwiska chłopskie - cz.6
Więc możesz tam zaglądnąć.
Życzę Tobie cierpliwości w doszukaniu tytułów swoich przodków. Zgodnie ze zwyczajem scytyjsko-sarmacko-słowiańskim, niektórzy Warcholowie mogl
miec nawet swoje chorągwie i herby, bo piastowali wysokie stanowiska w Bizancjum i u Awarów.
Serdecznie pozdrawiam - Wlasyslaw |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Krystyna.waw |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 11-11-2024 - 17:56
|
|
Dołączył: 28-04-2016
Posty: 4689
Status: Offline
|
|
|
|
|
|
|
Paulina_W |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 13-11-2024 - 00:16
|
|
Dołączył: 29-09-2014
Posty: 597
Status: Offline
|
|
Witam,
mam taką zagadkę odnośnie zmiany nazwiska na podstawie ustaleń z metryk i inwentarzy. W 1724 Andrzej May przyjął nazwisko Czyza/Cyza. Z zawodu był szewcem. Jakie jest znaczenie nowego nazwiska? |
_________________
Pozdrawiam, Paulina
https://genztarnowa.blogspot.com
|
| |
|
|
|
|
|
Ewa_Szczodruch |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 13-11-2024 - 04:51
|
|
Dołączył: 10-12-2006
Posty: 4142
Skąd: Toruń
Status: Offline
|
|
Witam 
Za prof. Rymutem:
Cyza, Czyża - od czyż 'ptak'/ |
_________________
Pozdrawiam cieplutko, Ewa Szczodruch
|
| |
|
|
|
|
|
Tadeusz_Wysocki |
|
|
Temat postu:
Wysłany: 13-11-2024 - 07:56
|
|
Dołączył: 23-02-2007
Posty: 918
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
Cześć Paulina,
Nasza Ewa ma rację, twój przodek przyjął nowe nazwisko od czyż - ptak czyż, czyżyk, taki malutki, niepozorny, mniejszy od wróbla, czasem u mnie przeleci za oknem, jest dość charakterystyczny w swojej wielkości i opisaniu - ale dlaczego twój przodek Andrzej May zmienił nazwisko na Czyza/Cyza? Jeśli spróbujemy ci pomóc, bardzo Cię proszę pokaż oprócz roku (1724) tę metrykę, czy dane z inwentarza. Musimy spojrzeć na miejsce, otoczenie, lokalne i rodzinne zwyczaje - zobaczymy co można z tego wyczytać.
Na dziś mogę Ci jeszcze podać do Twojej Rodzinnej Kroniki najstarsze archiwalne notowanie nazwiska Czyza/Cyza - Czyż - jest bardzo stare, notowane od 1136 roku, źródła podają ten pierwszy zapis: ,,Keblouo, cuius possessores hii sunt: ... Ciz, Sostros // 1136 // Ta s. 71 w. 21" - skrót Ta to Bulla z roku 1136. Wyd. W. Taszycki, Najdawniejsze zabytki języka polskiego. Biblioteka Narodowa, seria I, nr 104. Wyd. Wrocław 1951, s. 64-82.
Tak więc czekamy na te dane, pozdrawiam serdecznie,
__________________
Tadeusz |
|
|
| |
|
|
|
|
|
ROMAN_B |
|
|
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Czyza / Cyza.
Wysłany: 13-11-2024 - 19:41
|
|
Dołączył: 08-01-2012
Posty: 1231
Status: Offline
|
|
|
Paulina_W napisał:
Witam,
mam taką zagadkę odnośnie zmiany nazwiska na podstawie ustaleń z metryk i inwentarzy. W 1724 Andrzej May przyjął nazwisko Czyza/Cyza. Z zawodu był szewcem. Jakie jest znaczenie nowego nazwiska?
Paulino, dobry wieczór.
Pytasz o znaczenie nazwiska Czyza / Cyza. Pani Ewa za profesorem Kazimierzem Rymutem podaje, że nazwa osobowa Cyza, Czyża pochodzi od czyż 'ptak'. Podobnego zdania jest też Tadeusz, który poparł to stanowisko. Poniżej przedstawię Ci moje spojrzenie jak mogło dojść do powstania interesującego cię nazwiska.
Rozważania o genezie nazwy osobowej Czyza / Cyza.
1.
Na stronie Narodowego Centrum Kultura, pod kategorią: etymologia, zwierzęta, zamieszczony został artykuł noszący tytuł „Czyż to Czyżyk?”, w którym czytamy: „Wiecie, że zanim na salonach miłośników ptasich treli pojawiły się klateczki z kanarkami, w roli śpiewających umilaczy dnia powszedniego występowały CZYŻYKI?
CZYŻ i CZYŻYK to dwie nazwy tego samego ptaka: małego, ruchliwego, żółto- lub szarozielonego z czarnymi znaczeniami i żółtymi dodatkami, bardzo towarzyskiego i pięknie śpiewającego. Wydawałoby się, że CZYŻYK to zwykłe zdrobnienie od słowa CZYŻ, ale CZYŻYK ma trochę inną językową historię niż CZYŻ.
Nazwa CZYŻ jest stara, jeszcze prasłowiańska i zawiera w sobie praindoeuropejski pierwiastek wskazujący na ptaka śpiewającego, ćwierkającego, rozszczebiotanego. Językowe odpowiedniki naszego CZYŻA w grece i w sanskrycie oznaczają nie czyżyka, lecz drozda (który też jest ceniony za piękny śpiew). W polszczyźnie CZYŻ miał najpierw postać CZYZ lub CYŻ, ale że nie najłatwiej to wymówić (bo po każdej stronie samogłoski jest inaczej artykułowana spółgłoska), to rychło nastąpiło wyrównanie asymilacyjne do CZYŻ (bo czyż tak nie łatwiej wymówić?). Zdrobnienie CZYŻYK natomiast zastąpiło wcześniejszą formę CZYZEK / CZYŻEK pod wpływem dawnego niemieckiego zisik (od: zisek / sisek, obecnie Zeisig ‘czyżyk’). No cóż, ponoć ptasznictwa, czyli odławiania ptaków przeznaczonych do późniejszej hodowli, uczyliśmy się od Niemców…”.
Z cytowanego wyżej artykułu dowiadujemy się, że „Nazwa CZYŻ jest stara, jeszcze prasłowiańska i zawiera w sobie praindoeuropejski pierwiastek wskazujący na ptaka śpiewającego, ćwierkającego, rozszczebiotanego. Językowe odpowiedniki naszego CZYŻA w grece i w sanskrycie oznaczają nie czyżyka, lecz drozda (który też jest ceniony za piękny śpiew). W polszczyźnie CZYŻ miał najpierw postać CZYZ lub CYŻ, ale że nie najłatwiej to wymówić (bo po każdej stronie samogłoski jest inaczej artykułowana spółgłoska), to rychło nastąpiło wyrównanie asymilacyjne do CZYŻ (bo czyż tak nie łatwiej wymówić?).”.
Paulino, z twoich informacji wynika, że w roku 1724 nazwisko twojego krewnego [ ? ] w dokumentach było zapisywane pod postacią graficzną Czyza albo Cyza. W takim razie obie formy nazwy osobowej, to jest Czyza i Cyza, z jakimś prawdopodobieństwem mogły zostać utworzone od prasłowiańskiej nazwy ptaka brzmiącej czyz albo cyż. Istnieje też możliwość, że ich motywatorem było miano Czyż albo późniejsza nazwa ptaka o brzmieniu czyż, które to nazwy na skutek mazurzenia* były wypowiadane jako Cyz albo cyz. A skutkiem tego było nazwisko Cyza. W przypadku nazwy osobowej Czyza mogła ona zostać niechlujnie zapisana przez osobę spisującą metryki lub inne dokumenty. Dość często zdarzało się, że pisarze albo inne osoby sporządzające dokumenty pomijali znaki diakrytyczne**. I tym sposobem z nazwiska Czyża powstało miano Czyza.
Wyjaśnienia wymaga też forma zapisu miana Czyza i nazwy osobowej Cyza. W obu przypadkach nazwiska te zakończone są literą a [ Czyz + a = Czyza; Cyz + a = Cyza ]. Taka forma zapisu:
A. może przemawiać, że oba nazwiska zapisane są w formie dopełniaczowej od Czyz: Czyz > Czyza / Cyz: Cyz > Cyza – typ dopełniaczowy,
B. może wskazywać, że oba miana powstały z tak zwaną zmianą paradygmatu [ dodane a ]; aby odsunąć nazwę osobową od motywującego wyrazu pospolitego; na przykład: Balona od Balon, Cepa od Cep, Capa od Cap. Tak więc, Czyza / Cyza od Czyż,
C. może mówić, że oba miana mogą być nazwiskami powstałymi na skutek dodania nacechowanej emocjonalnie końcówki fleksyjnej rodzaju żeńskiego -a do Czyz i Cyz; Czyz + a = Czyza, Cyz + a = Cyza. W takim przypadku powstają nazwy osobowe z dużym ładunkiem emocjonalnym [ ujemnym lub dodatnim ],
D. może sugerować, że oba nazwiska są mianami dopełniaczowymi, które określą pochodzenie od ojca [ miano patronimiczne ]. Zatem, mógł być Bartosz od Czyza i Bartosz [ czyj? ] Czyza; Roman od Cyza oraz Roman [ czyj? ] Cyza. Zatem, oba nazwiska dopełniaczowe z pochodzenia – ojciec Czyz a syn jego to Czyza; ojciec Cyz a syn jego to Cyza.
2.
Wartym odnotowania jest też informacja zawarta w internetowym Słowniku Polszczyzny XVI Wieku Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Słownik ten notuje hasło cyza / cyża - rodzaj podatku, zwłaszcza od wyszynku piwa. Może ten wyraz pospolity jest motywatorem powstania nazwy osobowej Czyza / Cyza?
Rodzaj podatku, zwłaszcza od wyszynku piwa [cisa (zapisy: cissa, czisza, czyza) Łac śr; niem. Ziese] (2): Coemtio, czyza BartBydg 29b; [Inwentarz dóbr Koronnych] Item, Cłá ſtáré y nowé, y wodné. Item, dochody Porádlnégo, Fum, Wcále, Ciſzy, etć. SarnStat 106.; [Cyżej od warzenia każdej wasy piwa per sol. 10 [...] czyni na rok mc. 2 LustrPom 164, 105.] [Pożyczka z łaciny lub niemieckiego; w SarnStat prawdopodobnie mechaniczna transliteracja obcego zapisu.]
Paulino, to tylko moja robocza hipoteza o możliwej genezie nazwiska Czyza / Cyza.
Pozdrawiam – Roman.
*- Mazurzenie to proces fonetyczny polegający na wymawianiu zamiast spółgłosek dziąsłowych cz, sz, ż, dż głosek zębowych: c, s, z, dz. Na przykład: czapka jako capka, kosz jako kos, żaba jako zaba, dżdżownica jako dzdzownica. Zatem, mazurzenie polega na uproszczeniu wymowy w ten sposób, że niknie cała grupa spółgłosek dziąsłowych, zwanych też spółgłoskami szumiącymi.
**- Znaki diakrytyczne, diakrytyki (stgr. διακριτικός diakritikós „odróżniający”) – znaki graficzne używane w alfabetach i innych systemach pisma, umieszczane nad, pod literą, obok lub wewnątrz niej, zmieniające sposób odczytu tej litery i tworzące przez to nową literę. W alfabetach sylabowych mogą zmienić znaczenie całej sylaby. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
FAQ
Regulamin
Szukaj
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
