Genealodzy.PL Genealogia :: Zobacz temat - Pochodzenie nazwisk, litewskie

Genealodzy.PL Genealogia

Pochodzenie nazwiska - Pochodzenie nazwisk, litewskie

keskese - 02-01-2008 - 03:01
Temat postu: Pochodzenie nazwisk, litewskie

a nazwisko drążkiewicz kiedy było wzmiankowane po raz pierwszy?? czy to jest nazwisko litewskie??

Christian_Orpel - 02-01-2008 - 03:09
Temat postu:

Drążek w 1460 r. wedlug slownika Rymuta ; nazwisko powstale od pnia slowianskiego i polskiego raczej nie mozna uwazac za nazwisko litewskie.

Pozdrawiam serdecznie

keskese - 02-01-2008 - 18:19
Temat postu:

dziękuje za info o słowiańskim pniu. ale w dalszym ciągu nie wiem kiedy nazwisko drążkiewicz pierwszy raz pojawiło się w annałach. Bo rozumiem (chyba słusznie), że drążek to nie to samo nazwisko co drążkiewicz.

Christian_Orpel - 02-01-2008 - 18:50
Temat postu:

Drążkiewicz jest odmiana nazwiska Drążek z dodaniem sufiksu . Wiec nie mozna ich uwazac za nazwiska calkowicie odrebne.

keskese - 02-01-2008 - 19:10
Temat postu:

Czy końcówka (sufiks) - wicz, pochodzi od litewskiej formy szlacheckiej wywodzącej się od słowa Vytiaus tzn. "goniący, ścigający"? Forma zaś ta wywodzi się to od słowa vyti - "gonić, ścigać"? Stąd wnosze o litewskości (kresowosci) tego nazwiska, ale nie wiem czy słusznie...

Christian_Orpel - 02-01-2008 - 19:44
Temat postu:

Tu jest polski (i slowianski) sufiks -owic , ktorego pierwotna funkcja jest tworzeniem patronimik, czyli nazw osobowych tworzonych od imienia ojca.

W polskim systemie nazwiskowym , ten sufiks uzyskal duza popularnosc i sluzyl czesto do kszaltowania nazwisk mieszczanskich .

Takie nazwiska konczace sie przez -owicz, -ewicz lub -icz sie rozpowszechnialy w calej Polsce. W Wielkopolsce jest ich pelno.

Wiec o litewskosci i o szlachetnosci sufiksow bardzo watpie .... Smile

keskese - 02-01-2008 - 20:38
Temat postu:

to czy jest to nazwisko mieszczanskie, chłopskie czy szlacheckie jest absolutnie dla mnie obojetne. również to czy jest to litewskie, szkockie czy japońskie jest dla mnie sprawą wtórną. w obecnych czasach nie ma to najmniejszego znaczenia. dla mnie również. chodzi mi tylko o ustalenie prawdy.

dziękuje za informacje panie christianie.

Christian_Orpel - 02-01-2008 - 23:16
Temat postu:

No swietnie ! Genealogia w Polsce i poza Polska czasami wyglada , aby byla blizsza do proznosci niz do prawdy .
Sytuacja powoli sie zmienia ...

willow - 01-12-2008 - 19:09
Temat postu: Pochodzenie nazwisk, litewskie ?

Witam .Bardzo prosze o pomoc w etymologii nazwiska Waratus.Moj dziadek Antoni Waratus ur.sie w Cytowianach na Litwie.Chcac poznac moich przodkow powinnam znac dane o tym nazwisku.A niestety nie mam.Pozdrawiam Dorota.

Wladyslaw_Moskal - 01-12-2008 - 21:00
Temat postu: Pochodzenie nazwisk

Pani Doroto,
nazwisko Waratus jest unikalnym nie tylko w Polsce, ale i na swiecie.
Wedlug mnie [wspieram sie tu prof. K. Rymutem], pochodzi od imienia Warachill uzywanego w kosciele
prawoslawnym na wschodzie. Od tego imienia wywodzi sie nazwisko Warasim i grupa podobnych np. Waras.
Od Waras moglo powstac zdrobnienie Warastus' i po polknieciu litery s przed t, zostalo Waratus, jako nazwisko syna Warasa.
Wyglada to karkolomnie, ale nie takie zmiany znam w nazwiskach.
Np. od L~opaciuch, po odrzuceniu przekreslonego L~, zostalo Opaciuch, a z tego po odczytaniu u jako
n, zostalo Opacinch [czytaj Opacincz].
Pozdrawiam,
Wladyslaw

willow - 02-12-2008 - 15:14
Temat postu: Pochodzenie nazwisk

Bardzo dziekuje ,ale interesuje mnie jedno ,czy Wieraitis lub Waratiejus to pokrewne nazwiska mojego?Znalazlam te nazwiska osob ktore wyjechaly z Litwy do USA,Kanady....etc.

Wladyslaw_Moskal - 02-12-2008 - 23:56
Temat postu: Pochodzenie nazwisk

Pani Doroto,
trudno powiedziec, bo nie znam litewskiego, wiem tylko, ze litewskie koncowki zmieniaja bardzo
nazwiska. Werus wg prof K. Rymuta jest nazwiskiem powstalym od slowianskiego imienia Wiera.
Czy jest cos wspolnego miedzy Werus i Waras ? - moze z Werus, poprzez Warus powstalo
Waras, ale to trzeba udokumentowac danymi koscielnymi, bo inaczej pozostanie gdybanie.
Majatek o nazwie Werusowo wskazuje, ze wlascicielem byl Werus. Zdrobnienie dla syna byloby
Werustus'. Ale jak tam na Litwie to gwarowo wygladalo, nie potrafie powiedziec.
Moze jest cos w Slowniku geograficznym o tych rodzinnych miejscowosciach - ja nie mam dostepu.
Zycze Pani odszukania najpierw bezposrednich danych rodzinnych, bo nazwisko jest naprawde
unikalne, pozniej, mozna rozszerzyc poszukiwania.
Powodzenia,
Wladyslaw

Zycze Pani doszukac

MonikaMaru - 25-10-2013 - 09:47
Temat postu: Polska odmiana nazwiska litewskiego - Szwelnis

Witam,

W moich genealogicznych poszukiwaniach zawędrowałam do początków XIX w. na Litwę. Moja pra...babcia z domu nazywała się prawdopodobnie Szwelniewska/Szweleniewska. To z aktu zgonu i nekrologu, ale w aktach ślubów i urodzeń jej dzieci nazwisko to było przekręcane na różne sposoby. Urodziła się w Gabartach (Kibartach?) gub. augustowska. Jej córka - w Suwałkach. Przeszukałam spis mieszkańców z XIXw z Suwałk, zajrzałam do ksiąg metrykalnych Suwałk i Augustowa i nigdzie takiego nazwiska ani podobnego nie znalazłam.
Natomiast w genetece pojawiło się dwukrotnie w aktach litewskich nazwisko Szwelnis z Kelm i tu mam pytanie:

- jak zamienia się nazwiska litewskie na polskie? Czy od Szwelnis można utworzyć Szwelniewską?

Z przekazu rodzinnego wiem, że wśród moich przodków była rodowita Litwinka. Do trzeciego pokolenia kobiety z tej linii mówiły o sobie "Jam Litwinka" i jeszcze moja babcia zaznaczała o kropli krwi litewskiej płynącej w niej. Z mapy występowania nazwisk w Polsce znalazłam jedyną osobę o tym litewskim nazwisku w Warszawie. Podejrzewam, że przodkiem mojej pra...babci był jakiś Szwelnis. Kelmy od Kibart leżą niedaleko. Miło mi będzie, jeśli ktoś wypowie się na temat moich przypuszczeń, a także polonizowania litewskich nazwisk.

Pozdrawiam serdecznie,
Monika

enora - 25-10-2013 - 23:56
Temat postu: Polska odmiana nazwiska litewskiego - Szwelnis

Czy od Szwelnis można utworzyć Szwelniewską? Jak najbardziej. -is to końcówka mianownika, wystarczy do rdzenia Szweln- dodać końcówkę na -ska, a z dodawaniem takich końcówek do nazwisk spotykamy się przecież bardzo często (mój osobisty pra... w końcu XVIII wieku urodził się jako Rozenek, a zmarł jako Rożeński).

Švelnus (-us to końcówka) znaczy po litewsku łagodny, delikatny. Bardzo sympatyczne nazwisko Smile

.

Nie zgadzam się z opinią, że litewskie końcówki zmieniają nazwiska. W przeciwieństwie do polskich, raczej nie ingerują w rdzeń. Wystarczy pamiętać, że są... końcówkami. Tak samo jak -owi np. w komu? Bushowi. Język polski wydaje się tu bardziej neutralny, bo ma w mianowniku dla rzeczowników męskich końcówkę zerową, ale już w pozostałych przypadkach... W miejscowniku np. Skarga-Skardze, Romer-Romerze - mamy zmianę spółgłoski. No i tradycyjne formy żeńskie: Skarga - Skarżanka; Puzyna - Pyzynina, wątpię, by ktoś nie znający polskiego skojarzył, że chodzi o to samo nazwisko.

Nie odważyłabym się szukać jakichkolwiek prawideł spolszczania litewskich nazwisk. Nawet polskie nazwiska ewoluują czasem w sposób zadziwiający, czasem pod wpływem snobizmu, czasem błędu, a czasem... zupełnie nie wiadomo czego.

Pozdrawiam serdecznie
Eleonora

MonikaMaru - 26-10-2013 - 09:29
Temat postu: Polska odmiana nazwiska litewskiego - Szwelnis

Witaj, Eleonoro,

Dziękuję Ci za tak wyczerpującą odpowiedź. Nie miałam oczywiście na myśli zmiany nazwiska, tylko raczej jego odmianę, co do formy językowej.

Dla mnie to jest maleńki punkt zaczepienia w moich poszukiwaniach, który o niczym jeszcze nie świadczy.

A co do sympatycznego nazwiska, to gdzieś ktoś tłumaczył je etymologicznie od niem. Schwel/Schwelle - pijak, hulaka lub coś związane z częścią powozu. Wolę to litewskie znaczenie. Smile

Dziękuję jeszcze raz kwiat

Pozdrawiam,
Monika

os2hugh - 15-09-2015 - 06:21
Temat postu: nazwisko Giedrojc

Witaj przyjaciele,

Zastanawiałem się, o nowym nazwiskiem moje badania właśnie znalazł. Okazuje się, że moja 4 wielkie babcie imię miała nazwisk Jadwiga Giedrojć. Moje pytanie brzmi: czy ktoś zna znaczenia lub historyof tę nazwę? Czy polski lub litewski?

Dzięki za pomoc z tego amerykańskiego z serca w Polsce.

Z poważaniem,

Hugh

Aftanas_Jerzy - 15-09-2015 - 22:34
Temat postu: nazwisko Giedrojc

Nazwisko pochodzi od liewskiej nazwy osobowej Giedraitis (giedras = jasny, pogodny).

Gawroński_Zbigniew - 16-09-2015 - 00:05
Temat postu:

Podejrzewam, że znów posypią się drzazgi na temat mego wpisu. Niemniej pozwolę sobie na pewną uwagę.

Moim zdaniem nazwisko można najtrafniej przetłumaczyć, obok podanego wyżej, jako: "sokole oko" w cudzysłowie oczywiście, albo jest to nazwa popularnej rośliny- nie mogę rozszyfrować jak się ona akurat nazywa po polsku - będącej kwiatem ogrodowym.
W istocie bowiem po litewsku słowo giedras i łotewskie dziedrs znaczy tak ja napisano tzn jasny , pogodny, ale znaczy też: przezroczysty, czysty (o wodzie), dobry, ostry (o wzroku). Do tego kilkanaście innych znaczeń, z których jeszcze jedno wskazałem wyżej.

Sugestia za słownikiem profesora Wojciecha Smoczyńskiego pt: "LIETUVIŲ KALBOS ETIMOLOGINIS ŽODYNAS" tj "SŁOWNIK ETYMOLOGICZNY JĘZYKA LITEWSKIEGO" hasło: giedras

os2hugh - 16-09-2015 - 00:26
Temat postu:

dziekuje bardzo!!!

kubazuchu - 29-09-2015 - 10:04
Temat postu: Polska odmiana nazwiska litewskiego - Szwelnis

Witam! Czy ktoś posiada jakieś wiadomości o nazwisku : ZUCHNIEWICZ.Poszukuję również wiadomości o nazwiskach: Gumiński(Gumińscy), Joachimiak, Jasiński( Jasińscy)...Proszę o kontakt!! Pozdrawiam!!

Ewa_Szczodruch - 29-09-2015 - 13:31
Temat postu:

Witam:)

Zuchniewicz - od zuch ‘człowiek odważny, zaradny’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Gumiński - od gumno ‘podwórze gospodarskie, obejście; stodoła’.

Joachimiak 1662 - od imienia Joachim. Imię pochodzenia hebrajskiego, od Jehojaqim oznaczające pierwotnie ‘Bóg wzmocni, podniesie’. W Polsce znane od XIV wieku. W średniowieczu realizowane jako Joachym, Achym, Jachym, Jochym, na Kresach Wschodnich Jakim, Ochym, Ofim.

Jasiński 1392 - od nazw miejscowych typu Jasień, Jasienie, Jasieniec, Jasiona, Jasienica.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

jolfed - 29-09-2015 - 13:33
Temat postu: Polska odmiana nazwiska litewskiego - Szwelnis

Bardzo proszę o pomoc, w rozszyfrowaniu litewskiego nazwiska Sirotaitis. Pra pra mojego syna, Izydor Sirotaitis i Dorota z Jankowskich, pochodzili z okolic Kiejdan i tam też 29 czerwca 1898 r. urodziła sie jego babka Stefania Sirotaitis (takie nazwisko występuje w jej akcie zgonu). Możliwe, że nazwisko po litewsku pisze się inaczej.

Pozdrawiam, Jola

Gawroński_Zbigniew - 29-09-2015 - 22:40
Temat postu:

Cytat:

sirata, gen. sg. siratos 2 p.a. daw. gw. "sierota" (war. sirata) — zapoż. z błr.
siróta. — Zdrob. siratėlis, siratėlytis, siratūitis, siratūtis, siratužėlis. Vb. denom. apsiratinti
"osierocić", daw. apsiratyti, 4ju, 4jau ts., siratas "osierocony".

Tyle widzimy w słowniku profesora Smoczyńskiego. Czy ten trop jest prawdopodobny, nie wiem.

jolfed - 30-09-2015 - 18:09
Temat postu:

Zbyszku, bardzo dziękuję za cytat, tak właśnie myślałam, że rdzeń nazwiska może znaczyć "sierota". Ale może wiesz co oznacza w litewskim końcówka " itis". Przeglądając metryki litewskie nigdzie nie natrafiłam na to nazwisko i moje poszukiwania tej gałęzi stoją od długiego czasu w miejscu.

Pozdrawiam, Jola

Gawroński_Zbigniew - 30-09-2015 - 20:38
Temat postu:

O ile dobrze rozumiem to litewska końcówka tzw. sufiks -aitis - -itis jest końcówką patronimiczną, tzn. tak jakby - owicz -ewicz. Pawłowicz, Pawełkiewicz po litewsku by było Pawlaitis albo jakoś tak bardzo podobnie.Polskim odpowiednikiem jest końcówka -ojć.
Sęk w tym że nazwiska patronimiczne są zazwyczaj tworzone od imienia. Wszystko by grało, gdyby było jakieś zniekształcone imię podobne do słowa "sierota". Dlatego też całe moje rozumowanie może być nic nie warte.
Zaciekawiła mnie sprawa. Pokopię trochę. Nie wierzę że ktoś wcześniej nie stawiał podobnych pytań.

Pozdrawiam pięknie.

ROMAN_B - 01-10-2015 - 02:36
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Sirotaitis.

Witam.
Widzę, że Zbigniew już ogarnął temat i w zasadzie wyjaśnił pochodzenie nazwiska Sirotaitis. Mimo to dodam swoje trzy grosze.

Jolu, prosisz o rozszyfrowanie litewskiego nazwiska „Sirotaitis”. Etymologia jest nauką złożoną i trudną a gdy dotyczy obcego języka, sprawia jeszcze większe trudności. Nie jestem etymologiem i nie znam języka litewskiego ale spróbuję jakoś Ci pomóc. Moja próba wyjaśnienia pochodzenia nazwiska „Sirotaits” będzie oparta na informacjach zawartych w rozprawie naukowej dr Jana Karłowicza pt. „O języku litewskim”, która ukazała się w 1875 roku w Krakowie nakładem Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności.
Autor, powyżej wymienionej publikacji mówi, że w języku litewskim występują bardzo liczne zdrobnienia wyrazów. Często bywa, że Litwini używają tylko określonych wyrazów w formie zdrobniałej. Bywa tak, że zdrobniała forma wyrazu posiada odmienne znaczenie niż forma niezdrobniała. Wyrazy zdrobniałe tworzone są poprzez dodanie do rdzenia wyrazu przyrostka. W języku litewskim występują bardzo liczne przyrostki tworzące zdrobnienia. Wyrazy zdrobniałe rodzaju męskiego tworzą między innymi przyrostki: -elis, -atis, -aitis, -ytis, -u’tis, -ulis, -użis, -ukas, -okas. Wyrazy zdrobniałe rodzaju żeńskiego tworzą między innymi przyrostki: -ele, -ate, -aite, -yte, -ule, -uże, -usze. Dwa z nich najczęściej używane są do tworzenia litewskich rodowych nazwisk. Jest to przyrostek -aitis i -atis. Przykładem mogą tu być dwa nazwiska: Davidaitis ( David – aitis ), które powstało od Dovidas [ Dawid ] oraz Kurszatis ( Kursz – atis ), które powstało od Kurszyc [ Łotysz ]. Jak twierdzi dr Jan Karłowicz, liczne nazwiska litewskie zakończone przyrostkiem -aitis oraz -atis odpowiadają co do zakończenia ( przyrostek, sufiks ) naszym na -owicz, -ewicz, -icz, -ycz. Od tych tworzą się pochodne nazwiska oprócz tylko nazwiska synowskiego zakończonego przyrostkiem -aitis. Przykładem niech będzie nazwisko Kumutatis ( Kumut – atis ), syn to Kumutytis lub Kumutukas ( Kumut – ytis lub Kumut – ukas ), żona to Kumutatene ( Kumut – atene ), córka to Kumutyte lub Kumutike ( Kumut – yte lub Kumut – ike ).

Jeżeli chodzi o nazwisko „Sirotaitis”, to co można o nim powiedzieć? Nazwisko składa się z rdzenia i przyrostka. Rdzeniem tego nazwiska jest motyw ( rdzeń ) „Sirot” a przyrostkiem jest „-aitis” > Sirot – aitis <. Przyrostek „-aitis” mówi nam, że jest to nazwisko synowskie, to znaczy powstałe od nazwiska ojca i od tego nazwiska nie tworzy się pochodnych nazwisk. Polskim odpowiednikiem tego nazwiska prawdopodobnie mogłoby być nazwisko Sirotowicz ( Sirot – owicz ) lub Sirotewicz ( Sirot – ewicz ).
Pozostaje nam do ustalenia co oznacza rdzeń tego nazwiska, to jest wyraz „sirot”. Nazwiska odojcowskie większości powstawały od nazwiska, imienia, przezwiska ojca. Rozważmy kilka przypadków.

Pierwszy zakłada, że nazwisko jest nazwiskiem hybrydowym, to znaczy powstało w wyniku połączenia polskiego rdzenia „sirot” i litewskiego przyrostka „-aitis”. Takie nazwiska nie były rzadkością na obszarach zamieszkałych przez Polaków i Litwinów. Drugim rodzajem nazwisk hybrydowych są nazwiska, które składają się z rdzenia ( wyrazu ) litewskiego i przyrostka polskiego ( np. Kumut - owski lub Kumut - ewski ). W tym przypadku można założyć, że nazwisko prawdopodobnie mogło powstać od nazwiska ( przezwiska ) Sirota, które nosił ojciec rodu. Jego syn, zgodnie z zasadami języka litewskiego, nazywał się Sirotaitis. Skoro nazwisko przetrwało i utrwaliło się w litewskiej pisowni, to jest Sirotaitis, to syn Siroty i jego potomkowie zamieszkiwali w jednym miejscu gdzie przeważała ludność narodowości litewskiej przez długi czas.

Drugi przypadek zakłada, że nazwisko Sirotaitis jest nazwiskiem czysto litewskim i należało do osoby narodowości litewskiej. W tym przypadku rdzeń nazwiska „sirot” jest jakimś wyrazem litewskim, którego w skład wchodzi rdzeń „sirot”. Niestety nie udało mi się ustalić o jaki wyraz chodzi. Może ktoś na forum pomoże ustalić ten wyraz.

Trzeci przypadek. Niemniej jednak, w języku litewskim znajdują się wyrazy, które są różnego pochodzenia, w tym polskie, łotewskie, estońskie, niemieckie. Jednym z takich wyrazów jest wyraz "sirot", który jest pochodzenia łotewskiego. W języku łotewskim wyraz / słowo "sirot" oznacza "najechać" ( najazd ). Może pierwotnie wyraz / słowo "sirot" w języku łotewskim oznaczało osobę, która najechała na coś lub kogoś - najeźdźca ( ten, który najechał na obce państwo, ziemię itp. ). Może osoba o nazwisku Sirotaitis była z pochodzenia Łotyszem, który mieszkał wśród Litwinów? W tym przypadku rdzeniem nazwiska byłby łotewski wyraz / słowo "sirot" do którego przyłączono litewski przyrostek "-aitis" i tak powstało nazwisko Sirotaitis, które jest też hybrydą. Idąc dalej można postawić tezę, że głowa rodu ( ojciec ) nosił nazwisko "Sirot", raczej byłoby to przezwisko, a syn jego po litewsku byłby nazywany od tego przezwiska "Sirotaitis" ( Sirot - aitis ). Może nazwisko lub przezwisko "Sirot" jest faktycznie pochodzenia łotewskiego, tego nie wiem i nie sprawdzałem.
Internetowe słowniki, tłumacze przeważnie łotewski wyraz "sirot" tłumaczą na polski jezyk jako: najazd, wypad, ale też sugerują, że może ten wyraz po polsku znaczyć: plądrować, rabować, grabić, itp. Jakie jest jego faktyczne znaczenie w języku łotewskim nie wiem.

Zgodnie z zasadami, o których napisałem powyżej, Stefania Sirotaitis powinna nosić nazwisko w takiej formie ponieważ od nazwisk litewskich zakończonych przyrostkiem „-aitis” nie tworzy się nazwisk pochodnych.

Pozdrawiam – Roman.

Ps.
Jolu, może informacja o prawdopodobnym pochodzeniu nazwiska Sirota przyda Ci się na coś. Zatem nazwisko Sirota mogło powstać od:
• wyrazu staropolskiego ( gwarowego ) „sirota”, to jest wyrazu „sierota” ( dziecko pozbawione rodziców ),
• nazwy gatunku ryby, która nazywa się Sirotka [ jest to ryba rzędu okoniowatych, która występuje w rzekach zlewiska morza Czarnego ( Dniestr, Prypeć, Boh, Dniepr ) i morza Azowskiego ( Don z Dońcem i rzadko delta Kubania) ].

Na zakończenie dodam, że użyłem informacji o języku litewskim pochodzących z 1875 roku do omówienia prawdopodobnego pochodzenia nazwiska Sirotaitis ponieważ uznałem, że skoro nazwisko to istniało już około roku 1883 ( 1898 – 15 = 1883 ) w takiej formie zapisu, to i jego omówienie powinno nastąpić na podstawie wiedzy o języku litewskim jaka była znana w tamtym czasie.

Roman.

jolfed - 01-10-2015 - 20:07
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Sirotaitis.

Romanie, bardzo dziękuję za tak wnikliwą analizę.

Pozdrawiam, Jola

sirthaddeus - 31-01-2016 - 13:42
Temat postu: Łejmel

Dzień dobry. Interesuje mnie bardzo pochodzenie mojego nazwiska. Mój tata urodził się w Kuklach, ok. 20km od granicy litewskiej i mniej więcej tyle samo od granicy białoruskiej.
Mam nadzieję że udzielicie mi państwo pomocnych odpowiedzi:)!
Pozdrawiam

Gawroński_Zbigniew - 31-01-2016 - 14:54
Temat postu:

Witamy kolejnego Jaćwinga. Są tu specjaliści, którzy z pewnością dotrą do istoty Pańskiego nazwiska. Cool

Warakomski - 01-02-2016 - 13:22
Temat postu:

Wydaje mi się, że na to pytanie może odpowiedzieć w miarę precyzyjnie ktoś kto zna jęz. litewski. Żeby wątek nie spadł, coś tu nazbierałem i wstawiam.

Na pierwszy rzut oka można by sądzić, że chodzi o jakąś nazwę fizjograficzną, gdyby nie to że istniejąca tam bardzo stara wieś Lejmelowizna/ Łejmelowizna i las rządowy w XVIII w. Lejmelowizna, należą do kategorii nazw miejscowych wtórnych, takich, które były najpierw nazwami ludzi, a później dopiero stały się nazwami miejscowości. Czyli od imienia / może pruskie, jaćwieskie Lamye /, lub nazwiska Łejmel. Takich nazw odrodowych z formantem – izna na Suwalszczyźnie i generalnie w WKL było dużo. Gdzieś w rodzinie przetrwała wiedza o niemieckim pochodzeniu nazwiska.
https://books.google.pl/books?id=Y7VFAQ ... sQ6AEIHTAA

„Początek rodowi Łejmelów dał przybyły ze wschodu bojar - wolny chłop czynszowy. Z panem Henrykiem lubimy grzebać w rodowodach” pisze Janusz Niczyporowicza w „Krainie proroków”
/Janusz Niczyporowicz dziennikarz, reportażysta, historyk i zapalony wędkarz/.

To już zapewne wiesz z „Inwentarza starostw i dzierżaw powiatu grodzieńskiego 1765 r.” Grzegorza Krupińskiego
„Łejmelowie - bojarzy w Wigrańcach, w 1765 Maciej i Michał”
A Wigrańce to ta legendarna wieś gdzie mieli skryć się ostatni Jaćwingowie.

Żeby pozostać w kręgu legend, do poczytania „ Starożytna Litwa” A. Brucknera, a tam o pochodzącym z XIII w. imieniu Łajma /dola/ i o bogini Łajmie, Laumie.
http://slowianie.3bird.net/download/mat ... i-bogi.pdf
Krzysztof

sirthaddeus - 01-02-2016 - 14:45
Temat postu:

Dziękuję @Warakomski za ciekawe informacje. Przyblizyly mi one nieco pochodzenie mojego nazwiska. Zaciekawiliscie mnie, wspólnie z Panem Gawrońskim Zbigniewiem, sprawa jaćwieską.
W słowniku jacwiesko-angielskim znalazlem słowo Laima oznaczające "Fate, spirit of"
Jednakże to pewnie zwykły zbieg okoliczności? http://www.suduva.com/virdainas/jacwingowie.htm
Mam nadzieję, że uda się komuś z Państwa genealogów rozwikłać zagadkę tego nazwiska. Być może tak jak radzi Pan Warakomski, osobie znajacej dobrze język litewski.
A propos wschodnich bojarów. Czy należy rozumieć ich jako Rosjan?
Dodam, że istnieje nazwisko podobne: Lejmel. Również dosyć rzadkie, bo nosi je 70 osób w Polsce, najwięcej podobnie jak Łejmel - na Podlasiu. Czy są to więc te same nazwiska?

Gawroński_Zbigniew - 01-02-2016 - 16:06
Temat postu:

Cytat:

laimė "szczęście; los, zrządzenie losu" (taip laimė lėmė "tak zrządził los,
szczęśliwym zrządzeniem losu"), DP "szczęście, pociecha". Odpowiednik łot. laime a.
laima "szczęście, powodzenie". Bez dobrej etymologii. Możliwe, że laim- jest formą
stopnia o do lim- jak w czas. limti (por. gaiminti <= gimti). Co do znaczenia por. SE lemiū,
lemti "zrządzić, sprawić". — Drw. laimikis m. "zdobycz, osiągnięcie", laimingas
"szczęśliwy", nelaima SD «nędza; nieszczęście», nelaimė "nieszczęście, bieda", nuolaima
SD «godło, symbolum, signum, omen» (syn. lėmimas, tinklas), laimūs a. laimus DP
"szczęśliwy, szczęsny, błogosławiony", cps. belaimis, -ė "biedny, nieszczęśliwy", DP
"nieszczęsny". Vb. denom. laimėti "wygrywać, odnosić zwycięstwo", SD «wskorać»,
laiminti "życzyć komu szczęścia; błogosławić", palaiminu SD «szczęścię kogo», refl.
laimintis DP "powodzić się szczęśliwie". Neoosn. laimė-: leidzioti unt laimėjimo SD
«kostkę o co rzucić», laimėtojas "zwycięzca" (por. kalbėtojas). — N. m. Laimėnai,
Laimiškė, Laimiškiai.

Za słownikiem Smoczyńskiego. Tekst może zawierać drobne błędy 'ocr'

Warakomski - 02-02-2016 - 14:15
Temat postu:

Lejmel i Łejmel, moim zdaniem różnica w zapisie wynika z tego że w alfabecie rosyjskim brak jest rozróżnienia tak jak w polskim ł i l , jest tylko jeden znak / zmiękczamy znakiem miękkim -ль-/. Zapis metryk w jęz. rosyjskim, mógł być później różnie interpretowany i zapisywany.

Bojar litewski i bojar rosyjski to dwie różne bajki. Łejmel to z pewnością bojar litewski.
Artykuł Semkowicza o bojarach litewskich do poczytania.
http://pawet.net/library/history/bel_hi ... owego.html

Jeżeli chodzi o wszelkiej maści słowniki jęz. jaćwieskiego czy pruskiego, to przestrzegałbym przed nimi. Prusowie w tym Jaćwingowie nie znali pisma. Za Łucją Okulicz Kozaryn, która zjadła zęby na etnogenezie Bałtów, należy pogodzić się z myślą, że z języka martwego z którego zachowało się tylko kilkanaście słów, rzeczowników, przymiotników czy czasowników, trochę nazw miejscowych i kilka imion własnych, nie da się utworzyć żadnego słownika. Tym bardziej, że to co zostało przed wiekami zapisane /Krzyżacy,/ to zapisali to obcy ludzie którzy ani nie mówili w tym języku, a często nie rozumieli słyszanego języka. Należy więc raczej z dużymi pewnie ograniczeniami, ale korzystać z jęz. litewskiego.
Krzysztof

Dawid_Oszkiewicz - 06-09-2016 - 23:06
Temat postu:

Szanowni Państwo, czy dobrze klasyfikuję moje nazwisko na kierunek Litewski? Do tej pory znalazłem tylko jedno wystąpienie na terenie aktualnej Białorusi przy granicy litewskiej. Jeśli tak, to proszę o wyjaśnienie jego pochodzenia. Spotykam wiele nazwisk w których moje jest jakby drugim członem (np.Troszkiewicz). Czy może być tak, że pierwszy człon w moim nazwisku zaniknął?

Z góry dziękuję za pomoc!

mlszw - 06-09-2016 - 23:37
Temat postu:

Raczej stawiałbym na Hoszkiewicz jako oryginalną formę nazwiska. A takie nazwisko występuje dość licznie. Po rosyjsku będzie to ГОШКЕВИЧЪ.

Tu:
http://regestry.lubgens.eu/viewpage.php ... amp;par=29
w roku 1816 występuje Matys Hoszko. Dlatego szukałbym raczej na kierunku ukraińskim.

Pozdrawiam
mlszw

* Moderacja Regulamin: Na tym Forum każdy post podpisujemy: imieniem, lub imieniem i nazwiskiem. Jeżeli każdorazowe podpisywanie postu jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis, który jest widoczny pod każdym wysłanym postem jak wstawić podpis. (JarekK)

ROMAN_B - 07-09-2016 - 02:25
Temat postu: Nazwisko Oszkiewicz.

Witaj.
Pytasz o pochodzenie nazwiska Oszkiewicz. Moim zdaniem nazwisko to zbudowane jest z dwóch członów. Pierwszy to Osz, który jest rdzeniem [ tematem ] tej nazwy osobowej. Drugi to sufiks –kiewicz [ Osz + kiewicz = Oszkiewicz; Osz–kiewicz ]. Deszyfrując to nazwisko powinno się zacząć od początku. Przyrostek –owicz oraz ¬–ewicz zaliczany jest to cząstek patronimicznych, a więc Domasławowicz to dawniej 'syn Domosława'. Sufiksy te w okresie staropolskim występowały w postaci –owic, –ewic. Pod wpływem języka ruskiego [ język ukraiński, język białoruski ] cząstki te przyjęły formę –owicz, –ewicz. Przyrostek –kiewicz wykształcił się pod wpływem języka białoruskiego i powstał mniej więcej w XVI / XVII wieku. Format –kiewicz był dodawany do rdzenia o wschodnim pochodzeniu, np. Mickiewicz, Sienkiewicz jak, i do polskich rdzeni wyrazowych, takich jak Bratkiewicz czy Kwiatkiewicz. Zatem, nazwa osobowa Oszkiewicz to dawniej ‘syn Osza’. Skoro coś niecoś wiemy o sufiksie –kiewicz to pozostaje ustalić co może znaczyć jakie to imię [ rdzeń nazwiska Oszkiewicz ] Osz. Imię Oszek, Oszko to zdrobnienie od imienia Osz - wschodniosłowiański odpowiednik imienia Józef [ Maria Malec: Słownik etymologiczno – motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 2. Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego; Kraków 1995, strona. 104 ].
Oczywiście jest to tylko moja robocza hipoteza. Zapewne mogą istnieć też inne etymologie nazwiska Oszkiewicz. Ja, proponuję moja wersję.

Na koniec dodam, że w Polsce imię Józef popularne jest od średniowiecza, adaptowane jako Ożep, Jożep, Jożef, na Kresach Wschodnich też jako Josyp, Hosyp, Jesyp, Josyf [ za Ewa Szczodruch – portal Stankiewicze z przyjaciółmi ]. Teoretycznie pod uwagę można wziąć też spolszczone imię Ożep oraz wschodnio – kresowy odpowiedni Hosyp [ Hoszyp ] oraz rosyjską formę Osip - odpowiednio powstałyby nazwiska: Ożkiewicz > Oszkiewicz; Hos(z)kiewicz > Oskiewicz, Oszkiewicz; Oskiewicz > Oszkiewicz.

Oby nie było tak łatwo. W Polsce jest wieś o nazwie Oszkinie, która położona w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Puńsk. Wieś ta po litewsku nazywa się Ožkiniai. Nazwa litewska wsi Ožkiniai pochodzi od wyrazu ožka = koza. Zatem, litewska ožka po polsku może być 'oszka = koza'. Tak więc oszka = ožka. Oszka i Ožka może być przezwiskiem od którego mogło powstać nazwisko Oszka = Ožka. Ojciec Oszka / Ožka, syn Oszkiewicz / Ožkiewicz.

Na koniec dodam, patronimiczny sufiks - kiewicz z czasem utracił funkcję odojcowskich nazw osobowych i stał się strukturalnym przyrostkiem przy pomocy, którego tworzono nazwiska od imion, przezwisk czy innych pospolitych słów. Aby odpowiedzieć w sposób kategoryczny od kogo, czego i w jaki sposób powstało konkretne nazwisko trzeba znać historię rodziny, osoby noszącej to nazwisko.

Pozdrawiam – Roman.

Dawid_Oszkiewicz - 07-09-2016 - 22:10
Temat postu: Nazwisko Oszkiewicz.

Serdecznie dziękuję za odpowiedzi, szczególnie @ROMAN_B za duże zaangażowanie i wiele cennych informacji.

Szczególnie zainteresowała mnie kwestia kozy Smile

Czy uprawnione jest przeprowadzenie wywodu: Oszkinie->Oszkiniewicz->Oszkiewicz?

ROMAN_B - 08-09-2016 - 12:54
Temat postu:

Witam ponownie.

Dawidzie, można przyjąć roboczą hipotezę, że nazwisko Oszkiewicz mogło mieć różny zapis graficzny na przestrzeni czasu. Mogło też ewoluować w taki sposób w jaki Ty podajesz: „Oszkinie->Oszkiniewicz->Oszkiewicz”. Tylko trzeba to sprawdzić i zweryfikować poprzez kwerendę genealogiczną [ zbadać metryki rodziny Oszkiewicz ] i zobaczyć jak i czy w ogóle nazwisko to zmieniało swój zapis graficzny i czy miało oboczności fonetyczne. Jak wiesz Polska znajdowała się pod zaborami. Część ziem znajdowała się pod zaborem rosyjskim. Carat w ramach represji po Powstaniu Styczniowego [ 1863 ] zlikwidował autonomię Królestwa Polskiego oraz wprowadził między innymi nakaz prowadzenia ksiąg parafialnych, w tym i księgi stanu cywilnego w języku rosyjskim. Proponuje Ci sprawdzić jak nazwisko Oszkiewicz zapisywano cyrylicą i czy przypadkiem nie uległo ono jakieś modyfikacji graficznej. Po odzyskaniu niepodległości około 1926 roku rząd polski wprowadził repolonizację nazwisk [ przywrócenie polskiego zapisu ]. Należałoby też zobaczyć czy przypadkiem w ramach tej akcji nazwisko nie uległo jakieś deformacji i czy brzmiało i miało taki sam zapis graficzny przed wprowadzeniem cyrylicy do ksiąg metrykalnych.
Rozumiem, że prowadzisz lub rozpoczynasz badania nad genezą nazwiska Oszkiewicz. Możesz wziąć pod uwagę też moje rozważania o ewentualnej etymologii tego nazwiska. Proponuję Ci zapoznanie się z opracowaniem Stanisława Aleksandra Boleścic – Kozłowskiego pt. Henryk Sienkiewicz i jego ród. Studium heraldyczno – genealogiczne, które zostało wydane w 1917 roku w Warszawie nakładem Gebethner,a i Wolff’a. Z publikacji tej między innymi dowiesz się:
• że, na Litwie było wiele miejscowości z pierwiastkiem „Osz–”,
• o etymologii nazw miejscowych z członem „Osz–”,
• o herbie Oszyk, Oszyki i jego pochodzeniu i osobach go używających,
• o przydomku Oszyk i jego genezie,
• o imieniu Oszyk i jego genezie,
• też wielu innych ciekawych informacji.
Choć jak mówi sam autor „Zresztą sprawa pochodzenia wyrazu „Oszyk” pozostaje jeszcze do zbadania”. Może informacje zawarte w tej książce pomogą Ci w badaniach nad genezą nazwiska Oszkiewicz.

Tu jest link do elektronicznej wersji powyżej wymienionej publikacji:
http://bc.radom.pl/dlibra/plain-content?id=22153

Życzę owocnej lektury i sukcesów w badaniach nad genezą nazwiska Oszkiewicz.

Pozdrawiam – Roman.

Dawid_Oszkiewicz - 12-09-2016 - 23:24
Temat postu:

Serdecznie dziękuję za informacje. Z publikacją dotycząca Sienkiewiczów zapoznałem się z ciekawością. Jeśli wyraz Oszyk pochodzi od imienia lub przezwiska to faktycznie Oszykiewicz od Oszyk byłoby na miejscu.

Co do pozostałych rad - w okolicach 1860 rodzina zamieszkiwała wielkopolskę po stronie pruskiej (Jarocin-Żerków) więc dokumenty są pruskie. Po dłuższym przeszukiwaniu bazy BaSIA ustaliłem, że nazwisko występowało w formie Ośkiewicz co komplikuje sprawę. Mój prapradzidek występuje w dokumentach najpierw jako Ośkiewicz a następnie Oszkiewicz. Jego matka jako Ośkiewicz. W akcie urodzenia nie podano ojca. W związku z nadaniem dziecku nazwiska matki prawdopodbnie był nieznany. Troszkę jestem skonfudowany.