|
|
|
|
| Autor |
Wiadomość |
Pepsaj |
|
Temat postu: Łysokańscy herbu Radwan
 Wysłany: 22-04-2022 - 22:15
|
|
Dołączył: 28-03-2022
Posty: 39
Skąd: Łysokanie
Status: Offline
|
|
Dzień dobry,
chciałbym zapytać o opinię na temat co mogło się stać z nieistniejącym nazwiskiem Łysokański.
Pojawia się ono w Herbarzu Polskim Adama Bonieckiego z 1900 roku:
"ŁYSOKAŃSCY z Łysychkań, w szczyrzyckim. Wieś Łysekanie blisko
Bochni, już w XlV-m wieku zamieszkałą była przez liczną szlachtę, przeważnie z rodu Strzemieniów i Radwanów. Z niej też może pochodził Jan Łysokania, wójt z Bodzętyna 1357 r. Falisław z Łysychkań, żonaty z Kasią z Siedlic 1384 roku.
Mikołaj Tur z Łysychkań procesował się 1388 r. o obelgi z Mikołajem, synem
Dominika, a 1389 r. o grabież z Michałem, oprawił tegoż roku żonie Małgorzacie 100 grzywien wiana i wraz z nią sprzedał 1398 r. część swą Łysychkań Sandkowi z Cikowic. Marek procesowany 1397 — 1399 r. o spłatę przez Tochnę Wacławowę z Taszyc; ręczył zań Mikołaj 1399 r. Pietrasz, zganiony przez Bernarda z Szczodrkowic, dowiódł 1399 r. szlachectwa herbu Strzemię. Florjan, syn Wawrzyńca i Stachny z Koźmic, doszedłszy pełnoletności potwierdził 1403 r. sprzedaż części Koźmic dokonaną przez matkę. Katarzyna, żona Jakusza 1404 r. chce unieważnić sprzedaż części Łysychkań dokonaną przez Wojciecha z Źręcic.
Mikołaj z rodu Czewojów dowiódł szlachectwa 1411 roku. Świętosław ma
sprawę z Jaśkiem z Wierzbna 1415 r. Piotr, komornik ziemski krakowski 1429 roku. Jan Kania, były dziedzic Łysychkań 1428 r., pisał się potem z Wrzosowic.
Jasiek z rodu Radwanów świadczył przy wywodzie szlachectwa 1430 r., a Wawrzyniec z Łysychkań i Wawrzyniec z Cikowic z tegoż rodu 1450 roku. Mikołaj Cikowski z Łysychkań, sędzia grodzki krakowski 1454 roku (Star. Pr. Pol. P. VIII; Hele. II)."
http://bc.radom.pl/Content/44462/53-276 ... D2kYRbiXSQ
Również u Juliana Zinkowa 2009:
Pierwsze wzmianki o wsi Łysokanie pochodzą z roku Wspominani są wówczas właściciele Kasza z Lisiskan, a następnie Falisław z Lisichcan. W roku 1388 wieś występuje pod nazwą Lissekane, a w 1397 Lsszichcani. Najbardziej zbliżone do współczesnego brzmienie nazwy wsi Lissekanye notowane jest w roku Na planach katastru galicyjskiego z roku 1875 ( ) gmina Grodkowice widnieje nazwa Lisokanie. Jeszcze przed I wojną światową funkcjonowały nazwy: Łysokonia lub Łysokania (Kołodziejczyk 2003; Zinkow 2009, 214). W średniowieczu wieś ta podzielona była na kilka części, których właścicielami byli przedstawiciele różnych rodów szlacheckich m.in. Bąkowie herbu Zadora, Taszyccy herbu Strzemię czy Cikowscy i Łysokańscy herbu Radwan. Swoje udziały posiadał także klasztor bożogrobców z Miechowa. W latach cała wieś znalazła się w rękach braci Stanisława i Jana Lanckorońskich z Brzezia. W ten sposób Lanckorońscy stali się jedynymi właścicielami wsi, a do swojej tytulatury dodali jeszcze nazwę Łysokań. W roku 1623 Łysokanie zostały zakupione przez rodzinę Żeleńskich, w której pozostały aż do lat trzydziestych XX wieku. Ostatni właściciele rozparcelowali i sprzedali swój majątek (Zinkow 2009, ). 284
https://docplayer.pl/36958214-Materialy ... -MFk8fbA-U
Według słownika Historyczno-Geograficznego Ziem Polskich w Średniowieczu IH PAN nazwa Łysokanie przybierała różne formy, w tym. np. 1384 in Lisiskan, de Lisichcan, 1388 Lissekane, 1394 de Lisszichcan, de Lichiskan, de Lichkan, de Kanecz, de Kane, 1395 de Lizichcan, de Kan, 1396 de Lisszich can, de Lissycan, 1397 de Lisszichcani, 1400 Lysecane, Lissekanye, 1407 Lysyekanye, 1412 Lissokekani, 1419 Lisscane, 1425 Liszekane, 1426 Lischecanye, Lisze cane, 1429 Lyssekane, 1431 Lysekanie, 1435 Lissyekanye, 1436 Lyssekanye, Liszekance, Lysschyekanye, 1441 Lissekanye, 1444 Lysse Kanye, Lissakanye, 1456 Lissyekany, 1462 Lissakane, Lischekanye, 1468 Lyschekanye, 1482 Lisszekanye, 1489 Lysze Canye, 1491 Lyschąkanye, 1495 Lisschiekanye, 1504 Lissekonye, 1512 Lyszekanye, 1513 Lyschikanye, 1517 Lyosye Kanye, 1530 Lisse canye (http://www.slownik.ihpan.edu.pl/search.php?id=25384&q=%C5%81ysokanie&d=0&t=0)
ale także np. Łyse Kanie, w XV w. przekształcone w Łysokanie (Jan Łoś, 1925) https://archive.org/stream/grammatykapo ... n_djvu.txt
Obecnie nazwisko Łysokański nie występuje. Moje rozważania dotyczą tego czy mogło ono przekształcić się w inne? Na przykład Łysiak, albo Łysek? (Np. Łysokański ---> Łysiakański ---> Łysiak ---> Łysek?)
Będę wdzięczny za włączenie się do rozważań 
Krzysztof Prochwicz
(z Łysokań) |
Ostatnio zmieniony przez Pepsaj dnia 23-04-2022 - 09:11, w całości zmieniany 1 raz
|
| |
|
|
|
 |
|
Robert_Kostecki |
|
|
Temat postu: Łysokańscy herbu Radwan
Wysłany: 23-04-2022 - 06:59
|
|
Dołączył: 14-09-2015
Posty: 1734
Status: Offline
|
|
| Zauważyłem, że generalnie tematy "szlacheckie" nie cieszą się zbytnią popularnością na forum. I "0" odpowiedzi wisi dosyć długo. Trzeba taki temat najpierw rozkręcić-zachęcić. Ale jak tu to zrobić wbrew regulaminowi PEPSAJ. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Pepsaj |
|
|
Temat postu: Łysokańscy herbu Radwan
Wysłany: 23-04-2022 - 10:57
|
|
Dołączył: 28-03-2022
Posty: 39
Skąd: Łysokanie
Status: Offline
|
|
Nie jestem pewien czy ten post bardziej pasuje do działu nazwisk czy Szlachty i herbów. Może tam znalazłby większe zainteresowanie?
Krzysztof |
|
|
| |
|
|
|
|
|
mszatilo |
|
|
Temat postu: Łysokańscy herbu Radwan
Wysłany: 23-04-2022 - 17:03
|
|
Dołączył: 20-11-2016
Posty: 268
Status: Offline
|
|
Raczej nigdzie nie znajdzie większego zainteresowania, bo pytanie, czy możliwe jest, że nazwisko Łysokańskich w ciągu 500 lat przeszło w Łysek jest za mało - powiedzmy - naukowe.
To trochę tak, jak pytać czy możliwe, że ja jestem potomkiem Ludwika XIV. Można o to zapytać, ale bez podwalin dokumentowych nie jest to nawet hipoteza badawcza.
Żeby ocenić kwestię Łysków i Łysokańskich należałoby zapytać:
1) Czy jest cokolwiek, co potwierdza szlacheckie pochodzenie Łysków?
2) Od jak dawna Łyskowie zamieszkują tę wieś?
3) Jakie nazwiska członkowie tej rodziny nosili od XV do XX wieku?
4) Czy którekolwiek z tych mian jest zbliżone do nazwiska Łysokański?
Generalnie to bym się za wiele tutaj nie spodziewał. Z wypisów Bonieckiego wynika, że to była wpływowa rodzina, więc nie porzucałaby kapitału kulturowego płynącego z utrwalonego nazwiska. Dlaczego więc tego nazwiska już później nie ma? Prawdopodobnie dlatego, że odmiejscowe nazwiska szlacheckie kształtowały się zwykle później (w XVI wieku). To że Boniecki zapisał te osoby pod nazwiskiem Łysokański nie dowodzi nawet tego, że tym mianem się posługiwały. Prawdopodobnie byli tylko dziedzicami Łysychkań. W późniejszych stuleciach zapewne przyjęli inne nazwiska utworzone od nazw innych miejscowości.
A czy tak było w rzeczywistości trzeba zbadać analizując dokumenty dotyczące Łysków stulecie po stulecie i dopóki się nie znajdzie przesłanek, że Łysakowscy z XV wieku to Łyskowie np. z XIX wieku, nawet nie brać tej opcji pod uwagę.
Michał |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Tomasz_Lenczewski |
|
|
Temat postu: Łysokańscy herbu Radwan
Wysłany: 23-04-2022 - 21:17
|
|
Dołączył: 26-09-2010
Posty: 2011
Skąd: Warszawa
Status: Offline
|
|
| Temat jest adresowany bardziej do naukowców. Dzisiaj w mniejszym stopniu czy raczej w węższym gronie zajmują się oni heraldyką czy genealogią, a zwłaszcza takich rodzin. A do badań archiwalnych są potrzebne spore fundusze lub niezależność finansowa połączona z pasją. Z drugiej strony jest to też problem wielu rodzin, których znaczenie skończyło się np. W XVI w., a które „odrodziły sie” z tym samym herbem podczas legitymacji np. Na Podolu, Ukrainie czy Wołyniu. W przypadku większych rodów wiele można uprawdopodobnić na 100%. W przypadku drobnych jest to beznadziejne. |
|
|
| |
|
|
|
|
|
Pepsaj |
|
|
Temat postu: Łysokańscy herbu Radwan
Wysłany: 25-04-2022 - 11:56
|
|
Dołączył: 28-03-2022
Posty: 39
Skąd: Łysokanie
Status: Offline
|
|
Dziękuję za odpowiedzi. Zdaję sobie sprawę z tego, że rozważania na ten temat przypominają chodzenie we mgle. Naturalnie nie mam żadnych podstaw sądzić, że Łysek czy Łysiak powstało od nazwiska Łysokański poza tym, że brzmi dość podobnie i oba nazwiska występują w okolicy.
Co do nazwiska Łysek to istnieje również lokalna legenda według której nazwa wsi Łysokanie powstała od wodza Tatarów, który założył tutaj obóz, a nazywany był Łysek-chan. To oczywiście bardziej w formie ciekawostki.
Ps. Proszę wybaczyć nienaukowość tego pytania, ale zastanawiam się jeszcze czy skoro Łysokańscy posługiwali się herbem Radwan to możliwa byłaby taka ścieżka, że nazwisko przekształciło się w Radwański? (też popularne w okolicy nazwisko). Chodzi mi o to czy zdarzało się, że nazwiska powstawały od herbu jakim dana rodzina się posługiwała?
Pozdrawiam
Krzysztof |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
FAQ
Regulamin
Szukaj
Rejestracja
Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości
Zaloguj
