Witajcie,
Czy ktoś Was może wie w jaki sposób zmieniał się "status" z wyrobnika na gospodarza?
moi przodkowie sprowadzili się do parafii Winnica wieś Domosław (ok 1820/25); początkowo sądziłem że mój przodek "wżenił się" w gospodarstwo panny młodej; w tej parafii zachowały się spisy mieszkańców z tego okresu i mój przodek widnieje w nich w 1834 jako gospodarz; sprawdziłem jednak akty i poprzednie spisy, tam rodzice jego żony występują jako "wyrobnicy"; w aktach tego okresu (1820/30) z tej parafii i sąsiednich, spisywanych po polsku, księża wyraźnie odróżniają wyrobników od gospodarzy;

wieś była własnością klasztoru i ok 1815 przeszła na własność skarbu państwa (sekularyzacja/kasaty), może to miało wpływ na zmianę statusu?

dr historii, która zajmowała się kasatą w tym klasztorze stwierdziła, że chłopi nie mogli dzierżawić ziemi państwowej (były przetargi na dzierżawę), więc nie stali się gospodarzami jako dzierżawcy gospodarstwa?

jestem ciekaw czy u waszych przodków tez dochodziło do takiej zmiany statusu i na jakich zasadach?

Nie rozumiem, o jakiej/czyjej zmianie statusu jest powyżej mowa? Mąż był gospodarzem (czyli dysponował ziemią na obojętnie jakich warunkach), żona wywodziła się z rodziny wyrobników i zapewne odziedziczyła taki status. A co z aktem ich ślubu, gdzie te kwestie powinny być wyłożone? Moje skromne doświadczenie w tej dziedzinie podpowiada, że gospodarz mógł poślubić zatrudnioną u siebie wyrobnicę (czasem spłodzić z nią potomka, ale to zupełnie inna kwestia!) a mimo to, jej pozycja społeczna mogła nie ulec zmianie i np w akcie zgonu nadal nazywana jest "wyrobnicą".

Pozdrawiam
Wojciech Szymański

pozdrawiam
Marcin

To raczej normalny "awans" - wpierw jako młodzieniec pracował jako wyrobnik, gdyż nie miał własnego gospodarstwa - po objęciu gospodarki ojca zostawał gospodarzem, a tamten, jeżeli żył i odchodził na wycug, nierzadko zostawał w tym momencie wyrobnikiem.