Genealodzy.PL Genealogia :: Zobacz temat - Pochodzenie nazwiska cz.9

Genealodzy.PL Genealogia

Pochodzenie nazwiska - Pochodzenie nazwiska cz.9

Jazena - 31-10-2022 - 08:17
Temat postu: Pochodzenie nazwiska cz.9

Dzień dobry,
Sygnarowski to bardzo rzadkie nazwisko. Wystepuje w mojej rodzinie od 1800 r. Może ktoś z Państwa ma wiedzę na temat pochodzenia tego nazwiska ? Będe wdzieczna za każdą podpowiedż.

Jazena

MaciekAn - 05-11-2022 - 18:10
Temat postu: Nazwisko Nonas

Dzień dobry,
Zwracam się z prośbą o pomoc w określeniu pochodzenia/znaczenia nazwiska Nonas. Nazwisko to w moim drzewie genealogicznym pojawia się w obecnym województwie łódzkim głównie miasto Łódź oraz wieś Chojny (obecnie dzielnica Łodzi) oraz w Warszawie. Z góry serdecznie dziękuję za wszelką pomoc.

Pozdrawiam
Maciek

Ewa_Szczodruch - 05-11-2022 - 18:34
Temat postu: Nazwisko Nonas

Witam

Nonas - od nona ‘śpiączka’ lub od niemieckich nazw osobowych None, Nonni, te od imion złożonych na Nand-.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

MaciekAn - 05-11-2022 - 18:46
Temat postu: Nazwisko Nonas

Pani Ewo,
Dziękuję serdecznie za wiadomość.

Pozdrawiam
Maciek

Magdalena_Pawelec - 07-11-2022 - 22:22
Temat postu: Nazwisko Bokszewicz

Moja prababka Jozefa Pietruszkiewicz urodzila się 30/11/1888 roku W parafii Berżniki. Jej matką była Rozalia z Bokszewiczów. To bardzo rzadkie nazwisko.
Znalazłam miejscowość Boksze, na Podlasiu, jednak etymologii samego nazwiska nie potrafię nigdzie znaleźć.!
Czy ktoś potrafiłby mi pomoc?

Ewa_Szczodruch - 08-11-2022 - 03:59
Temat postu: Nazwisko Bokszewicz

Witam

Bokszewicz - nazwiska nie znalazłam. Podobne na Bok- Rymut wywodzi od imion złożonych typu Boguchwał, Bogusław.

Magdalena_Pawelec - 08-11-2022 - 08:22
Temat postu: Nazwisko Bokszewicz

Dziękuję

Wladzislaw - 08-11-2022 - 15:19
Temat postu: Nazwisko Bokszewicz

Z nazwiskem Bokszewicz byla rodzina szlachecka zamieszkala w powiatach Kowienskim, Lidzkim i Rosienskim.

Magdalena_Pawelec - 08-11-2022 - 19:30
Temat postu: Nazwisko Bokszewicz

Bardzo dziękuję za wskazówkę.

tbienias - 01-01-2023 - 19:38
Temat postu: Pochodzenie nazwiska cz.11

Proszę o etymologię kilku nazwisk:
1. Chodur
2. Rakoczy
3. Węgrzyn
4. Winiarczyk
4. Pisz

Z góry dziękuję za wyjaśnienia Smile

Tomasz

Ewa_Szczodruch - 02-01-2023 - 07:23
Temat postu:

Witam

Chodur 1567 (Śl) - od chodzić, chód lub od imienia Chodor (KrW); od gwarowego choda ‘chodzenie, droga, ścieżka’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Pisz 1571- od nazw osobowych na Pi-, może też od Pietr.-

Rakoczy 1666 - od węgierskiej nazwy osobowej Rakóczi.

Węgrzyn 1390 - od Węgier ‘członek ludu ugrofińskiego zamieszkującego tereny dzisiejszych Węgier’; od Węgrzyn ‘Węgier’.

Winiarczyk - od podstawy win-, por. wino ‘napój otrzymywany przez fermentację moszczu z winogron; kolor w kartach, pik’, winić, wina ‘występek, błąd’, dawniej ‘kara pieniężna, grzywna’.

Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Zaneta_Brzezicha - 03-01-2023 - 19:54
Temat postu: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Poszukuję wszystkich informacji dotyczących nazwiska Brzezicha, oraz rodziny zamieszkałej w Niemczech. Przeszukałam lupke i nic nie znalazłam. Pozdrawiam serdecznie 😊

w3w - 03-01-2023 - 20:20
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Zaneta_Brzezicha napisał:

Poszukuję wszystkich informacji dotyczących nazwiska Brzezicha, oraz rodziny zamieszkałej w Niemczech. Przeszukałam lupke i nic nie znalazłam. Pozdrawiam serdecznie 😊

Wojciech

Ewa_Szczodruch - 04-01-2023 - 04:42
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Podaję za prof. Rymutem:

Brzezicha - od brzoza ‘gatunek drzewa’.

Żródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Zaneta_Brzezicha - 04-01-2023 - 07:03
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

w3w napisał:

Zaneta_Brzezicha napisał:

Poszukuję wszystkich informacji dotyczących nazwiska Brzezicha, oraz rodziny zamieszkałej w Niemczech. Przeszukałam lupke i nic nie znalazłam. Pozdrawiam serdecznie 😊

Jak podaje
Majewski, Erazm (1858-1922)
"Słownik nazwisk zoologicznych i botanicznych polskich, zawierający ludowe oraz naukowe nazwy i synonimy polskie, używane dla zwierząt i roślin od XV-go wieku do chwili obecnej,źródłowo zebrane i zestawione z synonimami naukowemi łacińskiemi w podwójnym porządku alfabetycznym i pomnożone porównawczym materyałem, zaczerpniętym z innych języków słowiańskich"
T. 2. Dziękuję bardzo za odpowiedź 😊 Jednym słowem na pewno to nie była szlachta. A czy są informacje dotyczące nazwiska Suszyński i Franus? To również byli moi przodkowie. Pozdrawiam serdecznie
nazwanie od maści lub wzorzystości... Wink

Wojciech

w3w - 04-01-2023 - 14:17
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Zaneta_Brzezicha napisał:

nazwanie od maści lub wzorzystości... Wink

Czyli zapewne założyciel "rodu", miał włosy i siwe i czarne równocześnie, i nawet gdyby miał wcześniej inne nazwisko, to ta cecha charakterystyczna, możliwe że funkcjonująca jako przydomek, z czasem stała się nazwiskiem.

Wojciech

Jabłoński_Jacek - 06-01-2023 - 15:34
Temat postu:

Witam. Proszę o etymologię kilku nazwisk:
Soszka
Turlewicz
Wierzchoń
Dudzik
Kudelski

Z góry dziękuję i pozdrawiam.

w3w - 06-01-2023 - 17:21
Temat postu:

Ewa_Szczodruch napisał:

Rakoczy 1666 - od węgierskiej nazwy osobowej Rakóczi.

Węgrzyn 1390 - od Węgier ‘członek ludu ugrofińskiego zamieszkującego tereny dzisiejszych Węgier’; od Węgrzyn ‘Węgier’.

Winiarczyk - od podstawy win-, por. wino ‘napój otrzymywany przez fermentację moszczu z winogron; kolor w kartach, pik’, winić, wina ‘występek, błąd’, dawniej ‘kara pieniężna, grzywna’.

Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Odnośnie tych przypadków to należałoby też uwzględnić możliwość innego wyjaśnienia pochodzenia tych nazwisk, ale do tego potrzebna jest wiedza o dziejach rodziny.

Bo zarówno "Rakoczy" jak i "Węgrzyn" mogą oznaczać ludzi nie mających węgierskiego pochodzenia, ale Polaków, którzy po prostu przez pewien czas byli na terenie Węgier, pierwszy np. brał udział w powstaniu Rakoczego, a drugi miał tam jakieś "interesa", co było potem ich wyróżnikiem w Polsce (używanym nawet przy innym nazwisku), a z czasem stało się ich nazwiskiem.

Podobnie "Winiarczyk", może np. pochodzić od nazw miejscowości, itp.

Wojciech

Bizoń_Marcin - 06-01-2023 - 21:53
Temat postu:

Dzień dobry, byłbym wdzięczny gdyby zechciała Pani objasnić etymologię nazwiska Bizoń. Z góry dziękuje.

ROMAN_B - 06-01-2023 - 23:38
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Bizoń.

Marcinie, dobry wieczór.

Rozważania o genezie nazwiska Bizoń.

Dr hab. Izabela Łuc, prof. Uniwersytetu Śląskiego, w artykule pt. Konotacje wartościujące w odapelatywnych nazwiskach mieszkańców Śląska Cieszyńskiego ( XIX wiek ), Białostockie Archiwum Językowe, 2016, nr 16, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, na stronie 197 pisała, że nazwisko Bizoń wywodzi się od nazw, które związane są z oceną konkretnego człowieka i bezpośrednio odnosi się do jego wzrostu albo tężyzny fizycznej; „Bizoń (11) < gw. młp. bizoń ‘chłop wielki, niezgrabny’”.
Wynika z tego, że nazwisko Bizoń pochodzi od przezwiska Bizoń a ono od występującego w gwarze małopolskiej apelatywu bizoń ‘chłop wielki, niezgrabny’.

Prof. Kazimierz Rumut w książce pt. 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001, uważa, że nazwa osobowa Bizoń znajduje się w grupie nazwisk wywodzących się od apelatywu bizun, bizon ‘bicz’ lub od apelatywu bizon ‘chłop wielki, niezgrabny’.

Nazwa osobowa Bizoń z jakimś prawdopodobieństwem pochodzi od przezwiska Bizoń, które wywodzi się od apelatywu bizun w znaczeniu: awanturnik, warchoł.

Pozdrawiam – Roman.

Wladyslaw_Moskal - 12-01-2023 - 19:28
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Zaneta_Brzezicha napisał:

Poszukuję wszystkich informacji dotyczących nazwiska Brzezicha, oraz rodziny zamieszkałej w Niemczech. Przeszukałam lupke i nic nie znalazłam. Pozdrawiam serdecznie 😊

Witaj Zaneta,

cierpliwie szukajac dla poczatkujacej, wiem wedlug strony genealogicznej Forebears = Przodkowie, ze nazwisko Brzezicha w 2014 r nosilo 337 Polakow, 35 Niemcow, 10 Belgow i 8 Anglikow.
W Niemczech rozklad nazwiska wygladal tak;
Saxony - 9 osob,
Lower Saxony - 8 ,
North Rhine-Westphalia - 8,
Baden-Württemberg -7,
Berlin -1,
Rhineland-Palatinate -1,
Saxony-Anhalt -1.
Z powyzszej informacji wynika, ze nosiciele nazwiska przybyli do Niemiec z Polski.

Rozmieszczenie nazwiska Brzezicha w Polsce, wyszukasz na mapie;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... sko=Brzezi
nazwisko Brzezi przez stulecia przeszlo w inne nazwiska , na co wskazuje zestawienie i liczebnosc nazwisk pochodnych na dole mapy.
Stare, polskie nazwanie/nazwisko Brzezi kiedys wskazywalo na kogos , kto mial siedzibe obok lub w lasku brzozowym. Prapolskie slowo "brzeza" z biegiem stuleci, zostalo zastapione mlodszym slowem "brzoza", o czym wspominaja prof. K. Rymut oraz prof. Alina Naruszewicz-Duchlinska;
http://www.genezanazwisk.pl/content/brzezi%C5%84ski

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Wladyslaw_Moskal - 12-01-2023 - 21:57
Temat postu: Pochodzenie polskich nazwisk Maszotta, Maszota i Masiota.

Jabłoński_Jacek napisał:

Witam. Prosiłbym o sprawdzenie pochodzenia nazwiska Masiota.

Pozdrawiam.

Witaj Jacku,

chcialbym Tobie i innym zainteresowanym przedstawic moja hipoteze pochodzenia bardzo starych, polskich nazwisk Maszotta, Maszota i Masiota. Wedlug mnie, sa to spolszczone, etruskie nazwiska przyniesione na ziemie obecnej Polski przez uciekajacych Etruskow z polnocnch obecnie Wloch, przed najazdami powstajacego Imperium Rzymskiego.
Moja hipoteza jest inna niz prztoczona przez Pania Ewe informacja prof. K. Rymuta.

Rozmieszczenie w Polsce nazwisk Masiota, Maszotta i stosunkowo licznego Maszota przedstawia mapa;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... ko=Masiota

Wedlug strony genealogicznej Forebears = Przodkowie istnieja nazwiska wloskie ;
- Mazzotta, w 2014 r odnotowano we Wloszech - 9393 osob [takze Francja 306, Szwajcaria - 238, Anglia - 180, Niemcy - 72 oraz mniej w innych krajach],
- Mazzotti - 7258 osob,
- Masotti - 4551 osob i wiele mniej licznych, podobnych nazwisk wloskich;
https://forebears.io/surnames/mazzotta

Skoro we wspolczesnym jezyku wloskim slowo "maso" znaczy "gospodarstwo rolne", chyba mozna powiedziec, ze "masotti ", a po polsku "masiota, maszota" , to ten, ktory kiedys pracowal na .. lub posiadal gospodarstwo rolne.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Wladyslaw_Moskal - 13-01-2023 - 04:02
Temat postu: Pochodzenie polskiego nazwiska Rakoczy.

tbienias napisał:

Proszę o etymologię kilku nazwisk:
1. Chodur
2. Rakoczy
3. Węgrzyn
4. Winiarczyk
4. Pisz

Z góry dziękuję za wyjaśnienia Smile

Tomasz

Witaj Tomaszu,

prosiles o etymologie nazwiska Rakoczy , wiec przedstawiam moja hipoteze powstania starozytnego nazwania/nazwiska Rakoczy, ktora nie jest zgodna z obecnie przyjeta wersja w Polsce.

Od starozytnego, prapolsko-slowianskiego nazwania/nazwiska Rak;
https://forebears.io/surnames/rak
(w 2014 r nazwisko Rak nosilo w Polsce - 14362 osob, Ukrainie - 8506, Rosji - 3405, Slowenji - 655, Niemczech - 504, Chorwacji - 440, Indiach !! - 421, Anglii !!- 191 ...), powstalo kiedys nazwisko Rakoc i pochodne, w tym Rakoczy ;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... isko=Rakoc

Strona genealogiczna Forebears = Przodkowie wskazuje, ze w 2014 r nazwisko Rakoczy;
https://forebears.io/surnames/rakoczy
w Polsce nosilo 4054 osob !!! , a na Wegrzech ... tylko 16 i w zapisie Rákóczy 165 lub Rakoczi 22 osob.

Jednoznacznie, starozytne, slowianskie i prapolskie nazwanie/nazwisko Rakoczy powstalo na ziemiach obecnej Polski !!!, to Wegrzy przyjeli je jako swoje, zmieniajac nieco zapis nazwiska.

Wedlug mnie nazwania powstale od dawnego slowa " rakoc", w tym "rakoczy" byly pieszczotliwymi zdrobnieniami w obecnym zapisie "raczek". Matki nazywaly nowonarodzonego malucha .. rakoc/rakoczy, ktory zaczynal ...raczkowac.

Obecnie slowo "rakoc", w j. slowackim oznacza "rak", a w j. slowenskim i chorwackim "krab".

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

obora69 - 13-01-2023 - 19:14
Temat postu: Pochodzenie polskiego nazwiska Rakoczy.

Witam.
Czy mogę prosić o etymologię nazwiska Hlades.
Szukałem coś na własną rękę ale nic nie mogłem znaleźć.Prawdopodobnie nie wiem gdzie szukać.

Pozdrawiam
Paweł

janusz59 - 13-01-2023 - 20:32
Temat postu: Pochodzenie polskiego nazwiska Rakoczy.

Może być od słowa "gładki" w wersji czeskiej , słowackiej lub ukraińskiej (hladki).

Pozdrawiam
Janusz

obora69 - 13-01-2023 - 21:25
Temat postu: Re: Pochodzenie polskiego nazwiska Rakoczy.

janusz59 napisał:

Może być od słowa "gładki" w wersji czeskiej , słowackiej lub ukraińskiej (hladki).

Pozdrawiam
Janusz

Dziękuję bardzo.

Pozdrawiam
Paweł

Konrad_Gawrylczyk - 15-01-2023 - 21:45
Temat postu:

Szukam wszelkich informacji na temat osób i nazwiska Gęślak

janusz59 - 15-01-2023 - 21:53
Temat postu:

Gęśle to instrument muzyczny . Polecam hasło w Wikipedii.

Ktoś grał na gęślach i został nazwany Gęślakiem. Inny na dudach i Dudziakiem . Inny na skrzypcach i Skrzypczakiem.

Pozdrawiam
Janusz

Wladyslaw_Moskal - 16-01-2023 - 04:40
Temat postu: Pochodzenie i wystepowanie nazwiska Gęślak.

Konrad_Gawrylczyk napisał:

Szukam wszelkich informacji na temat osób i nazwiska Gęślak

Hmm ..... Gęśla [!!!], to nazwanie/nazwisko bylych lowczych krolewskich w Puszczy Sandomierskiej;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... 99%C5%9Bla
dostarczajacych kiedys patroszone gęsi na zamek krolewski w Przyszowie [pow. Nisko],zamek zostal zburzony przez Szwedow.

Zatem Gęślak, to syn Gęśli i nazwisko Gęślak wystepuje w powiatach lezacych na poludnie od Puszczy;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... 9%C5%9Blak

W rejonie bylej Puszczy Sandomierskiej wystepuje liczne nazwisko Skrzypek;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... o=skrzypek

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

hank4 - 16-01-2023 - 15:44
Temat postu: Bolsęga

Witam

proszę o pomoc przy nazwisku BOLSĘGA.

Wiem ilu ludzi w Polsce nosi takie nazwisko lecz nie wiem skąd pochodzi.

pozdrawiam

Adam P

Ewa_Szczodruch - 16-01-2023 - 18:56
Temat postu: Bolsęga

Witam

Bolsęga - w grupie nazwisk pochodzących od imion złożonych typu Bolesław lub od ból, boleć.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Wladyslaw_Moskal - 17-01-2023 - 17:53
Temat postu: Bolsęga

Przygotowuje moje uwagi o tym bardzo starym i rzadkim polskim nazwisku Bolsęga, w polowie zgadzam sie z Pania Ewa i prof. K. Rymutem, ze ma cos wspolnego z imieniem Boleslaw, ale chyba nie ma nic wpolnego z "ból, boleć".

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Wladyslaw_Moskal - 18-01-2023 - 03:14
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Bolsenga/Bolsęga

Witam,
w Polsce bylo wg prof. K. Rymuta, ale zaniklo nazwisko Bolsenga, lecz pozostalo nazwisko o zapisie wspolczesnym Bolsęga, bardzo rzadkie w swiecie i wystepujeace tylko w Polsce;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... ls%C4%99ga

Ale tez bardzo rzadkie w swiecie nazwisko Bolsenga , w 2014 r. wg strony genealogicznej Forebears = Przodkowie, nosilo w Holandii 6 osob, a w USA 38.

Bolsenga jest pierwotnym zapisem nazwiska Bolsęga, prawdopodobnie siegajacym czasow poganskich i sklada sie z trzech czlonow; "bol - seng - a".
Wedlug mnie,
= "bol" ... moze pochodzic od czlonu 'bole' (=bardzo, dużo) jak w imieniu Boleslaw, ja przyjmuje, ze oznaczalo 'bal' czyli duzy kloc drzewa lub pień,
= "seng" ... to zachowane w poceltyckim j.angielskim jako slowo 'song' czyli pieśń, śpiewanka, piosenka,
= "a" ... przyrostek wskazujacy osobe godna powazania lub uznania jako wzor, ... .

Zatem kiedys"bolsenga/bolsęga", a wg mojej analizy tez jako "bal-song-a ", bylo nazwaniem piosenkarza spiewajacego dla lepszej slyszalnosci na pniu/balu drzewa, ktory zastepowal wtedy wspolczesna estrade .

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

MarcinBulaga - 19-01-2023 - 20:15
Temat postu: Pochodzenie i wystepowanie nazwiska Gęślak.

Serwus
proszę o etymologie nazwiska Gadziała

Ewa_Szczodruch - 20-01-2023 - 18:51
Temat postu: Pochodzenie i wystepowanie nazwiska Gęślak.

Witam

Gadziała - od gadać ‘mówić’ lub od gad ‘zwierzę zimnokrwiste’, przenosnie ‘człowiek nikczemny’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Wladyslaw_Moskal - 20-01-2023 - 18:53
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Gad, Gadzala, Gadzała i Gadziała.

MarcinBulaga napisał:

Serwus
proszę o etymologie nazwiska Gadziała

Serwus Marcinie, podaje etymologie do wyboru.
[ Dziekuje za przypomnienie studenckiego, krakowskiego przywitania].

Wedlug prof. K. Rymuta;
nazwisko Gad - 1609 r. od gadać ‘mówić’ lub od gad ‘zwierzę zimnokrwiste’, przenosnie ‘człowiek nikczemny’.
Gadzała - 1440 r. i Gadziała - od gadać ‘mówić’ lub od gad ‘zwierzę zimnokrwiste’, przenosnie ‘człowiek nikczemny’.

Wedlug nowego slownika;
Internetowy słownik nazwisk w Polsce (ISNP)
nazwiska.ijp.pan.pl
Nazwisko Gad pochodzi od wyrazu pospoliteg, przezwiskowe; od ap. gad 'rodzaj zwierzęcia zimnokrwistego; wszelkie drobne stworzenia, robactwo', Sstp, SXVI, przenośnie 'człowiek podły, podstępny' SW,
zas
Gadzała i Gadziała ,nazwiska przezwiskowe, od czas. gadać 'mówić, rozmawiać; opowiadać; wróżyć, przepowiadać przyszłość' Sstp. SXVI

Wedlug strony genealogicznej Forebears = Przodkowie, starozytne [powstale pare tysiecy lat temu] nazwanie/nazwisko Gad;
https://forebears.io/surnames/gad
najliczniej w 2014 r. wystepowalo w Egipcie [ 126 241 osob].

Prawdopodobnie nazwanie/nazwisko Gad w Europie powstalo w starozytnosci i chyba na obecnych ziemiach Polski [ 1424 osob !!] oraz Danii [592], Niemiec [224], Francji [203], Anglji [155] i z Europy dotarlo do Indii [ 4392], gdzie w niektorych jezykach "gad" znaczy "bóg".

Dane archeologiczne wskazuja, ze kiedys w Europie, slowo "gad" znaczylo to samo co dzis slowo "wąż" [w angielskim snake]. Wsrod Egipcjan i Slowian "wąż" kiedys byl uznawany jako bóg, bóstwo, bożek, bożyszcze i mowi o tym serbski archeolog Goran Pavlovic;
https://oldeuropeanculture.blogspot.com/search?q=snake
Takze;
blog.slowianskibestiariusz.pl/zycie-slowian/zwierzeta/weze/

Zatem polskie nazwania, dzis nazwiska Gad, Gadzala, Gadzała i Gadziała, kiedys w ustach maki/ojca nowonarodzonego malucha mialy znaczenie "moje bożyszcze" i ... przyszly opiekun domu, ale wspolczesnie juz nabraly innego znaczenia.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Wladyslaw_Moskal - 21-01-2023 - 00:14
Temat postu: Pochodzenie nazwan/nazwisk ....

Jabłoński_Jacek napisał:

Witam. Proszę o etymologię kilku nazwisk:
Soszka
Turlewicz
Wierzchoń
Dudzik
Kudelski

Z góry dziękuję i pozdrawiam.

Witaj Jacku, podaje jak szukam etymologie (pochodzenie) nazwan/nazwisk;

Nazwisko Soszka;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... sko=soszka
jest wedlug prof. K Rymuta w grupie nazwisk pochodzących od podstaw sos-, por. sos - płynny dodatek do potraw; pęd rośliny’ - soś , sośka lub sosna.
Wedlug https://nazwiska.ijp.pan.pl ,nazwisko Soszka jest przezwiskowe, od ap. soszka 'mała socha'.
W jezyku czeskim "soška", to w j .polskim "statuetka, figurka" ??.

Nazwisko Turlewicz,
to syn ojca, o nazwisku Turlej;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... sko=turlej
Wg prof. K. Rymuta, Turlej pochodzi od turlać = toczyć’.
Wg Slownika - https://nazwiska.ijp.pan.pl/
to nazwisko przezwiskoweTurl-ej, od czas. turlać 'toczyć coś okrągłego' SGPK lub Turlej, od ap. turlej 'turniej' SEB [chyba nie - jedyne Turniewski juz nie występuje w bazie PESEL]

Sprawdz nastepne nazwiska tutaj;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... zcho%C5%84
https://nazwiska.ijp.pan.pl/
przy watpliwosciach , pytaj w tym watku - Pochodzenie nazwania cz.11

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Paulina94 - 23-01-2023 - 10:16
Temat postu: Pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwisk

Witam. Zawsze interesowałam się historią. Ale jeszcze bardziej pochodzeniem nazwisk występujących w mojej rodzinie. Szczególnie intryguje mnie nazwisko Panieńskie mojej babci, Mamos. Po wyjściu za mąż, Pietura. Do tego prosiłabym o pomoc w ustaleniu nazwisk Stawieraj i Strózik. Wszystkie nazwiska są związane z parafią w Górze, gmina Warta, powiat Sieradzki.

Ewa_Szczodruch - 23-01-2023 - 12:09
Temat postu: Pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwisk

Witam

Mamos - w grupie nazwisk pochodzących od mama ‘matka’, mamić ‘oszukiwać, zwodzić’.

Pietura 1796 - od imion na Piet-, typu Pietr.

Stawieraj - w grupie nazwisk pochodzących od staw ‘zbiornik wodny; ruchome połączenie kości’, stawać się ‘zdarzać się’.

Strózik 1673 - od stróż, ze staropolskiego stroż ‘ten, kto strzeże’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Paulina94 - 23-01-2023 - 12:52
Temat postu: Re: Pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwisk

Ewa_Szczodruch napisał:

Witam

Nie wiem gdzie uderzyć, ale czy dobrze kojarzę, nazwisko Mamos z żydowskiego pochodzenia?

janusz59 - 23-01-2023 - 13:32
Temat postu: Re: Pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwisk

Jakie są przesłanki, aby nazwisko Mamos łączyć z Żydami?

Moim zdaniem żadne. Nazwisko występuje od dawna w okolicach Warty w społeczności chłopskiej.

Pozdrawiam
Janus

Paulina94 - 23-01-2023 - 13:35
Temat postu: Re: Pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwisk

janusz59 napisał:

Jakie są przesłanki, aby nazwisko Mamos łączyć z Żydami?

Moim zdaniem żadne. Nazwisko występuje od dawna w okolicach Warty w społeczności chłopskiej.

Pozdrawiam
Janus

I tyle mi wystarczy, dziękuję za odpowiedzi ☺️

Wladyslaw_Moskal - 24-01-2023 - 03:06
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Mamos.

Dodam moje "5 groszy".

Kiedys , w czasach plemiennych, przedpiastowskich nazwania "mama" i "mamo" byly wykorzystywane dluzej i czesciej , niz nazwanie chrzescijanskie "matka", do kreowania nazwan, ktore przeszly we wspolczesne nazwiska.

Starsze nazwanie/nazwisko Mamos i mlode Mamoś, to pieszczotliwe nazwania, ktore odpowiadaja wspolczesnemu slowu "mamisynek". Podobnymi, "pieszczotliwymi nazwiskami" sa Antoś, Bartoś, Janoś, Jaroś, Jędroś i inne.

Kazdy moze porownac ile nazwan/nazwisk przez stulecia powstalo od slow "mama" i "mamo" oraz slow "matka" i "matko", poniewaz Pan Zbigniew Bronk takie informacje podaje w .. "Inne nazwiska rozpoczynające się od ...." tutaj;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndistr?nazwisko=Mam
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... wisko=Mamo
oraz;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... isko=Matka
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... isko=Matko

Strona genealogiczna Forebears = Przodkowie wskazuje, ze w 2014 r nazwisko Mamos nosilo w Polsce 378 osob, w Grecji 50 i Anglii 9.

Wedlug Slownika; https://nazwiska.ijp.pan.pl/
nazwisko Mamos pochodzi od nazwy własnej, odimienne,
od n. os. Mama (: ap. mama 'macocha; mamka, piastunka' Sstp, 'matka; piastunka' SXVI)

Serdecznie pozdrawiam - Wladdyslaw

Paulina94 - 25-01-2023 - 08:52
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Mamos.

A czy mówi coś Państwu nazwisko Kuczbuch? Przeszukując archiwa parafialne, natrafiłam na to nazwisko poprzez moją praprababcie. Szukając informacji na własną rękę, niestety nic nie znalazłam.

janusz59 - 25-01-2023 - 09:54
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Mamos.

Istnieje w Polsce herb szlachecki Korzbok (Korczbok itd) . Wywodzi się ze Śląska, gdzie miał czysto niemiecką nazwę Kurzbach ( kurz=krótki, Bach=potok)
Kuczbuch też brzmi z niemiecka , tyle , że przekształcony . Oprócz potoku drugą częścią może być : Bock=kozioł,baran, Buch=książka, Buche=buk,Bauch=brzuch.
Może też jest jakieś inne wytłumaczenie na bazie języka polskiego.

Pozdrawiam
Janusz

Wladyslaw_Moskal - 25-01-2023 - 17:11
Temat postu: Mozliwe pochodzenie nazwiska Kuczbuch.

Paulina94 napisał:

Witaj Paulino,

ukrywasz informacje; gdzie i w jakiej parafii, spotkalas nazwisko Kuczbuch, ktore nie stnieje obecnie w bazie PESEL i nie istnieje w Europie;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... o=Kuczbuch
Prof. K. Rymut wspomina, ze kiedys istnialo w Polsce nazwisko Kocbuch .

Skoro wystepuja w Polsce rodzime nazwiska Kucz i Buch;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... wisko=Kucz
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... wisko=Buch
i wedlug ; https://nazwiska.ijp.pan.pl/:
- nazwisko Kucz pochodzi od ; kucza, kucz = chata, takze majątek dziedziczny;
- a nazwisko Buch, od; buchać = chełpić się',
chyba mozna przyjac, ze niezwykle rzadkie nazwanie/nazwisko "Kucz-buch", moglo nalezec do kogos, kto ciagle chwalił sie swoim majatkiem /ładna chata.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Paulina94 - 25-01-2023 - 17:24
Temat postu: Re: Mozliwe pochodzenie nazwiska Kuczbuch.

Wladyslaw_Moskal napisał:

Paulina94 napisał:

Parafia w Górze, gmina Warta. Wielowska Bronisława była moją prababcią, zmarła w 2006 roku, mając 95 lat. Konstanty Wielowski i Antonina z domu Kuczbuch byli jej rodzicami. Bronisława wychodząc za mąż, przyjęła nazwisko Mamos.
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... p;to_date=

Wladyslaw_Moskal - 26-01-2023 - 17:39
Temat postu: Re: Mozliwe pochodzenie nazwiska Kuczbuch.

Bardzo dziekuje Paulino,
nazwisko Kuczbuch wystepowalo w pow. sieradzkim. Do dzis nazwisko Kucz wystepuje w pobliskim pow. ostrzeszowskim, a nazwisko Buch w pow. belchatowskim. To chyba potwierdza moja hipoteze powstania nazwiska Kuczbuch.
Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Rystwej_Klaudia - 29-01-2023 - 18:05
Temat postu: nazwisko Rystwej, łemkowie

Witam szukam wszystkiego co ma związek z moim nazwiskiem Rystwej . Do tej pory udało mi się dowiedzieć, że jest pochodzenia łemkowskiego, ale jego znaczenia kompletnie nie znam. Czy ktoś pomoże ?

Wladyslaw_Moskal - 29-01-2023 - 21:50
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

Witaj Klaudio,

ciekawy jestem jak dowiedzialas sie, ze nazwisko Rystwej, jest nazwiskiem lemkowskim ?
Mapa nazwiska raczej nie potwierdza tej opini;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... ko=rystwej

To bardzo stare , dwuczlonowe nazwanie/nazwisko Ryst-wej powstalo kiedys na obecnych ziemiach Polski.
"The surname is most frequent in Poland, where it is borne by 133 people . Barring Poland this last name exists in 7 countries. It is also found in South Africa, where 2 percent are found and Australia, where 1 percent are found."
Nazwisko najczęściej występuje w Polsce, gdzie noszą je 133 osoby. Poza Polską to nazwisko występuje w 7 krajach. Występuje również w Afryce Południowej, gdzie występuje 2 procent, oraz w Australii, gdzie występuje 1 procent.

Ja wiem , ze dla Ciebie pochodzenie nazwiska jest bardzo wazne, ale genealodzy maja tutaj watek, gdzie zaglada wiele osob od lat;
"Pochodzenie nazwiska (cz.11)
Poprzedni 1, 2 "
... i jest pewnosc, ze Twoja prosba nie zniknie a inni tez skorzystaja z odpowiedzi. Prosze przenies swoja prosbe do ..."Pochodzenie nazwiska cz 11"",

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Sroczyński_Włodzimierz - 29-01-2023 - 22:04
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

Np z
Mniejszość w warunkach zagrożenia. Pamiętniki Łemków, pod redakcją Wojciecha Sitka, Wrocław 1996.

janusz59 - 29-01-2023 - 22:45
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

Rist po niemiecku to nadgarstek lub podbicie stopy. Ruest to wyposażenie , oręż, zbroja. Ruester to wiąz. Osadnictwo niemieckie w pasie Karpat i pogórza w średniowieczu było silne i pozostawiło ślady w nazewnictwie miejscowym i w nazwiskach . Język niemiecki był używany przez niektórych przez kilkaset lat i dotrwał do czasów , gdy chłopi zaczęli używać dziedzicznych nazwisk. Niemcy mieszkali też przy granicy węgierskiej(słowackiej) czyli tam gdzie Łemkowie.
Polecam artykuł w Wikipedii "Głuchoniemcy" z wykazem tamtejszych nazwisk pochodzenia niemieckiego.

Pozdrawiam
Janusz

Wladyslaw_Moskal - 30-01-2023 - 01:41
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

Witam - ja mam nieco inna hipoteze , niz wczesniej podano .

Strona genealogiczna Forebears = Przodkowie stwierdza, ze w r. 2014 nazwisko Ryst nosilo w Europie 82 Francuzow, 39 Polakow, 6 Rosjan, 2 Bialorusinow , Anglik 1;
https://forebears.io/surnames/ryst
Dokladniej , w Polsce Rystowie byli i sa mieszkancami Mazowsza;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... wisko=Ryst

W Polsce od nazwania Ryst powstaly nazwiska - Rystwej, [wg Forebears - w Polsce 133 osob , takze RPA 3 osoby, Australia 2osoby] oraz Rystwiej i Rystwaj, ktore juz zanikly.

Przy zapisie nazwiska Ristwej mamy o tym nazwisku 7 Polakow i 1 Anglika.
Przy zapisie nazwiska Ristway mamy o tym nazwisku 6 Anglikow.

Skoro jeszcze w j. dunskim slowo "ryst/ryste" oznacza " wstrząsnąć, potrząsnąć", a w j. angielskim "way" to "droga", zatem dwuczlon "ryst-wej" mogl kiedys od Angli do Polski byc nazwa = ..."wyboista - droga".
Nie bylo to nazwanie lemkowkie lub niemieckie, bo bylo starsze.

Zatem nazwnie/nazwisko "Rystwej" moglo kiedys dotyczyc kogos, kto mial siedzibe przy wyboistej drodze, a ze swiadczyl pomoc, byl tak w nagrode nazywany przez wspolplemiencow;
https://forebears.io/surnames/rystwej

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Dawidoff - 30-01-2023 - 01:50
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

Witam,

Zwracam się z prośbą o pomoc w ustaleniu pochodzenia oraz wszelkich informacji odnośnie nazwiska Rogórz (w niektórych okresach występowało jako Rogosch)? Czy wspomniane nazwisko jest polskim nazwiskiem?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pomoc.

Pozdrawiam
Jacek

Sroczyński_Włodzimierz - 30-01-2023 - 01:50
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

Obecne miejsce zamieszkania, a szerzej wczorajsze i dzisiejsze "powiślaków": Łemków, Bojków nie jest związane wprost z miejscem urodzenia dziadów.

A czy przodek Rystwej kilkaset lat temu otrzymał przezwanie jako "niemiecki" osadnik czy od odbiorcy wołów przyprowadzonych gdzieś do Bawarii czy w inny "niemiecki" kraj - można wodze poluzować i dać wyobraźni pohasać.
Francja, romańskie /rumuńskie sąsiedztwo Wołoszczyzny ..a czemu nie? Smile

swigut - 30-01-2023 - 05:02
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

1. Rystwej występowało wśród Łemków chyba z Wojkowej o ile się nie mylę.
2. Co do niemieckiego pochodzenia, jedno nie wyklucza drugiego, sołtysi i rzemieślnicy wsi tworzonych na prawie wołoskim często byli rekrutowani spośród Niemców.

Tomek

Rystwej_Klaudia - 30-01-2023 - 10:32
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

[quote="Wladyslaw_Moskal"]Witaj Klaudio,

ciekawy jestem jak dowiedzialas sie, ze nazwisko Rystwej, jest nazwiskiem lemkowskim ?
Mapa nazwiska raczej nie potwierdza tej opini;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... ko=rystwej

Witam, mój pradziadek był łemkiem. dowiedziałam się od taty, że sporo rystwejów zostało przesiedlonych na zachód Polski, stąd pewnie tyle Rystwejów na tej mapie. Odnalazłam również braci pradziadka na liście przesiedleńców łemkowskich.

Wladyslaw_Moskal - 30-01-2023 - 16:46
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

[quote="Rystwej_Klaudia"]

Wladyslaw_Moskal napisał:

Witaj Klaudio,

ciekawy jestem jak dowiedzialas sie, ze nazwisko Rystwej, jest nazwiskiem lemkowskim ?
Mapa nazwiska raczej nie potwierdza tej opini;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... ko=rystwej

Witam, mój pradziadek był łemkiem. dowiedziałam się od taty, że sporo rystwejów zostało przesiedlonych na zachód Polski, stąd pewnie tyle Rystwejów na tej mapie. Odnalazłam również braci pradziadka na liście przesiedleńców łemkowskich.

Witaj Klaudio,
kiedys dwa szlaki handlowe z Krakowa i Tarnowa laczyly sie w Nowym Saczu i dalej biegly do Koszyc, Budapesztu.
W rejonie Nowego Sacza do dzis wystepuje nazwisko Rystwej, tych, co mogli kiedys opiekowac sie szlakiem handlowym.
Pare pokolen temu Rystwejowie , juz jako uciekajacy przed panszczyzna mogli przeniesc sie do Łemków , co nie oznacza, ze ich staropolskie nazwisko Rystwej, stalo sie automatycznie " łemkowskim".

Zycze sukcesow w poszukiwaniach genealogicznych - Wladyslaw

Rystwej_Klaudia - 30-01-2023 - 17:42
Temat postu:

chodziło mi o to, że udało mi się ustalić, że należało do łemków, nie wiem co było wcześniej. Dlatego zapytałam tutaj, ale też niestety ciężko ustalić Smile

można tylko gdybać. Wszyscy Rystweje pochodzą z okolic Nowego Sącza i okolic Krynicy Zdrój (nie wiem co było przed tym, nie trafiłam na żaden ślad). W ramach akcji Wisła zostali przesiedleni na zachód Polski, jedynie moja linia się nadal tutaj w Tyliczu i w Nowym Sączu utrzymuje, bo pradziadek miał małżeństwo mieszane więc mógł zostać. Rystweje z Australii to również nasza rodzina. Udało mi się ustalić, że jeszcze podobne nazwiska widniały w metrykach w Tyliczu, są to Rystwa i Rostwey. Pozdrawiam

Wladyslaw_Moskal - 30-01-2023 - 20:31
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rogórz.

Dawidoff napisał:

Witam,
jesli sie zgodzisz z nowym slownikiem - Nazwiska w Polsce PAN;
https://nazwiska.ijp.pan.p
ze nazwisko Rogóż, pochodzi od ap. rogoża, rogoza, rogozie 'nazwa rośliny wodnej, pałka szerokolistna' Sstp, rogoż SXVI(w), gw. 'sitowie; tatarak' MSGP,
to nazwisko Rogórz jest staropolskim, a Rogosch jest zniemczonym. Obydwa, jako bardzo rzadkie wystepuja/wystepowaly w rejonie Opola;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... og%C3%B3rz

Pozdrawiam - Wladyslaw

Rystwej_Klaudia - 31-01-2023 - 09:39
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

[quote="Wladyslaw_Moskal"][quote="Rystwej_Klaudia"]

Wladyslaw_Moskal napisał:

Zycze sukcesow w poszukiwaniach genealogicznych - Wladyslaw

Chyba mam kolejny trop. Dostałam taką odpowiedź od pewnego pana:

"Chyba mam. Ukraińskie opracowania etnologiczne umieszczają nazwisko jako nazwisko/przezwisko łemkowskie [niżej pojawi się link do indeksu] Identyfikacja źródłosłowu to jednak spore wyzwanie ponieważ w językach wschodniosłowiańskich każde imię "greckie" ma po kilkanaście nawzajem nakładających się zdrobnień. Tu będzie to najprawdopodobniej Ewaryst [rus/ukr: Еварест] Zdrobnienia od tego imienia to: Еварестка, Рестка, które zostały wtórnie "dopełnione" do pełnej postaci Restwiej - jak np Matfiej.

Link do indeksów łemkowskich: http://lemko.org/genealogy/krasowskii/namesUA.html
Link do źródłosłowu:
https://dic.academic.ru/dic.nsf/persona ... 1%81%D1%82 "

Majchrowska_Ilona - 31-01-2023 - 16:49
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Podlesiecki.

Dzień dobry,

chciałabym dowiedzieć się czegoś o etymologii nazwiska Podlesiecki/-cka. Wiem tyle, że najprawdopodobniej pochodzi z Ukrainy, jednak nigdzie nie znalazłam do tej pory potwierdzenia. Czy może mieć ono związek z ukraińską wsią Podlesie?

Z góry dziękuję Smile

janusz59 - 31-01-2023 - 17:13
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Rystwej.

[quote="Rystwej_Klaudia"][quote="Wladyslaw_Moskal"]

Rystwej_Klaudia napisał:

Wladyslaw_Moskal napisał:

Zycze sukcesow w poszukiwaniach genealogicznych - Wladyslaw

I to jest bardzo dobry trop. Te moje "niemieckie" tropy oceniam teraz na 3% , a Ewarysta na 97%.

Pozdrawiam
Janusz

Wladyslaw_Moskal - 31-01-2023 - 18:43
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Podlesiecki.

Majchrowska_Ilona napisał:

Witaj Ilono, odpowiem tez krotko.
Strona; https://szlachtarp.pl/lista-nazwisk-n-r.html
stwierdza, ze istnieje polskie nazwisko szlacheckie Podlesiecki.
Z mapy ;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... mp;join=on
wynika, ze sa zgrupowania nosicieli tego nazwiska. Chyba nie kazdy o tym nazwisku, moze szczycic sie pochodzeniem szlacheckim.

Na Ukrainie wystepuja nazwiska o zapisie Podlysetskyi w ;
- Odessa Oblast - 44 osob w 2014 r.,
- Lviv Oblast - 39 ,
- Ivano-Frankivsk Oblast - 23.
Gdzie lezy miejscowosc Podlesie ? - nie wiem.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

ROMAN_B - 01-02-2023 - 00:38
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Rogórz.

Dawidoff napisał:

Jacku, dobry wieczór.

Rozważania o genezie nazwiska Rogórz.

Szkoda, że nie napisałeś gdzie i kiedy występowało miano Rogórz. Wspominasz tylko, że nazwa osobowa Rogórz była zapisywana pod postacią graficzną Rogosch. Nie mówisz też w jakich i w jakim języku był sporządzony dokument, w który zapisano nazwę osobową Rogórz pod postacią Rogosch.
Nazwisko Rogosch zakończone jest charakterystyczną dla języka niemieckiego grupą znaków, to jest połączeniem liter sch, które czyta się [ brzmi ] jak polskie sz. W takim razie miano zapisane pod postacią graficzną Rogosch czyta się [ brzmi ] jako Rogosz.
W języku polskim występuje miano Rogosz, Rogoż, Rogóż oraz Rogorz, Rogórz. Szczegółowy rozkład występowania wymienionych nazw osobowych możesz zobaczyć na mapach zamieszczonych pod linkami:
• Rogosz.
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... sko=Rogosz
• Rogoż.
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... Rogo%C5%BC
• Rogóż.
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... 3%B3%C5%BC
• Rogorz. Brak mapy występuje tylko jedna kobieta o nazwisku Rogorz.
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... sko=Rogorz
• Rogórz.
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... og%C3%B3rz
W wielu językach, w tym i w polskim, występują procesy fonetyczne nazywane udźwięcznieniem [ sonoryzacja ] albo ubezdźwięcznieniem [ desonoryzacja ].
Udźwięcznienie (sonoryzacja) – upodobnienie fonetyczne polegające na tym, że spółgłoska bezdźwięczna zyskuje dźwięczność. Do spółgłosek bezdźwięcznych zaliczamy spółgłoskę sz a do spółgłosek dźwięcznych wlicza się spółgłoskę ż.
Nazwisko Rogosz zakończone jest bezdźwięczną spółgłoską sz. Na skutek udźwięcznienia spółgłoski sz zyskała ona dźwięczność i przeszła w spółgłoskę dźwięczną ż [ sz > ż ]. Tym sposobem z nazwiska Rogosz powstała nazwa osobowa Rogoż [ Rogosz > Rogoż ].
Ubezdźwięcznienie [ desonoryzacja ] – upodobnienie fonetyczne polegające na tym, że spółgłoska dźwięczna traci dźwięczność. Do spółgłosek dźwięcznych wlicza się spółgłoskę ż a do spółgłosek bezdźwięcznych zaliczamy spółgłoskę sz.
Nazwisko Rogoż zakończone jest spółgłoską dźwięczną ż. Na skutek procesu ubezdźwięcznienie spółgłoski dźwięcznej ż zyskała ona bezdźwięczność i przeszła w spółgłoskę bezdźwięczną sz [ ż > sz ]. W ten sposób z miana Rogoż powstało nazwisko Rogosz [ Rogoż > Rogosz ].
Kiedyś nazwiska były zapisywane ze słuchu. Jak wypowiedziane tak zapisane albo jak usłyszane tak zapisane. Tym sposobem powstawały różne warianty zapisu tego samego nazwiska.

W mojej ocenie nazwy osobowe Rogorz oraz Rogórz są błędną formą zapisu nazwisk Rogoż i Rogóż. Z dużym prawdopodobieństwem osoba zapisująca nazwisko mogła nie znać ortografii.

Zofia Kowalik-Kaleta, Leonarda Dacewicz, Beata Raszewska-Żurek: Słownik najstarszych nazwisk polskich – pochodzenie językowe nazwisk omówionych w Historii nazwisk polskich, Tom 1; Instytut Slawistyki Polskiej Akademia Nauk, Fundacja Slawistyczna, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy; Warszawa 207.
Na stronie 133 przedmiotowego słownika widnieje nazwisko Rogosz, Rogoż, którego etymologia przedstawiona jest w następujący sposób: „ROGOSZ, ROGOŻ < rogoża ‘gatunek rośliny’, ‘mała poduszka do siedzenia’ Sstp, rog, róg, rogoż ‘sitowie, ziele’ L (SSNO Rogosz//Rogoż) - 1382, odap., s. 189, 337.”.
Wyjaśnienia wymaga słowo rog, róg w kontekście miana Rog. We wspomnianym słowniku na stronie 133 tak są one wyjaśniane: „ROG < rog, róg ‘u zwierząt charakterystyczna narośl na kości czołowej’, ‘narożnik’ Sstp 1423, odap., s. 176.”.

Andrzej Bańkowski: Etymologiczny słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2000.
Autor wyjaśniając etymologię słowa rogoża stwierdził, że pochodzi ono do prasłowiańskiego wyrazu *rogozъ ‘trzcina’ oraz z dużym prawdopodobieństwem od prasłowiańskiego wyrazu *rogъ ‘róg’.

Dr hab. prof. Uniwersytetu Śląskiego Katarzyna Wyrwas w roku 2005 odpowiadając na pytanie: „Proszę o wyjaśnienie znaczenia słowa rogóż. Czy słowo rogóż pochodzi od słowa rogoża (w dopełniaczu lm ?)”, skierowane do Poradni Językowej Instytutu Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego, odpowiedziała:
„Interesujące Panią słowo jest rodzaju żeńskiego i ma formę rogoża i znaczenie ‘mata pleciona z sitowia, łyka lub innych łodyg roślinnych’. Rogoża jest też terminem botanicznym, oznacza pałkę, roślinę z rodziny rogożowatych, charakteryzującą się grubymi, płożącymi się kłączami i drobnymi kwiatami zebranymi w gęste kolby; owocem jest orzeszek; rośnie w pobliżu zbiorników wodnych i na bagnach na całej kuli ziemskiej, tworząc często gęste zarośla (zob. Słownik języka polskiego PWN pod red. M. Szymczaka). Forma rogóż jest dopełniaczem liczby mnogiej wyrazu rogoża.”.
Profesor Katarzyna Wyrwas pisała, że wyraz rogóż jest dopełniaczem liczby mnogiej wyrazu rogoża. Faktycznie słowo rogoża odmienia się przez przypadki.
Przypadek – liczba pojedyncza.
• Mianownik: rogoża;
• Dopełniacz: rogoży;
• Celownik: rogoży;
• Biernik: rogożę;
• Narzędnik: rogożą;
• Miejscownik: rogoży;
• Wołacz: rogożo.
Przypadek – liczba mnoga.
• Mianownik: rogoże;
• Dopełniacz: rogoży / rogóż; Rogoży to forma naturalna dopełniacza liczby mnogiej – taka sama jak dopełniacza liczby pojedynczej. Rogóż to forma charakterystyczna dopełniacza liczby mnogiej inna niż forma dopełniacza liczby pojedynczej;
• Celownik: rogożom;
• Biernik: rogoże;
• Narzędnik: rogożami;
• Miejscownik: rogożach;
• Wołacz: rogoże.
W takim razie wyraz rogóż [ rogórz ] jest charakterystyczną formą dopełniacza liczny mnogiej mianownika liczby mnogiej rogoże [ mianownik liczby pojedynczej – rogoża ].
Istnieje nazwa osobowa Rogóż [ Rogórz ]. W takim razie jest to miano, które powstało jako forma pochodna dopełniacza liczby mnogiej od nazwy osobowej Rogoże, a więc od nazwiska rodzinnego. Tak więc byli Rogoże [ rodzina ], ich syn nazywany był np. Roman Rogóż [ Rogórz ]. Zatem, jest to formalnie nazwisko dopełniaczowe, funkcyjnie od nazwy osobowej rodziców tworzone na wzór mian patronimicznych [ odojcowskich ].

Aleksander Brückner: Słownik etymologiczny języka polskiego; Krakowska Spółka Wydawnicza; Kraków 1927.
Auror na stronie 461 umieścił hasło „rogozie”. W nocie opisującej etymologię tego wyrazu napisał: „rogozie, rogozina; rogoza 1500 r. i rogoża, rogóżka (mylnie robóżka!), ‘mata, deka pleciona z słomy, osoki, sitowia’; dla kanciastości od rogu przezwane; prasłowiańskie, już w cerk. (i bułg.) używane dla wyrobów z rogozia (‘powrozów’ i ‘mat’); por. imię Rahoza (metropolita kijowski 1590 r.); przyrostek -oz, jak w łobuzie, rus. łomoz.”.

Marek Cetwiński: Rycerstwo Śląskie do końca XIII w. Biogramy i rodowody; Prace wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, TRAVAUX DE LA SOCIÉTÉ DES SCIENCES ET DES LETTRES DE WROCŁAW SERIA A NR 229; Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk; Wrocław, 1982.
Opracowanie Marka Cetwińskiego między innymi zawiera spis [ biogramy ] rycerstwa:
• A. Rycerstwo śląskie w XII wieku,
• B. Rycerstwo opolskie w XIII wieku,
• C. Rycerstwo dolnośląskie w XIII wieku.
Autor w dziale C. Rycerstwo dolnośląskie w XIII wieku, na stronie 161 pod pozycją 628. wymienił osobę o imieniu i nazwisku Piotr Rogoża [ Rogoz ] i jej krótki biogram: „628. Piotr Rogoża („Rogoz"), św. na dok. Henryka IV we Wr. 11 XI 1274 r. (R. 1480).”.
Z tego zapisu wynika, że w dokumencie wystawionym we Wrocławiu z dniu 11.11.1274 roku przez Henryka IV świadkiem jego wystawienia był rycerz o nazwisku Piotr Rogoża [ Rogoz ].
[ wspomniany Henryk IV to Henryk IV Prawy lub z łaciny Probus [ niem. Heinrich IV. von Breslau lub Heinrich der Gerechte, cz. Jindřich IV. Probus) (ur. 1257 lub 1258, zm. 23 czerwca 1290) – książę wrocławski w latach 1270–1290, książę krakowski w latach 1288–1290, książę ścinawski w latach 1289–1290 ]

Profesor Kazimierz Rymut mówił: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Natomiast, profesor Aleksander Brückner wielokrotnie pisał, że „my dziś nie rozumiemy znaczenia różnych słów używanych dawniej”.

Jacku, może moje rozważania o etymologii nazwiska Rogórz pomogą Ci w dalszych badaniach nad pochodzeniem i znaczeniem przedmiotowego miana i osób je noszących.

Pozdrawiam – Roman.

avineca - 01-02-2023 - 18:07
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Rogórz.

Witam,

Proszę o pomoc w ustaleniu pochodzenia poniższych nazwisk:

- Rdesiński
- Tylnikowski
- Morta

Pozdrawiam,
Julita

Wladyslaw_Moskal - 01-02-2023 - 22:01
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Rdesinski oraz Morta.

avineca napisał:

Witam,

Proszę o pomoc w ustaleniu pochodzenia poniższych nazwisk:

- Rdesiński
- Tylnikowski
- Morta

Pozdrawiam,
Julita

Witaj Julito.

Nazwisko Rdesiński pochodzi od slow "rdes, rdest";
https://pl.wikipedia.org/wiki/Rdest_ptasi
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... wisko=rdes
Skoro ta roslina byla wykorzystywana w celach leczniczych lub do wytwarzania niebieskiego barwnika , to kogos, kto stosowal ta rosline do leczenia lub produkcji barwnika typu indygo, nazywano tak samo.

Nazwisko Tylnikowski nie istnieje w Polsce wedlug PESEL.
Moze jest blad w zapisie ?

Nazwisko Morta pochodzi od starozytnego slowa "mort" ktore w j.polskim znaczy dzis - "śmierć, umarły, martwy".
Ale oprocz nazwiska Morta mamy w Polsce nazwiska Mortas, Mortek i Mortka, ktore jako zdrobnienia chyba dotyczyly dzieci.
W dyskusji zachodnich genealogow podobne prawidlowosci w powiazanich wskazywaly na kogos ... kto zniósł, przekreslił prawo śmiertelności, stał sie uzdrowiencem [..the one who lifted the right of "mortaille"].
Mapa;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... wisko=Mort
wskazuje rozmieszczenie w Polsce nazwan/nazwisk .. uzdrowiencow.

Zespol prof. K. Rymuta twierdzi, ze nazwisko Morta jest w grupie nazwisk pochodzących od imienia żeńskiego Marta, także od Marcin. Imię Marta, znane w Polsce od XIII wieku, jest pochodzenia aramejskiego, od marta ‘pani’.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

avineca - 02-02-2023 - 22:58
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Rdesinski oraz Morta.

Wladyslaw_Moskal napisał:

avineca napisał:

Witam,

Proszę o pomoc w ustaleniu pochodzenia poniższych nazwisk:

- Rdesiński
- Tylnikowski
- Morta

Pozdrawiam,
Julita

Dziękuję bardzo za odpowiedź, bardzo interesujące!

Nazwisko Tylnikowski (Tylnikoski) pojawia się między 1750-1840 r. w moim drzewie, najdalszy przodek pochodzi z Mogilna (woj. Kujawsko-Pomorskie). Podejrzewam że może to być nazwisko Rosyjskie, na przykład Tylnikov/Tilnikov, lecz tego nie jestem pewna.

Czy mogłabym prosić również o pochodzenie nazwiska Orianowski?

Pozdrawiam,
Julita

DKUCHARSKA - 02-02-2023 - 23:17
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Rdesinski oraz Morta.

Witam. Proszę o etymologię nazwiska Jarominek.
Serdecznie dziękuję i pozdrawiam.

Ewa_Szczodruch - 03-02-2023 - 03:06
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Rdesinski oraz Morta.

Witam

Jarominek 1628 - od imienia Hieronim, w staropolszczyźnie też Jeronim. Imię pochodzenia greckiego Hierónymos, od hierós ‘święty’ + ónyma ‘imię’, znane w Polsce od XII wieku.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Wladyslaw_Moskal - 03-02-2023 - 04:28
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Orianowski .

avineca napisał:

Wladyslaw_Moskal napisał:

avineca napisał:

Witam,

Proszę o pomoc w ustaleniu pochodzenia poniższych nazwisk:

- Rdesiński
- Tylnikowski
- Morta

Pozdrawiam,
Julita

Witaj Julito,

zgadzam sie z Twoja sugestia , ze nazwisko Tylnikowski ma rosyjskie korzenie poniewaz w 2014 r , w Rosji odnotowano 1 pana o nazwisku Tylnikov i 2 panie o nazwisku Tylnikova.

Nazwisko Orianowski nie wystepuje obecnie w Polsce;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... orianowski
ale moglo kiedys powstac w Polsce od nazwisk Orian, Oriani, Oriano;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... isko=Orian
ktore najliczniej wystepowalo w Rumunii - 184 osob, Iranie - 106 i Izraelu - 95, w 2014 r.

Nazwiska Orian, Oriani, Oriano i Orianowski moga dotyczyc osob ktore handlowaly lub uzywaly żółto-pomarańczowy środek barwiący zwany "oriana", do barwienia wełny, jedwabiu, bawełny, a także do barwienia żywności.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Wladyslaw_Moskal - 03-02-2023 - 20:50
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Jary, Jaro, Jaromin, Jarominek.

DKUCHARSKA napisał:

Witam. Proszę o etymologię nazwiska Jarominek.
Serdecznie dziękuję i pozdrawiam.

Witam.

Pani Ewa podala za prof. K. Rymutem; Jarominek 1628 - od imienia Hieronim, w staropolszczyźnie też Jeronim. Imię pochodzenia greckiego Hierónymos, od hierós ‘święty’ + ónyma ‘imię’, znane w Polsce od XII wieku.
Ale przy nazwisku Jaro, prof. K. Rymut stwierdza, ze "nazwisko Jaro pochodzi od imion złożonych typu Jarogniew, też od 'jary ' = wiosenny, młody, silny".

Mnie zdecydowanie odpowiada powiazanie nazwan/nazwisk Jary, Jaro, Jaromin, Jarominek ze starozytnym slowem "jary".
Wedlug strony genealogicznej Forebears =Przodkowie nazwanie/nazwisko Jary w 2014 r nosilo w ; England 495 osob, Poland 476 , France 441, Czechia 342, Germany 67 , Romania 42,...India 14;
https://forebears.io/surnames/jary
Nazwisko Jaro juz nie wystepuje w Polsce, poniewaz przeszlo w bardziej rozwiniete nazwiska ;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... wisko=jaro

Nazwaniem/nazwiskiem powstalym od Jary, Jaro jest Jaromin . Jest to dwuczlonowe nazwanie /nazwisko "Jaro + min", co mozna przetlumaczyc dzisiaj jako "jaro + means(= to j.angielski)", a wspolczesnie mowiac ; Jaromin =jak widzisz jest młody, silny .. albo Jaromin = a to znaczy na wiosne urodzony, bo "means /min", to dzisiaj "oznacza, znaczy".
Nazwanie/nazwisko Jaromin powstalo na obecnych ziemiach Polski i w 2014 r nosilo je w; Poland 2 233 osob, Germany 61 , England 16 , Sweden 15 , Scotland 11 , Norway 7, France 3 , Austria 2 , Ireland 2 ;
https://forebears.io/surnames/jaromin
Nazwisko Jarominek , jako nazwisko syna, ojcem byl Jaromin;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... ko=Jaromin

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

avineca - 03-02-2023 - 21:20
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Orianowski .

Wladyslaw_Moskal napisał:

avineca napisał:

Wladyslaw_Moskal napisał:

avineca napisał:

Witam,

Proszę o pomoc w ustaleniu pochodzenia poniższych nazwisk:

- Rdesiński
- Tylnikowski
- Morta

Pozdrawiam,
Julita

Dziękuję za informacje!

Czy nazwisko Orianowski może również pochodzić od zawodu organisty, zapisane z pomyłką jako Oryanowski zamiast Organowski? Przodkowie tym się zajmowali.

Mój przodek (Tylnikowski) ożenił się z osobą o nazwisku Dalewski - czy to również może być nazwisko pochodzenia Rosyjskiego?

Pozdrawiam,
Julita

Porębski_Mirosław - 06-02-2023 - 15:23
Temat postu: Nazwisko Paremski (Porębski)

Dzień dobry,

proszę o etymologię nazwiska:

Paremski

występujące także jako:

Parębski, Parembski, Poremski, Porębski, Porembski

W Archiwum Radziwiłłów - Inwentarz majętności Gródka z folwarkami Mieleszki i Nowa Wola z 1677 r. występuje jako:

Poremskiy

Pozdrawiam serdecznie
Mirek

Wladyslaw_Moskal - 06-02-2023 - 21:36
Temat postu: Re: Nazwisko Paremski (Porębski)

Porębski_Mirosław napisał:

Witaj Miroslawie,

Twoje nazwisko Porębski jest jednoznacznie polskim, licznym nazwiskiem;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... mp;join=on
zwiazanym ze staropolskim slowem - poręba = miejsce, gdzie wyrąbano las, Sstp;
https://nazwiska.ijp.pan.pl/
zatem, ktos noszacy nazwisko Poręba lub Porębski mial siedzibe na porębie lub obok poręby.

Pytasz o etymologie bardzo rzadkiego w Polsce nazwiska Paremski;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... mp;join=on
ktore wystepuje w pow. białostockim, gdzie tez wystepuje liczniejsze nazwisko Porębski.
Zatem zapis nazwiska Paremski mogl powstac w zaborze rosyjskim z nazwiska Porębski.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Porębski_Mirosław - 07-02-2023 - 01:16
Temat postu: Nazwisko Czyhajuk

Witam,

bardzo bym prosił o etymologię tego nazwiska:

Czyhajuk

lub być może podobnie brzmiącego

Pozdrawiam serdecznie
Mirosław

Ewa_Szczodruch - 07-02-2023 - 02:59
Temat postu: Nazwisko Czyhajuk

Witam

Czyhajuk - od czyhać, dawniej czuhać ‘czatować, nastawać’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Porębski_Mirosław - 07-02-2023 - 13:38
Temat postu: Re: Nazwisko Paremski (Porębski)

[quote="Wladyslaw_Moskal"]

Porębski_Mirosław napisał:

Pytasz o etymologie bardzo rzadkiego w Polsce nazwiska Paremski;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... mp;join=on
ktore wystepuje w pow. białostockim, gdzie tez wystepuje liczniejsze nazwisko Porębski.
Zatem zapis nazwiska Paremski mogl powstac w zaborze rosyjskim z nazwiska Porębski.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Mam jednak wątpliwości co do rusyfikacji nazwiska Porębski. Czy może jest tak, że nazwisko Porębski i Paremski, to dwa różne nazwiska, mające różne pochodzenie? Porębski (z największą koncentracją w Małopolsce) - typowo polskie, od "poręby" powiedzmy. Paremski - ruskie - od imienia Paramon?
Z chronologii zapisów w metrykach moich przodków wynika, że nazwisko Paremski (jako ruskie) było polonizowane: Paremski -> Parębski (Poremski) -> Porębski. Z przekazów wiem, że Paremscy przywędrowali na dzisiejszą Białostocczyznę (ówczas zachodnią Grodzieńszczyznę, do dóbr Chodkiewiczów, w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego) z okolic Wołkowyska, więc raczej - jakby to dziś byśmy nazwali - nie byli Polakami.
Czy zatem, po pierwsze: Porębski, po drugie: Porębski (spolonizowany Paremski) to nie są dwa odrębne byty etniczne?

Pozdrawiam serdecznie
Mirosław

ROMAN_B - 07-02-2023 - 15:51
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Czyhajuk.

Porębski_Mirosław napisał:

Witam,

bardzo bym prosił o etymologię tego nazwiska:

Czyhajuk

lub być może podobnie brzmiącego

Pozdrawiam serdecznie
Mirosław

Mirosławie, dzień dobry.

Rozważania o genezie nazwiska Czyhajuk.

Szkoda, że nie napisałeś gdzie i kiedy występowało miano Czyhajuk. Nie mówisz też w jakich i w jakim języku był sporządzony dokument, w którym zapisano nazwę osobową Czyhajuk. Nie wspomniałeś też czy przedmiotowe miano miało oboczne formy zapisu. W takim razie zaproponuję Ci moje subiektywne spojrzenie na pochodzenie nazwiska Czyhajuk.

Z dużym prawdopodobieństwem nazwa osobowa Czyhajuk jest derywatem, nazwą sufiksalną. Derywat w językoznawstwie to formacja słowotwórcza, wyraz pochodny, motywowany lub fundowany – podzielna jednostka słowotwórcza, pochodna formalnie i semantycznie od jakiegoś leksemu [ podstawy słowotwórczej ]. W takim razie nazwa osobowa Czyhajuk jest mianem pochodzącym od jakiegoś wyrazu, w mojej ocenie od słowa „czychać” i została utworzona za pomocą sufiksu -juk. Można to zapisać w następujący sposób: Czyha + juk = Czyhajuk.

Przyrostek -iuk / -juk [ po ukraińsku -юк ] jest rozszerzeniem formatu -uk [ po ukraińsku -ук ]. W nauce nie ma jednoznacznego stwierdzenia o jego pochodzeniu. Wielu badaczy uważa, że może on mieć pochodzenie turecko – tatarskie, albo bałtosłowiańskie. Do XV wieku przyrostek -uk nie był znany i używany w językach słowiańskich. Pojawił się on na ziemiach ruskich gdzieś w 2 połowie XVI wieku w wyniku zjawisk etnoonomastycznych na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego. W antroponimii polskiej [ dział onomastyki zajmujący się badaniem nazw osobowych ( imion, przezwisk, nazwisk itd.), czyli antroponimii ] sufiks -uk uznawany jest jako genetycznie ruski. Panuje ogólne przekonanie, iż początkowo służył on na terenach wschodniosłowiańskich do tworzenia zdrobniałych [ spieszczonych ] imion, na przykład Sawuk < Sawa, Kostiuk < Konstanty. Nieco później za jego pomocą tworzono nazwiska odojcowskie [ od imienia ojca; patronimiczne ], na przykład: Patejuk < Patej [ od cerkiewnego imienia Ipatij ]; Anchimiuk < Anchim [ cerniewne imię Anfim ], Jawdosiuk, Jewdosiuk < Jawdocha [ cerkiewne imię żeńskie Eudokia ]. Powstawały też odapelatywne nazwy osobowe z wymienionym przyrostkiem, na przykład: Bondaruk < bednarz [ бондар – bednarz ]. Pamiętać też trzeba, że rzadko ale występowały zdrobnienia form imiennych w kościele rzymskokatolickim z przyrostkiem -uk, na przykład: Jasiun < Jaś od Jan; Wojtuk < Wojciech; Szymuk < Szymon. W gwarach pogranicza polsko – ruskiego format -uk służył i nadal służy do tworzenia nazw istot niedorosłych, na przykład: psiuk < mały pies; gęsiuk < mała gęś. Nazwiska z sufiksem -uk/ -iuk / -juk są charakterystyczne dla Wołynia, Galicji, Polesia, a także Podlasia gdzie do dziś żyją potomkowie Rusinów. W zasadzie format -uk / -iuk / -juk funkcjonował na pograniczu polsko – wschodniosłowiańskim. Nazwy osobowe z tymi przyrostkami są charakterystyczne dla nazewnictwa ukraińskiego i białoruskiego ale też występowały w nazwiskach polskich, na przykład Kowaluk od nazwiska Kowal, albo zawodu kowal; Szklaruk od szklarz. W XVII i XVIII wieku sufiks -uk / -iuk / -juk staje się typowy dla tworzenia nazw osobowych [ nazwiska, przezwiska, przydomki ] na ziemiach pogranicza polsko – wschodniosłowiańskiego. W tym czasie zaczyna przejmować on pozycję wzorcowego wykładnika morfologicznego i jest dodawany do istniejących już mian. Ma to związek z tak zwanym zjawiskiem „ulepszania” nazwisk odapelatywnych, które powstały od nazw zawodu lub/i przezwisk. Nazwiska tego typu zapisywane były w dawnych dokumentach w urzędowym języku polskim z zachowaniem ukraińskiej fonetyki. Dopiero z biegiem czasu gdy językiem wszelkiej administracji i Cerkwi został język rosyjski [ na skutek represji caratu po powstaniach ] wiele nazwisk zostało zrusyfikowanych – zapisanych zgodnie z rosyjską pisownią. W czasach II Rzeczypospolitej, w czasie urzędowej repolonizacji nazwisk po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, nazwiska były najczęściej zapisywane w wersji zgodnej z fonetyką rosyjską, niekiedy dodatkowo je polonizowano. Stąd też mamy dziś kilka wariantów jednego nazwiska. Dlatego dla etymologii nazwiska jest ważne jak konkretne nazwisko było zapisywane [ postać graficzna, językowa ] w konkretnym miejscu i czasie, to jest w okresie gdy obowiązywała łacina w metrykach, w języku polskim do mniej więcej roku 1869, w języku rosyjskim po jego wprowadzeniu w Królestwie Polskim jako urzędowego języka i w języku polskim po repolonizacji nazwisk, które na ziemiach wchodzących w skład byłego zaboru rosyjskiego zostało przeprowadzone najpóźniej, gdzieś po 1926 roku.

Podstawa słowotwórcza Czyha- w nazwisku Czyhajuk w mojej ocenie może pochodzić od wyrazu czyhać.
Profesor Aleksander Brückner w Słowniku etymologicznym języka polskiego z roku 1927 [Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927 ] umieścił hasło „czyhać”, które tak wyjaśnił: „czyhać, czuhać, od ptaszników, czes. czih, cziháni, cziżba, czíhati (i wiele urobień, a jest i czouha, czouhati, w tem samem znaczeniu), od czyhania, ‘łowienia ptaków’ (wystawianiem sparu; stąd czíhati i czouhati i o ‘sterczeniu’).”.
Zatem, nazwisko Czyhajuk z jakimś prawdopodobieństwem może być mianem odapelatywnym i pochodzić od przezwiska Czyhajuk / Czyhaiuk a ono od apelatywu czyhać w znaczeniu jakim opisał profesor Aleksander Brückner.

Profesor Kazimierz Rymut mówił: „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”. Natomiast, profesor Aleksander Brückner wielokrotnie pisał, że „my dziś nie rozumiemy znaczenia różnych słów używanych dawniej”.
Mirosławie, może moje rozważania o etymologii nazwiska Czyhajuk pomogą Ci w dalszych badaniach nad pochodzeniem i znaczeniem przedmiotowego miana i osób je noszących.

Pozdrawiam – Roman.

GZZuk - 07-02-2023 - 22:05
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Czyhajuk.

A jakie było wyznanie Paremskiego/ Porębskiego? Katolik rzymski czy grecki? Jak miał na imię? Akurat w okolicach Wołkowyska w miastach i miasteczkach w XVIII wieku i później mieszkali głównie Polacy i Żydzi.

Zofia

Wladyslaw_Moskal - 08-02-2023 - 02:00
Temat postu: Re: Nazwisko Paremski (Porębski)

[quote="Porębski_Mirosław"]

Wladyslaw_Moskal napisał:

Porębski_Mirosław napisał:

Witam,

pytajac pierwszy raz jako Porębski_Mirosław napisales; "proszę o etymologię nazwiska: Paremski, występujące także jako: Parębski, Parembski, Poremski, Porębski, Porembski".
Ja napisalem; "zapis nazwiska Paremski mogl powstac w zaborze rosyjskim z nazwiska Porębski".

Nazwisko w zapisie Paremski w 2014 r, wdlug strony genealogicznej Forebears =Przodkowie nosily 42 osoby w USA, 8 osob w Polsce i 1 osoba w Bialorusi.
Nazwisko w zapisie Paremsky nosilo w Rosji 54 osob, w Bialorusi -19 , w USA -17, w Indiach 1 osoba.
Nazwisko w zapisie Paremskyi nosily na Ukrainie 42 osoby.
W sumie w 2014 r. wiecej osob o korzeniach ukrainsko-bialorusko-polskich [70] wskazywalo, ze to nazwisko .. raczej nie jest rosyjskim [54].

Sugestia/pytanie , ze nazwisko; "Paremski - jest ruskie , od imienia Paramon? ", odbiega od zasad etymologicznych , nazwisko Paramon + ov = Paramonov !!, w 2014 r. nosilo 16 224 osob w Rosji, na Ukrainie 1493 osob, Bialorusi 272 osob .. .

Mirku, masz w swoich rekach dane metrykalne i Ty musisz podjac decyzje jak je interpretowac.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Porębski_Mirosław - 08-02-2023 - 13:42
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Czyhajuk.

ROMAN_B napisał:

Porębski_Mirosław napisał:

Witam,

bardzo bym prosił o etymologię tego nazwiska:

Czyhajuk

lub być może podobnie brzmiącego

Pozdrawiam serdecznie
Mirosław

Bardzo dziękuję za niezwykle interesującą analizę, mimo że nie podałem praktycznie żadnych innych danych (jestem tu początkującym "poszukiwaczem").
Nie mam żadnych zapisów dotyczących nazwiska/przezwiska Czyhajuk. Wielokrotnie przekazywał to dziadek i ojciec.
Ani Google, ani Yandex nie zna tego słowa.
Nasze "gniazdo", po migracji, ze znanym zapisem z 1677 r. (Paremskiy lub Poremskiy), może także wcześniej i później, znad rzeki Roś na Godzieńszczyźnie (wiadome z przekazów ustnych), to dzisieszy Gródek, Mieleszki, Straszewo, Pieńki na Podlasiu. Z ustnych przekazów wiadomo także, że za czasów napoleońskich/pruskich w Mieleszkach zmieniano nazwiska, np.:
Kot, Czuczuła, Barmut -> Lebiedziński
? -> Ciszewski
? -> Tadorczyk
Czyhajuk -> Paremski (Parębski, Porębski) ??

W okolicy do dzisiaj w pobliskiej wiosce Kruszyniany mieszkają Tatarzy (z XVI/XVII w. ?).
A może Czyhajuk pochodzi od Чига - kozaków dońskich, Tatarów?

Coraz więcej znaków zapytania mam w tym kotle etniczno-religijnym Podlasia, dawnej Grodzieńszczyzny.
Trudność polega także na tym, że mieszkańcy tych regionów uczestniczyli masowo w bieżeństwie w głąb Rosji (1915 r.). Część wróciła, część została, część zginęła. Papiery zaginęły lub są trudno dostępne.

Prosiłbym jeszcze o analizę/komentarz.

Pozdrawiam serdecznie
Mirosław

Porębski_Mirosław - 08-02-2023 - 20:36
Temat postu: Re: Nazwisko Paremski (Porębski)

[quote="Wladyslaw_Moskal"]

Porębski_Mirosław napisał:

Wladyslaw_Moskal napisał:

Porębski_Mirosław napisał:

Dziękuję bardzo za cenne analizy.
Mówiąc, że nazwisko jest ruskie, nie oznacza, że jest ono rosyjskie. Bo ruskie może oznaczać, że jest - obok rosyjskiego - białoruskie lub ukraińskie w dzisiejszym rozumieniu (patrz: pierogi ruskie przemianowane ostatnio na ukraińskie Smile

. Dawniej nie było ani Rosji, ani Białorusi i Ukrainy, ani także ...Polski (była Rzeczypospolita Obojga Narodów).

Nie pamiętam gdzie (ale chyba na jakimś polskim poważnym portalu), spotkałem się kiedyś z interpretacją, że Paremski może pochodzić od Paramona i stąd było moje pytanie.

Pozdrawiam serdecznie
Mirosław

Porębski_Mirosław - 09-02-2023 - 00:39
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Czyhajuk.

GZZuk napisał:

Paremski nie był katolikiem ani rzymskim, ani greckim - był prawosławny. W Gródku (ówczesnym miasteczku, dzisiaj wieś) i okolicznych wsiach mieszkali w zdecydowanej większości prawosławni (Polacy?) i oczywiście Żydzi w Gródku.
Pierwsza cerkiew prawosławna w Gródku powstała w 1498 r., pierwszy kościół katolicki w roku 1937 - a więc 439 lat później!

Pozdrawiam serdecznie
Mirosław

hołowa - 11-02-2023 - 17:46
Temat postu:

Dzień dobry,

Prosiłabym o etymologię nazwiska: Hołowa.

W wyszukiwarkach geneteka nazwisko występuje w formie Hołowa / Holowa lub Głowa (inne nazwisko Hołowa).

Moja rodzina pochodzi z powiatu przemyskiego. Według staropolskiej/ukraińskiej i białoruskiej mowy słowo Hołowa oznacza inaczej Głowa.
Również wyczytałam, że Hołowa - osada leśna w powiecie łuninieckim województwie poleskim (II Rzeczpospolita).

Dziękuję i pozdrawiam
Hołowa

janusz59 - 11-02-2023 - 19:36
Temat postu:

Hołowa to po polsku głowa. Ukraińska wymowa "hołowa" , białoruska "haława".

Pozdrawiam
Janusz

hołowa - 11-02-2023 - 20:24
Temat postu:

Dziękuję za odpowiedź,

Znalazłam w internecie nazwisko Hołowa (na nagrobku widniało nazwisko Haława). Może to mi pomoże w zbadaniu genealogii rodziny.

Pozdrawiam
Hołowa

Ewa_Szczodruch - 12-02-2023 - 06:21
Temat postu:

Witam

Hołowa - (pod wpływem ukraińskim) od głowa.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

ZofHal - 18-02-2023 - 19:02
Temat postu: Hałęza i Gerbich

Dzień dobry,

poszukuję informacji o pochodzeniu nazwisk z województwa łódzkiego:

HAŁĘZA

GERBICH

Bialas_Malgorzata - 18-02-2023 - 22:36
Temat postu: Hałęza i Gerbich

Nazwisko Hałęza występuje w łódzkiem sporadycznie
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... rdertable=
natomiast nazwisko Gerbich było początkowo chyba ewangelickie niemieckie
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... amp;exac=1

Ewa_Szczodruch - 19-02-2023 - 05:28
Temat postu: Hałęza i Gerbich

Witam L(

Gerbich - od niemieckiej nazwy osobowej Gerb, ta od imienia Gervasius.

Hałęza - nie znalazłam Sad

Źródło:Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

swigut - 24-02-2023 - 03:29
Temat postu: Re: nazwisko Rystwej, łemkowie

Rystwej_Klaudia napisał:

Przepraszam za odgrzewanie tematu ale przypadkiem natknąłem się na dziś na nazwisko Ristvej, które występowało i do dziś występuje w okolicach Bardejova na Słowacji i również w innych regionach Słowacji się trafia (Lewocza, Koszyce). Znając historię regiony i związki rodzin po obu stronach granicy jest to prawdopodobnie to samo nazwisko i możliwe, że rodzina.

Tomek

Ewa_Szczodruch - 24-02-2023 - 04:24
Temat postu: Re: nazwisko Rystwej, łemkowie

Witam

Wdług prof. Rymuta:

Rystwej - nazwisko pochodzi od podstaw rys , rysz , ryś, por. staropolskie rys ‘rysa’, ryś ‘gatunek dzikiego zwierzęcia’, imię Ryszard.

Robert_Sierzega - 25-02-2023 - 08:28
Temat postu: Re: nazwisko Rystwej, łemkowie

Witam
Mam prośbę o sprawdzenie etymologii następujących nazwisk
Markiel, Babiarz, Nykiel, Nawrot,Benedyk,Gwizdak
Z góry dziękuję i pozdrawiam Robert

Ewa_Szczodruch - 25-02-2023 - 14:28
Temat postu: Re: nazwisko Rystwej, łemkowie

Witam

Wg prof. Rymuta:

Markiel 1417 - od niemieckiej nazwy osobowej Markel, ta od podstawy Mark-, por. imiona germańskie na Mark-.

Babiarz 1671 - od baba ‘kobieta; babka’; od babiarz ‘kobieciarz, bałamut’.

Nykiel - od imienia Mikołaj. Imię pochodzenia greckiego, od Nikólaos, to od nike ‘zwycięstwo’ + laos ‘lud’, do łaciny przejęte jako Nicolaus. Znane w Polsce od XII wieku, adaptowane do języka polskiego jako Mikołaj (1369), Mikułaj (1399), Nikołaj (1203).

Nawrot 1584 - od nawracać ‘zawracać’, nawracać się ‘przyjąć inną religię’ (od nawrócić się, nawrot ‘człowiek nawrócony’).

Benedyk1376 - w grupie nazwisk pochodzących od imienia Benedykt, notowanego w Polsce od XII wieku, pochodzenia łacińskiego, od przymiotnika benedictus 'taki, któremu dobrze życzono'.

Gwizdak - od gwizdać.

Wladyslaw_Moskal - 26-02-2023 - 00:33
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Bene, Benedyk i podobnych.

Witam,
moze cztelnikow i posiadaczy nazwisk pochodzacych od bardzo starego nazwania/nazwiska Bene, zainteresuje moja hipoteza.

Strona genealogiczna Forebears=Przodkowie podpowiada, ze nazwanie/nazwisko Bene = dobry[ =w wielu jezykach europejskich] powstalo na terenach kiedys slowianskich, a obecnie wegiersko-rumunskich;
https://forebears.io/surnames/bene
W 2014 r. nazwisko Beno nosilo 4581 Wegrow, 1792 Rumunow , 684 Francuzow, 632 mieszkancow Indii, 583 Slowakow, 531 Wlochow, 158 Serbow, 147 Rosjan, 146 Czechow, .. oraz 6 Polakow, poniewaz na ziemiach polskich juz wieki temu powstaly nazwiska Benec, Beneda, Benedik , itp;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... wisko=bene

Nazwisko w zapisie Benedyk najliczniej w 2014 r. wystepuje na Ukrainie [636 osob], Polsce [501], Anglii [ 40], Rosji [35].
O wiele starsze w zapisie Benedik nosilo w 2014 r. 697 Slowencow, 307 Austriakow, 166 Slowakow, 101 mieszkancow Indii, 98 Czechow, 78 Rosjan, 69 Niemcow, 69 Polakow i nieco mniej w innych krajach Europy.

Nazwisko Benedyk jest w Polsce o wiele liczniejszym nazwiskiem niz Benedykt ;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... ko=Benedyk

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

ROMAN_B - 26-02-2023 - 00:49
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Markiel.

Robercie, dobry wieczór.

Przyczynek do rozważań o genezie nazwiska Markiel.

W elektronicznym wydaniu Gazety Współczesnej z dnia 9 lutego 2016 roku ukazał się artykuł pt. „Nazwisko Markiewicz pochodzi od boga wojny, a Bury od burzy”, którego autorami jest Dorota Naumczyk i prof. zw. dr hab. Michał Kondratiuk.
W artykule tym prof. Michał Kondratiuk między innymi omawia etymologię nazwiska Markiewicz, o którym powiedział:
„(…). Markiewicz. (…). Nazwisko utworzone zostało od imienia Marek, które pochodzi od imienia rzymskiego boga wojny Marsa (łac. Mars, Martis) - wyjaśnia prof. Michał Kondratiuk. - Jego imieniem nazwano właśnie pierwszy wiosenny miesiąc roku ( Mensis Martius). Imię Marek (łac. Marcus) znaczyło pierwotnie „należący do Marsa, związany z Marsem“. Znane było w starożytnym Rzymie od najdawniejszych czasów. W źródłach polskich jest ono poświadczone od XIII w. w postaci Marek (1228 r.) i Marko (1223 r.), a także w formach zdrobniałych jak Markiel, Markusz, Markosz. W przeszłości w Polsce imię nie należało do często nadawanych, rzadkie jest zwłaszcza w XIX w. Dziś jednak należy do grupy imion często nadawanych. Nazwisko Markiewicz uformowane zostało za pomocą patronimicznego sufiksu -ewicz w znaczeniu „syn, potomek“ osoby o imieniu Marek, Marko. Nazwisko Markiewicz jest w Polsce popularne, ma ponad 21 tysięcy nosicieli, powszechne jest także na Białorusi i znane na Ukrainie. (…).”.

Z cytowanego tekstu wynika, że zdrobniałą formą imienia Marek jest imię Markiel. W takim razie z dużą dozą prawdopodobieństwa graniczącego z pewnością można przyjąć, że nazwa osobowa Markiel jest mianem prostym równym imieniu Markiel, które jest zdrobniałą formą imienia Marek.

Na koniec mojej wypowiedzi dodam, że prof. Kazimierz Rymut mówił „By w sposób prawidłowy podać genezę konkretnego nazwiska, trzeba by śledzić historię danej rodziny. Tak samo brzmiące dzisiejsze nazwiska dwu rodzin mogą mieć bowiem dwie różne genezy”.

Może przytoczone przeze mnie informacje pomogą Ci w dalszym badaniach nad historią i genezą nazwiska Markiel?

Pozdrawiam – Roman.

sankasparek - 01-03-2023 - 13:37
Temat postu: Nazwisko Ocisk

Poszukuję etymologii nazwiska Ocisk.
Moi krewni noszący to nazwisko mieszkali na Zaolziu.

Będę wdzięczna za pomoc:-)

Sandra K.

Wladyslaw_Moskal - 02-03-2023 - 18:43
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Ocisk i Pocisk.

Witam.

Nazwisko Ocisk wg anglojezycznej strony genealogicznej Forebears=Przodkowie jest bardzo rzadkim nazwiskiem czeskim !!, w 2014 r w zapisie Ocisk nosilo 7 mezczyzn i w zapisie Ociskova 9 kobiet.
Ale istnieje tez bardzo rzadkie slowacko-czesko-polskie nazwisko Pocisk ;- 29 Slowakow, 5 Czechow i 5 Polakow , takze Pociskova - 21 Slowaczek.
Te bardzo rzadkie nazwiska chyba maja wspolne pochodzenie.
Czesko-slowackie slowo "ocisk" to po polsku znaczy "muł", cos co moglo pozostac po ściskaniu czegos mokrego.
Prof. K. Rymut twierdzi, ze nazwisko Pocisk pochodzi od staropolskiego "pociskać "= ściskać.

Zatem nazwania/nazwiska Ocisk i Pocisk dotycza osob , ktore kiedys znaly i wykorzystywaly sposob na otrzymywanie utwardzonego produktu latwiejszego do przechowywania i transportu.
Idac krok dalej, mnie fonetycznie przypomina slowo "oscypek", goralski przysmak powstaly wg wspomnianej technologii, dodatkowo wedzony.
Sandra, jestem ciekawy, czy zaakceptujesz moja hipoteze.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

sankasparek - 02-03-2023 - 19:15
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Ocisk i Pocisk.

Władysławie!

Twoja teoria jest szalenie ciekawa. Dotychczas jedyna informacja, na którą natrafiłam, to artykuł o kaszubskiej szlachcie, jednak wydaje mi się mało prawdopodobne, aby moja rodzina miała kaszubskie pochodzenie;) a tym bardziej szlacheckie:D

http://szlachta.org.pl/opracowania/herb ... skiej.html

Ponadto rozmawiałam z pracownikiem Archiwum Ziemskiego w Opawie, który udzielił mi informacji, że nazwisko Ocisk jest charakterystyczne dla miejscowości Łąki (obecnie stanowi część Karwiny).

Być może ktoś wie więcej na ten temat…?

Pozdrowienia!
Sandra K

sankasparek - 02-03-2023 - 19:52
Temat postu: Nazwisko Kolonder

Czy ktoś zna pochodzenie nazwiska Kolonder? Dokładnie w tej pisowni.

Dziękuje za pomoc.

Sandra K.

Wladyslaw_Moskal - 03-03-2023 - 00:53
Temat postu: Pochodzenie czeskiego nazwiska Kolonder

The last name Kolonder is most commonly occurring in Czechia, where it is borne by 6 people. In Czechia it is most common in: Moravian-Silesian Region, where 100 percent are found. Besides Czechia it exists in one country, in Ukraine [ from Forebears ].

Chyba pochodzenie powiazane z etymologia nazwisk Ocisk i Pocisk.

Pozdrawiam - Wladyslaw

Tadeusz_Wysocki - 03-03-2023 - 09:57
Temat postu: Pochodzenie czeskiego nazwiska Kolonder

Witaj Sandro,
Witaj Władysławie drogi Przyjacielu, ile to lat minęło kiedy to minęliśmy się na lotnisku Chopina i już się w życiu więcej nie zobaczyliśmy, pozdrawiam Cię serdecznie.

A więc do rzeczy. Zadanie jest ciekawe i trudne, ponieważ rzeczywiście nazwisko bardzo rzadkie. Jeśli mogę pomóc:
Sandro, wiele postów na tym i innych genealogicznych forach mówi, że na przestrzeni wieków nazwiska "żyją" - to znaczy, że zmieniają się z bardzo wielu powodów - językowych, zmian fonetycznych, tradycji lokalnych, pomyłek przy wpisywaniu do ksiąg metrykalnych, itp.
W polskiej etymologii, według mnie, najbliżej do nazwiska KOLONDER to Kolender, Kolander - a te dwa pochodzą od staropolskiego języka i słowa 'kolender', 'kolendra' - a tę roślinę i przyprawę pewnie znasz.
Ale sięgnijmy na tej stronie do bezcennego Geneszukacza i nazwiska KOLONDER:
Bezcenne, jest np 10 urodzeń z nazwiskiem KOLONDER - od 1793 urodzenie Catharina Kasser matka Anna Kolonder, i tak dalej. A większość to parafia Zabrzeg, a więc dawna i obecna kraina Śląska Cieszyńskiego - kraina historyczna w Polsce i w Czechach (granica północna - takie urokliwe Goczałkowice-Zdrój z Zalewem Goczałkowickim), Z historycznych zapisów tej ziemi:
"W połowie XVIII wieku Zabrzeg został oddzielony od pobliskich Goczałkowic prusko-austriacką granicą, samemu zostając wraz ze Śląskiem Cieszyńskim po stronie państwa Habsburgów" -
i to może pomóc w tłumaczeniu pochodzenia nazwiska KOLONDER - chyba z językiem polskim i niemieckim - Sandro, ja bym na twoim miejscu poczytał coś o historii tego Zabrzegu, Cieszyna i tej ziemi. Być może twoi przodkowie to byli osiedleńcy, fachowcy, rzemieślnicy sprowadzeni na tę ziemię przez rodzinę Habsburgów z Holandii? (etymologia: nazwisko Kolender). Analiza pokazanych w Genetece metryk pozwoli ustalić ich profesje i pochodzenie. Ale to już dywagacje i twoja dalsza przygoda w genealogią.

Mam nadzieję, że te kilka zdań pomoże w poszukiwaniach. Sandro - powodzenia!

Tadeusz
iGaleria GA.PA www.narodowa.pl

Piotr1991 - 16-03-2023 - 21:27
Temat postu: Sarapata

Witam
Szukam wszystkiego o nazwisku SARAPATA
Osobiście pochodzę z Wysokiej koło Wadowic.

Ewa_Szczodruch - 17-03-2023 - 05:24
Temat postu: Sarapata

Witam

Sarapata 1788 - od szarapata, sarapata ‘klopot’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Piotr1991 - 17-03-2023 - 05:34
Temat postu: Sarapata

Witam @Ewa_Szczodruch
Z jakiego to języka pochodzi?
Jest do ustalenia jak powstało?

Moderacja
Zgodnie z regulaminem i przyjętym zwyczajem prosimy o podpisywanie swoich postów przynajmniej imieniem.
Jeżeli każdorazowe podpisywanie postów jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis. https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopi ... rt-0.phtml

Wojtek, moderator

Wladyslaw_Moskal - 17-03-2023 - 22:21
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Sarap i Sarapata

Witaj Piotrze,

"Slownik" prof. K. Rymuta powstal ponad 20 lat temu, Profesor juz zmarl, dlatego trudno ustalic dlaczego przyjeto wersje pochodzenia nazwiska Sarapata podana przez Pania Ewe.
Wedlug prof. K. Rymuta, Pan Zbigniew Bronk na swojej mapie, wskazuje, ze od nazwiska Sarap powstalo w Polsce kilka nazwisk, w tym najliczniejsze Sarapata;
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... isko=Sarap
Jest takze mlodsze i mniej liczne nazwisko Szarapata.
W Europie w wielu krajach wystepuje rzadkie nazwisko Sarap. W j.tureckim slowo "sarap" znaczy "wino", zas slowo w zapisie "шарап"(=szarap) w ukrainskim tez znaczy "wino", a w bialoruskim "lampka wina".
Ale ... slowo "шарапа", znaczy w bialoruskim "miska", zatem chyba kiedys Slowianie pili wino z czarek = glininych miseczek, a w duzych specjalnych misach [ po grecku w amforach] nastawiali roznego rodzaju wina [chyba] owocowe.
Zatem mozna przyjac, ze wszystkie nazwiska powstale kiedys od slowa/nazwania "sarap", dotyczyly kogos, kto produkowal misy/naczynia lub nastawial/robil w tego rodzaju misach wino. Zaskakuje mnie liczebnosc nazwisk Sarapata/Szarapata i podobnych , wskazujaca na wiodaca role Prapolakow z tym zawodem wsrod Slowian.
Jest to moja hipoteza prawie wspolczesna, ktora nie wyjasnia starszych powiazan nazwisk europejskich z identycznymi nawiskami z Indii.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Piotr1991 - 17-03-2023 - 22:39
Temat postu:

Dziękuję Bardzo.
W innym miejscu wyczytałem, że moje nazwisko może pochodzić z Kresów.

Może jest sens zacząć tłumaczyć wszystko pochodne to co napisałeś ?
1. ktoś szpetnego wyglądu
2. ktoś garbaty
3. Kłopot
4. bieda
5. (ktoś) nie odpowiedzialny
6. chudzina
7. oberwaniec
8. hałas
9. frasunek
10. (ktoś) lekkomyślny
11. (ktoś) byle jaki
12. leser
13. nicpoń
14. nic po nim
15 nie ma z niego żadnego pożytku
16. człowiek nic nie wart

Miałem na myśli wziąść znaleźć osobę która biegle rozmawia po ukraińsku i po polsku aby mi przetłumaczyła to i tutaj doszukiwać się jakiegoś "sara" czy coś w tym kierunku albo chociaż w wymowie brzmiącego. Ale teraz widzę, że to chyba zły kierunek ?

Piotrek

Wladyslaw_Moskal - 18-03-2023 - 04:48
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Sarap i Sarapata.

Piotrze,

w calym swiecie istnieja systemy ewidencji ludnosci zblizone do polskiego systemu PESEL. Anglojezyczna strona genealogiczna Forebears=Przodkowie podaje wg tych systemow, ze w 2014 r nazwisko Sarapata nosilo w Polsce 664 osob, we Francji 4 i w Niemczech 2.
Nazwisko w ukrainskim zapisie;
- Sharapata nosilo 74 osob,
- Sharopata - 11 osob,
- Sharopato - 6 osob,
- Sharopatyi - 22 osob.
W Bialorusi nazwisko Sharopataya nosily 4 osoby.
W Rosji nazwisko Sharopataya nosilo 19 , a Sharopata 18 osob.
W Indiach nazwisko Sarapate nosilo 165 , a Sarapati 65 osob.

Skoro w Polsce odnotowano az 664 osob o nazwisku Sarapata , z duzym prawdopodobienstwem, mozna przyjac, ze nazwisko Sarapata powstalo na ziemiach polskich . Z Polski nosiciele nazwiska wedrowali na zachod i wschod i to na wschodzie przekrecano zapis tego rzadkiego , polskiego nazwania/nazwiska.
Nie zgadzam sie z zapisem ktory gdzies wyczytales, ze nazwisko Sarapata pochodzi z Kresow.

Pozdrawiam - Wladyslaw

Piotr1991 - 18-03-2023 - 08:08
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Sarap i Sarapata.

Dziękuję Panie Władysławowie.

Czyli początek nazwiska to 1788?

Piotr

Wladyslaw_Moskal - 18-03-2023 - 13:17
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Sarap i Sarapata.

Piotr1991 napisał:

Dziękuję Panie Władysławowie.

Czyli początek nazwiska to 1788?

Piotr

Odnotowanie w dokumencie to nie poczatek.
Bartlomiej mial ojca/rodzicow, dziadka ...
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... p;to_date=

Pozdrawiam - Wladyslaw

Piotr1991 - 18-03-2023 - 14:21
Temat postu:

Czyli 1624 to nie jest koniec ?

Piotrek

nika676767 - 20-03-2023 - 18:42
Temat postu: Nazwisko Wietrzniak

Witam, w mojej rodzinie występuje nazwisko Wietrzniak. Jest to dość rzadkie nazwisko i w internecie nie potrafiłam znaleźć żadnych informacji na ten temat. Jestem bardzo ciekawa jakie jest pochodzenie tego nazwiska. Byłabym bardzo wdzięczna za pomoc Smile

Ewa_Szczodruch - 21-03-2023 - 04:51
Temat postu: Nazwisko Wietrzniak

Witam

Wietrzniak - od wiatr ‘poziomy ruch powietrza’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

sankasparek - 22-03-2023 - 21:56
Temat postu: Pochodzenie czeskiego nazwiska Kolonder

Tadeuszu! Bardzo dziękuje za odpowiedź, pięknie to opisałeś.
Pochodzę z Cieszyna, przy czym moja przodkini nosząca to nazwisko urodziła się w Stonawie w 1847 roku (obecnie Czeska Republika), wobec czego również pochodziła ze Śląska Cieszyńskiego. Będę kontynuować poszukiwania zgodnie z Twoimi wskazówkami.

Pozdrowienia
Sandra

Tadeusz_Wysocki - 23-03-2023 - 06:34
Temat postu: Pochodzenie czeskiego nazwiska Kolonder

Sandro droga,
I ja dziękuję.

Każde nazwisko niesie ze sobą wartość etniczną i kulturową (o tym książkę napisała prof. Zofia Kaleta), i wieki przodków - oni tak dzielnie walczyli, żeby do dziś przetrwało. Ale nie zawsze w tym samym brzmieniu, ile to przygód po drodze przeżywało - a to prowadzący księgi parafialne wpis rankiem, czy w poobiednim czasie pomylił, a to tym samym rankiem w parafii zgłaszający ojciec z przyjaciółmi w wielkiej radości i euforii nazwisko fonetycznie przekręcił (pamiętam z forum, że nawet imię dziecka podał inne, a po powrocie do domu ukochana matka dziecka go za to prawie nie zabiła i kazała lecieć do parafii po korektę - a tu nic nie do zmiany - jak w księgi wpisane, to święte!, no to musiało być potem w domu wesoło), a to nazwisko musiało przeżyć w tłumaczeniach z łaciny, czy z języka rosyjskiego, potem rozliczne przygody, przez wszystkie zabory, potem cały XX wiek z 45 latami komuny po WW2, potem odzyskanie niepodległości, wreszcie dożyło naszych czasów, uff... Smile

Sandro, przepraszam za te kilka zdań, ale to tak dla rozbarwienia dnia, pozdrawiam forum,
Tadeusz
igaleria NARODOWA GA.PA www.narodowa.pl

Cienkiewicz - 23-03-2023 - 17:06
Temat postu: Pochodzenie czeskiego nazwiska Kolonder

Dobry wieczór

Jakie może być pochodzenie i etymologia nazwiska Cienkiewicz? Nazwisko w XVIII wieku nie jest często spotykane, sądząc po zindeksowanych dokumentach. W 1711 istnieje np. w województwie lubelskim w parafii Janowiec, później w innych miejscowościach. Czy można ustalić z jakiego terenu mogli pochodzić przodkowie o tym nazwisku?

Pozdrawiam – Aleksander

janusz59 - 23-03-2023 - 18:31
Temat postu: Pochodzenie czeskiego nazwiska Kolonder

Kębłowo. Tam było Cienkiewiczów dostatek. To wiem z poznan-project.psnc.pl

Pozdrawiam
Janusz

Ewa_Szczodruch - 23-03-2023 - 18:55
Temat postu: Pochodzenie czeskiego nazwiska Kolonder

Witam

Cienkiewicz - od cienki.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Tadeusz_Wysocki - 25-03-2023 - 11:11
Temat postu: Pochodzenie czeskiego nazwiska Kolonder

Aleksandrze,

Droga Przyjaciółka Ewa odpowiedziała jak zwykle pięknie i cieplutko, ja tylko dodam - jestem wyznawcą teorii, że każde, ale to każde nazwisko niesie ze sobą informacje "genetyczne". Pochodzimy od przodka w określony sposób nazwanego i rodzinne nazwisko niesie przez wieki jej/jego cechy.

OK, weźmy na warsztat badań nazwisko CIENKIEWICZ. Tak, Ewa ma rację, Profesor Rymut wskazał pochodzenie od słowa CIENKI. Notowane w Polsce od 1505 roku. Teraz uruchommy grę pamięci i wyobraźni. Uprzedzam, to będą moje dywagacje:

Twoje nazwisko mówi, że twoi przodkowie i teraz w rodzinie jesteście "delikatni, wysmukli", dlaczego? -sięgamy do dzieła "Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich Pochodzenie Językowe (XII - XV wiek) Profesor Zofia Kowalik-Kaleta, Leonadra Dacewicz, Beata Raszewska-Żurek, tom I, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszaw, 2007 rok, a tam na stronie 27 odnajdujemy przybliżone nazwania - nazwiska CIENIAWA, CIENIEWA, CIENIEC - a te pochodziły od słowa "cienki". No dobrze, wybierzmy cienki - CIENIAWA - od "cienki - delikatny, niegruby, wysmukły", jest odnośnik do strony 162 w tomie II, a tam jest podane, może to kiedyś się przyda w twoich badaniach historii rodziny, że zapis pochodzi od źródła: "...honesti Petri Czenyewa de Ponte Regali alias Stradomia 1436...".

Przepraszam za te długie opisania, ale przecież ta ogromna praca zespołu ośrodka slawistyki nie może pójść na marne.

Teraz moja część końcowa:

Nazwisko CIENKIEWICZ z jego końcówką wskazuje, że pochodzi z terenów wschodniej Polski, suffix -ewicz znaczył syna Cien... - no właśnie, jakiego nazwania - nazwiska? Ja nie wiem. Rzecz wymaga twojego głębszego badania. Na początek spróbuj z naszą Geneteką i Lubgensem i różnymi rodzajami podanych nazwisk. Cierpliwie badaj podane nazwiska i metryki. Jeśli określisz miejsce pochodzenia, to będzie łatwiej i metryki i inne źródła np sądowe będą kopalnią wiedzy.

W każdym razie, w tej naszej genealogii, mamy też grę wyobraźni i przyjęcie, że każde, ale to każde nazwisko niesie ze sobą przodków cechy w naszych genach. Ja wiem, że to cześć genealogii "lekka" i przez wielu nieakceptowalna, ale może komuś do gry z wyobraźnią o historii rodziny się przyda.

Powodzenia Aleksandrze,

Tadeusz
igaleria Narodowa GA.PA www.narodowa.pl

tomkrzywanski - 27-03-2023 - 12:04
Temat postu: Nazwisko Pichet, Pijet

Witam,
w Czestochowie wystepuje nazwisko Pijet lub Pichet ( transkrypcja ?). Czy to nazwisko ma polskie pochodzenie czy raczej hiszpanskie badz francuskie? Jakie jest jego znaczenie?

geneawdziek - 27-03-2023 - 18:03
Temat postu: Nazwisko Pichet, Pijet

Dzień dobry,

Pichet to rzadko spotykane francuskie nazwisko (1190 urodzeń w okresie 1890-1990 we Francji). Po polsku to dzbanek.

tomkrzywanski - 27-03-2023 - 18:12
Temat postu: Nazwisko Pichet, Pijet

dziekuje bardzo

Elzbieta_Koester - 27-03-2023 - 21:44
Temat postu: Nazwisko Opuchlik

Hallo,

czy ktoś będzie wiedział coś na temat nazwisko OPUCHLIK?

Przede wszystkim czy ma jakieś znaczenie?

pozdrawiam
Elżbieta

Ewa_Szczodruch - 28-03-2023 - 05:24
Temat postu: Nazwisko Opuchlik

Witam

Opuchlik - pochodzi od opuch ‘opuchnięcie’, opuchnąć.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Łukaszek_Mlonek - 28-03-2023 - 06:39
Temat postu: Nazwisko Sygnarowski

Ja znałam kiedyś osoby o nazwisku Sygnarowicz, może źrodlodłosłow ten sam, ale nie będę gdybać.

Ewa_Szczodruch - 28-03-2023 - 09:03
Temat postu: Nazwisko Sygnarowski

Witam

Sygnarowski - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy signar-, por. sygnarek ‘mały dzwonek, sygnaturka’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Cienkiewicz - 28-03-2023 - 16:55
Temat postu: Pochodzenie czeskiego nazwiska Kolonder

Dzień dobry!

Dziękuję Panu Tadeuszowi, Panu Januszowi i Pani Ewie za odpowiedź!

Ustaliłem łańcuch przodków, od urodzonych w XX wieku do tych, którzy żyli w połowie XVIII wieku. Na podstawie informacji zawartych w inwentarzach okazuje się, że najprawdopodobniej trzej bracia: Marko, Fesko, Fedor przybyli w Starostvo Haienskie między 1738 a 1765 rokiem, prawdopodobnie bliżej 1740 roku. Mieszkali w 1765 roku w trzech podwórkach wsi Slizyn, Haienskiego Starostvo, Mińsk Povet, Województwo Mińskie. Przypuszczalnie byli to rzemieślnicy - bednarze. Około 1737 r. wódz Haienskim został Michał Wołodkowicz, syn mińskiego stolnika. Następnie skład mieszkańców starostwa zaczął się diametralnie zmieniać. Biskup chełmski w tym czasie był synem innego mińskiego stolnika, Felicjan Wołodkowicz. Dotychczas zindeksowane wpisy ukazują najwcześniejsze wpisy w województwie lubelskim. Nieco później nazwisko znajduje się na Wołyniu, terytorium współczesnej Ukrainy. Sporadycznie spotykany w innych wschodnich województwach Polski. Na terenach współczesnej Białorusi pod koniec XVIII wieku były one zlokalizowane głównie w trzech miejscach, w pobliżu miasteczka Hayno, Wołożyn i Smolany. Znam spisy parafian cerkwi greckokatolickiej w Januszkowicach i w Hayno z 1765 r. Nie ma tam Cienkiewiczów, co oznacza, że w tym czasie byli rzymskokatolicy. Nie widziałem jeszcze ksiąg metrykalnych kościoła w Hayne. Zachowały się do XVIII wieku, ale do tej pory nie mam jak się do nich dostać. Być może tam, w metrykach ślubów braci, znajdzie się informacja, ale szanse na to są niewielkie.

Jest bardzo mało informacji o rodzinie, który mieszkała pobliżu Hayny. Przypuszczalnie przodek nosił imię Paweł. Jeden z trzech braci dożyje okupacji rosyjskiej w 1793 r., a podczas spisu powszechnego w 1795 r. będzie nosił imię ojca - Paweł. Rozmawiałem z potomkami różnych braci, którzy przybyli do Starostwa Haienskiego w XVIII wieku. Wszyscy twierdzą, że nasi przodkowie byli polacy, jedna rodzina pamiętała, że byli rzemieślnicy, którzy robili przybory kuchenne i wszelkiego rodzaju pojemniki.

Teraz dowiedziałem się, że w latach 1937/38 komuniści rozstrzelali, jako polskich agenci, co najmniej 30 krewnych o różnym stopniu pokrewieństwa, noszących nazwiska Cynkiewicz, Lipski, Kunicki, Masłowski i innych. Granica z Polską przechodziła wówczas kilka kilometrów od miejsc, w których mieszkali moi przodkowie. Ojciec, który urodził się zaraz po zakończeniu II wojny światowej, powiedział, że dzieci nie miały zwyczaju mówić o pochodzeniu rodziny, wiedział tylko, że jesteśmy Polakami, ale powiedział mi o tym kilka miesięcy temu. przed jego śmiercią, kiedy przyjechałem na Białoruś, aby go odwiedzić w 2019 roku.
Po jego śmierci zainstalowałem już sporo. Jak również według Cynkiewicz, ona także według przodków noszących nazwiska Lipsky, Kunitsky, Maslovsky. W celu dalszych badań próbuję ustalić, skąd mogli pochodzić w połowie XVIII wieku do Haienskiego Starostvo? Z której części Rzeczypospolitej nazwisko może wskazać prawdopodobny kierunek poszukiwań? To tereny współczesnej Polski, Ukrainy czy Białorusi, macie jakieś przypuszczenia?

Nazwisko zostało przekształcone, po tym jak zakazano prowadzenia dokumentacji w języku polskim w 1836 r. pisano po rosyjsku tak Ценкевич (Cienkiewicz ) do około 1860 r. Następnie Цинкевич (Cinkiewicz)/ Pod koniec XIX wieku niektórzy przedstawiciele rodzaju pisali jako Цынкевич (Cynkiewicz). Prowadził także księgi metrykalnew cerkwi greckokatolickiej, ale w kościółe, z tego co wiem, pisano tak, jak w inwentarzu – Cienkiewicz.

Pozdrawiam
Aleksander

Gocha_D - 29-03-2023 - 10:51
Temat postu:

Witam!

Poszukuję etymologii nazwiska Drytko. Prawdopodobnie pochodzi z Małopolski.
Z góry dziękuję za pomoc.

Pozdrawiam
Gocha_D

Ewa_Szczodruch - 29-03-2023 - 16:05
Temat postu:

Witam

Drytko - nue znalazłam Sad

swigut - 29-03-2023 - 16:58
Temat postu:

Drytko - także Dretko w starych księgach, wydaje się pochodzić od dret/dryt - raczej nie polski i nie słowiański wyraz (chyba że drzyć/drzeć/dřít - drzeć/ciężko pracować). Spekulatywnie, może pochodzić od "trzeci" (jidisz) "prosty/prawy" (języki romańskie) "brud" (języki germańskie), "swiatlo" (język albański - Drit jest imieniem).
Tomek

sable - 29-03-2023 - 17:29
Temat postu:

Drytko, to typowe nazwisko ukraińskie z końcówką - ko, jak np.:
Bojko,
Kliczko,
Andrejko,
Dniprenko.......itd

Niestety nie wiem, jaka jest etymologia tego nazwiska. Najlepiej spytać na ukraińskim portalu genealogicznym, gdyż może wywodzić się od starego słownictwa ukraińskiego, obecnie już zapomnianego.
Powodzenia,
Amelia L.

Gocha_D - 29-03-2023 - 18:16
Temat postu:

Dziękuje za wszystkie podpowiedzi i sugestie. Błażej i Franciszka Drytko to rodzice mojego prapradziadka. Urodził się około 1830 roku (na podstawie aktu zgonu), gdzie - nie wiem.

Podrawiam
Gocha_D

Tadeusz_Wysocki - 30-03-2023 - 09:14
Temat postu:

Witaj Małgorzato,

Jest takie narzędzie detektywistyczne do genealogicznych poszukiwań z nazwiskiem, najlepsze w kraju, to... Geneszukacz. Uprzedzam, będzie długie wyjaśnienie, ponieważ każdemu należy się jak największa pomoc w jego badaniach. Jeśli wiodę na manowce, to usilnie proszę o przebaczenie Smile

A więc zaczynajmy. Chwała temu, kto Geneszukacza zaprogramował tak, aby było można wyszukiwać dokładnie, ale też bez zaznaczania tej funkcji. I mamy pierwsze dwie grupy wyników:

Dokładne z nazwiskiem Drytko: 81 Urodzeń, 80 Zgonów i 63 Małżeństw - i uwaga - wszystkie, ale to wszystkie w parafii Szczurowa! (Małopolskie). Szukamy Błażeja Drytko (bardzo rzadkie) i... jest Błażej, urodzony 31.01.1821, z zapisów w Genetece:
1821 5 Błażej Drytko Thomas Regina Giemza Szczurowa Rylowa

Ich gniazdo rodzinne w parafii Szczurowa to Rylowa. Jeśli to prawidłowo odnaleziony przodek Błażej (oczywiście tego nie jestem pewien!), to można w tej Genetece wyszukać innych członków jego rodziny (np rodzeństwo, rodzinę mamy Reginy Giemza, itd.). A pppbabkę Franciszkę i jej rodzinę również.

Ale, twoje główne pytanie było o pochodzenie nazwiska Drytko. Dobrze, to wykorzystajmy w Geneszukaczu drugą opcję poszukiwań, tj bez zaznaczania nazwiska dokładnie i po uzyskaniu wyników kliknijmy na Małopolskę - i wtedy mamy też parafię Szczurowa i np z urodzeniami - najstarsze nazwisko nie Drytko ale... Dretko - notowane aż z 1708 roku:
1708 Sebastian Dretko Jakub Anna Szczurowa

Ciekawe, że urodzony pierwszy jako Drytko był Paweł Drytko ur. 1760 r. Ale było też nazwisko Dratko:
1790 Szymon Dratko Jan Ewa

Jak to było u Starszych Panów - "Wniosek?" Nazwiska Drytko, Dretko, Dratko itp wywodzą się z jednego etymologicznego korzenia, może pochodzić, tak jak podpowiada Amelia z terenów wschodnich (tak, -suffix -ko, a może tak jak podpowiada Tomek z innych języków), ale jeszcze głębiej może z... języka niemieckiego. Otóż Profesor Rymut i jego zespół podaje w ich dziele "Nazwiska Polaków Słownik Etymologiczno-Historyczny" tom I str. 147: nazwanie/nazwisko Drat - od niemieckiej nazwy osobowej Draht - ta od ap. Draht - oznaczająca 'drut, dratwa'.

To wszystko poświadcza jak nazwiska przez wieki żyją, zmieniają się, nawet w jednej rodzinie potrafiły przekształcać się w rozbieżne, inaczej brzmiące, zależne od geografii miejsca zamieszkania, itd.

Małgorzato, powodzenia w twoich genealogicznych poszukiwaniach,

Tadeusz
igaleria GA.PA www.narodowa.pl

Gocha_D - 30-03-2023 - 09:57
Temat postu:

Dziękuję Tadeuszu.

Po odczytaniu nazwiska Drytko pierwszą czynnością było skorzystanie z geneszukacza - stąd moja sugestia, że może pochodzić z Małopolski (niestety, skany są niedostępne). Sprawdziłam też oboczności Dryłko i Drylko i poprawność ich odczytu ze skanu - 1 ślub w Krakowie i 1 w Sanoku. To bardzo rzadkie nazwisko. Szczurową lokowano w 1338, był tam też kościł - może zachowały się starsze metryki, może uda się do nich dotrzeć. Była to wieś kościelna. Niemieckie pochodzenie nazwiska jest chyba najbardziej prawdopodobne.
Jeszcze raz dziękuję.

Pozdrawiam
Gocha_D

Tadeusz_Wysocki - 31-03-2023 - 08:57
Temat postu:

Małgorzato,

Twoja ostatnia wiadomość przyniosła rzecz cenną, chyba mamy pochodzenie, źródło, zaczyn rodowego nazwiska - zapewne to Dryl, a od niego Drył - a potem to piękne i rzadkie nazwisko zaczęło wędrować po tej ziemi - a więc też na wschód, kierunek Sanok i dalej, gdzie, zgodnie z obyczajem zaczęto zapisywać w księgach Dryl, Drył jako Drylko, Dryłko, etc, a potem nazwisko to wróciło do Małopolski i zaczęto je zapisywać też jako Drytko, Dretko, Dratko, i tak dalej - a o tym dalej podpowie Geneteka z parafią Szczurowa - ot, przykład wędrówki nazwisk.

A teraz wróćmy do bazy Dryl, Drył z księgami zespołu Profesora Rymuta, dzięki którym te dywagacje - otóż jest w księgach dokładnie nazwisko Dryl jako baza - tom I Słownika Nazwisk, strona 153 podaje:
Dryl - od 'dryl' - 'narzędzie do robienia dziur, lub od niemieckiej nazwy osobowej Drill - nazwiska pochodne to np Dryla, Drylak, Drylas, Drylczuk, Drył, Drylewicz 1222, Drytko, Dryłko, Drela, Drelak, i jeszcze kilkanaście innych nazwisk.

I cóż można z tego jednego zapisu podywagować, ja sobie pozwolę na 2 przypuszczenia:
1. Wiek nazwiska/nazwania - jeśli Rymut podaje pochodną Drylewicz i rok 1222 (a przy bazie Dryl roku nie ma), to można przypuszczać, że nazwanie/nazwisko Dryl jest bardzo stare i sięga XI - XIII wieku.
2. Czy można coś powiedzieć z tego nazwiska o protoplaście rodu? Nazwisko być może pochodzi z Germanii (alegoria Niemiec) i imienia Drill, ale jeśli ze staropolskiego języka i słowa dryl - to protoplasta był fachowcem od drylowania - przecież nie wisien, ale zapewne studni - i stąd jego wędrówki po kraju i docieranie na wschód, skąd przychodziły na te studnie zamówienia - i uwaga - kopanie studni to nie było prostą sprawą - to wymagało bardzo dużej fachowości.

No i to by było na tyle, jak mawiał Profesor Stanisławski - wydrylowaliśmy - wycisnęliśmy z tych zapisów co się dało, jak cytrynę Smile

Pozdrawiam
Tadeusz
galeria Narodowa GA.PA www.narodowa.pl - do przesyłania swoich pamiątek wszystkich zapraszam.

Gocha_D - 31-03-2023 - 11:05
Temat postu:

Bardzo dziękuję, to cenne wyjaśnienia!

Pozdrawiam
Gocha_D

Wacek_Kram - 12-04-2023 - 17:26
Temat postu: pochodzenie nazwiska Janusz

Witam!
Interesuje mnie niemiecko brzmiące nazwisko JANUSCH, które pewniezostało spolszczone jako nazwisko JANUSZ. Być może moi przodkowie, którzy byli prawdopodobnie kolonistami, a ok. XVI wieku osiedlili się na terenie ówczesnej północnej części Galicji (obecne tereny m.in. powiatu kolbuszowskiego), mogli tu przywędrować z Austro-Węgier. Za wszelkie te historyczne wiadomości będę bardzo wdzięczny.
Pozdrawiam!
Wacek_Kram

Lakiluk - 12-04-2023 - 17:33
Temat postu:

https://www.ancestry.com/name-origin?surname=janusch

Ewa_Szczodruch - 12-04-2023 - 18:55
Temat postu:

Witam

Etymologiia wg prof. Rymuta"

Janusch - od imienia Jan. Imię pochodzenia hebrajskiego, od Jehöhanan ‘Jahwe jest łaskawy’. W językach słowiańskich adaptowane jako Iwan, Jan. Forma Iwan we wczesnym średniowieczu znana w całej Polsce, później na Kresach Wschodnich. Postać Jan notowana od początku XIII wieku.

Tomasz_Lenczewski - 12-04-2023 - 20:29
Temat postu:

Miałem przyjemność znać tego człowieka, którego nazwisko kojarzy mi się z tematyką: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Janusz

PiotrKcz - 12-04-2023 - 21:06
Temat postu:

Janusz to również imię jednego z arcybiskupów gnieźnieńskich z XIII wieku. Według wikipedii (powołującej się na Księge naszych imion oraz Słownik Imion - wyd. odpowiednio Z.M. Ossolińskich i PWN) występowało już prawopodobnie w XII wieku.

Swoją drogą jest też podobne imię: Janisz - pochodzące od Janisław, które z kolei jest neologizmem powstałym przez dodanie końcówki -sław do imienia Jan (i również istnieje arcybiskup gnieźnieński o takim imieniu, ale urzędował circa 100 lat później).

Zarówno Janusz jak i Janisz pojawiają się w nazwach miejscowości (np. Januszewice, Janiszewice i inne).
Można się zastanawiać czy formy Janusz i Janisz występowały zamiennie, czy były w owych czasach (powiedzmy XII-XIVw) osobnymi już imionami.

Piotr

choirek - 12-04-2023 - 21:34
Temat postu:

Czy raczej Janusch to nie jest zniemczona forma nazwiska Janusz?

swigut - 13-04-2023 - 03:40
Temat postu:

Nazwisko pochodzi od imienia Janusz, które jest formą imienia Jan zapożyczoną z Węgier - János. Nazwisko popularne na południu kraju, czasem też w formie Janus i wydaje się, że te formy bywały zamienne we wcześniejszych dokumentach. Janisz i Janas to odmienne nazwiska, nie zauważyłem, żeby były mieszane czy mylone w dokumentach.

Tomek

Tapczannik - 17-04-2023 - 16:14
Temat postu: Nazwisko Jarosìński

Dzień dobry, chciałbym zapytać o pochodzenie nazwiska Jarosiński, jego etymologie, jak i historie. Jeśli ktoś posiada jakieś informacje to bardzo proszę. Nazwisko to nosi ok. 3000 mieszkańców, jest rozlane po całej Polsce, moi przodkowie mieszkali w powiecie Brzeskim i wielu potomków o tym nazwisku nadal tu żyje i o tą grupę najbardziej jestem ciekawy.
Czy jest to możliwe, że Jarosińscy z całej Polski pochodzą od jednego przodka, czy nie? Czy jest to nazwisko szlachecki? Historia i etymologia.
Przepraszam, że tak dużo pytań, ale jestem okropnie ciekawy o historie rodu, na których ziemiach mogę dziś mieszkać😉
Pozdrawiam i miłego dnia życzę.

Ewa_Szczodruch - 17-04-2023 - 18:51
Temat postu: Nazwisko Jarosìński

Witam

Jarosiński - od nazwy miejscowej Jaroszyn (konińskie, gmina Lądek; lubelskie, gmina Puławy), Jaroszyńce (KrW).

Źródło:Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Lakiluk - 17-04-2023 - 19:55
Temat postu: Nazwisko Jarosìński

Tylko dopowiem, że Jarosiński to wariant nazwiska Jaroszyński, stąd miejscowość Jaroszyn.

https://www.ancestry.com/name-origin?surname=jarosinski

janusz59 - 17-04-2023 - 20:09
Temat postu: Nazwisko Jarosìński

Obydwie wsie Jaroszyn istniały już w średniowieczu . Stąd wniosek , że to nazwisko Jaroszyński/Jarosiński pochodzi od nazwy miejscowości a nie odwrotnie.

Pozdrawiam
Janusz

Lakiluk - 17-04-2023 - 20:11
Temat postu:

Nie zrozumiałeś. "Stąd [wymieniona wcześniej przez Ewę] miejscowość Jaroszyn".

Slawinski_Jerzy - 21-04-2023 - 17:46
Temat postu:

Dzień dobry

Chciałbym zapytać o pochodzenie nazwiska Manista.

serdecznie pozdrawiam
Jerzy

Ewa_Szczodruch - 21-04-2023 - 18:49
Temat postu:

Witam

Manista - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy Man-, por. imiona złożone typu Manomir, imiona na Ma-, typu Maria, Emanuel, wschodniosłowiańskie Maniło, niemieckie nazwy osobowe z członem man-, typu Herman, od niemieckiej nazwy osobowej Mann ‘człowiek, mężczyzna’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

rachellitwinowicz - 21-04-2023 - 22:53
Temat postu:

Cześć

Chciałbym poznać etymologię tych imion:

Litwinowicza
Ekiert

może podobny dźwięk

Gratulacje
Rachel Liw

janusz59 - 21-04-2023 - 23:50
Temat postu:

Ekiert to spolszczona wersja niemieckiego nazwiska Eckert . Pochodzi od słowa Ecke=narożnik, węgieł, kąt.
Litwinowicz od nazwy kraju Litwa. Ale , uwaga ! Nazwa Litwa dotyczyła też dzisiejszej Białorusi .

Pozdrawiam
Janusz

Lakiluk - 22-04-2023 - 00:23
Temat postu:

To ja już wolę inne znaczenie nazwiska Eckert.

https://www.ancestry.com/name-origin?surname=Eckert

rachellitwinowicz - 22-04-2023 - 02:14
Temat postu:

Lakiluk napisał:

To ja już wolę inne znaczenie nazwiska Eckert.

https://www.ancestry.com/name-origin?surname=Eckert

Bardzo dziękuję za uwagę,
szukam przodków
Julian Ekiert rolnik z Goździka 45 lat i Tomasz Wyszyński rolnik z Mińska.
LITWINOWICZ Stanisław, kawaler , żołnierz Wolińskiego Pułku, zamieszkały w Warszawie, mający 33 lata, urodzony w Guberni Grodzieńskiej, syn zmarłych Michała i Emilii z Gorbaczewskich małżonków Litwinowicz.
EKIERT Marianna panna, mająca 17 lat, urodzona w Mińsku i mieszkająca przy ojcu w Goździku, córka Juliana i zmarłej Marianny z Ostrowskich małżonków Ekiert.

przepraszam błąd ortograficzny z portugalskiego na polski
Dzięki
Rachel Litwinowicz

renmaister - 22-04-2023 - 08:00
Temat postu:

Cześć, chciał zapytać o pochodzenie dwóch nazwisk, Tkacz oraz Dziadosz

Ewa_Szczodruch - 22-04-2023 - 09:01
Temat postu:

Witam

Za Rymutem:

Litwinowicz 1374 - od nazwy Litwa, Litwin.

Ekiert - od niemieckiego imienia Eckhart, to od germańskiego, starowysoko-niemieckiego Eckhart, Agihard.

Tkacz 1443 - od tkacz ‘rzemieślnik zajmujący się wyrobem tkanin’.

Dziadosz XII w. - od dziad ‘dziadek’ oraz od imion złożonych typu Dziadumił, Miłodziad.

doomkaa - 07-05-2023 - 15:43
Temat postu:

Witam,
nazwisko od strony mojego ojca to Stęplowski. Widziałam też różne jego zapisy jak Stęplewski, Stemplowski czy Stemplewski, Czy ktoś coś może wiedzieć o pochodzeniu tego nazwiska? obszar występowania nazwiska w mojej rodzinie to powiat kielecki.

Pozdrawiam
Dominika Marek

Czupryna01 - 07-05-2023 - 16:31
Temat postu: Nazwisko Madany

Częste na zchodzie i południu Mazowsza
Raczej nie import z francuskiego?
Pozdrowienia, Romuald

Ewa_Szczodruch - 08-05-2023 - 05:42
Temat postu: Nazwisko Madany

Witam

Madany - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy mad-, por. mada ‘bloto’, madać ‘majdać, bawić się’, imię Magdalena, Amadeusz; od niemieckiej nazwy osobowej Maden.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Jakiw - 08-05-2023 - 20:56
Temat postu:

Witam,
chciałbym zapytać o cztery nazwiska -

Szegda (Szehda) - podkarpacie, prawdopodobnie ukraińskie nazwisko

Daź - występujące tylko i wyłącznie na podkarpaciu we wsi Giedlarowa, być może poniemieckie, ponieważ była tutaj kolonizacja niemiecka

Capłap - też możliwe pochodzenie ukraińskie, podkarpacie

Beńko - również podkarpacie i równie możliwe pochodzenie ukraińskie

Pozdrawiam
Jakub

Ewa_Szczodruch - 09-05-2023 - 05:11
Temat postu:

Witam

Wg Rymuta:

Stęplowski - od nazwy miejscowej Stemplew (konińskie, gmina Świnice Warckie).

Szegda - może od węgierskiej nazwy osobowej Szegedi, ta od nazwy miejscowej Szeged.

Daż - nie znalazłam.

Capłap - nie znalazłam; może od czapla.

Beńko - od imion Benedykt, Beniamin, w średniowieczu Bieniedykt, Bienijamin.

mateusz77488 - 11-05-2023 - 01:15
Temat postu:

Dzień dobry,

chciałbym skromnie zapytać o etymologię/pochodzenie/informacje co do następujących nazwisk:
- Sieńczuk
- Delicat / Delikat
- Pukowiec

Z góry bardzo dziękuję za pomoc i poświęcony czas.

Pozdrawiam serdecznie,
M.S.

Ewa_Szczodruch - 11-05-2023 - 07:48
Temat postu:

Witam

Za Rymutem:

Delikat - od delikat ‘pieszczoch’.

Pukowiec - od pukać ‘stukać’, też od gwarowego pukać się ‘pękać’.

Sieńczuk - nazwiska na Sien- w przeszłości związane były głównie z Kresami Wschodnimi o pochodzą od Siemion, ale też od sień, siano.

mateusz77488 - 12-05-2023 - 14:27
Temat postu:

Ewa_Szczodruch napisał:

Witam

Dziękuję bardzo!

Antonkiewicz_Mateusz - 14-05-2023 - 07:51
Temat postu:

Witam
Jakie jest pochodzenie nazwiska Antonkiewicz?
Z różnych informacji wynika, że Białoruś.
Z jakiego kraju pochodzi?
W Geneszukacz najstarsza wzmianka pochodzi z 1741 roku kiedy urodziła się Marianna Antonkiewicz, Imię ojca Antoni, Imię matki Katarzyna. Narodziny odbyły się w Parafia Żośle na Litwie.
Dziękuję za odpowiedzi.

Escet - 14-05-2023 - 21:03
Temat postu:

Antonkiewicz_Mateusz napisał:

Witam,
Nazwisko to pochodzi zapewne od imienia Antoni, no ewentualnie od rzymskiego rodu Antoniuszów. Ale co do kraju to chyba właśnie Białoruś.

Antonkiewicz_Mateusz - 15-05-2023 - 01:15
Temat postu:

Antoni po Białorusku to Антон czyli Anton-kiewicz.

Słonka_KM - 15-05-2023 - 14:20
Temat postu:

Witam,
Będę wdzięczna za wyjaśnienie pochodzenia nazwisk takich jak: Goclon, Techman, Woś, Słonka, Tabas i Grabas.
Pozdrawiam
Kinga
PS To moja pierwsza odpowiedź pod czyimś tematem, mam nadzieję, że zrobiłam to dobrze...

janusz59 - 15-05-2023 - 16:12
Temat postu:

Antonkiewicz_Mateusz napisał:

Antoni po Białorusku to Антон czyli Anton-kiewicz.

Od Antona to jest Antoniewicz.
Antonkiewicz jest od zdrobniałej formy Antona , czyli Antonko.
Antonkiewicz to syn Antonka.

Polskie nazwiska z centralnej Polski też są od form dorosłych i zdrobniałych. Np. od Jana są Janiak i Janowski , a od Janka Janczak i Jankowski.

Pozdrawiam
Janusz

maciej_jablonski - 15-05-2023 - 16:18
Temat postu:

Dzień Dobry,

Od dłuższego czasu zastanawiam się, jakie jest pochodzenie nazwiska Sachoń, pewnym tropem jest to, że rodzina prawdopodobnie pochodzi z terenów dzisiejszej Białorusi.

Pozdrawiam,
Maciej Jabłoński

Tadeusz_Wysocki - 15-05-2023 - 18:07
Temat postu:

Witaj Macieju,

Sachoń - kolejne bardzo ciekawe polskie nazwisko, bardzo rzadkie, niosące rodzinne wartości. Masz 2 podstawowe źródła do rozpoczęcia poszukiwań. 1. Sachoń -bardzo stare w Polsce, notowane od wieku XIV - dokładnie od roku 1385 - źródło: Nazwiska Polaków Słownik Historyczno-Etymologiczny, zespół Prof. Kazimierza Rymuta, DWN Kraków 2001, tom II, str. 387: Nazwisko Sachoń - pochodzi od nazwy osobowej na Sa-, typu Sambor, Salomon, lub też od niem. nazwy osobowej Sach, ta od imienia Zacharias. Odmiana nazwiska Sachoń, Sachon, i kilkadziesiąt innych.
Drugie proponowane źródło to Geneszukacz na naszej stronie PTG. Wpisz np Sachoń w głównej przeszukiwarce: https://geneszukacz.genealodzy.pl/index ... &op=se -
niewiele rekordów - tu nazwisko Sachoń wędrowało od Podlasia (gł. Knyszyn): https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... amp;exac=1 - ale też stare w Litwie z odmianą Sachon (Sachoń?) z 1740 roku (parafia Birze): 1740 Mateusz Sachon Jan Zofia Birże [Uwagi: Karta 45v ] [Miejsce przechowywania ksiąg: Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie Mindaugo 8, LT-03107 Vilnius, Lithuania] [Indeks dodał: Rafał_Albiński]

Macieju, powodzenia w odkrywaniu historii i wartości rodziny,
Tadeusz

KordalskiK - 16-05-2023 - 10:36
Temat postu: Kordal, Kordalski - pochodzenie nazwiska

Szukam informacji o pochodzeniu nazwiska Kordal.
Najstarsze wzmianki, do jakich dotarłem pochodzą z Wąpierska w Ziemi Lubawskiej z końca XVII w. Wiem też, że tak brzmiało przezwisko jednej z linii rodu Chełchowskich z Ziemi Różańskiej.

Ewa_Szczodruch - 17-05-2023 - 08:50
Temat postu: Kordal, Kordalski - pochodzenie nazwiska

Witam

Kordal 1697 - od staropolskiego kord ‘krótki miecz’ lub od staropolskiego korda ‘sznur, którym przepasywali się zakonnicy’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

tomkrzywanski - 17-05-2023 - 16:14
Temat postu: Kordal, Kordalski - pochodzenie nazwiska

https://pl.wiktionary.org/wiki/sursum_corda
"w gore serca"

Tapczannik - 23-05-2023 - 23:51
Temat postu:

Proszę o informację na temat nazwiska Białka - popularne głównie w Małopolsce. Oraz nazwiska Kolarz

Ewa_Szczodruch - 24-05-2023 - 05:16
Temat postu:

Witam

Etymologia za Rymutem:

Białka 1491 - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy biał , też biel , bil , por. biały, biel, bielić, bil ‘biel, tłuszcz’, ukraińskie biłyj, białoruskie beły, czeskie bily; od białka ‘bułka, kobieta’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Tapczannik - 24-05-2023 - 12:27
Temat postu:

Co oznaczają te liczby przy nazwisku (np. Białka 1491)

Ewa_Szczodruch - 24-05-2023 - 16:21
Temat postu:

To data odnotowania nazwiska w źródłach pisanych (wg Rymuta).

Dandione91 - 24-05-2023 - 17:16
Temat postu:

Witam 😊
Proszę o informację na temat nazwiska Piesiur i Biela

w3w - 24-05-2023 - 18:34
Temat postu:

maciej_jablonski napisał:

TadeuszTadWysocki napisał:

Proszę uwzględnić jeszcze jedną możliwość, że interesujący Pana "Sachoń" może być zniekształconym nazwiskiem "Suchoń" - litery u i a bywały zapisywane bliźniaczo, więc jedynie "wędrówka po aktach", może dać pewność jak było.

Wojciech

Ewa_Szczodruch - 24-05-2023 - 18:45
Temat postu:

Witam :0

Według prof. Rymuta:

Biela 1366 - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy biał , też biel , bil , por. biały, biel, bielić, bil ‘biel, tłuszcz’, ukraińskie biłyj, białoruskie beły, czeskie bily.

Piesiur - od pies, od nazwy osobowej Piesz.

olawiecie - 30-05-2023 - 02:16
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Dzien dobry! Szukam pomocy w odnalezeniu nazwisk (pochodzenia nazwisk) litweskich Parazinskus, Tamulis, Abiszała, Karniło, Roudis. Jeśli możecie mnie Państwo przekeierować na inną grupę/wątek gdzie to pytanie będzie odpowiednie, to również będę bardzo wdzięczna.

Ewa_Szczodruch - 30-05-2023 - 04:33
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witam

Podaję etymologię zaRymutem:

Parazinskus - w grupie naziwsk pochodzcych od porażka, ze staropolskiego też porazka ‘klęska’, porazić (pod wpływem wschodniosłowiańskim).

Tamulis - od tama, też tam ‘budowla zatrzymująca bieg wody’.

Abiszała - nie znalazłam Sad

Karniło - od imion Kornel, Korneliusz, te od Cornelis, łacińskiej nazwy rodu Korneliuszów. W Polsce rzadkie i późno notowane, na Kresach Wschodnich Kornij, Kornilo.

Roudis - od niemieckiej nazwy osobowej Raud , lub od litewskiej nazwy osobowej Rauda, ta od litewskiego rauda ‘płacz, lament’, raudá ‘czerwony barwnik’.

RenataRyskala - 01-06-2023 - 18:18
Temat postu: Nazwisko Ryskala i Zym

Dzień dobry,

Szukam etymologii nazwisk Ryskala oraz Zym.
Kiedyś czytałam, choć nie wiem, na ile jest to zgodne z prawdą, że nazwisko Ryskala pochodzi od czasownika "ryskać", to jest orać niedbale.

Będę wdzięczna za wszelkie informacje.

Ewa_Szczodruch - 01-06-2023 - 20:31
Temat postu: Nazwisko Ryskala i Zym

Witam

Ryskała - od ryskać ‘orać niedbale’.

Zym - od niemieckich nazw osobowych Ziemann, Siemann, te od imienia złożonego Sigimann.

Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

pen60 - 07-06-2023 - 10:22
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witam,
Jakie jest pochodzenie nazwiska występującego w Polsce w okolicach Tarczyna, Skuł.
Nazwisko Millaty, Millati, Millata, Milat, pisane w różnych formach, zamieszkiwanie tych rodzin to XVIII wiek-
XIX wiek oraz XX wiek.
Pozdrawiam
Marek

janusz59 - 07-06-2023 - 13:52
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Pobrzmiewa tutaj łacińskie/włoskie słowo "tysiąc"(mille).

Pozdrawiam
Janusz

PS. Widziałem, że na początku XIX nowożeniec był tytułowany "urodzony" Może trzeba szukać w wykazach nobilitacji cudzoziemców.

ROMAN_B - 07-06-2023 - 21:04
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Olawiecie, dobry wieczór.

Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Pani Ewa Szczodruch zaproponowała w swoim poście etymologię nazwisk: Parazinskus, Tamulis, Karniło, Roudis za profesorem Kazimierzem Rynutem. Jedno nazwisko pozostało bez objaśnienia, to jest nazwa osobowa Abiszała.
Ja, w swoim poście zaproponuję Ci moje rozważania na temat genezy miana Abiszała.

Obecne litewskie spółgłoski zapisywane jako: č, š, ž odpowiadają w wymowie polskim spółgłoskom: cz, sz, ż. Mniej więcej do końca XIX wieku litewskie spółgłoski: č, š, ž zapisywane były jak polskie: cz, sz, ż. Wspomniane litewskie spółgłoski zapisywane pod postacią graficzną: č, š, ž weszły do litewskiego alfabetu gdzieś pod koniec XIX wieku pod wpływem języka czeskiego.
Litera Ł, ł z alfabetu litewskiego została wyrugowana gdzieś pod sam koniec XIX wieku [ do końca XIX wieku była używana w dokumentach i pismach Wielkiego Księstwa Litewskiego ].

Zatem, w mojej ocenie nazwa osobowa zapisywana pod postacią graficzną Abiszała jest starszą wersją obecnie funkcjonującego na Litwie nazwiska Abišala.

Litewskie nazwisko Abišala pochodzi od rzeczownika abišala, którym określa się człowieka, który wspiera zarówno jedną, jak i drugą stronę.

Nazwisko Abišala, na przykład nosi litewski polityk Aleksandras Abišala, który od lipca do grudnia 1992 roku był premierem rządu Litwy.

Olawiecie , to moja propozycja dla ciebie. Weryfikację mojej roboczej hipotezy pozostawiam Tobie.

Pozdrawiam – Roman.

mmigacz - 07-06-2023 - 22:37
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Witam,

Proszę o informacje na temat nazwiska Turkot okolice Nowego Sącza.

Pozdrawiam,
Mateusz

Ewa_Szczodruch - 08-06-2023 - 05:18
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Witam

Wg prof. Rymuta:

Turkot 1630 - od turkot, turkotać, ze staropolskiego tarkot, tarkotać ‘hałasować, stukać’.

Tadeusz_Wysocki - 08-06-2023 - 05:39
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

"Nazwisko Millaty, Millati, Millata, Milat,"

Cześć Marek,
Ładne nazwisko, mówiące o przodkach, a więc zapraszam do kolejnej pomocy Zaczyn Podróży z Wyobraźnią z Nazwiskiem:

Księgi etymologiczne tak mawiają: nazwisko pochodzi gł od staropolskiego nazwania / nazwiska "Miły" - notowane w zapisach historycznych od 1414-1417 roku, pochodzi gł od określeń "miły, drogi, kochany, ujmujący", w tej gałęzi nazwisk występują np "Milat, Milata, Milato, Mill, Milla..." itd, a i jest też np "Miłosz"...

Teraz udajmy się do twojego Tarczyna oraz Skuł, z Geneteką - w Tarczynie zaczyna sie w ur od 1809 r jako Millaty:
1809 240 Franciszka Millaty Ignacy Teresa Kowalczyk Tarczyn Jordan
a potem z Millaty zmienia się na Milaty...
A w twoich Skułach, od 1832 r jako Millaty, i też w XIX w występowało jako Milaty:
1832 11 Józef Millaty Ignacy Marianna Chilińska Skuły Słubica

A co z wędrówką nazwiska w Polsce - jak inne wędrowało, w Mazowieckiem a to parafia Łomna, Jazgarzew, Grodzisk Mazowiecki i inne, a to emigrowało na inne tereny, np w Łódzkie parafia Brzeziny:
1874 29 Stanisław Siedlecki Józef, Józefa Tymińska Agnieszka Dorozińska [Inne nazwiska: Dorożenko ] Stanisław, Katarzyna Millaty Brzeziny

Ładne nazwisko, mili ludzie, z wyobraźnią możesz sięgać do XV wieku, zaraz po bitwie pod Grunwaldem i nazwanie - nazwisko "Miły" - może nadania królewskie za bitwę?

Miłych genealogicznych podróży, pozdrawiam, Tadeusz Smile

natalia_ry - 08-06-2023 - 19:06
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Matuszewski

Dzień dobry,
szukam informacji na temat pochodzenia nazwiska Matuszewski, przodkowie znajdowali się na terenach dzisiejszej Ukrainy i w województwie podkarpackim.

Dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.

janusz59 - 08-06-2023 - 19:12
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Matuszewski

Matusz to wersja skrócona imienia Mateusz.

Pozdrawiam
Janusz

Szoxoxo - 12-06-2023 - 18:36
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

Jak w temacie, interesuje mnie pochodzenie i znaczenie nazwiska Związek, ciezko idzie ze zrobieniem drzewa, wiec moze dowiem sie czegos wiecej

Zofia_Brzeska - 12-06-2023 - 18:45
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... amp;exac=1

Szoxoxo - 12-06-2023 - 18:49
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

Juz widzialem, sprawdzilem tez linie ktora konkretnie mnie interesuje, w temacie zapytalem jednak o znaczenie i pochodzenie

Ewa_Szczodruch - 13-06-2023 - 04:19
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

Witam

Podaję etymologię za Rymutem:

Związek - od związek, związać.

Szoxoxo - 13-06-2023 - 04:28
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

Haha no dzieki 😀😅

moderacja (elgra)
Zgodnie z regulaminem i przyjętym zwyczajem prosimy o podpisywanie swoich postów nazwiskiem i imieniem lub przynajmniej imieniem.
Jeżeli każdorazowe podpisywanie postów jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis. https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopi ... rt-0.phtml

Szoxoxo - 15-06-2023 - 15:15
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

No tak już się poprawiam, jednak ponawiam pytanie, czy ktoś zna pochodzenie nazwiska Związek?

Pozdrawiam, Konrad Wink

Lakiluk - 15-06-2023 - 16:41
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

Można tylko gdybać.

Jak się przejrzy SJP, to jesteśmy w stanie sobie pogdybać na wiele sposobów:
- Związ [-ek; coś związanego] - wieniec, pęk snop
- Związek [coś co wiąże] - wiązadło, więź, przewiązka, przepaska
- Związka [także związek] - płótno używane do oczepin
- Związły (Zwięzły, Zwięzny, Zwięźliwy, Zwięzłowaty, Zawiązały, Zawiązany) [ktoś taki: Związek?] - krępy, przysadzisty, karłowaty

Szoxoxo - 15-06-2023 - 16:50
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

Czy w związku(hehe) z końcówką naziwska -ek mozna gdybac, ze jest to nazwisko polskie? Czy jest to raczej trudne do ustalenia? Osoby o tym nazwisku w moim rejonie sa juz wpisane w 1700roku, a wczesniej tj. rok ok.1600 wyszukuje naziwsko nie Związek, a Swietek

Pozdrawiam, Konrad Wink

Lakiluk - 15-06-2023 - 17:05
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

Dawniej święzować oznaczało też związać.

Co do formantu -ek, to odsyłam do poniższej publikacji, opisującej funkcje poszczególnych końcówek tworzących zdrobnienia.

https://poradnik-jezykowy.uw.edu.pl/act ... ?type=text

Szoxoxo - 15-06-2023 - 17:47
Temat postu: Pochodzenie/znaczenie nazwiska Związek

Dziekuje za podpowiedzi, jesli ktos ma jeszcze jakies informacje, chetnie je przeczytam.

Pozdrawiam, Konrad Wink

ciszu - 29-06-2023 - 14:28
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Tynor

Witam

Bardzo proszę podanie pochodzenia/ Etymologi nazwiska Tynor.
Czy nazwisko wywodzi się z Rosji i Ukrainy.

Pozdrawiam
Mati

Ewa_Szczodruch - 04-07-2023 - 20:29
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Tynor

Witam

Tynor - od niemieckiej nazwy osobowej Tenner, ta od nazwy, miejscowej Tenna.

Źródło Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

kborowski - 07-07-2023 - 16:27
Temat postu: Skąd pochodzi i co oznacza nazwisko: Kalandyk

Witam serdecznie!

Poszukuję informacj nt. pochodzenia / znaczenia nazwiska Kalandyk (czasami w formie: Kalendyk).

GenezaNazwisk.pl (http://www.genezanazwisk.pl/content/kalandyk) podaje, że "Nazwisko można wywodzić od gwarowego kałęd ‘brzuch, żołądek’", ale szukam alternatywnych wyjaśnień.

Pozdrawiam,
Krzysztof

Szuwar - 18-07-2023 - 17:21
Temat postu: Skąd pochodzi i co oznacza nazwisko: Kalandyk

Witam

Proszę zerknąć link
http://www.genezanazwisk.pl/content/kalandyk

Pozdrawiam

Szuwar - 18-07-2023 - 17:24
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Matuszewski

Witam

Proszę zerknąć pod ten link
http://www.genezanazwisk.pl/nazwiska-wi ... atuszewski

Pozdrawiam

Ewa_Szczodruch - 19-07-2023 - 04:37
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Matuszewski

Witam

Matuszewski - w grupie nazwisk pochodzących od imienia Maciej. W języku hebrajskim były dwa warianty imienia: mettithejah (u) i mattanejah (u) ‘dar Jahwe’, przejęte do greckiego jako Matthias, Matthauos, Maththaios, a do łacińskiego jako Matthias, Matthaeus. Z form łacińskich w języku polskim powstały trzy imiona: Maciej, Matyjasz oba pochodzące od wariantu Matthias i Mateusz, utworzone od Matthaeus. W Kościele prawosławnym od form greckich utworzone zostało imię Matwiej, wtórnie Matfiej. Te cztery imiona, a także ich skrócone formy Mat- i Mac- mieszały się w źródłach historycznych.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

MarlaSting - 30-07-2023 - 23:03
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Białożyński

Dzień dobry Wink

Czy ktoś z obecnych ma jakikolwiek pomysł lub wiedzę skąd wywodzić się może nazwisko Białożyński. Jest to dla mnie temat bardzo nurtujący biorąc pod uwagę rzadkość tego nazwiska na terenie Polski. Będę wdzięczna za pomoc w uzyskaniu informacji

Ewa_Szczodruch - 31-07-2023 - 07:06
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Białożyński

Witam

U Rymuta nie znalazłam.

Może pochodzić od podstawy biał , też biel , bil , por. biały, biel, bielić, bil ‘biel, tłuszcz’, ukraińskie biłyj, białoruskie beły, czeskie bily.

Jazena - 01-08-2023 - 13:21
Temat postu: Re: Nazwisko Sygnarowski

Ewa_Szczodruch napisał:

Witam

Pani Ewo dziękuje bardzo za tę podpowiedż. Dopiero dzisiaj zobaczyłam. Z opóżnienieniem ale cieplutko dziękuję i pozdrawiam.

Jazena

ciszu - 05-08-2023 - 20:06
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Proszę o etymologię nazwiska Bolik

Ewa_Szczodruch - 06-08-2023 - 04:09
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Witam

Nazwisko Bolik wg prof. Rymuta pochodzi z 1400 od imion złożonych typu Bolesław lub od ból, boleć.

ciszu - 06-08-2023 - 14:03
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Dziękuję. A może od niemieckiego Bolick.?
Nazwisto Bolik występuję w woj. opolskim i śląskim.

janusz59 - 06-08-2023 - 14:29
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Na niemieckiej stronie o pochodzeniu nazwisk : alle-deutsche-nachnamen.de jest opisane to nazwisko tak: Koseform zum Rufnamen Boleslav zu urslawisch bole (mehr, groesser) Bolic(1319) Bolik(1400).

Tak więc niemieccy naukowcy nie wywodzą tego nazwiska od pierwiastka germańskiego, bo tłumaczenie brzmi : Skrócona forma imienia Boleslav z prasłowiańskiego bole (więcej, większy) i podają już istnienie w średniowieczu.

Pozdrawiam
Janusz

ciszu - 06-08-2023 - 14:45
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Ale w niemczech, francji tez występuje to nazwisko w społeczeństwie w XVI, XVII w

janusz59 - 06-08-2023 - 15:22
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Wszystko możliwe . Może był chłop spod Raciborza, który ciągle narzekał , że go coś boli , aż sąsiedzi przezwali go Bolik, a ksiądz się dowiedział i wpisał przy chrzcie syna to przezwisko i od tej pory mamy to nazwisko.

Niektóre nazwiska nie sprawiają trudności w etymologii, bo np. Kowalczyk, Schmitt, Kovacs , Ferrero pochodzą od zawodu kowala.
Natomiast takie dwusylabowe nazwisko Bolik , które dobrze brzmi we wszystkich językach może stwarzać problemy.
Trzeba tylko znaleźć źródło pochodzenia (czy mamy w dialektach niemieckich bądź francuskich jakieś słowo podobne do Bolik)

Pozdrawiam
Janusz

pen60 - 06-08-2023 - 15:23
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Cześć Tadeusz

Dziękuję za wyjaśnienie i komentarz

Mogę powiedzieć, że wszystko co dotyczy Tarczyna, Skuł, Warszawy to są moi krewni z linii mojej mamy. Mój pradziadek leśniczy z Uwielin Szymon Malinowski zmarł 1949 roku, pochowany w Prażmowie, ożeniony z Marianną Januszewską jej matka Anastazja Kowalska zmarła 1902 roku pochowana w Prażmowie, grób istnieje z matki Katarzyny Teofili Milaty Po śmierci pierwszego męża Kowalskiego, ponownie wyszła za mąż za Stanisława Dorożenko. Rodzicami Katarzyny Milaty byli Ignacy Milaty i Marianna Chilińska.
Jeszcze raz bardzo dziękuję.

Pozdrawiam Marek

ciszu - 06-08-2023 - 15:34
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Nie wiem, ale chyba warto jest odkrywać karty czyli szukać dalej w metrykach. Etymologia nazwisk jak ktoś kiedyś mi powiedział to tylko wspomożenie. Nie należy się tym przejmować
https://zapodaj.net/images/c07c0fc066f1a.png

Lakiluk - 06-08-2023 - 15:58
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

ciszu napisał:

Dziękuję. A może od niemieckiego Bolick.?
Nazwisto Bolik występuję w woj. opolskim i śląskim.

Nazwisko od niemieckiego nazwiska Bolick? He?

Weź sobie załatw ten słownik, bo może rzucić więcej światła na sprawę, ale z fragmentów wynika, że potwierdzają się powyższe tezy.

janusz59 - 06-08-2023 - 16:04
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Jak widzę , to ci zamieszkali w Europie pochodzą z Kłokocina (teraz dzielnica Rybnika ), Nasiedla pow. głubczycki i Owsiszcza pow. raciborski.

Pozdrawiam
Janusz

ciszu - 06-08-2023 - 16:59
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

janusz59 napisał:

Jak widzę , to ci zamieszkali w Europie pochodzą z Kłokocina (teraz dzielnica Rybnika ), Nasiedla pow. głubczycki i Owsiszcza pow. raciborski.

Pozdrawiam
Janusz

A co kryje się w takim razie pod hasłem Antwerpia Belgia? Wyemigrowali tam?

janusz59 - 06-08-2023 - 17:51
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Przy Antwerpii jest ikonka domu. Pewnie tam mieszkał. Może tylko wsiadał na statek do Ameryki?- Jean Paul Bolik z Kłokocina
Są też ikonki wózka dziecięcego (pewnie urodzenie) i grobu (śmierć lub pochówek)- Johann Bolik urodzony Nasiedle i zmarły (lub pochowany) Owsiszcze.

Pozdrawiam
Janusz

PS.Oglądałem na familysearch oryginał spisu imigrantów z Antwerpii . Jest tylko numer akt i wpis "Jean Paul Bolik urodzony Klokotschin -Niemcy w 1876 roku"

ciszu - 06-08-2023 - 18:38
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Ok. Dzięki wielkie

ciszu - 11-08-2023 - 20:38
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Abiszała.

Bardzo proszę o etymologię dla nazwiska Pomierny . Dziękuję

Gocha_D - 11-08-2023 - 22:14
Temat postu:

Witam!

Poszukuję etymologii nazwisk Ceremuga, Małysa, Trybała oraz Harazmus (Arazmus).
Z góry dziękuję za pomoc.

Pozdrawiam
Gocha_D

Ewa_Szczodruch - 12-08-2023 - 05:36
Temat postu:

Witam:

Podaje etymologię nazwisk za prof. Rymutem:

Ceremuga - nie znalazłłam Sad

Małysa - w grupie nazwisk pochodzących od mały, także od imion złożonych typu Małomir.

Trybała - od tryb, ze staropolskiego ‘dróżka, ścieżka’.

Harazmus / Arazmus/ - od imienia Erazm. Imię notowane w Polsce od XIV wieku pochodzi od greckiego Erasmos, Erasmios, od erasmios ‘godny miłości, miłowany’.

Gocha_D - 12-08-2023 - 09:54
Temat postu:

Pani Ewo, bardzo dziękuję!

Pozdrawiam
Gocha_D

mikipol - 12-08-2023 - 15:24
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Paluch i Sowijak, Sowiak

Dzień dobry czy ktoś mógłby powiedzieć mi pochodzenia nazwisk
Paluch
Sowijak
Sowiak

ciszu - 12-08-2023 - 19:58
Temat postu:

Witam

Bardzo proszę o etymologię nazwiska Pomierny/a, Piasnik, Samul
Z góry dziękuję

Ewa_Szczodruch - 13-08-2023 - 05:46
Temat postu:

Witam

Paśnik 1788 = od pas ‘długi, wąski kawałek skóry’, pasać ‘paść’, niektóre od Pasz; od pasek; od staropolskiego paśnik ‘wyrabiający pasy’.

Pomierny 1683 - od pomierny ‘wymierny, wstrzemięźliwy’.

Samul - od imienia Samuel. Imię, notowane w Polsce od XV wieku, pochodzenia hebrajskiego, od Šemu’el ‘Bóg wysłuchał’; w Kościele prawosławnym używane w formie Samuił.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Krystyna.waw - 13-08-2023 - 16:28
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Paluch i Sowijak, Sowiak

https://genealodzy.pl/forum-genealogicz ... 8808.phtml

https://genealodzy.pl/Nazwiska-index-nid-7036.phtml
https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... wiak#92999

Ewa_Szczodruch - 14-08-2023 - 04:48
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Paluch i Sowijak, Sowiak

Woitam

Za Rymutem:

Paluch 1389 od podstawy pal: od pal, palec, palić, pałać lub od paluch.

Sowijak - od imienia biblijnego Sawa, to od aramejskiego saba ‘starzec, dziadek’, przejete do greckiego jako Sabas lub Sabbas, do łacińskiego Sabas, wschodniosłowiańskiego Sawa. W Polsce notowane od XIV wieku.

Sowiak 1719 - od sowa ‘ptak’.

Tadeusz_Wysocki - 15-08-2023 - 07:05
Temat postu:

Cześć Ewa i Gocha,

Ewuniu, jeśli można do twojej pomocy dorzucić kilka przemyśleń o pochodzeniu tego trudnego w odkryciu nazwiska CEREMUGA. Rzeczywiście u Rymuta bezpośrednio go nie ma, a więc jak radził szanowny Pan Profesor udajmy się w podróż wyobraźni z poszukiwaniem etymologicznych źródeł. Gocha podała 3 nazwiska: Ceremuga, Małysa i Trybała - z pomocą naszej Geneteki badamy możliwe źródła pochodzenia - to głównie Małopolskie i parafia Maków Podhalański i inne, pięknie położone Juszczyn, Stryszów, Zawoja, Szczurowa i okolice.

A więc udajmy się śladami etymologii, i tak: strona 69 podaje Cer... - zobacz Czyr - (nazwisko notowane od 1369 r), i badamy dalej aż do prawdopodobnego pierwszej strugi:
Czyrma (notowane od 1222 roku) - pochodzi od podstawy "czyrm" - oznaczający kolor czerwony, gwarowo to było słowo "czermień" - nazwa lokalnie występującej rośliny o takim kolorze (rośliny, zioła uprawiali, zbierali dawni przodkowie?). W grupie pochodnych nazwisk jest Czermuga (bardzo rzadkie), ale być może od tego pnia pochodzi też szukane, lokalne rodowe nazwisko CEREMUGA - a te w Genetece występujące w tym rejonie Małopolski i w tych parafiach np. w urodzeniach od 1758 roku.

Mam nadzieję, że ta gra z etymologiczną wyobraźnią jest trafna i doda wartości do genealogicznych poszukiwań - bo każde nazwisko, jak mówi w swoich opracowaniach Prof. Zofia Kaleta, niesie przez wieki ze sobą wartość kulturową i etniczne dziedzictwo - dodam, że nasi przodkowie mogli stracić swoje domy i ziemie, swoich bliskich, ale jedno przenosili na następne pokolenia - to swoje i swoich bliskich nazwisko, przecież mówiące o ich przodkach, rodzinnej historii, obyczajach i lokalnej naturze.

Pozdrawiam serdecznie i wszystkim życzę udanego końca tego zmiennego w pogodzie lata 2023 Smile

No i dziś Matki Boskiej Zielnej - zbierajcie zioła w wiązanki - dla zdrowia i szczęścia swojego i swoich bliskich.

Tadeusz
+ galeria rodzinnej pamięci GA.PA www.narodowa.pl

Gocha_D - 15-08-2023 - 09:53
Temat postu:

Witam!

Panie Tadeuszu - jestem wdzięczna za wszystkie przemyślenia, podpowiedzi i informacje.

Pozdrawiam
Gocha_D

Pandziocha - 15-08-2023 - 12:09
Temat postu: Nazwisko "Iśko" i "Roskal" - kto zna his

Abcd

Krystyna.waw - 15-08-2023 - 13:25
Temat postu:

Sporo Roskal
https://regestry.lubgens.eu/viewpage.php?page_id=1057

Czy przodkowie babci tak się nazywali, czy może po drodze gdzieś ktoś przekręcił dowiesz się sprawdzając np. metryki chrztu, akty zgonu itp.

To że ktoś mieszkał we Lwowie nie znaczy, że był Ukraińcem.

Ewa_Szczodruch - 16-08-2023 - 04:39
Temat postu:

Witam

Wg Rymuta:

Iśko - id imion na Ja-, typu Jan, Jaczemir, Jaromir.

Roskal - od rosa ‘kropelki wody osadzające się na ziemie, roślinach itp., też od niemieckiej nazwy osobowej Roß.

kubastepka - 26-08-2023 - 19:57
Temat postu: Pochodzenie i zmiana zapisu nazwiska - Sztepka/Stepka

Dzień dobry,
chciałbym zapytać czy mają Państwo jakąś hipotezę, na temat zmiany zapisu mojego nazwiska. Postaram się opisać sprawę jak najprościej.

Moje nazwisko to Stepka, jednak moi przodkowie z XIX wieku nosili nazwisko Sztepka. Żyli oni w okolicy Nakła nad Notecią w Zaborze Pruskim. Według dokumentów zmiana zapisu nastąpiła w roku 1910.

Według dokumentów dzieci mojego przodka Jana Sztepka urodzone przed 1910 rokiem nosiły nazwisko Sztepka, a po już Stepka. Sam Jan w akcie urodzenia (1882r) oraz ślubu (1906r) ma wpisane nazwisko Sztepka, a w akcie zgonu (1971r) jest już Stepka.

Zastanawiam się, jakie mogły być powody zmiany zapisu nazwiska. Błąd urzędnika wydaję się nie być odpowiedzią, ponieważ w ten sposób np. jedno z dzieci miałoby inne nazwisko w akcie urodzenia. Tutaj jest mowa o zmianie nazwiska u wszystkich członków rodziny.

Chciałbym również poznać Państwa opinię na temat pochodzenia tego nazwiska.

Dziękuję
Jakub Stepka

AgataMre - 30-08-2023 - 07:38
Temat postu: Pochodzenie i zmiana zapisu nazwiska - Sztepka/Stepka

Dzień dobry,
Proszę o pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwiska Mreła.

Z góry dziękuję
Mreła Agata

DomiKrol - 31-08-2023 - 19:18
Temat postu: Tandereszczak- pochodzenie węgierskie?

Rodowe nazwisko mojej matki brzmi Tandereszczak, mój pradziadek w akcie urodzenia (1891 r.)ma wpisane Tander, zaś jego matka Tander Tandereszczanka. Urodziła go jako dziecko nieślubne, a i sama widnieje w jego akcie jako pochodząca z nieprawego łoża i nawet nie jest w nim wpisana jej matka, choć w tych księgach metrykalnych zwykle wpisywano również dziadków dziecka. Pradziadek urodził się w Rzeszowie, ale AP Rzeszów nie znalazł w swoich archiwach mojej praprababki.
Moje genealogiczne poszukiwania niestety utknęły na praprababce. Wyszukiwarki genealogiczne w latach wcześniejszych i w innych miejscach wyrzucają nazwiska podobne jak Tondera, Tenderenda itp. Nie wiem, czy jest to oboczność "mojego " nazwiska, czy zupełnie inne. Zasięgnęłam informacji od mojej ciotki, której mój dziadek opowiadał, że pochodzi ono od węgierskiego antenata, którego nazwisko brzmiało Todoroszczak, albo podobnie.
W związku z tym tropem węgierskim, chciałam zapytać o opinie dotyczące etymologii. Zwykle nazwisko Tander i podobne etymologicznie jest kojarzone z językiem niemieckim. Nie wiem więc czy możliwe jest, ze jest to spolszczone i/lub skrócone nazwisko pochodzenia węgierskiego.

Ewa_Szczodruch - 01-09-2023 - 05:17
Temat postu: Tandereszczak- pochodzenie węgierskie?

U Rymuta znalazłam taką notkę:

Tandereszczak - od niemieckiej nazwy osobowej Tender, ta od Tänder ‘drobny kupiec’ oraz od tędrać, tądrać ‘mruczeć pod nosem’.

Stradowski_Jacek - 01-09-2023 - 10:51
Temat postu: Tandereszczak- pochodzenie węgierskie?

Nazwisko Tandereszczak na 100% nie ma brzmienia węgierskiego.

Jacek Cool

DomiKrol - 01-09-2023 - 15:38
Temat postu: Re: Tandereszczak- pochodzenie węgierskie?

Ewa_Szczodruch napisał:

U Rymuta znalazłam taką notkę:

Tandereszczak - od niemieckiej nazwy osobowej Tender, ta od Tänder ‘drobny kupiec’ oraz od tędrać, tądrać ‘mruczeć pod nosem’.

Oczywiście, znam ten zapis. Jest spoko, jeśli przyjąć, że wszystkie nazwiska pochodzą od jakiegoś niemieckiego słowa.

@Stradowski_Jacek - czyli węgierskie nazwiska takie jak Tondor, Tondosz, Todorcsak nie będą miały nic wspólnego z moim Tandereszczak? A i węgierskich wynikach też pojawia się nazwisko Tander. Czy te nazwiska też mają pochodzenie niemieckie?

mientras - 10-09-2023 - 16:48
Temat postu: Goroczkiewicz - czy to może byc otczestwo od Horacego?

Moją pra.. zapisali w akcie jako Goroczkiewicz. A potem inne nazwisko znalazłem. Pomyślałem zatem, iż może to ocziestwo po prostu było. I zastanawiam się czy to od Horacego, mogło by być?

Horacy po rusku jest tak: Гораций

Co sądzicie?
Maciej

Krystyna.waw - 10-09-2023 - 17:16
Temat postu: Goroczkiewicz

Metryka z Królestwa po rosyjsku?
Dużo Goroczkiewiczów w okolicy w tym czasie?
A może nie takie rzadkie Goraczkiewicz?
https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... amp;exac=1

mientras - 10-09-2023 - 17:39
Temat postu: Goroczkiewicz

to dzisiejsza Białoruś, powiat słonim i prużanski

mo_pan - 10-09-2023 - 17:58
Temat postu: Goroczkiewicz

Otczestwo jest:
Горациевич, Горациевна
Niby da się tak spolszczać, bo wszystko sie da przekręcać. tylko czy koniecznie...
Monika Wink

Ewa_Szczodruch - 10-09-2023 - 18:20
Temat postu: Goroczkiewicz

Goraczkiewicz - od podstawy gor-, występującej w takich formach, jak góra, gorzeć ‘palic się’, gorzki, w imionach złozonych typu Gorzysław.

Goroczkiewicz - od grot ‘koniec strzały’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Danilenko_Maria - 10-09-2023 - 21:50
Temat postu: Czarnobaj, Kozieróg z parafii Smotrycz

Szukam informacje o pochodzeniu tytułowych nazwisk albo ewentualnie kogoś kto ma te nazwiska w swoim drzewie genealogicznym.

Mój ojciec Iwan (Jan) Czernobaj urodził się w Kazachstanie na wsi Kamyszenka. Jego rodzice: Kazimierz Czernobaj oraz Cecylia Koziaruk pochodzą z okolic obwódu chmelnickiego, rejonu dunajowieckiego, miasteczka Smotryczówka (Parafia Smotrycz, katolicy). Moi dziadkowie byli wysłani w 1936 roku jako osoby polskiego pochodzenia do Kazachstanu.
Tytułowe nazwiska zapisałam tak jak znalazłam w metrykach w języku polskim. Natomiast były zapisywane na różne sposoby: Czarnobaj, Czornobay; Kozieróg, Kozerog, Koziuruk. Wersje które znam z dzieciństwa to Czernobaj i Koziaruk.

Najciekawsza jest akkurat gałąź Kozieruków. Znalazłam dużo metryk i jestem pewna, że mój pradziadek Wojciech kiedy ożenił się to miał nazwisko Ciesanowski (Ceszanowski?), kiedy urodziły mu się dzieci to były zapisane Garbuś, kiedy jego córka Cecylia wyszła zamąż za Kazimierza Czernobaja to miała nazwisko Koziaruk. Ojcieac Wojciecha Szymon miał tak samo, czyli na ślubie syna miał nazwisko Ciesanowski, kiedy zmarła córka Anela był zapisany Garbuś natomiast kiedy zmarł miał nazwiasko Koziaruk.

Może ktoś ma jakieś wersje dlaczego zmieniali nazwisko?

Osoby z mojego drzewa:

1) Kazimierz Czernobaj 1907-1960 + Cecylia Garbuś/Koziaruk 1911-1988
2) Karol Czernobaj 1880-1946 + Julia Bezkidewicz 1880-1964
3) Paweł Czernobaj ok.1832-1914 + Maria Naista ok.1841-1911
4) Wincenty Czernobaj ok.1802-1872 + Anna Jaworska ok.1806-1886
5) Błażej Czernobaj ok. 1780 + Agnieszka ? ok. 1780
6) Piotr Czernoraj ok.1751 + Jaga ? ok.1751

1) Cecylia Garbuś/Koziaruk 1911-1988 + Kazimierz Czernobaj 1907-1960
2) Wojciech Ciesanowski/Garbuś/Koziaruk ok.1869-przed 1936 + Katarzyna Wojciechowska 1871-ok.1918
3) Szymon Ciesanowski/Garbuś/Koziaruk ok.1826-1894 + Agnieszka/Agata Naista ok.1832-1881
4) Jakub Ceszanowski ok.1800 + Marcelia ok.1800

z wyrazami szacunku
Maria Danilenko

Ewa_Szczodruch - 11-09-2023 - 05:30
Temat postu: Czarnobaj, Kozieróg z parafii Smotrycz

Witam

Czernobaj - od czarny.

Kozieróg - od koza.

Źródło:Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Danilenko_Maria - 11-09-2023 - 09:12
Temat postu: Czarnobaj, Kozieróg z parafii Smotrycz

Dziękuję za odpowiedź Pani Ewo!
Mogę jeszcze prosić nazwiska:
Garbuś
Ceszanowski/Ciesanowski

Ewa_Szczodruch - 11-09-2023 - 12:34
Temat postu: Czarnobaj, Kozieróg z parafii Smotrycz

Witam

Gabruś - od imienia Gabriel, wywodzącego się z języka hebrajskiego, od geber ‘mąż’ + el ‘Bóg’ (‘mąż Boży’), notowanego w Polsce od XIII wieku. W średniowieczu było używane w formach Gabrzyjał, Gawrzyjał, Gabryjel; na Kresach Wschodnich Hawryło, Hawryło, Awryło.

Ciesanowski - w grupie nazwisk pochodzących od cieśla; może być odmiejscowe.

Ceszanowski - w grupie nazwisk pochodzących od cieśla; może być odmiejscowe.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Danilenko_Maria - 12-09-2023 - 08:03
Temat postu: Czarnobaj, Kozieróg z parafii Smotrycz

Ewa_Szczodruch napisał:

Witam

Dziękuję bardzo.

Pietrek83 - 18-09-2023 - 10:02
Temat postu: Nazwisko Opydo

Oprócz tego ze dowiedziałem się że nazwisko te jest prawdopodobnie pochodzenia włoskiego i prawdopodobnie od łacińskiej nazwy miasta Oppidium nic więcej nie wiem. No wiem jeszcze że Opydowie skupiają się wokół dwóch małych krainach w Małopolsce - północnej Jury i okolic Myślenic.

Pietrek83 - 18-09-2023 - 14:52
Temat postu: Naziwsko Agdan

To nazwisko które pierwotnie występowało na terenach zachodniej małopolski i nie mogę znaleźć jego etymologii. Czy to oboczność do nazwiska Afram które ma prawosławne korzenie?

historyk1920 - 18-09-2023 - 22:12
Temat postu: Naziwsko Agdan

Nazwisko to może również pochodzić od nazwy miejscowej?!
https://pl.wikipedia.org/wiki/A%C4%9Fdam
Istnieje też możliwość?! iż w jakiś sposób uległo przekształceniu i może być obocznością nazwiska Afram.

sirdaniel - 18-09-2023 - 22:57
Temat postu: Naziwsko Agdan

A geneteka podaje najwięcej nazwisk w świętokrzyskim i tam w Łopusznie sa stare metryki, tam bym radził szukać.

Może być też ormiańskie/tureckie.

Tadeusz_Wysocki - 20-09-2023 - 17:06
Temat postu: Nazwisko Opydo

Cześć Pietrek83,

Minęło dwa dni, nikt nie odpowiada, ponieważ twoje nazwisko Opydo jest trudne w wyjaśnieniu, Rzeczywiście gniazda tego nazwiska to gł. Małopolska - ale zwróć uwagę, że pierwsze notowania z Geneteką i ur. i śl. są nie od Opydo, ale od Opyd np. śl. r. 1772:
1772 Maciej Janicak i Regina Opyd - Inne nazwiska: Opydzionka parafia Dobra
Miejscowość: Wilczyce
Ja bym na twoim miejscu poszperał w dawnych słownikach śląskich i innych ze słowem "opyd", może od "opyt" i ich wersji językowych, jak sam coś znajdę, to ci przekażę.

Tadeusz

sirdaniel - 21-09-2023 - 06:32
Temat postu: Nazwisko Opydo

A co łączy Włodowice w Świętokrzyskim z Kamienicą w małopolskim i okolicami? Jakieś powiązania szlacheckie? Oppido w genetece jest. Nazwisko łacińskie? Jak to.

jamiolkowski_jerzy - 21-09-2023 - 07:37
Temat postu: Nazwisko Opydo

A dokładnie z jakiego okresu czasu pochodzi zapis nazwiska ?. Jeśli jeszcze sprzed rozbiorów, z I RP, to stawiałby na określenie tym zapisem mieszkańca przedmieścia
Oprócz określenia jako oppidum osiedla obronnego łacińskim słowem oppidum określano przejściową, prawną jednostkę osadniczą między miastem a wsią, ten typ osiedla popularny był na Węgrzech od XIV wieku do roku 1871 (Małopolska to też Austro Węgry), w Polsce porozbiorowej ten typ osiedla funkcjonował do roku 1918
https://pl.wikipedia.org/wiki/Oppidum_( ... acznienie)

Tadeusz_Wysocki - 21-09-2023 - 08:12
Temat postu: Opydo

Witajcie,

Zanim wątek rozwinie się w różne drożyny i kolejne zapytania, przyjmy jedną zasadę: konkretne nazwisko należy badać cierpliwie wykonywanym wywodem genealogicznym, tj od siebie samego, aż do najdalszych przodków - dane nazwisko mogło przez kolejne pokolenia ulegać zmianie, i to z rozlicznych przyczyn - a to urzędnik (a więc też parafialny) mógł wpisać do metryki nazwisko podane przez podających fonetycznie, a to podane przez zmieniających wiarę czy urzędników, a to przez dodanie końcówki -ski, -cki dla dodania prestiżu, czy tytułu szlacheckiego, i tak dalej i dalej. Tylko tak można dojść do pochodzenia swojego rodowego nazwiska.

A teraz powiem kilka zdań, mimo że będę sobie przeczył, to z chęci serdecznej pomocy na forum Smile

Danielu,

"A co łączy Włodowice w Świętokrzyskim z Kamienicą w małopolskim i okolicami? Jakieś powiązania szlacheckie? Oppido w genetece jest. Nazwisko łacińskie? Jak to."

A któż to wie. Widzę, że przekopujesz Genetekę do głębi, ale w świetle mojego pierwszego zdania to tylko narzędzie pomocnicze. Na razie łączy je nazwisko Oppido i... w Małopolsce parafia Dobra i okolice (a tu wspomniane w tym wątku wcześniej nazwiska Opydo, Opyd, Opyt, doodałbym Kopyto, itd.) i Świętokrzyskie i Kunów - a tu np:
1622 4 Stanisław de Prawęcin Jadwiga de Oppidio Kunów Kunów Data ślubu 1622-00-00 Miejsce przechowywania ksiąg: Archiwum Państwowe w Kielcach ul. Janusza Kusocińskiego 57 25-045 KielceIndeks dodał: Krzysztof Fornalski
Krzysztof Fornalski? To jego przodkowie byli w Kunowie znamienitymi szlachcicami i kamieniarzami. Tu ciekawa informacja o tych kamieniarskich cechach, cyt. "...nazwiska kunowskich kamieniarzy już w XVII wieku. Byli to rzemieślnicy i osadnicy głównie pochodzenia niemieckiego i włoskiego...: - a więc czyżby Pietrek83 miał dobre przeczucie?

Ja jeszcze "dorzucę do ognia" kolejną myśl: możliwy jest lokalny wariant zgubienia przez nazwisko pierwszej litery, czyli K i zmiany fonetycznej - wtedy w źródle nazwiska jest Kopyto - a to już bardzo stare nazwisko/nazwanie notowane w Polsce od roku 1387 - "od kopyto - racica zwierzęca, lub kopyto szewskie - forma do obuwia", lub Kopytko not. od roku 1402 - Źródło: Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich Pochodzenie Językowe (XII-XIV wiek) Zofia Kowalik-Kaleta, Leonarda Dacewicz, Beata Raszewsja-Żurek, Tom I, str. 72, od Sstp - odnoszenie do "Historia Nazwisk Polskich Na Tle Społecznym i Obyczajowym (XII-XV wiek) tom I - Zofia Kowalik-Kaleta, plus K. Rymut potwierdza: "Nazwiska Polaków Słownik Historyczno-Etymologiczny" Tom I, str. 438 - "Kopyto" notowane od 1243 roku, od strp słowa 'kopyto' - w gałęzi nazwisk też Kopyt.

Ale! Powtarzam, to są przemyślenia dodatkowe, trzeba w badaniu pochodzenia danego nazwiska wykonać szczegółowy wywód genealogiczny, pokolenie po pokoleniu - i na to nie ma innej rady.

Tadeusz

Pietrek83 - 21-09-2023 - 09:43
Temat postu: Opydo

Noooo przyjaciele, po Lubliniec po Katowice Zarzecze i po Bielsko-Białą to Małopolska, przypomnę że jeszcze przed rokiem 1939 Sosnowiec czy Siewierz był w woj. kieleckim a zamek Będzin w początkach Polski był grodem Wiślan...a Włodowice są jeszcze na wschód od sosnowca czy Częstochowy. Mam pewne informację że Opydowie mieli by być ludźmi królowej Bony, która gdy przybywała do Polski sprowadziła też ze sobą część dworu Sfortzów na Wawel ale czy to tylko legenda? Włodowice i okolice Myślenic były w woj. krakowskim przed rokiem 1795 no a pomiędzy oboma miastami był Kraków.

Pietrek83 - 21-09-2023 - 09:47
Temat postu: Naziwsko Agdan

Czyli Agdanowie mogli mieć korzenie ormiańskie, tak popularne w Polsce po przyłączeniu przez Kazimierza III zachodniej Ukrainy do Polski?

Pietrek83 - 21-09-2023 - 09:49
Temat postu: Nazwisko Mękarzewski

U Kazimierza Rymuta, w jego najszerszej etymologii nic, w internecie nic. Czyżby od nazwy wsi Mękarzów niedaleko Włoszczowej?

Ewa_Szczodruch - 21-09-2023 - 16:44
Temat postu: Nazwisko Mękarzewski

Mękarzewski 1470 - od nazwy miejscowej Mękarzowice (kieleckie, gmina Czarnocin).

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Krystyna.waw - 21-09-2023 - 17:27
Temat postu: Opydo

Z jakiego roku i miejscowości masz najstarszego przodka o tym nazwisku?

Krystyna.waw - 21-09-2023 - 17:29
Temat postu: Re: Naziwsko Agdan

Pietrek83 napisał:

Czyli Agdanowie mogli mieć korzenie ormiańskie

Na dwoje babka wróżyła, czyli zgaduj zgadula

ewa_marciniak - 21-09-2023 - 18:27
Temat postu:

Nie, w księgach metrykalnych (kościół katolicki, obrządek ormiański) Polskich Ormian to nazwisko nie występuje.

Tak, na terenie dzisiejszej Armenii znajdujemy koło wsi Gandzakar wioseczkę Verkhniy (Górny) Agdan mającą ok. 130 mieszkańców.
https://en.wikipedia.org/wiki/Agdan

Miasteczka Agdam znajdują się w Azerbejdżanie i Turcji.

Pozdr., Ewa

Pietrek83 - 22-09-2023 - 10:57
Temat postu: Nazwisko Mękarzewski

o proszę czyli mam ułomne wydanie bo z 1999. A jak myślisz Ewa czy miejscowość Mękarzów też w kieleckim lecz w innym powiecie, też wchodzi w grę? Czemu to nazwisko nie występuję albo prawie już nie występują u dzisiejszych Polaków, wpisując je na necie nie wyskakują żadne osoby, czyżby Mękarzewscy wymarli ?

Pietrek83 - 22-09-2023 - 10:59
Temat postu: Opydo

Włodowice, powiat zawierciański, koniec XVIII wieku.

Pietrek83 - 22-09-2023 - 12:15
Temat postu:

Mogli ewa_marciniak, zmienić religię

eeriecrypt - 03-10-2023 - 19:07
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Łamek?

Nigdzie nie jestem w stanie znaleźć informacji na temat pochodzenia tego nazwiska, jego etymologii i historii, jedynie dane statystyczne mówiące ile jest osób noszące owe nazwisko. Czy pochodzi ono zwyczajnie od czasownika 'łamać', nawiązuje do jakiejś miejscowości a może pochodzi od grupy etnicznej Łemków? Najwięcej osób o tym nazwisku wydaje się pochodzić z Łodzi, co łączy się z tym że mój pradziadek (o tym nazwisku) urodził się i mieszkał w tych terenach.

janusz59 - 03-10-2023 - 19:57
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Łamek?

Łemkowie to bardzo świeża nazwa pochodząca od słowa łem (tylko) , którego używają jako zapożyczenia ze słowackiego . Ich własna nazwa to Rusnacy lub Rusini. Nazwisko Łamek istnieje dużo dawniej niż nazwa Łemkowie.

Stawiałbym więc na polskie pochodzenie od łamania. Istnieje również nazwisko Lamek , które nie pochodzi od "łamać", a jest bardzo podobne. To jeszcze bardziej komplikuje sprawę.
Profesor Rymut mówi : Łamek - od łamać (ale my to wiemy i bez profesora , który w swoim słowniku poszedł na ilość , a nie na jakość).

Pozdrawiam
Janusz

Ewa_Szczodruch - 04-10-2023 - 03:23
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Łamek?

Witam

Według Rymuta:

Łamek - od łamać.

przemko20161 - 06-10-2023 - 20:13
Temat postu: Nazwisko Pierdulina i Kruk pochodzenie

Witam

Proszę o tłumaczenie nazwiska Pierdulina oraz kruk są to nazwiska moich 13 x pradziadków ich córka Zofia Kruk ur się w 1574 r w Łęczycy to moja 12 x prababcia

Przemek

SzymonB - 16-10-2023 - 19:23
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Poszukuję informacji dotyczących nazwiska Gorgoń. Osoby w mojej rodzinie z tym nazwiskiem pochodzą z okolic Krosna.
Z góry dziękuję za pomoc.

Ewa_Szczodruch - 17-10-2023 - 05:42
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witam

Gorgoń 1476 - od podstawy gorg-, por. staropolskie gorgolić ‘narzekać, utyskiwać’, staropolskie gorgi ‘trele ptasie’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

SzymonB - 17-10-2023 - 07:06
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Bardzo dziękuję za pomoc

Tadeusz_Wysocki - 18-10-2023 - 07:32
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witaj Kubo,

Jeszcze ty zostałeś do naszej odpowiedzi o pochodzeniu nazwiska. A więc mamy nazwisko Stepka, Sztepka, ..... - dlaczego te kropki? Ponieważ bardzo często nazwisko, jak wszystko w przyrodzie żyje, potrafi przez pokolenia zmieniać, dodawać swoje brzmienie i swoją pisownię. Przyczyny? Rozliczne - temat wielokrotnie poruszany na tym ina innych forach. Co parafia, to inne przyczyny - pamiętam z wczorajszych rodzinnych historii zgłoszonych do GA.PA (akurat przesłał nasz Charles Henderson o swoich Kalskich z Krzewa par. Drozdowo) - czasem księdza proboszcza w parafii nie było i nagle, tak na szybko musiał wszystko zanotować do późniejszego parafialnego wpisu... młody organista. Wiesz, czasem to błąd urzędnika, czasem świadoma ucieczka przed np. służbą w armii dla przykładu carskiej (przypomina mi się z właśnie aktualnego wątku naszego forum "Maryla Rodowicz, czy Czesław Niemen był jej "wujkiem", gdzie Hubert zrobił prasówkę i podał fragment jednego z jej wywiadów: "Mama urodziła się w Wilnie, gdzie babcia poznała swojego męża – czyli mojego dziadka, który nazywał się Jan Sienkiewicz. Na początku XX wieku, zgodnie z obowiązującym w zaborze rosyjskim prawem, jednego z dwóch synów brali do wojska na 25 lat. Aby tego uniknąć, rodzina zmieniła dziadkowi nazwisko z Sienkiewicz na Szymkowski."- a więc zobacz ten przypadek - z rodowego nazwiska Sienkiewicz cała dalsza rodzina dziadka przeszła na... Szymkowski.

Dobrze, wracamy do twojego nazwiska Stepka, Sztepka, ... - pochodzi od staropolskiego nazwania "Stępka" - zawołania notowanego od 1433 roku, a to od staropolskiego języka i słowa "stępa" - oznaczającego pułapkę na niedźwiedzia, urządzenie do tłuczenia, ubijania, lub od staropolskiego słowa "stąpać" - kroczyć, iść.
Źródła: "Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich Pochodzenie Językowe (XII-XIV wiek)", "Nazwiska Polaków Słownik Historyczno-Etymologiczny".

No cóż, Kubo, jeśli rodowe nazwisko coś mówi o cechach, czy profesji przodków, które to cechy w genach potomnych zostają, to po tym ubijaniu niedźwiedzia, ja bym się raczej z tobą zaprzyjaźnił, niż wchodził na ścieżkę wojenną Smile

_______________

Tadeusz i GA.PA www.narodowa.pl

eeriecrypt - 24-10-2023 - 18:20
Temat postu: Pochodzenie nazwiska "Tataruda"?

Tataruda jest rzadkim nazwiskiem. Jeżeli jest ono w ogóle Polskie to co może oznaczać? Nosi je moja nauczycielka. Zgodnie z stroną na której można szukać nazwisk było zarejestrowane jedynie w województwie łódzkim i nigdzie więcej.

Ewa_Szczodruch - 25-10-2023 - 04:03
Temat postu: Pochodzenie nazwiska "Tataruda"?

Witam

Według prof. Rymuta

Tataruda - pochodzi od nazwy etnicznej Tatar.

pen60 - 25-10-2023 - 13:36
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witam,
Interesuje mnie pochodzenie nazwiska Siwczyk. Zamieszkiwali Woj. łódzkie jak i w warszawie
Pozdrawiam
Marek

Krystyna.waw - 25-10-2023 - 19:15
Temat postu:

Ciekawe jest to skupienie w zasadzie tylko w jednej parafii.
Jakiś tatarski osadnik?

Anitka876 - 05-11-2023 - 23:03
Temat postu: Nazwisko Rymsz/Rymsza

Z nazwiskiem Rymsz spotkałam się w akcie pochodzącym z terenów Wołynia w początkach XIX wieku. Zawsze jednak nazwisko jakie się pojawia jest Rymsza, gdy chcę wyszukać więcej informacji. Chciałabym się dowiedzieć, skąd to nazwisko pochodzi, jaka jest jego etymologia i czy Rymsz jest tylko błędem, a poprawną formą jest Rymsza.
Pozdrawiam.

Ewa_Szczodruch - 06-11-2023 - 06:14
Temat postu: Nazwisko Rymsz/Rymsza

Witam

Rymsz 1403 - od litewskiej nazwy osobowej Rimša.

Rymsza - od litewskiej nazwy osobowej Rimša;

Źeódło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

MarekGigoń - 14-11-2023 - 22:54
Temat postu: pochodzenie nazwiska Gigoń

Witam
Zastanawiałem się nad pochodzeniem mojego nazwiska. Kiedyś jak istniała nasza klasa jakaś osoba z tym nazwiskiem pisała że nazwisko ponoć przyszło do Polski z dworem Henryka Walezego, król uciekł dwór został. Gigoń, Gigoń, Gigogne, podobno rejony Makowa podhalańskiego to była królewszczyzna tereny bezpośrednio należące do króla, ale ile w tym prawdy nie wiem.

Ewa_Szczodruch - 15-11-2023 - 05:07
Temat postu: pochodzenie nazwiska Gigoń

Witam

Gigoń - od giga ‘dawny instrument muzyczny, prototyp skrzypiec; taniec staroangielski’.

Źródłp: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

eeriecrypt - 17-11-2023 - 17:28
Temat postu:

Krystyna.waw napisał:

Ciekawe jest to skupienie w zasadzie tylko w jednej parafii.
Jakiś tatarski osadnik?

Zapewne tak. Ten temat nigdy nie był poruszany. Ciekawe jest również w jaki sposób został utworzony ten przymiotnik. Zamiast np. tatarski to tataruda.

eeriecrypt - 17-11-2023 - 17:32
Temat postu: Czy nazwisko Łukaszyk może mieć korzenie wschodnie?

Zastanawiało mnie to zawsze, ponieważ końcówka -szyk jest dość specyficzna i bardzo często nazwisko jest czytane/pisane jako Łukaszczyk. Zauważyłem również że w krajach wschodniosłowiańskich są różne podobne nazwiska od imienia Łukasz, np. Łukaszenko. Dodatkowo, jest dość spore historyczne skupienie tego nazwiska w Ukraińskich i Białoruskich parafiach. Czy jest to moja jakaś nadinterpretacja?

Pozdrawiam

Dawid Łukaszyk

expat - 17-11-2023 - 17:47
Temat postu: Czy nazwisko Łukaszyk może mieć korzenie wschodnie?

Możliwe. W Polsce forma Łukasik, Łukasiewicz czy nawet Łukaszewicz jest bardziej spotykana. Część moich przodków mieszkających na Lubelszczyżnie przekształciła się z Łukaszów na Łukasiewiczów.

Arek_Bereza - 17-11-2023 - 18:38
Temat postu: Czy nazwisko Łukaszyk może mieć korzenie wschodnie?

A wpisz w genetece nazwisko Łukaszyk czy Łukaszczyk i przekonasz się, że ten wschód to niekoniecznie Smile

janusz59 - 17-11-2023 - 19:29
Temat postu: Czy nazwisko Łukaszyk może mieć korzenie wschodnie?

Wikipedia ( po ukraińsku ) podaje następujące nazwiska ukraińskie pochodzące od imienia Łukasz :Łukjanenko, Łukjanczuk, Łukjanczyk, Łukjanowycz, Łukjaneć, Łuka, Łucenko, Łucjuk, Łucko, Łuczko, Łuczkewycz, Łukań, Łukacz, Łucyk, Łuciw, Łucyszyn, Łukasz, Łukaszenko, Łukaszczuk, Łukaszyk,Łukaszewycz.
Jest więc Łukaszyk też.
Polskie najpopularniejsze nazwisko pochodzące od tego imienia to Łuczak (20777 osób).
Polecam stronę www.nlp.actaforte.pl
Pomaga w ustaleniu częstości występowania nazwiska w regionach.

Pozdrawiam
Janusz

Andrzej75 - 17-11-2023 - 21:10
Temat postu: nazwisko Łukaszyk

Moim zdaniem po samej końcówce nazwisk typu Łukaszyk, Matuszyk, Bartoszyk (urobionych od imion Łukasz, Mateusz, Bartosz) nie dojdzie się pochodzenia posługujących się nimi osób.
Końcówka -ik, - yk jest po prostu słowiańska, ani wschodnio-, ani zachodniosłowiańska:
https://en.wiktionary.org/wiki/Reconstr ... /-ik%D1%8A
Można tylko powiedzieć, że formy typu Łukasik, Matusik, Bartosik są w Polsce popularniejsze.
Patrząc się na dystrybucję nazwisk Łukaszyk, Matuszyk, Bartoszyk w Polsce, nie dostrzegam jakiejś szczególnej wschodniej preferencji:
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/NdistrMob

Sroczyński_Włodzimierz - 17-11-2023 - 21:15
Temat postu: nazwisko Łukaszyk

a w jaki sposób można wnioskować o pochodzeniu geograficznym na podstawie rozkładu w XXI wieku?

Andrzej75 - 17-11-2023 - 21:58
Temat postu: nazwisko Łukaszyk

Do obalenia tezy, że nazwisko Łukaszyk ma specyficznie wschodnie pochodzenie, wystarczy zbadać XXI-wieczne rozsiedlenie (wziąwszy pod uwagę fakt, że nie jest to nazwisko noszone przez bardzo małą liczbę ludzi, czyli migracje poszczególnych osób nie powinny znacznie zaburzać rozmieszczenia danego nazwiska w dawniejszych czasach).
Jeśli np. szczególne nagromadzenie Łukaszyków jest koło Poznania albo Gorlic, to stanowi to exemplum in contrarium w stosunku do tezy, że sama tylko forma nazwiska Łukaszyk jest przesłanką do wschodniego pochodzenia. Ci poznańscy albo gorliccy Łukaszykowie najpewniej mieszkają tam już od dawna; nieprawdopodobne jest, żeby w swojej masie byli to jacyś dawni masowi przesiedleńcy ze wschodu.
Ale oczywiście wyniki z Geneteki (o których wspomniał Arek) będą mieć tę przewagę, że obejmą większy zakres czasowy i terytorialny.

Sroczyński_Włodzimierz - 17-11-2023 - 22:20
Temat postu: nazwisko Łukaszyk

Nie jestem przekonany, nawet w tym przykładzie, nie mówiąc o poziomie "co do zasady".
Za duże zmiany, migracje, terytorium.
Bez jakiego poważnego, niebanalnego etapu (który jeszcze nie istnieje) typu "lemat 1a: imigracje do powiatu 1 AD 2002 z ...; lemat 2a imigracje do powiatu 1 AD 2002 z ...; lemat 1b ubytki z powiatu (AD 1900?) itd czyli potężnej matrycy - nie da się moim zdaniem.
To trochę jak te lipne "widać zabory" gdy mówimy nie o linach kolejowych a ludności...jak gdyby widać zabory w Szczecinie bo ludność z 1880 ze Szczecina w 2010 w Szczecinie /Wrocławiu / Zgorzelcu/Zielonej Górze:)

Tadeusz_Wysocki - 18-11-2023 - 08:50
Temat postu: nazwisko Łukaszyk

Hej eeriecrypt - swoją drogą strasznie skryptowane masz imię, a mógłbyś przedstawić się tym z urodzenia? Sam wiesz, podaję ci rękę, i mówię cześć Eeriecrypt? Smile

No dobrze, wróćmy do wątku. Pierwsza zasada - badanie pochodzenia swojego nazwiska trzeba zacząć od cierpliwej budowy swojego wywodu genealogicznego - z pokolenia na pokolenie, z miejsca na miejsce życia antenatów - od ciebie samego, rodziców, dziadków, pradziadów... - tak daleko jak dasz radę. Nazwisko żyło swoim istnieniem, zapisami w księgach metrykalnych sądowych i innych, potrafiło zmieniać swoją fonetykę, pisownię, przekraczało granice państwa, ba, nawet kontynentów.

Łukaszczyk - występuje w pracach etymologii starych polskich nazwisk. Prof. Z. Kaleta wymienia pochodzenie od staropolskiego "Łukasz", zespół Prof. K. Rymuta i "Nazwiska Polaków Słownik Historyczno-Etymologiczny" - podaję, do zanotowania w Historii Rodziny:
Tom II strona 44: Łukaszczyk - notowane w Polsce od roku 1659 (a więc zakładamy pierwszy przodek zapisany jako "Łukaszczyk".
Pochodzenie nazwiska: od staropolskiego nazwania/zawołania "Łukasz" - a to od imienia "Łukasz" - Nazwisko Łukasz notowane w zapisach w Polsce od XIII wieku - od łac. Lukas, grecki Laukas - adaptowane jako Łukasz i Łuka - od tego np. Łukaszowa (żona Łukasza), Łukaszowicz (ojciec), itd.

Twoja myśl szłuszna - suffix nazwiska może wskazywać na korzenie wschodnich terenów Rzeczpospolitej (-czyk, -szyk, -ewicz, -owicz, -i wiele innych), ale drogi Eeriecrypt (przepraszam, że podane imię zaczynam od dużej litery, ale taka jest zasada w naszym obszarze kultury świata) - czeka cię droga cierpliwego badania tego wymaganego genealogicznego wywodu, bo inne próby naszej pomocy to dywagacje - życzę ci, abyś doszedł do antenata wymienionego 1659 roku - do pierwszego przodka nazwanego Łukaszczyk, ba, do jego rodowego miejsca i opisania jego rodziny, życia i otoczenia przyrody - to wszystko zostało we krwi twojej i w twoich genach, naprawdę! Smile

Pozdrawiam
Tadeusz

eeriecrypt - 21-11-2023 - 21:22
Temat postu: nazwisko Łukaszyk

Przede wszystkim, dziękuje za odpowiedź i przepraszam za nieprzestrzeganie zasad tego forum. Nazywam się Dawid Łukaszyk.

Bardzo dziękuje za wytłumaczenie mi (prawdopodobnie) podstawowych informacji, oraz potencjalne nakierowanie na odpowiednią drogę. Niestety jestem dość sporym nowicjuszem jeśli chodzi o ten temat, więc moja wiedza ma poważne ubytki a rozumowanie jest uproszczone. Pozdrawiam i jeszcze raz- stokrotnie dziękuje za informację.

Tadeusz_Wysocki - 22-11-2023 - 07:56
Temat postu: nazwisko Łukaszyk

Witaj Dawidzie Smile

Bardzo dziękujemy za twój post, a więc mamy imię i rodowe nazwisko Łukaszyk - piękne i stare polskie nazwisko wymieniane w pracach polskich etymologów - sięgnąłem jeszcze raz do wymienionego tomu "Nazwiska Polaków Słownik Historyczno - Etymologiczny" - i przekazuję dla twojej Historii Rodziny Łukaszyk - tom II jest na stronie 44 wymienione nazwisko Łukaszyk, pochodzące "od od staropolskiego nazwania/zawołania "Łukasz" - a to od imienia "Łukasz"..." - tu w twoim przypadku przy nazwisku Łukaszyk jest zanotowany rok datowania pierwszego zapisu nazwiska w archiwalnych dokumentach - 1556 (a to oznacza dużą ważność danego nazwiska). Dodam, że w tej grypie nazwisk od "Łukasz" obok twojego Łukaszyk jest też wymienione nazwisko Łukasiewicz (np. Jgnacy - lampa naftowa), czy Łukaszewicz (Olgierd - aktor).

Dawidzie, powodzenia w poszukiwaniach!

Pozdrawiam
Tadeusz

Pałamarz_Michał - 23-11-2023 - 19:24
Temat postu: nazwisko Łukaszyk

Moja praprababcia nazywała się Paulina Łukaszczyk, ur. w 1855 roku w Piekarach Śląskich, była córką Simona Łukaszczyka i Agnieszki Wodarz, którzy też zapewne pochodzili ze Śląska. Dużo tam osób o tym oraz podobnie brzmiących nazwiskach. Nie znalazłem jednak aktu urodzenia Simona. Natomiast wśród podobieństw DNA mam Czecha, który wśród przodków ma rodzinę Lukas pochodząca ze Śląska Cieszyńskego. W okolicach Opavy mam bardzo dużo połączeń DNA.
Pozdrawiam, Michał Pałamarz-Podgórny

Poczęsny_Tomasz - 24-11-2023 - 19:22
Temat postu: Nazwisko Poczęsny

Dzień dobry
Dzisiaj przypadkowo odkryłem, że w Polsce w 2023 roku jest tylko 120 osób z moim nazwiskiem (Poczęsny). Bardzo mnie to zdziwiło oraz zaintrygowało, więc zacząłem szukać i mając dobre zdanie o zasobie wiedzy "wujka Googla" - niestety zawiodłem się, ponieważ praktycznie nic nie znalazłem na temat pochodzenia mojego nazwiska - na szczęście trafiłem na Wasze forum i proszę o pomoc w znalezieniu jakichkolwiek informacji, z góry dziękuję za każdą odpowiedź.

Ewa_Szczodruch - 25-11-2023 - 04:25
Temat postu: Nazwisko Poczęsny

Witam

Poczęsny - od staropolskiego poczesny ‘czcigodny, otoczony szacunkiem’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Poczęsny_Tomasz - 25-11-2023 - 06:51
Temat postu: Nazwisko Poczęsny

Dziękuję Pani Ewo ,

no to teraz rozumiem dlaczego ród ten z roku na rok się zmniejsza🙂, to żart oczywiście🙂

Ale skąd i dlaczego pojawiło się "ę"?

Pozdrawiam Tomek

Ewa_Szczodruch - 26-11-2023 - 04:41
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witam

Siwczyk 1612 - od siwy ‘białoszary, niebieskofioletowy’ .

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Irena_Skuła - 26-11-2023 - 08:01
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witam
W Poznaniu i w Wielkopolsce nazwisko Kularz, proszę o interpretację
Irena

Ewa_Szczodruch - 26-11-2023 - 16:08
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witam

Kularz - od niemieckich nazw osobowych Kuhler, Kühler, te od Kuhl; od kularz ‘człowiek, który kula klody na tartak’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Irena_Skuła - 26-11-2023 - 17:25
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Serdecznie dziękuję
Pozdrawiam Irena

ROMAN_B - 26-11-2023 - 23:23
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Ceremuga.

Gocha_D napisał:

Witam!

Poszukuję etymologii nazwisk Ceremuga, Małysa, Trybała oraz Harazmus (Arazmus).
Z góry dziękuję za pomoc.

Pozdrawiam
Gocha_D

Gocha_D, dobry wieczór.

W dniu 11 sierpnia 2023 roku pytałaś o etymologię nazwiska Ceremuga, Małysa, Trybała oraz Harazmus ( Arazmus ). Pani Ewa Szczodruch w dniu 12 sierpnia 2023 roku podała Ci genezę trzech nazw osobowych, to jest Małysa, Trybała oraz Harazmus ( Arazmus ). Pozostało jedno miano – Ceremuga, bez ustalonej etymologii. Spróbuję zmierzyć się z tym wyzwaniem.

Rozważania o genezie nazwiska Ceremuga – Robocza hipoteza.

W mojej ocenie nazwisko Ceremuga powstało od tematu słowotwórczego cerem- do którego dodano przyrostek -uga [ cerem-+-uga = ceremuga ].
Sufiks -uga [ -ug ] należy do kategorii przyrostków nomina attributiva [ nazwy nosicieli cech ] tworzących rzeczowniki.
Zatem, miano Ceremuga z dużym prawdopodobieństwem może należeć do nazw charakteryzujących osoby przez pryzmat ich stosunku, skłonności do określanego obiektu, rzeczy, przedmiotu, rośliny itp. W takim razie, osoba nazwana Ceremuga musiała przejawiać jakieś przymioty [ cechy ], które był charakterystyczne dla jakiegoś obiektu. Tylko jaki to obiekt był motywatorem powstania miana Ceremuga?
Ksiądz kanonik Stanisław D. Kozierowski w swojej publikacji noszącej tytuł „Nazwiska, przezwiska, przydomki, imiona polskie niektórych typów słowotwórczych. Księga rodzaju ludu polskiego”, która została wydana w Poznaniu, w roku 1938 roku, wymienia nazwisko Ceremuga i nazwisko Czeremuga. Moim zdaniem z dużą dozą prawdopodobieństwa miano Ceremuga jest obocznością nazwy osobowej Czeremuga, które powstało na gruncie mazurzenia. Mazurzenie występuje w wielu dialektach języka polskiego. I jest to proces fonetyczny polegający na wymawianiu zamiast spółgłosek dziąsłowych sz, cz, ż, dż głosek zębowych: s, c, z, dz. Na przykład: czapka jako capka, czapla jako capla, żaba jako zaba.
Przyjmując, że nazwisko Ceremuga jest zamazurzoną formą nazwy osobowej Czeremuga to tematem słowotwórczym jest rdzeń czerem-. Wobec tego motywatorem powstania nazwiska Czeremuga może być roślina o nazwie Czeremcha.
Czeremcha to gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych. Posiada owoce kuliste, błyszczące, czarne, słodko-gorzkie pestkowce wielkości grochu. Średnica ok. 8 mm. Po rozgnieceniu lepkie. Owoce dojrzewają we wrześniu / październiku. Nasiona rozsiewane są przez ptaki. W medycynie ludowej uznawana była za roślinę leczniczą - m.in. młode liście zawierają glikozydowe związki lotne o własnościach odkażających, bakteriobójczych, a także toksycznych dla wielu owadów. Surowcem zielarskim jest kora czeremchy pozyskiwana z młodych gałązek, razem z pąkami liściowymi. Używana była w medycynie ludowej jako środek ściągający, moczopędny i przeciwreumatyczny. Drewno pozyskiwane z Czeremchy używane był też do wyrobu drobnych przedmiotów.
Grzegorz Bobrowicz w swoim Słowniku Polskiego Języka Przyrodniczego pod hasłem „Czeremcha” wymienia wiele nazw dawniejszych i ludowych czeremchy, w tym: czerema, czeremba, czeremka, czerempka, czeremszyna, czeremucha. W mojej ocenie wszystkie te nazwy powstały na skutek procesu zwanego mutylacją [ od łacińskiego mutilatio ‘okaleczenie’ ]. Taki proces polega na tworzeniu wyrazów powstałych z ucięcia innych słów w miejscu dość przypadkowym – w miejscu, które nie stanowi granicy morfologicznej. Odcięta cząstka przekształca się w kategorię morfologiczną i tworzy rdzeń poszerzony o przyrostki lub o morfem fleksyjny. W przypadku wyżej wymienionych nazw powstały one na skutek uszczuplenia wyrazu czeremcha w miejscu czerem- i dodaniu różnych formatów [ czerem-a, czerem-ba, czerem-ka, czerem-pka, czerem-szyna, czerem-ucha ].
Moim zdaniem taki sam proces zaistniał w przypadku nazwy osobowej Czeremuga [ Czerm-+-uga ] oraz miana Ceremuga [ Cerem-+-uga ].

Zatem, z jakimś prawdopodobieństwem nazwisko Ceremuga [ Czeremuga ] pochodzi od nazwy drzewa – krzewu Czeremcha. To tylko moja hipoteza robocza o etymologii nazwy osobowej Ceremuga.

Pozdrawiam – Roman.

Tadeusz_Wysocki - 27-11-2023 - 06:48
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Ceremuga.

Witaj Romanie, piękna odpowiedź i piękny wywód - aż zazdroszczę Smile

W więc Czeremcha, roślina polskich babek, uzdrawiająca, trzeba sięgać!

U mnie w rodzinie słowo Czeremcha urokliwe - dziadek Roman nazwał rodzinne siedlisko koło Mińska Mazowieckiego - "Czerenka" z miłości i na cześć żony Reginy - wspominał, że obok domu rosła pachnąca czeremcha i wyszła ta Czerenka z imion Czesław I Renka Smile

Ukłony i podziw raz jeszcze,
Miłego dnia - Tadeusz

Gocha_D - 27-11-2023 - 09:44
Temat postu:

Witam!

Bardzo dziękuję za dokładne wyjaśnienie wielu aspektów. Spotkałam formę Czeremuga ze trzy razy i raz Czeremucha więc myślałam, że Ceremuga to forma podstawowa. Masz ogromną wiedzę. Dziękuję!

Pozdrawiam
Gocha_D

przemko20161 - 27-11-2023 - 11:32
Temat postu:

Witam po dłuższej przerwie proszę o znaczenie nazwiska Jurkowicz jest o nazwisko mojego 12 x pradziadka

Przemysław

janusz59 - 27-11-2023 - 13:04
Temat postu:

Typowe nazwisko patronimiczne.
Jurkowicz to syn Jurka. Jurko i Jurek to zdrobnienia od Jerzy. Trochę takie wschodnie , ale popularne w całej Polsce. Gdzieniegdzie mówi się na Jerzego też Jerzyk lub Jorguś.

Pozdrawiam
Janusz

Ewa_Szczodruch - 27-11-2023 - 15:04
Temat postu:

Witam

Za Rymutem:J

Jurkowicz 1437 - od imienia Jerzy. Greckie imię Georgios, to od georgós ‘rolnik’, przejmowane było przez języki słowiańskie w kilku postaciach. W staropolszczyźnie znane były formy Jerzy, Jura Jurg (za pośrednictwem języka niemieckiego), na Kresach Wschodnich Juryj.

przemko20161 - 27-11-2023 - 17:44
Temat postu:

Proszę o tłumaczenie nazwiska Kunka to nazwisko moich 12 i 13 x pradziadków mieszkali w parafii i wsi Ciemniewko XVI wieku

Przemek

majafra - 27-11-2023 - 22:15
Temat postu:

Dzień dobry
Poprosiłabym o jakiekolwiek informacje o nazwisku Zelis.
Nazwisko mojego pradziadka, ur. w 1889r w Dąbrówce Niemieckiej, powiat nowosądecki

alexander_macias - 28-11-2023 - 02:43
Temat postu: Nazwisko Maciaś

Od dawna zastanawiam się skąd pochodzi moje nazwisko. Domyślam się że pewnie od imienia Maciej (Matthias). Występuje najczęściej w okolicach Nowego Sącza w Małopolsce.
Mieszkam w stanach, i ludzie tu często przypuszczają że jestem Hiszpanem kiedy podaję swoje nazwisko.

Ewa_Szczodruch - 28-11-2023 - 04:37
Temat postu: Nazwisko Maciaś

Witam

Maciaś - w grupie nazwisk pochodzących od imienia Maciej, także od macać.

Źródlo: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Ewa_Szczodruch - 28-11-2023 - 04:39
Temat postu:

Witam

Zelis - od żelazo ‘metal ciężki’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

dawid1512 - 06-12-2023 - 08:55
Temat postu:

Dzień dobry.
Prosiłbym o sprawdzenie nazwiska Ochapski (ewentualnie Ochabski). Z góry dziękuję za pomoc.

przemko20161 - 06-12-2023 - 12:46
Temat postu: Nazwisko Jagielczyk , Jagielczak

Witam

Poszukuję etymologii moich 13 i 14 x pradziadków pisane raz Jafielczak
raz Jagielczyk z Łęczycy w latach 1582 -1588

Przemysław

Ewa_Szczodruch - 07-12-2023 - 04:56
Temat postu: Nazwisko Jagielczyk , Jagielczak

Witam

Jagielczyk - od jagła, ze staropolskiego jagły ‘kasza z prosa’, dawniej też ‘proso’.

Jagielczak 1658 - od jagła, ze staropolskiego jagły ‘kasza z prosa’, dawniej też ‘proso’

Źródło:Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Ewa_Szczodruch - 07-12-2023 - 05:00
Temat postu:

Witam

Ochabski - od ochab ‘błoto, trzęsawisko’; ochabić ‘zostawić, oszczędzić’;

Ochapski - od ochapić ‘wydawać, zdawać się, przypominać sobie’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

przemko20161 - 07-12-2023 - 12:45
Temat postu: Nazwisko Jagielczyk , Jagielczak

Proszę o etymologię nazwiska Kunka nazwisko moich 13i 14 x pradziadköw

Przemysław

Ewa_Szczodruch - 07-12-2023 - 17:35
Temat postu: Nazwisko Jagielczyk , Jagielczak

Witam

Kunka 1475 - od niemieckiej nazwy osobowej Kunk, ta od imion na Kun- lub od apelatywu künkel ‘kądziel’.

Źródło: Źródło:Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Tadeusz_Wysocki - 08-12-2023 - 09:35
Temat postu:

(nie mogę użyć "cytuj" więc skopiowałem)
Piotrekk
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Dyart i Djart. PostWysłany: 25-01-2022 - 18:34
Szanowni panowie, dziękuję za taką obszerną wypowiedź. Napisałem dość skromnie zapytanie, ponieważ nazwisko dopiero co "odkryłem", stąd też skromność postu.
Sytuacja wygląda następująco:
W roku 1760 ślub bierze w Młynie Smagów (parafia Chlewiska, mazowieckie) pracowity Wojciech Kasprzyk młynarz z Agnieszką Dyarką
Na podstawie kilku znalezionych metryk w podobnych czasie bierze również ślub Marianna Dyartka oraz pojawia się się w zapisach podstarzały już pracowity Szymon Dyart który świadkuje mieszkańcom Smagowa przy wielu aktach (śluby, chrzciny). Wstępna hipoteza jest taka, że rzeczony Szymon był ojcem dziewczyn, na których ród wymarł – nie znajduję tego nazwiska zupełnie w pobliżu tej parafii oraz nikt inny go nie nosi. Przede mną do przejrzenia jakieś 100 lat zapisków łacińskich Chlewisk w poszukiwaniu tego nazwiska, muszę też znaleźć akty urodzenia obu pań – Agnieszki i Marianny, co trochę zajmie z powodu braku indeksacji. Dlatego też rzuciłem pytanie tak luźno, dla mnie również brzmi to na niepolskie nazwisko, być może coś bliskiego w wymowie do "Djar.

--

Cześć,
dziś przy badaniu mazowieckiego trafiłem wątek na naszym forum z pytaniem Piotra o indeksowanie Chlewisk i napotkanym włościańskim przedziwnym nazwisku Dyart, Djart (z pomocą innych przyjaciół forum skręciło w możliwe źródła nazwiska do... Francji (Diard - Thiard), też do Niemiec, Czech, Rosji, Ameryki... (Diart)...

a Piotrze, zapewne jest to nasze, swojskie, staropolskie nazwisko... Dyjak, słowniki polskich nazw osobowych m.in. Taszycki(1967), Rymut(1999), Kaleta(2007) mówią: pochodzi od staropolskiego nazwiska - nazwania - zawołania Dyjak - Dyja notowanego w Polsce w roku 1378, a to od staropolskiego języka i słowa określającego lokalne zawołanie sąsiada jako "deja" - człowiek powolny, ociężały.

Mam nadzieję, że to się przyda w pracy. I bardzo proszę - należy rozumieć te zmiany nazwisk przez wieki - tu rzut oka na wpis urodzenia Franciszka Dyart U1771 p. Chlewiska o rodzicach "Labo. Simonis et Catharina Dyart" - widać, jak w roku pańskim 1771 księdzu proboszczowi(?) ciężko było wpisywanie do parafialnej księgi nazwisk z brzmienia polskiego na łacinę, z tą całą fonetyką o pomyłki nietrudno, bo np. jak wpisać ślub z Marianną Dyjak, Dyja? - Dyjarką? - to zaczęto wpisywać Diarką, Dyarką - no i już tak poszło z rodzinnym nazwiskiem Dyart czy Diart, co to chciało zawędrować przez oceany Smile

Pozdrawiam
Tadeusz

JolaGajewska - 26-12-2023 - 14:39
Temat postu: Nazwisko Ziemnicki

Nazwisko to występuje w moim drzewie w XVIII wieku od miasta Słupcy (woj. Wielkopolskie). Oboczność do nazwiska Ziemnicki to Ziemnik/Zimnicki/Zimnik. Nie mogę znaleźć jego etymologii, więc byłabym bardzo wdzięczna za pomoc Very Happy

Pozdrawiam serdecznie,
Jola

Lakiluk - 26-12-2023 - 15:56
Temat postu:

Zapewne od miejscowości Ziemnice/Zimnice, stąd końcówka -cki.

Ewa_Szczodruch - 26-12-2023 - 20:15
Temat postu:

Witam

Za prof. Rymutem:

Ziemnicki - od nazwy miejscowej Ziemnice (leszczyńskie, gmina Osieczna).
Ziemnik 1455 - od ziemia; od przymiotnika ziemny.

Zimnicki - od nazwy miejscowej Zimnice (skierniewickie, gmina Mszczonów).
Zimnik 1476- od zima; od przymiotnika zimny.

JolaGajewska - 27-12-2023 - 17:30
Temat postu:

Bardzo dziękuję za pomoc! Smile

Pozdrawiam serdecznie,
Jola

Mariusz_Kmieciak - 22-01-2024 - 18:19
Temat postu: Nazwisko Maciaś

Podpinam się pod wątek.
W metrykach, które przeglądam w regionie na NE od Krakowa pojawiają się nazwiska Maciasek lub Maciaszek.
Interpretuję je podobnie jako pochodne od imienia Maciej. Tyle, że u mnie wśród przodków występuje ono obok nazwiska Kmiecik i tylko czasem je zastępuję.
Może trzeba było Kmiecików zanim stali się Kmieciakami jakoś rozróżniać dodając określenie (przezwisko/nazwisko) Macisek?

Paulus - 23-01-2024 - 10:05
Temat postu: Jurzec oraz Cieśla

Witam,

Mam prośbę o porady dotyczące nazwisk Jurzec oraz Cieśla.
Cieśla od Cieśli ?

A Jurzec skąd ? Dla mnie brzmi trochę niemiecko.

Każda rada mile widziana Smile

Pozdrawiam Paweł

Ewa_Szczodruch - 23-01-2024 - 12:44
Temat postu: Jurzec oraz Cieśla

Witam

Wg prof. Rymuta:

Cieśla 1416 - od cieśla.

Jurzec 1446 - od imienia Jerzy. Greckie imię Georgios, to od georgós ‘rolnik’, przejmowane było przez języki słowiańskie w kilku postaciach. W staropolszczyźnie znane były formy Jerzy, Jura Jurg (za pośrednictwem języka niemieckiego), na Kresach Wschodnich Juryj.

Paulus - 23-01-2024 - 12:58
Temat postu: Jurzec oraz Cieśla

Bardzo dzękuje Ewo za super odpowiedź Smile

Korzystając z okazji mogę prosić jeszcze o wyjaśnienie 2 nazwisk ?

Niziołek oraz Bachula

Pozdrawiam Paweł

zbigniewwatorski - 24-01-2024 - 22:02
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Wątorski

Ewa_Szczodruch - 25-01-2024 - 04:07
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Wątorski

Witam

Wątorski - od wątor ‘wgłębienie w klepkach beczki, do którego wchodzi brzeg dna’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Kaszczuk_Stanislaw - 27-01-2024 - 00:32
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Kaszczuk w Polsce

Witam nie szukam co tyle znaczenia a pochodzenia nazwiska Kaszczuk . Bardzo mnie interesuje skąd pochodzi te nazwisko bo w Polsce występuje tylko w okolicach Chełma od 1850. Pozdrawiam

sirdaniel - 27-01-2024 - 06:57
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Kaszczuk

Cześć, końcówka -uk wskazuje na ukraińskie pochodzenie, co by właściwie odpowiadało rozłozeniu geograficzemu.

Pomimo wszystko, na twoim miejscu poszukał bym jak wygląda wersja w cyrylicy i jakie jest znaczenie podstawy słowa.

Np cyrylizator robi nam кашчук, z tym ,że czesto tu te literki sa w rosyjskim, a w ukraińskim mogą wystepować inne.

Na tej mapie pokazuje nam 4 nazwiska na dalekim wschodzie Ukrainy https://ridni.org/karta/%D0%BA%D0%B0%D1 ... 1%83%D0%BA
wiec nie jestem pewien czy to właściwa dla ukraińskiego notacja.

Spróbuj z innymi wersjami nazwiska dla lepszych efektów.

EDIT:
Tak, idąc tropem odwrotnym, czyli jaka będzie ukraińska notacja dla nazwiska Kashchuk, okazuje się że jest nazwisko Кащук

Tu rozłożenie tej wersji nazwiska i już lepiej bo zachodnia Ukraina https://ridni.org/karta/%D0%9A%D0%B0%D1%89%D1%83%D0%BA

janusz59 - 28-01-2024 - 12:01
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Kaszczuk

Ukraińska strona w Wikipedii podaje dużo nazwisk pochodzących od imienia Kasjan (imię pochodzenia łacińskiego). Są to takie m. in. nazwiska Kasjaniuk, Kasjanczuk,Kasijanenko, Kasijanczyk. Jest też nazwisko Kaszczuk. Na tamtych terenach również Polacy -katolicy z dziada pradziada mieli ukraińskie nazwiska.
Najstarszy akt z Kaszczukiem znalazłem z 1817 roku (par. kat. Chełm 30/1817) Szczepan Kaszczuk z Ochoży.

Pozdrawiam
Janusz

ROMAN_B - 28-01-2024 - 18:16
Temat postu: Geneza nazwiska Kaszczuk.

Stanisławie, dobry wieczór.

Rozważania o pochodzeniu nazwiska Kaszczuk.

Pytasz o pochodzenie nazwiska Kaszczuk.

Według profesor Aliny Naruszewicz-Duchlińskiej nazwa osobowa Kaszczuk może mieć kilka podstaw od których mogło powstać. Profesor tak o tym pisała:
„Kaszczuk. Nazwisko pochodzi od podstawy Każ/Kasz, to z kolei: I. równe imieniu skróconemu Kasch(e) < Kasemir (Kazimierz); II. równe niemieckiemu przezwisku Kasch, to od przymiotnika kass, kasch ’ruchliwy, żwawy, żywy‘, też ’postawny, przystojny‘ (zob. E. Breza, Nazwiska Pomorzan, t. I s. 193). Nazwisko można wywodzić także od kasza, czyli: 1. krupy ze zboża, 2. potrawa z krup, 3. kartofle tłuczone, 4. gęsto rozgotowane jadło, 5. gorąca kasza = człowiek popędliwy, 6. kłopot, ambaras, zob. tzw. Słownik warszawski, t. II, s. 290. Potencjalną podstawą etymologiczną jest także nazwa miejscowa Kaszcz, odnotowana na terenie byłego powiatu cieszanowskiego, zob. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. III, s. 898.”.

Według mnie z dość dużym prawdopodobieństwem nazwisko Kaszczuk składa się z rdzenia Kasz i przyrostka -czuk [ Kasz + czuk = Kaszczuk ]. W antroponimii polskiej [ dział zajmujący się badaniem nazw osobowych – imion, przezwisk, nazwisk itd. ] przyrostek -uk i -czuk powszechnie uważany jest za morfen wschodniosłowiański [ język białoruski, język ukraiński ]. Niemniej jednak jego pochodzenie wiązane jest też z językowymi cząstkami pochodzenia turecko – tatarskiego albo z bałtosłowiańskiego. Na Podlasiu sufiks ten służył do tworzenia zdrobniałych, pieszczotliwych imion, przydomków, patronimików [ nazwisko, nazwa albo przydomek syna utworzone od imienia, nazwiska lub urzędu ojca ]. Ponadto posługiwano nim się do tworzenia gwarowych form odojcowskich. Przyrostek -uk i –czuk w funkcji strukturalnej służył też tworzenia albo „polepszania” nazwisk chłopów. Nazwiska na -uk oraz -czuk występowały najczęściej na pograniczu polsko – białorusko – ukraińskich [ Kresy ].

Nazwa osobowa Kaszczuk w Polsce, w jej obecnych granicach, jest dość rzadkim nazwiskiem. W roku 2002 [ zobacz: Kazimierz Rymut, Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku opartej na bazie PESEL z roku 2002 ] osób o rym mianie zamieszkiwało 323, w tym kobiet 171 i mężczyzn 152. Nie jest prawdą, że osoby o nazwisku Kaszczuk zamieszkują tylko w okolicach Chełma. W roku 2002 osoby o nazwisku Kaszczuk zamieszkiwały w ponad 30 różnych miejscowościach i powiatach na obszarze całej Polski.
Szczegółowy rozkład występowania miana Kaszczuk możesz zobaczyć na mapie zamieszczonej po linkiem:
http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... o=Kaszczuk

Na stronie gov.pl Serwis Rzeczypospolitej Polskiej Otwarte Dane na dzień 19 stycznia 2024 roku osób o nazwisku Kaszczuk było [ wg pola nazwisko aktualne ] występujących w rejestrze PESEL z uwzględnieniem nazwisk osób zmarłych było:
• mężczyzn 200,
• kobiet 217.
Zatem, w sumie na dzień 19.01.2024 roku wszystkich osób o nazwisku Kaszczuk w bazie PESEL było 417.

Pozdrawiam – Roman.

ciszu - 31-01-2024 - 19:41
Temat postu: Geneza nazwiska Kaszczuk.

Witam
Uprzejmie proszę o rozwinięcie nazwiska Lagin. Smile

Ewa_Szczodruch - 01-02-2024 - 04:43
Temat postu: Geneza nazwiska Kaszczuk.

Witam

Lagin - od laga ‘gruba laska’, dawniej też naczynie na płyny.

Żródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Paulus - 02-02-2024 - 16:51
Temat postu: Geneza nazwiska Kaszczuk.

Korzystając z okazji mogę prosić jeszcze o wyjaśnienie 2 nazwisk ?

Niziołek oraz Bachula

Pozdrawiam Paweł

Kaszczuk_Stanislaw - 03-02-2024 - 21:54
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Kaszczuk w Polsce

Dziękuję wszystkim za pomoc . Jednak chce szukać dalej . Pozdrawiam

Ewa_Szczodruch - 04-02-2024 - 04:47
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Kaszczuk w Polsce

Witam

Bachula 1774 - w grupie nazwisk pochodzących od prasłowiańskiego bachati ‘paplać, gadać; chełpić się’ lub od bach ‘bachur, bęben’ lub od imion na Ba , typu Bartłomiej, Baltazar, lub od niemieckiej nazwy osobowej Bach.

Kaszczuk - od imion typu Kanimir, Katarzyna, Kazimierz, a także od kasza.

Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Niziołek 1397 - od staropolskiego nizioł, niziołek ‘karzełek, krasnoludek’.

Źeódło:Żródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Wladyslaw_Moskal - 05-02-2024 - 01:35
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Kaszczuk w Polsce

Kaszczuk_Stanislaw napisał:

Dziękuję wszystkim za pomoc . Jednak chce szukać dalej . Pozdrawiam

Stanislawie, może moja hipoteza pochodzenia i powstania nazwiska Kaszczuk oraz wielu pochodnych nazwisk pomoże w Twoich poszukiwaniach.

Mamy w Polsce i nie tylko w Polsce niezbyt liczne nazwania/nazwiska pochodzące od słowa "kask"; Kask, Kask-a, Kask-i, Kask-iewicz, Kask-o ,
Kask-osz.
W zachodniej Europie, można znaleźć nazwiska z rdzeniem "casc", np.
hiszpańskie nazwiska Casco [w 2014 r. nosiło je 1729 osób] lub Cascon
[1388 osob].
Hiszpanie uważają, ze powstały one od słowa "casc" = po polsku "hełm".

W Polsce mamy bardzo stara mazowiecka wioskę o nazwie Kaski leżącą
w pobliżu starożytnego Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego z muzeum
w Pruszkowie. Pierwsze zapisy o wiosce Kaski wg Internetu są starsze od
roku 1400. W rejonie Warszawy występują także nazwiska Kask, Kaski, Kaskiewicz,Kasko i być może przodkowie właścicieli tych nazwisk byli powiązani z produkcja kaskow=hełmów w tym Centrum na przełomie nowej i starej ery.

Nazwisko Kask najlczniej w Europie występuje w Estonii [3205 osób], Szwecji
261, Rosji [195], Polsce [113], Finlandii [95], Ukrainie [22], przy czym
w j. estońskim znaczy "brzoza".
Nazwisko Kaski najliczniej występuje w Finlandii [975], Polsce [586], Indiach
[78], Turcja [44], Szwecja[44], przy czym w Finlandii słowo "kask" znaczy
kask, a na Ukrainie słowo "kaski" znaczy "ciężkie kapelusze".
Byc moze kiedys , zanim odkryto znaczenie żelaza, stosowano kapelusze z brzozowej kory , aby woda i śnieg nie wpływały za kołnierz odzienia.

Po bitwie pod Grunwaldem, w Polsce nastąpił rozwój języka polskiego w myśl
slynnego "Polacy nie gęsi", także w Niemczech, gdzie Luter pierwszy przetłumaczył Biblie. Po powstaniu Unii Polsko - Litewskiej mogły powstać
nazwiska pochodne od Kask, takie jak Kaszczak, Kaszczewski, Kaszczuk, Kaszczyc, występujące także na Mazowszu.
Wg mnie nazwisko o zapisie Kaszczuk jest nazwiskiem polskim, bo obecnie nie występuje na Ukrainie.
Nie wiem dlaczego Ukraińcy używają zapisu łacińskiego na podobne nazwiska -
Kashchuk [2884] i Khaschchuk [248] , chociaż maja nazwisko Kaskun [102 osób]. Być może są jakieś różnice w obecnej wymowie nazwisk.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Sroczyński_Włodzimierz - 05-02-2024 - 09:12
Temat postu:

"także w Niemczech, gdzie Luter pierwszy przetłumaczył Biblie."
to mit, przykładowa, niejedyna niemiecka edycja AD 1483 (Średniowiecze)
https://www.digitalcommonwealth.org/sea ... :bc386m89p
a z tych co weszły prawie do popkultury - Durer ilustrował niemieckojęzyczne:)

Tadeusz_Wysocki - 05-02-2024 - 11:36
Temat postu:

Ach witaj drogi przyjacielu Władysławie, dawnośmy się nie widzieli, przekazuję mój dla ciebie szacun przyjacielski.

Twoja podpowiedź jak zwykle cenna i trafna. Masz rację, nazwisko Kaszczuk jest polskie, i ciągnąc twoje cenne odkrycie, sam wiesz, wędrowało to nazwisko po dawnej Polsce, migrowało na Kresy, a tam przyjęło, zgodnie z lokalnym zwyczajem i gramatyką lokalnego języka końcówkę -uk. A jego źródło, podstawa, nazwisko - oznaczenie - zawołanie pierwszego przodka z jego cechami, genami, które przeniósł na dzisiejszych i przyszłych potomków? Tu może pomóc zespół etymologów prof. Z. Kalety i ich praca "Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich Pochodzenie Językowe (XII-XV Wiek)" - a tam na str. 64 rdzeń nazwiska to zapewne: "Kaszuk" - i tu nasza Ewa Szczodruch ma rację, to staropolski język i 'kasza' - grubo zmielone ziarno zbożowe, krupy, potrawa o papkowatej konsystencji' SXVI, odap. s. 229' ; SXVI - czyli do Słownik Polszczyzny XVI wieku, red. M.R.Mayenowa, t. I-XXXII, Wrocław 1966-2004, Ś (Śl) - Śląsk - a tu sięgamy do jej opracowania "Historia Nazwisk Polskich Na Tle Społecznycm i Obyczajowym (XII-XV Wiek) strona 229 - i mamy pierwszy ślad o źródle nazwiska i pierwszym jego zapisaniu: 'Kaszuk: Kmenthoes Thyrsza et Cashuk 1456 Hel II 3574' - to Hell II, czyli A.Z. Hencel, "Prawo polskie w praktyce sądowej XIV i XV wieku. Wyciągi z najdawniejszych ksiąg sądowych ziemi krakowskiej" Stppp II, 1870, s. 35-958, czyli "Starodawne Prawa Polskiego Pomniki. I-II. wyd. A. Z. Hencel, Warszawa 1856; III i nast. 'Komisja Historyczna Akademii Umiejętności, Kraków 1870 i nast. - i tam współczesny zainteresowany rodowym nazwiskiem Kaszczuk może sięgać do pierwszego opisania rodowego nazwiska, poszperać np. w internecie. Cechy od nazwiska? To rzecz tak ważnej w życiu genealogicznej wyobraźni - a więc zapewne to przodek, który specjalizował się lokalnie w hodowli kaszy, lub ją serwował w swojej karczmie - a więc przodek eko! Smile

Wywód wydaje się skomplikowany, ale tak nie jest. Polscy etymolodzy pracowali nad swoimi pracami gł. od XIX wieku, i coś tak jednak zdołali zebrać, większość ich prac jest w XXI wieku w internecie, a my wspaniali współcześni możemy tę "eko kaszę" na co dzień konsumować.

Pozdrawiam
Tadeusz

piotrekkkk - 06-02-2024 - 20:22
Temat postu: etymologia nazwiska

nazwisko Dekasiński , poza tym szukam wszelkich informacji na temat przedstawicieli tej rodziny. Pozdrawiam

Ewa_Szczodruch - 07-02-2024 - 04:41
Temat postu: etymologia nazwiska

Witam

Dekasiński - od deka, dek ‘nakrycie’, też ‘puginał’ lub od niemieckiej nazwy osobowej Decke.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Wladyslaw_Moskal - 07-02-2024 - 23:58
Temat postu: Re: etymologia nazwiska

piotrekkkk napisał:

nazwisko Dekasiński , poza tym szukam wszelkich informacji na temat przedstawicieli tej rodziny. Pozdrawiam

Witam,

Pani Ewa przytoczyła informacje wg. zmarłego już prof. K. Rymuta.
W najnowszym słowniku Instytutu Języka Polskiego PAN;
nazwiska.ijp.pan.pl
znajdziesz przy nazwisku Deka więcej informacji.

Zbigniew Bronk wg. informacji K.Rymuta z 2002 r. opracował mapę;
nlp.acaforte.pl
nazwisk występujących w Polsce.
Z mapy Pana Zbigniewa wynika, ze 33 osoby w Polsce nosiły nazwisko o które pytasz i możesz zobaczyć w których powiatach mieszkały.
Strona genealogiczna Forebears=Przodkowie stwierdza , ze to unikalne w Świecie nazwisko występuje tylko w Polsce.
Zatem wszyscy o tym nazwisku w Polsce są bliskimi krewnymi i maja jednego przodka = protoplastę !, któremu nadano to nazwisko.

Nazwisko Dekasiński moglo powstać od nielicznego grecko-slowiansko-indyjskiego nazwiska Dekas lub bardzo rzadkiego nazwiska hiszpańskiego" de Casi", o ciekawej etymologii.

Nazwisko Dekas - są w Polsce nazwiska Czwartek i Czwartos czyli nazwania chłopców urodzonych jako czwarci w kolejności w rodzinie. Dziesiąty w kolejności w rodzinie był zwany Dziesiątek, Dziesiątkowski lub Dziesin’ski.
Ale w okresie Uni Polsko-Litewskiej gdzie na wschodzie były silne wpływy greckie , powstało nazwanie/nazwisko Dekas = dziesiąty w rodzinie . Dekalog to dziesięć przykazań które otrzymał Mojżesz na górze Synaj.
Zatem Dziesin’ski i Dekasin’ski to samo znaczą, ale były zapisane w innych kościołach.

De Casi to fonetycznie brzmi blisko i znaczy +/- ‘za domem, obok domu” , ale to hiszpańskie nazwisko powstało za daleko aby szukać podobieństwa w polskich nazwiskach n.p. Zakoscielny, Zagórny.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

P.S. info. dla Tadeusza Wysockiego.
Tak Tadeusz - przyjacielu, jestem tym samym Władkiem z którym kiedyś miałeś kontakt. Obecnie mieszkam nad Pacyfikiem.

przemko20161 - 08-02-2024 - 21:03
Temat postu: Re: etymologia nazwiska

Witam

Proszę o etymologię nazwiska Pierdulina odczytywane także jako Pierdek , Pierdułka , Pierdułka.
Jest nazwisko moich 13 x i 14 x pradziadków mieszkali w Topoli Kątowej parafia Łęczyca w latach co najmniej od 1535 r.

Proszę także o etymologię nazwiska Rzeźnik zapisywane jako Mendeus

Przemek

Wladyslaw_Moskal - 08-02-2024 - 22:15
Temat postu: Re: etymologia nazwiska

przemko20161 napisał:

Witaj Przemku,

nie chce się popisywać, wiec podaje link, gdzie znajdziesz informacje o znaczeniu nazwisku Pierdek w XVI wieku;
spxvi.edu.pl
jest to; Słownik Polszczyzny XVI wieku , Polskiej Akademii Nauk.
Pierdek = Człowiek bardzo niskiego wzrostu + ówczesne synonimy.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Nie mam czcionek polskich, wiec Apple [=Sztuczna Inteligencja] podpowiada mnie polski zapis, ale nie zawsze go szybko znajduje.

michalbaranski - 08-02-2024 - 22:55
Temat postu: Re: etymologia nazwiska

Dobry wieczór,

bardzo proszę o etymologię nazwiska Gładczak odczytywane także jako Gładki.

Pozdrawiam serdecznie,
Michał

Ewa_Szczodruch - 09-02-2024 - 05:16
Temat postu: Re: etymologia nazwiska

Witam

Gładczak - od gladki ‘równy, układny’, gładzić.

Gładki - 1386 - od gladki ‘równy, układny’, gładzić.

Źródło:Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Wladyslaw_Moskal - 09-02-2024 - 05:39
Temat postu: Re: etymologia nazwiska Gładki

michalbaranski napisał:

Dobry wieczór,

bardzo proszę o etymologię nazwiska Gładczak odczytywane także jako Gładki.

Pozdrawiam serdecznie,
Michał

Michal,

podalem powyżej link do "Słownika Polszczyzny XVI wieku, PAN", gdzie jest obszernie opisanie używanego wtedy słowa "gładki".
Dla cech ludzkich słowo "gładki" oznaczało;
- dla noworodka; ładny, piękny, urodziwy, łagodny, zgrabny, nadobny,
- dla dorosłego; łysy, utuczony, poprawny, zręczny, uprzejmy, łagodny, miły, uprzejmy, wdzięczny, dworny, gladkomowca.
Sadze, ze znajdziesz jeszcze dzisiaj wśród najbliższych te cechy przodków.
Gładczak - to syn ojca , o nazwisku Gładki.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

ciszu - 10-02-2024 - 17:18
Temat postu: Re: etymologia nazwiska Gładki

Dzień dobry,

Proszę o wyjaśnienie nazwiska Łagon.

Boguszewska_Paulina - 10-02-2024 - 19:54
Temat postu:

Witam, czy mogłabym prosić o wyjaśnienie znaczenia nazwiska Boguszewska oraz Darnowska ? pozdrawiam Wink

michalbaranski - 10-02-2024 - 22:47
Temat postu: Re: etymologia nazwiska Gładki

Bardzo Panu dziękuję!

Pozdrawiam,
Michał

Wladyslaw_Moskal napisał:

michalbaranski napisał:

Dobry wieczór,

bardzo proszę o etymologię nazwiska Gładczak odczytywane także jako Gładki.

Pozdrawiam serdecznie,
Michał

ROMAN_B - 10-02-2024 - 23:54
Temat postu: Nazwisko: Boguszewska [Boguszewski], Darnowska [Darnowski]

Paulino, dobry wieczór.

Boguszewska.

Nazwisko Boguszewska to żeńska forma nazwy osobowej Boguszewski.
Miano Boguszewski może pochodzić od:
• słowiańskiego imienia Bogusz [ inna forma imienia Bogusław – sławiący Boga ], Boguchwał, Bogusław,
• od nazw miejscowych typu: Bogusze, Boguszewo, Boguszki. Może ono być szlachecką nazwą osobową lub nazwiskiem mówiącym, że osoba je nosząca urodziła się w danej miejscowości albo pochodziła z niej [ nazwisko nieszlacheckie ].

Darnowska.

Nazwisko Darnowska to żeńska forma nazwy osobowej Darnowski.
Miano Darnowski może pochodzić od:
• nazwy miejscowej typu: Darnowo [ na przykład wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Kościan. Pierwsza informacja o miejscowości pojawiła się w źródłach w 1312 r. Jednym z pierwszych właścicieli Darnowa był Piotr Darnowski z Darnowa, Bnińscy i Gryżyńscy. ] oraz Darnów.

Pozdrawiam – Roman.

Ewa_Szczodruch - 11-02-2024 - 05:28
Temat postu: Nazwisko: Boguszewska [Boguszewski], Darnowska [Darnowski]

Witam

Łagon - od staropolskiego łagoda ‘porządek’, łagun ‘kładka’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Wladyslaw_Moskal - 12-02-2024 - 01:09
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Łagon.

ciszu napisał:

Dzień dobry,

Proszę o wyjaśnienie nazwiska Łagon. Mateusz D.

Mateusz,

nazwisko Łagon zanikło w Polsce wg prof. K.Rymuta [.. i PESEL] przed 2002 r., ale pozostały nazwiska Lagon w kilku krajach europejskich i Łagoń tylko w Polsce [w 1990 r. 16 osób], ze względu na zapis.
Nazwisko Lagon w 2014 r nosiło 83 osób we Francji, w Anglii 10, Rosji 9 i 6 w Polsce.
Francuskie słowo "lagon" kiedyś i obecnie "lagune", oznaczają jeziorko lezace przy większym zbiorniku słodkiej lub słonej wody, określane w Polsce słowem "laguna".
Zatem kogoś mieszkajacego nad laguną, zwano we Francji .. Lagon.
Chyba można przyjąć, ze nazwisko w Polsce mogło się pojawić po 1800 roku, bo znane jest tez w Rosji.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Tadeusz_Wysocki - 12-02-2024 - 08:18
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Łagon.

Witajcie,

Ewuniu, Władku - czy mogę słów kilka w ramach naszej "etymologicznej świętej trójcy", choć jest nas przyjaciół na forum o wiele więcej.

Otóż niedawno badałem dla przyjaciół nazwisko Łagowiec. Źródło - podstawa nazwiska to samo jak podaliście. Samo nazwisko Łagon - od nazwiska / oznaczenia / przydomku / zawołania (np. rycerskie przywołanie na polu bitwy) pierwszego przodka jako Łaga (jak to podała Ewa od stp Łag) - mogło mieć wiele odmian: np. Łag, Łagon, Łagona, Łagoń, Łagun i uwaga - w spisie etymologii jest, szacuję, ok. 200 odmian nazwiska! A każde nazwisko "żyło", zmieniało się z wielu różnych przyczyn (fonetyka przy zapisywaniu, różne obyczaje, pomyłki nieświadome, lub świadome, itp.), i zadaniem potomków w XXI wieku jest dojście do prawdy.

W tej sytuacji drogi Ciszu, bardzo cię prosimy, podaj przybliżoną datę, lokalizację, nazwę parafii przodka, to może coś więcej damy radę pomóc?

Miłego poniedziałku,
Tadeusz

Kacper.Szumowski - 12-02-2024 - 19:19
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Proszę o etymologię nazwiska Szumowski Smile

Bardzo dziękuję za odpowiedzi Smile

Pozdrawiam serdecznie

janusz59 - 12-02-2024 - 20:13
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Wszyscy znamy czasownik szumieć i wiemy co znaczy.
Nazwisko Szumowski może pochodzić bezpośrednio od " szumu " , "szumienia" itd.
Może też pochodzić od nazwy wsi Szumowo bądź Szumów. Nazwiska szlacheckie często pochodzą od wsi , które były w jakimś okresie ich własnością. Ale w Polsce nie było prawnej ochrony nazwisk szlacheckich i takie nazwisko mógł nosić każdy.

Pozdrawiam
Janusz

Wladyslaw_Moskal - 13-02-2024 - 03:53
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Łagon.

Tadeusz_Wysocki napisał:

Drogi Tadku,

Mateusz nie jest nowicjuszem w sprawach genealogicznych , jeśli poda więcej informacji , może Twój wywód będzie potrzebny.

Ja dziękuję Tobie za cieple słowa o pomaganiu na tym forum.
Dziękując przytoczę poniżej słowa Pani profesor Katarzyny Skowronek z Instytutu Języka Polskiego PAN, która kieruje pracami nad;
Internetowy słownik nazwisk w Polsce
[to jest równocześnie link do słownika dla wszystkich].
Pani Profesor w wywiadzie dla PAP wspomina, ze "zainteresowanie słownikiem przerosło oczekiwanie zespołu - w pewnym momencie ...padły serwery strony. Okazało się, ze jest sporo osób - n.p. genealogów amatorów - które potrafią spędzić naprawdę wiele czasu na dociekaniach dotyczących historii nazwisk".
Pani Profesor twierdzi, ze "nazwiska to często cos' , co wyznacza element własnej tożsamości i spaja rodzine ".
więcej jest w ;
archeologia.com.pl Sprawdź pochodzenie i znaczenie nazwiska w Internetowym Słowniku

Ja uwazam, ze jeśli skorupy naczyń i inne skarby archeologowie uważają za dobra materialne, to wkrótce nasze, polskie nazwania/nazwiska z historia licząca czasem kilkadziesiąt wieków, będą uznawane za dobra osobiste tez o dużej wartości dla historii Polski.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Ewa_Szczodruch - 13-02-2024 - 05:02
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Łagon.

Witam

Szumowski 1500 od nazwy miejscowej Szumowo (kilka wsi).

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Tadeusz_Wysocki - 13-02-2024 - 07:07
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Łagon.

Witajcie,

Mateusz, przepraszam, jest podpis imieniem, Władysławie - dzięki Smile

Władysław zwrócił uwagę na słowa pani profesor Katarzyny Skowronek o coraz większym zainteresowaniu pochodzeniem i znaczeniem własnego nazwiska. Nareszcie, bo to bardzo cenne skarby do odkrycia! Już dawno temu etymolog pani profesor Zofia Kaleta wydała opracowanie "The Surname as a Cultural Value and an Ethnic Heritage", a ja skromny zainspirowany amator pozwoliłem sobie dodać specjalny wpis w portalu Narodowa.pl, jest tu wiele moich punktów dość "kontrowersyjnych", ale co tam:

https://narodowa.pl/exhibits/edukacja-k ... przyklady/

I na koniec drodzy przyjaciele coś z uśmiechem: Z tego robi się niezły biznez! Właśnie otrzymałem kolejny email z takim ofertą:

What does your family name say about you? Your last name is a connection to your family's past. But it just might also have something to say about who you are today. Give your family name:.......... (payment as usually)

Nie powiem od kogo, żeby nie było kryptoreklamy. Ale taki już jest nasz świat, kaseczkę trzeba płacić! - Ale nie do końca, są jeszcze fora genealogiczne, gdzie są ludzie dobrego serca tacy jak wy służący bezpłatnymi poradami i swoją wiedzą, dzięki!

Miłego dnia,
Tadeusz

JohnC - 01-03-2024 - 14:46
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Łagon.

Dzień dobry

Czy mogę prosić o etymologię nazwisk: Krot i Macuk ?

Pozdrwiam

Janek

janusz59 - 01-03-2024 - 16:46
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Łagon.

Krot to po białorusku kret (takie zwierzątko czarne)
Macuk to syn Macka . Macko to białoruskie zdrobnienie od imienia Maciej .

Pozdrawiam
Janusz

Ewa_Szczodruch - 01-03-2024 - 18:45
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Łagon.

Witam

Krot 1125 - od podstawy krot-, por. krótki.

Macuk - w grupie nazwisk pochodzących od imienia Maciej, także od macać.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Lakiluk - 01-03-2024 - 19:21
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Łagon.

janusz59 napisał:

Macko to białoruskie zdrobnienie od imienia Maciej

Przecież Macko też jest polskim imieniem.

Wladyslaw_Moskal - 01-03-2024 - 23:43
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Krot, Macuk i Maciuk.

JohnC napisał:

Dzień dobry

Czy mogę prosić o etymologię nazwisk: Krot i Macuk ?

Pozdrwiam

Janek

Powyżej Ewa , Janusz i Lukasz podali etymologie tych nazwisk.

Ja zauważyłem, ze nazwisko Macuk wg spisów ludności w 2014 r. nosiło;
- w Polsce - 219 osób, Litwie - 29, Turcji - 7, Rosji - 5, Francji - 5, Szwecji - 4, Indiach 3 osoby.
Nazwisko Macuks nosiło 79 osób tylko w Łotwie, a nazwisko w zapisie Macuc nosilo 139 osób w Rumuni.
W językach litewskim, łotewskim i estońskim jest zachowane znaczenie słowa "macuk" = w j. polskim "dziecko", kiedyś pieszczotliwie "moj maluch".
Moze stosunkowo liczne , młodsze, polskie nazwisko Maciuk tez należy do tego zbioru nazwisk.

Pozdrawiam - Władysław

Sprawdzilem !

Nazwisko Maciuk w 2014 r. nosiło w Polsce 748 osób, Francji 21, Anglii 12, Estonii 8, Litwie 6, Szwecji 3 osoby, ale także 63 osoby w Kanadzie, 54 w USA i 30 w Argentynie.
W Polsce istnieją jeszcze młodsze nazwiska Maciukiewicz i Maciutkiewicz, które potwierdzają moja hipotezę, ze te bardzo stare polsko-baltowski nazwiska są związane z pieszczotliwymi, niegdysiejszymi nazwaniami nowonarodzonych ...maciutkich pociech, oczywiście chłopców.
Dotychczas czytałem o języku balto-slowian, teraz sam odkrywam, ze nazwania są polsko-bałtyckie i polsko-galijskie[fracuskie] a centrum , to nasza ziemia , Polska.

kazal - 02-03-2024 - 09:43
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Krot, Macuk i Maciuk.

Dzień dobry

Czy mogę prosić o etymologię nazwiska: Kazalski ?

Pozdrwiam
Jerzy

Ewa_Szczodruch - 02-03-2024 - 09:52
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Krot, Macuk i Maciuk.

Witam

Kazalski 1446- od podstawy kaz-, por. kazać ‘wydawać rozkaz, polecenie’, dawniej ‘wygłaszać kazanie’, kazić , dawniej ‘kalać, psuć’, także od imienia Kazimierz.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

CasaXo - 12-03-2024 - 14:45
Temat postu: Wypartowicz - prośba o pomoc

Jaka może być etymologia tego nazwiska? Będę wdzięczny za każdą informację dotyczącą tego nazwiska. Bardzo ciężko znaleźć jakiekolwiek informacje w internecie, dodatkowo mało osób posługuje się tym nazwiskiem

Lakiluk - 12-03-2024 - 16:40
Temat postu:

Może być od słowa wypart
https://nazwiska.ijp.pan.pl/haslo/show/name/WYPART

Ale nie poprzestawałbym na jednym możliwym, bo nazwiska były przekręcane lub tłumaczeniem z innego języka.

Ewa_99 - 17-04-2024 - 19:34
Temat postu: nazwisko Kruszewski_podlaskie

witam serdecznie,
szukam informacji o Jan Kruszewski ur. 1798 r., oraz Maciej Kruszewski ur. ok. 1758, Pulsza, Pulsze, Wiszki, gubernia grodzieńska

dziękuję za wszelką pomoc

Ewa_Szczodruch - 18-04-2024 - 04:02
Temat postu: nazwisko Kruszewski_podlaskie

Witam

Kruszewski 1472 - od nazw miejscowych Kruszewo, Kruszów, Krusze (kilka wsi).

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

przemko20161 - 18-04-2024 - 17:13
Temat postu: Nazwisko Sowik

Witam

Proszę o etymologię nazwiska Sowik to nazwisko moich 12 x pradziadków z XVIw

Przemek

Galicius - 18-04-2024 - 18:24
Temat postu: Etymologia nazwisk

Witam,
Proszę o wyjaśnienie etymologii wymienionych nazwisk:
-Taraba
-Barzyk
-Gorgosz
-Halat
-Blat
Pozdrawiam,
Mateusz

Ewa_Szczodruch - 19-04-2024 - 03:56
Temat postu: Etymologia nazwisk

Witam 😊

Barzyk 1240 - od podstawy bar , od prasłowiańskiego bariti ‘walczyć’, barać ‘opierać się, odrzucać’, od niemieckiej nazwy osobowej Bar, Bär, od apelatywu Bär ‘niedźwiedź’, od imion typu Bartłomiej, Barbara.
Blat - od blat ‘płyta, coś płaskiego’ lub od niemieckiej nazwy osobowej Blat.

Gorgosz 1655 - od podstawy gorg-, por. staropolskie gorgolić ‘narzekać, utyskiwać’, staropolskie gorgi ‘trele ptasie’.

Halat - od podstawy hal , por. hala ‘pastwisko w górach’, od niemieckich nazw osobowych Hall, Halle, od ukraińskich lub czeskich wyrazów na hal (polskich na gal ).

Taraba - od dawnego tarabanić (się) ‘bębnić, gramolić się’, od czeskiego taraba ‘niezgrabny’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Iwona2022 - 19-04-2024 - 13:08
Temat postu: Pochodzenie nazwiska

Dzień dobry.Proszę o etymologię nazwiska Mydłoch[ W akcie ślubu Mydłoch vel Dudziński] Zgóry dziękuję Iwona

janusz59 - 19-04-2024 - 23:06
Temat postu: Pochodzenie nazwiska

Mydłoch od staropolskiej nazwy detergentu . Dawniej z detergentów znano tylko mydło . Mydło powstaje poprzez działanie na trójglicerydy (tłuszcze) wodorotlenkami.
Nazwa mydło oznacza " coś do mycia " . Tak samo jak piwo - coś do picia , jadło -coś do jedzenia , żądło - coś do żądlenia.

Pozdrawiam
Janusz

Ewa_Szczodruch - 20-04-2024 - 04:35
Temat postu: Pochodzenie nazwiska

Witam

Mydłoch - od mydło.

Źródlo: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Iwona2022 - 20-04-2024 - 10:58
Temat postu: Pochodzenie nazwiska

Dziękuję za odpowiedz.Tak na prawdę domyślałam się znaczenia ale zapętliłam się w moich poszukiwaniach Piotr .Mydłoch vel Dudzński.Matka jego umiera jako Mydłoch [ z d. NIewrzał] .ba siostry wychodząc za mąż też są z d. Mydłochami ale umierając są już z d. Dudzińskie. Ojciec występuję tylko z imienia Walenty.Póżniej wszyscy są Dudzińskimi.Nie mam żadnej hipotezy.Proszę o pomoc.Iwona

Ewa_Szczodruch - 20-04-2024 - 12:32
Temat postu: Pochodzenie nazwiska

Witam

Dudziński - od duda, dziś dudy ‘instrument muzyczny; lichy grajek’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Iwona2022 - 20-04-2024 - 13:25
Temat postu: Pochodzenie nazwiska

Dziękuję bardzo ale dlaczego dwa nazwiska i które może być prawdziwe.

Ewa_99 - 20-04-2024 - 17:57
Temat postu: Pochodzenie nazwiska

Ewa_Szczodruch

dziękuję za pomoc

Lakiluk - 20-04-2024 - 18:31
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska

Iwona2022 napisał:

Dziękuję bardzo ale dlaczego dwa nazwiska i które może być prawdziwe.

Skoro siostry wychodziły za mąż jako Mydłoch, to tak miały w aktach urodzenia.

Iwona2022 - 20-04-2024 - 19:00
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska

Łukaszu ale umarły jako z domu Dudzińskie

sbasiacz - 20-04-2024 - 19:01
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska

bo na ich ojca wołano Mydłoch, może Dudziński wyrabiał mydło i został Mydłochem, Oba nazwiska są "prawdziwe"

Lakiluk - 20-04-2024 - 19:05
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska

Iwona2022 napisał:

Łukaszu ale umarły jako z domu Dudzińskie

Umarły jako Dudzińskie, bo ktoś tak oświadczył. Wyszły za mąż jako Mydłoch, bo tak zaświadczono (na akcie urodzenia).

Iwona2022 - 20-04-2024 - 20:21
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska

Wreszcie zrozumiałam.Bardzo dziękuję za cierpliwość.To jednak trudne.Człowiek myśli współcześnie.Jeszcze raz dziękuję i pozdrawiam. Iwona

veluszki - 29-04-2024 - 15:29
Temat postu: Pomoc--skąd pochodzi nazwisko Eluszkiewicz

Robię drzewo genealogiczne, i ciagle się zastanawiam nad pochodzeniem nazwiska Eluszkiewicz. Szukam i szukam wszędzie, w Google, w bazach, ale nic nie wynika z tego. Znalazłam informacje na tej stronie ze istnieli przodkowie o tym nazwisku, ale nie ma żadnych informacji co do szczegółów, tylko ze istnieli i mieszkali w województwie kujawsko-pomorskim. Byłabym tak wdzięczna gdyby ktoś mógł mi przekierować do źródeł które by pomogły odkrywać kim naprawdę byli moi przodkowie, i jaka jest etymologia nazwiska. Jeżeli ktoś wie coś, lub już posiada informacje o rodu Eluszkiewiczach, byłabym wdzięczna za udzielenie się takich informacji.

Dziękuję serdecznie z góry Smile

Ewa_Szczodruch - 30-04-2024 - 05:21
Temat postu: Pomoc--skąd pochodzi nazwisko Eluszkiewicz

Witam

Eluszkiewicz - od imion na El-, typu Elżbieta, Eliasz, niemieckiego Elwert, Al(l)wein.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Wladyslaw_Moskal - 30-04-2024 - 07:03
Temat postu: Pomoc--skąd pochodzi nazwisko Eluszkiewicz

Witam, nieco inna, moja hipoteza.
Prof. K.Rymut twierdzi, ze kiedyś istniały w Polsce dwa nazwiska; Blusz i Elusz.
Nazwisko Bluszcz stosunkowo liczne jest obecnie na Mazowszu i nieliczne we Włocławku.
Nazwisko Eluszkiewicz nieliczne, tez występuje we Włocławku.
Dla mnie zmiana zapisu litery B w E mogla kiedyś przyczynić się do powstania nazwisk Elusz i Eluszkiewicz.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Sierzbista_karol - 30-04-2024 - 10:09
Temat postu: Pomoc--skąd pochodzi nazwisko Eluszkiewicz

Witam
Może ktoś pomóc od czego pochodzi nazwisko Harm w później zmienione na Harem Charem a na koniec przekształcone na Herman jednak w najstarszym znalezionym akcie jest pod postacią Harm osoby były wyznania Rzymskokatolickiego i zamieszkiwały tereny dzisiejszego powiatu Płońskiego .

Ewa_Szczodruch - 30-04-2024 - 18:48
Temat postu: Pomoc--skąd pochodzi nazwisko Eluszkiewicz

Witam

Harm - od niemieckiej nazwy osobowej Harm, ta od średnio wysoko niemieckiego harm, harme ‘łasica, gronostaj’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

janusz59 - 30-04-2024 - 21:33
Temat postu: Pomoc--skąd pochodzi nazwisko Eluszkiewicz

Niemiecka strona o pochodzeniu nazwisk podaje, że Harm pochodzi od śr. wys. niem. harm(e) = Harmelin = gronostaj, lub też od Harmen(s) czyli potocznej formy imienia Hermann.

Pozdrawiam
Janusz

ROMAN_B - 30-04-2024 - 23:14
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Harm.

Karolu, dobry wieczór.

Rozważania o genezie nazwiska Harm.

1.
Profesor Aleksander Brückner w swoim Słowniku etymologicznym języka polskiego, wydanym w Krakowie w roku 1927, na stronie 511 przy omówieniu hasła srom napisał: „srom, sromny, sromać się, sromota, sromotny, sromocić; (sromież), sromieżliwy, w biblji sromieżliwość, ‘wstyd’, ale sromiężliwy, sromięźliwy częstsze w 15. i 16. wieku; cerk. sramężiw i sramężliw, urobione od *sramęga-sromięga, którego dawne teksty już nie znają; *sramoga toż, słowień. sramożliw; cerk. sram, u innych Słowian i stram, ze wsuniętem t (nawet w rus. stram i sramnyj obok rodzimego sorom); Czesi słowa tego wcale nie znają, byłoby *sram. Prasłowo; brak go zupełnie w lit.; pers. szarm, ‘wstyd’, niem. Harm, ‘zgryzota’.”. Z tego cytatu wynika, że w języku niemieckim istniało słowo zapisywane pod postacią graficzną Harm, które znaczy zgryzota. Obecnie w standardowym języku niemieckim znajduje się rzeczownik zapisywany pod postacią graficzną der Harm [ tylko liczba pojedyncza ] – strapienie, zgryzota, smutek, bół.

2.
W opracowaniu profesor Ewy Rzetelskiej – Feleszko pt. Etymologia słowiańskich nazw miejscowych i terenowych z obszaru wolińsko – kamieńskiego [ Materiały Zachodniopomorskie Nowa Seria, tom XV: 2019, strona. 27–118 ] na stronie 74 między innymi czytamy: „Niewiadowo, niem. Harmsdorf, Kr. Kammin. Nazwa wsi niem., por. dolnoniem. imię Harmen [: Harm Duden 308 ze zmianą er na ar od Hermann ] oraz Dorf ‘wieś’ ( Bahlow 1991 ( 1988 ), 232 ). [ W zapisie: Harmsdorf 1580 NMP VII 441 ]. (…).”.

3.
W języku niderlandzkim znajduje się imię męskie lub nazwisko zapisywane pod postacią graficzną Harm. W roku 2017 w Holandii [ obecnie Niderlandy ] osób o nazwisku Harm zamieszkiwało 7735 a imię Harm nosiło 17602 osób. Nazwisko / imię Harm pochodzi od imienia Herman [ zobacz: Nederlandse Voornamenbank ]

Pozdrawiam – Roman.

Sierzbista_karol - 01-05-2024 - 00:23
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Harm.

Dziękuje a można by było prosić o pochodzenie nazwiska Serbista i Burdecki byłbym wdzięczny
Pozdrawiam
Karol

Ewa_Szczodruch - 01-05-2024 - 04:10
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Harm.

Witam )

Burdecki - od burda ‘awantura’, burdać się ‘przewracać się, rozrzucać’.

Serbista - od Serb, ze staropolskiego też Sarb ‘mieszkaniec Serbii, też Łużyc’ lub od sarbać, serbić, sorbać ‘siorbać, chlipać’.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Bartosz1516 - 01-05-2024 - 11:03
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Harm.

Witam proszę o pochodzenie nazwiska Goleniewski(wcześniej pisane jako Goleniowski) i Kurczyński

ROMAN_B - 02-05-2024 - 00:59
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Goleniowski i Kurczyński.

Bartoszu, dobry wieczór.

Rozważania o genezie nazwiska Goleniewski [ wcześniej pisane jako Goleniowski ].

Skoro wcześniejszą formą jest nazwa osobowa Goleniowski, to jego etymologią należy się zająć. W mojej ocenie miano Goleniowski z dużą dozą prawdopodobieństwa jest nazwą odmiejscową. Wskazuje na to przyrostek -ski, który widnieje w tym nazwisku [ Goleniow- + -ski = Goleniowski ]. Sufiks -ski wskazywał pierwotnie na pochodzenie z danej miejscowości lub jej posiadanie.

Nazwisko Goleniowski mogło powstać od nazwy miejscowej typu:

1. Goleniów [ miasto w Polsce, w zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie goleniowskim, położone nad rzeką Iną, na Pobrzeżu Szczecińskim ]. Jest to mało prawdopodobne z uwagi na to, że miasto to do końca II wojny światowej nosiło niemiecką nazwę Gollnow [ początkowe zapisy w dokumentach to: Golinog (1220 r.), Golenoge (1248 r.), Gollenog (1286 r.), ostateczna forma zniemczona Gollnow ]. W pierwszym okresie po zakończeniu II wojny światowej miasto nosiło zaczerpniętą z przedwojennych map nazwę Gołonóg, używano także nazwy Golanowo. Obecną nazwę Goleniów wprowadzono rozporządzeniem ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 roku.

2. Goleniowy [ wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Szczekociny ]. Nazwa miejscowości notowana była w formach Golenni (1307 rok), Golenow (lata 1346-58), Golenowy oraz Golyenyowa (lata 1470-80), Goleniowy (1629 rok). Jest to nazwa dzierżawcza od nazwy osobowej Goleń.

W Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej w bazie PESEL na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Goleniowski było 208 [ tylko mężczyźni ].

W Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej w bazie PESEL na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Goleniewski było 358 [ tylko mężczyźni ].

Rozważania o genezie nazwiska Kurczyński.

A.
Według internetowego słownika nazwisk polskich nazwisko Kurczyński pochodzi od nazwy miejscowej:

1. Korczyn [ wieś w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Strawczyn;

2. Korczyn [ dziś Nowy Korczyn i Stary Korczyn ] - w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Nowy Korczyn;

3. Korczyn w dawnym powiecie stryjskim, dziś na Ukrainie.

Kurczyń – ski < nazwa miejscowa Korczyn; sufiks -ski wskazywał pierwotnie na pochodzenie z danej miejscowości lub jej posiadanie.

W Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej w bazie PESEL na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Kurczyński [ tylko mężczyźni ] było 745.

B.
Nazwa osobowa Kurczyński z jakimś prawdopodobieństwem powstała od podstawy Kurcz- z przyrostkiem -yński [ Kurcz- + -yński = Kurczyński ]. Takie przyrostki jak: -yński, -iński, -eński, -ański, -ewski, -owski, będące złożonymi formatami i pochodnymi przyrostka -ski, tworzą rzadziej nazwy osobowe od nazw miejscowych. Zazwyczaj sprawują one funkcję strukturalną i derywują sporą część nazwisk. Zatem, są one modelowymi elementami nazwiskotwórczymi. W mojej ocenie nazwa osobowa Kurczyński jak najbardziej może być mianem strukturalnym powstałym od podstawy Kurcz- przy pomocy strukturalnego sufiksu -yński.

W Polsce istnieje nazwisko Kurcz. W Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej w bazie PESEL na dzień 19.01.2024 roku osób o tym nazwisku [ tylko mężczyźni ] było 538.

Nazwa osobowa Kurcz może pochodzić od:

1. wyrazu pospolitego kurcz ‘pies myśliwski’. Tak więc byłoby to miano przezwiskowe,
2. od apelatywu kurczyć się,
3. niemieckiego nazwiska Kurz: od średniowysokoniemieckiego kurz ‘mały, krótki, niski’,
4. niemieckiego nazwiska Kurtz [ tz odpowiada polskiemu c; Kurc ] to od niemieckiego przymiotnika kurz.

Zatem, nazwisko Kurczyński z jakimś prawdopodobieństwem może też pochodzić od nazwy osobowej Kurcz.

Pozdrawiam – Roman.

Bartosz1516 - 03-05-2024 - 18:29
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Goleniowski i Kurczyński.

ROMAN_B napisał:

, Golenowy oraz Golyenyowa (lata 1470-80), Goleniowy (1629 rok). Jest to nazwa dzierżawcza od nazwy osobowej Goleń.

W Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej w bazie PESEL na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Goleniowski było 208 [ tylko mężczyźni ].

W Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej w bazie PESEL na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Goleniewski było 358 [ tylko mężczyźni ].

Rozważania o genezie nazwiska Kurczyński.

A.
Według internetowego słownika nazwisk polskich nazwisko Kurczyński pochodzi od nazwy miejscowej:

1. Korczyn [ wieś w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Strawczyn;

2. Korczyn [ dziś Nowy Korczyn i Stary Korczyn ] - w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Nowy Korczyn;

3. Korczyn w dawnym powiecie stryjskim, dziś na Ukrainie.

Kurczyń – ski < nazwa miejscowa Korczyn; sufiks -ski wskazywał pierwotnie na pochodzenie z danej miejscowości lub jej posiadanie.

W Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej w bazie PESEL na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Kurczyński [ tylko mężczyźni ] było 745.

B.
Nazwa osobowa Kurczyński z jakimś prawdopodobieństwem powstała od podstawy Kurcz- z przyrostkiem -yński [ Kurcz- + -yński = Kurczyński ]. Takie przyrostki jak: -yński, -iński, -eński, -ański, -ewski, -owski, będące złożonymi formatami i pochodnymi przyrostka -ski, tworzą rzadziej nazwy osobowe od nazw miejscowych. Zazwyczaj sprawują one funkcję strukturalną i derywują sporą część nazwisk. Zatem, są one modelowymi elementami nazwiskotwórczymi. W mojej ocenie nazwa osobowa Kurczyński jak najbardziej może być mianem strukturalnym powstałym od podstawy Kurcz- przy pomocy strukturalnego sufiksu -yński.

W Polsce istnieje nazwisko Kurcz. W Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej w bazie PESEL na dzień 19.01.2024 roku osób o tym nazwisku [ tylko mężczyźni ] było 538.

Nazwa osobowa Kurcz może pochodzić od:

1. wyrazu pospolitego kurcz ‘pies myśliwski’. Tak więc byłoby to miano przezwiskowe,
2. od apelatywu kurczyć się,
3. niemieckiego nazwiska Kurz: od średniowysokoniemieckiego kurz ‘mały, krótki, niski’,
4. niemieckiego nazwiska Kurtz [ tz odpowiada polskiemu c; Kurc ] to od niemieckiego przymiotnika kurz.

Zatem, nazwisko Kurczyński z jakimś prawdopodobieństwem może też pochodzić od nazwy osobowej Kurcz.

Pozdrawiam – Roman.

Dziękuję!

Bakuła_Mirosław44 - 13-05-2024 - 22:40
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Goleniowski i Kurczyński.

Dobry wieczór
Mogę prosić o pomoc w odkryciu pochodzenia nazwiska Gitalewicz? Pojawia się "znikąd" w moim drzewie genealogicznym około 1900 roku, w okolicach Radziejowa w kujawsko-pomorskim.
Z góry serdecznie dziękuję.
Mirosław

Ewa_Szczodruch - 14-05-2024 - 04:56
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Goleniowski i Kurczyński.

Witam

Gitalewicz - od niemieckich nazw osobowych Git, Gid, te od imion na Geld-, wtórnie Gid-.

Źródłó: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Bakuła_Mirosław44 - 14-05-2024 - 19:03
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Goleniowski i Kurczyński.

Bardzo dziękuję.
Czy da się stwierdzić, jakiego nazwiska jest to zniekształcenie? Tak sądzę, ponieważ występuje ono współcześnie, choć bardzo rzadko, natomiast nie spotkałem się z nim przed 1899 rokiem.

Wladyslaw_Moskal - 14-05-2024 - 19:55
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Git, Gita i Gitalewicz

Bakuła_Mirosław44 napisał:

Witam,
nazwiska Git, Gita,[zanikło już Gitaj], Gitalewicz [i zanikłe już Gitarek] należy wiązać z bardzo starym nazwaniem słowiańskim "gita" - strunowego instrumentu muzycznego, obecnie znanego jako gitara.
Nazwisko Git obecnie najliczniej występuje w Izraelu - 1756 osób,
Nazwisko Gita najliczniej w 2014 r odnotowano w Indiach-13200 osob, Rumunii - 645 osób, Iranie - 209 osób, Izraelu - 67, Estonii - 35 osób, Wegrzech - 25 osób, Rosji - 21 osób, Anglii - 19 osób, Czechach - 12 osób i Polsce
- 10 osob.
Nazwiska Gitaj, Gitalewicz i Gitarek powstały tylko na obecnych ziemiach Polski.
W języku yiddish [Izrael] gita = gitara, w j.rumunskim git =szyja, dlatego kiedyś był to instrument "z szyja" = miejscem na struny.
Ja nie wierze w korzenie niemieckie tych starożytnych ,dlatego tak rzadkich polskich nazwisk.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Lakiluk - 15-05-2024 - 00:05
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Git, Gita i Gitalewicz

Wladyslaw_Moskal napisał:

nazwiska Git, Gita,[zanikło już Gitaj], Gitalewicz [i zanikłe już Gitarek] należy wiązać z bardzo starym nazwaniem słowiańskim "gita" - strunowego instrumentu muzycznego, obecnie znanego jako gitara.

Nie znam etymologii, ale zauważam pewną korelację, że na obecnej Litwie były miejscowości Gitary i Gitały, z której hipotetycznie mógłby pochodzić jakiś Gitalewicz.

Wiedząc jak bardzo przekręcano nazwiska (chociażby takie od imienia Prokop, które miało egzotyczne warianty), to mogę nawet uwierzyć w niemieckie korzenie - acz Rymut na pewno nie jest wyrocznią.

Bakuła_Mirosław44 - 15-05-2024 - 18:46
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Git, Gita i Gitalewicz

Okazało się, że "moi" Gitalewicze pochodzą z łódzkiego i zauważyłem tam wiele osób wyznania mojżeszowego o nazwiskach brzmiących Godlewicz, Gidalewicz i podobnie. Być może ktoś z nich przeszedł na wiarę chrześcijańską biorąc ślub i jest to zniekształcone nazwisko żydowskie.

Wladyslaw_Moskal - 15-05-2024 - 21:07
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Git, Gita i Gitalewicz

Miroslawie,

wg mnie, nazwisko Gita [w 2014 r , 10 osób] występowało i jeszcze występuje w woj. lubelskim.Podczas zaboru rosyjskiego z różnych powodów, niektórzy mogli się przemieścić w rejon Włocławka, tam tez mogli zmienić nazwisko na Gitalewicz. Być może chodziło o unikniecie powołania do wojska rosyjskiego,
zatem zmiana nazwiska mogla być przemyślana, a nie przypadkowa jak bywało wśród niepiśmiennych.

Czy Gitalewicz [27 osób w 2014] jest nazwiskiem żydowskim jak Ty wnioskujesz, czy polskim jak ja twierdze, zależy od Ciebie , bo masz podstawowe materiały w zasięgu swoich rak. Żaden Gitalewicz nie mieszka obecnie w Izraelu.

Lakiluk - 15-05-2024 - 21:37
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Git, Gita i Gitalewicz

Wladyslaw_Moskal napisał:

Czy Gitalewicz [27 osób w 2014] jest nazwiskiem żydowskim jak Ty wnioskujesz, czy polskim jak ja twierdze, zależy od Ciebie , bo masz podstawowe materiały w zasięgu swoich rak. Żaden Gitalewicz nie mieszka obecnie w Izraelu.

Akurat wątek żydowski jest zasadny.

https://collections.yadvashem.org/en/na ... icz?page=1

https://books.google.pl/books/content?i ... witz+Gidal

Dopisek:
Ciekawostką jest, że nazwisko Gitel(ewicz) prowadzi na Litwę
https://collections.yadvashem.org/en/na ... itz?page=1

Gitelsohn = Gitelewicz
https://collections.yadvashem.org/en/na ... ohn?page=1

https://www.ushmm.org/online/hsv/person ... Id=3911235
https://www.ushmm.org/online/hsv/person ... Id=3911236
https://www.ushmm.org/online/hsv/person ... Id=3911237

Wladyslaw_Moskal - 16-05-2024 - 05:24
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Git, Gita i Gitalewicz

Dla Mirosława,

chyba wszyscy noszący nazwisko Gitalewicz są bardzo bliskimi krewnymi z jednym protoplasta.
Nazwisko powstało od nazwiska Gita =twórcy instrumentu lub grającego na instrumencie przypominającym dzisiejsza gitarę. Gitalewicz to syn Gita.

Dla Łukasza,

Gidalewicz to całkiem odmienne nazwisko rosyjskich Żydów aszkenazyjskich, powstałe od słowa i nazwiska Gida.
Nazwisko Gidalewicz [ = syn ojca o nazwisku Gida] nie występuje już w Polsce, większość nosząca to nazwisko została wymordowana przez Niemców
Nazwisko w zapisie Gidalevich wg MyHeritage przetrwało i nosiło je w 2014 r. 19 osób w Rosji, 13 w USA i 5 w Izraelu, a w zapisie Gidalowitz nosiło 18 osób w USA.
Stare słowo indoeuropejskie [=scytyjsko-slowianskie] "gida" = wywyższony, wybrany, koronowany, zostało wśród Chazarów adoptowane w ich systemie władzy zwanym - Judaizmem Rabinicznym, więcej w; Chazarowie , Wikipedia.
To nie jest moj pierwszy wpis o nazwisku chazarskim w genealodzy.pl.
Ale nazwisko Gidalewicz z racji hierarchii przodków było i jest unikalnym nazwiskiem, które dzięki przypadkowym dziejom znalazło się w międzywojennej Polsce i wiadomo dlaczego przetrwało w Rosji.

Ja nie widzę żadnego powodu, aby te dwa nazwiska można było łączyć, znaczenie słowa "gida" jest z języka hebrajskiego i yiddish.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Bakuła_Mirosław44 - 16-05-2024 - 17:33
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Git, Gita i Gitalewicz

Bardzo dziękuję wszystkim za wypowiedzi, które dały mi wiele nowej wiedzy. Jeśli chodzi zaś o samo nazwisko Gitalewicz, udało mi się dotrzeć do najstarszych metryk i sprawę wyjaśnić. Szukanie wśród nazwisk żydowskich było zasadne, jednak Gidalewicz to fałszywy trop. Pierwotnie nazwisko to brzmiało Kitalowicz i w metryce widnieje jasny zapis, że byli to starozakonni.

ROMAN_B - 17-05-2024 - 00:13
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Kitalowicz.

Mirosławie, dobry wieczór.

Rozważania o genezie nazwiska Kitalowicz.

W powyższym poście między innymi napisałeś: „Pierwotnie nazwisko to brzmiało Kitalowicz i w metryce widnieje jasny zapis, że byli to starozakonni.”. Wnioskuję, że wspomniana przez ciebie metryka była sporządzona w języku polskim.
W mojej ocenie nazwa osobowa Kitalowicz została utworzona poprzez dodanie do tematu słowotwórczego [ rdzenia ] Kital- przyrostka -owicz [ Kital- + -owicz = Kitalowicz ]. Przyrostek -owicz najogólniej można powiedzieć jest polskim sufiksem. Pierwotnie w staropolszczyźnie był to format -owic lecz pod wpływem ruskim przybrał formę -owicz. Początkowo tworzył on odojcowskie nazwiska, na przykład: Jan + -owicz = Janowicz – dosłownie syn Jana. Z czasem sufiks -(ow)ic(z) / -(ew)ic(z) stał się strukturalnym przyrostkiem [ nie miał już znaczenia patronimicznego ] i był produktywnym sufiksem za pomocą, którego tworzono nazwiska od podstaw apelatywnych, rzadziej odimiennych, ale także od nazw etnicznych i nazw zawodu, nazw łacińskich oraz służył do polonizacji nazwisk obcych. W XVII – XVIII wieku mamy do czynienia ze zmianą funkcji sufiksu -(ow)ic(z)/-(ew)ic(z) na znacznym obszarze Polski z pierwotnie patronimicznej, wskazującej na relacje syn – ojciec, na strukturalną, polegającą przede wszystkim na dziedziczeniu bez zmiany nazwiska z tym formantem, ale też na tworzeniu nazwiska uznawanego za lepsze, odbiegające od często apelatywnej podstawy – zgodnie ze stereotypem nazwiska miejskiego. Nazwiska takie tworzone były głównie od podstaw odapelatywnych. Później przyrostek -owicz dodawany do rzeczowników pospolitych [ rzadziej do przymiotników ], używany do tworzenia rzeczowników rodzaju męskiego oznaczających wykonawcę czynności związanej z rzeczownikiem, posiadacza jakiejś cechy lub wykazującego zamiłowanie do czegoś.

Tak więc w nazwie osobowej Kitalowicz przyrostek -owicz został wyjaśniony. Pozostaje zrozumieć co znaczy rdzeń tej nazwy osobowej, to jest człon Kital-. Napisałeś, że osoba nosząca nazwisko Kitalowicz była starozakonna. Starozakonny to wyznawca religii mojżeszowej, inaczej mówiąc była ona narodowości żydowskiej. Przyjmując ten fakt za podstawę rozumowania można się zastanowić czy wyraz „kital” nie pochodzi z języka jidysz. Oczywiście słowo to może mieć też związek z innymi językami. Jest arabskie słowo, która brzmi „kital”. Kital [ arab. qitāl, dosł. walka zbrojna ] – słowo to pochodzi od czasownika qātala, oznaczającego ogólne pojęcie walki i zwalczania innych, czym nawiązuje do przedmuzułmańskiej tradycji walki zakorzenionej w etyce plemion beduińskich. W Koranie kital rozumiany jest jako walka zbrojna, obronna. W Koranie występuje zwykle w kontekście jednoznacznie wskazującym, że był przez pierwszych muzułmanów, zwłaszcza osiadłych Arabów, o tradycji innej niż beduińskie plemiona koczownicze, traktowany wyjątkowo niechętnie. Kital jest jednak obowiązkiem każdego muzułmanina, gdy zostaje on zaatakowany przez wroga zewnętrznego. "Zwalczajcie na ścieżce Boga tych, którzy was zwalczają, ale nie przekraczajcie granic, bo Bóg nie lubi tych, którzy przekraczają granice". Z pojęciem kital wiąże się ostatnia z czterech zasad właściwego dżihadu, który powinien być prowadzony sercem, językiem, rękami i mieczem. Jest to więc "mały" dżihad w odróżnieniu od dżihadu "dużego", czyli dokładania wszelkich starań w celu osiągnięcia zbawienia. Walka zbrojna w dżihadzie prowadzona jest z niewiernymi i obłudnikami [ munafikun ], czyli tymi, którzy przyjęli islam, ale w sercach nadal pozostali niewierzący. Qitāl jako część dżihādu nie jest skierowany przeciwko żydom i chrześcijanom [ https://pl.wikipedia.org/wiki/Kital# ]. W języku polskim istnieje słowo kitel, które jest jidyszyzmem. Pochodzi ono z języka jidysz od wyrazu kitl קיטל‎, natomiast on od średnioniemieckiego apelatywu kit(t)el ‘fartuch’ [ za: Portal o języku – Jidyszyzmy w języku polskim [ https://www.o-jezyku.pl/2021/12/29/jidy ... w-polskim/ ]. W Wikipedii znajduje się hasło Kitel ( judaizm ) – Kitel – biała, długa, szeroka i przepasana szata noszona przez Żydów podczas niektórych uroczystości religijnych. W starożytności zakładana w każdy szabat i z okazji wszystkich większych uroczystości. Później używana podczas Rosz ha-Szana, w Jom Kipur oraz przez przewodniczącego w czasie sederu w Pesach, a także przez pana młodego w dniu ślubu, jak również przez ojca dziecka podczas obrzezania. W kitlu niekiedy chowani byli zmarli. W nurcie judaizmu postępowego kitel może być noszony również przez kobiety [ https://pl.wikipedia.org/wiki/Kitel_(judaizm) ]. W słowniku etymologicznym języka polskiego Aleksandra Brücknera [ Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927 ] pod hasłem kitel widnieje etymologia tego słowa: „ kitel, kiedel, kitla, kitlik, ‘kaftan, opończa’, z niem. prasłowa Kittel, gwarowe Keddel.”. Wielki słownik języka polskiego wykazuje dwa znaczenia słowa kitel: 1. lekarskie, 2. żydowskie. W znaczeniu żydowskim definiuje je w następujący sposób: „biała szata zakładana przez Żydów na wierzchnią odzież w czasie uroczystych świąt religijnych”. Słownik najstarszych nazwisk polskich – pochodzenie językowe nazwisk omówionych w Historii nazwisk polskich, Tom I, redakcja Zofia Kowalik – Kaleta, Leonarda Dacewicz, Beata Raszewska – Żurek, Warszawa 2007, wymienia nazwisko Kitel, Kityl. Według opisu pochodzi ono od apelatywu kitel ‘szata płucienna’, które odnotowano w roku 1339. Skoro osoba nosząca nazwisko Kitalowicz była żydem to w mojej ocenie należy przyjąć, że rdzeń tego miana Kital należy rozpatrywać z tego punktu widzenia. Za takim spojrzeniem przemawia też fakt istnienia nazwiska Kital, które nosi izraelski dziennikarz Shalom Kital [ znany też pod nazwiskami: Szalom Keitel, Szalom Kitel ] – https://www.bilgoraj.pl/page/767/harvey ... oraja.html Istniał dialekt polski języka jidysz. Biorąc to pod uwagę mogło dojść do wymiany samogłoski e na samogłoskę a [ e > a ] i z słowa kitel powstało słowa kital. Podobnie mogło powstać nazwisko Kital [ Kitel > Kital ].

Konkludując, z jakimś prawdopodobieństwem nazwa osobowa Kitalowicz, między innymi:
• może być hybrydą językową [ język jidysz i język polski ],
• może być nazwiskiem odojcowskim, ojciec Kital – syn Kitalowicz, powstałe na gruncie języka polskiego,
• może być mianem spolonizowanym utworzonym poprzez dodanie polskiego przyrostka -owicz do żydowskiego nazwiska Kital.

Mirosławie, to tylko moja hipoteza robocza o pochodzeniu nazwiska Kitalowicz. Może informacje w niej zawarte będą Ci pomocne w dalszych badaniach?

Pozdrawiam – Roman.

Lakiluk - 17-05-2024 - 01:10
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Git, Gita i Gitalewicz

Bakuła_Mirosław44 napisał:

Pierwotnie nazwisko to brzmiało Kitalowicz i w metryce widnieje jasny zapis, że byli to starozakonni.

A skąd wiesz jak brzmiało pierwotnie? Pisownia na akcie nie musi odpowiadać poprawnej pisowni z uwagi na wymowę.

l.wacuawek - 17-05-2024 - 14:23
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Kuprjanis, Tartanus i Redlak.

Dzień dobry,

Poproszę o podanie prawdopodobnej genezy nazwisk: Kuprjanis, Tartanus i Redlak

Z góry dziękuję za pomoc Smile

Łukasz

Bakuła_Mirosław44 - 17-05-2024 - 15:14
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Kuprjanis, Tartanus i Redlak.

Jeszcze raz dziękuję wszystkim za pomoc i podzielenie się że mną swoją wiedzą, przed którą chylę czoła.
Z pozdrowieniami
Mirosław

Ewa_Szczodruch - 17-05-2024 - 17:36
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Kuprjanis, Tartanus i Redlak.

Witam

Kuprjanis - od imienia Cyprian, ze staropolskiego Cypryjan. Imię, notowane w Polsce od XII wieku, pochodzi od łacińskiego Cyprianus, greckiego Kuprianós ‘pochodzący z Cypru’, greckiego Kupros.

Redlak - od radło ‘dawne narzędzie rolnicze’.

Tartanus - od tartan ‘szkocka tkanina wełniana w kratę’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Wladyslaw_Moskal - 17-05-2024 - 20:26
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Kuprjanis, Tartanus i Redlak.

Niemal całkowicie zgadzam się z wpisem Pani Ewy Szczodruch. Mam tylko nieco inna hipotezę pochodzenia polskiego nazwiska Tartanus.

Tartanus jest nazwiskiem powstałym kiedyś na ziemiach obecnej Polski i jest unikalnym w skali światowej, bo występuje obecnie tylko w Polsce - wg strony genealogicznej Forebears [gałąź MyHeritage] w 2014 r nazwisko Tartanus nosiło w Polsce 368 osób.

W nazwisku Tartan-us , przyrostek[sufix] - us, w dawnym języku galijskim i polskim znaczył "nasz", a "tartan" to wełniane nakrycie, koc, płótno, także wspolczesny "tartan szkocki" !, zatem starożytnego tkacza, producenta płótna z wełny nazywano; - Tartan, może ten prapolski, nasz Tartan, tkał na specjalnym warsztacie ?.

Nazwisko Tartan w 2014 r nosiło w Turcji - 1043 osób, w Polsce - 368 (jako Tartanus), Rumunii - 81 , Mołdawii - 48, Ukrainie - 29, Rosji - 26, Indiach - 19, Niemczech - 17, Anglii - 9, Holandii - 8 i możliwe, ze przez Turcje część Słowian o tym nazwaniu/nazwisku wywędrowała do Indii.

Pozdrawiam - Władysław

Lakiluk - 17-05-2024 - 22:28
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Kuprjanis, Tartanus i Redl

Wladyslaw_Moskal napisał:

W nazwisku Tartan-us , przyrostek[sufix] - us, w dawnym języku galijskim i polskim znaczył "nasz", a "tartan" to wełniane nakrycie, koc, płótno, także wspolczesny "tartan szkocki" !, zatem starożytnego tkacza, producenta płótna z wełny nazywano; - Tartan, może ten prapolski, nasz Tartan, tkał na specjalnym warsztacie ?.

Ty tak serio?

https://pl.wiktionary.org/wiki/-us

Wladyslaw_Moskal - 18-05-2024 - 05:07
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Kuprjanis, Tartanus i Redl

Lakiluk napisał:

Wladyslaw_Moskal napisał:

Ty tak serio?
https://pl.wiktionary.org/wiki/-us

Tak, naprawdę serio !.
Napisalem;
W nazwisku Tartan-us przyrostek[sufix] -us, w dawnym języku galijskim i polskim znaczył "nasz"......nasz Tartan.
Wiki wskazuje;
-us przyrostek
(1.2) tworzy rzeczowniki pochodne rodzaju męskiego będące nazwami...
podaje Wiki przykład ..krakus

Dodam, ze kiedyś były to nazwania, współcześnie już nazwiska i jest ich bardzo dużo.
Na przyklad;
- polskie nazwisko Ambrosius, celtyckie i polskie nazwanie ambrosi-us = nasz bursztynek, miedzy innymi Świętego Ambrożego, a w Polsce tysiące osób ma nazwiska zaczynające się od rdzenia Ambro-,
- polskie bardzo stare nazwania/nazwiska; Adamus, Andrus, ...Jadamus, Jakobus, Janus, ...Tartanus, Tadeus.

Wladyslaw

henryk22 - 18-05-2024 - 08:45
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Kuprjanis, Tartanus i Redl

Lakiluk napisał:

Wladyslaw_Moskal napisał:

Ty tak serio?

https://pl.wiktionary.org/wiki/-us

Władysław Moskal pisze jak najbardziej serio. Jego rozważania na temat nazwisk to w rzeczywistości parodia językoznawstwa, ale on to traktuje całkiem poważnie.
Zresztą uczone wywody nawet utytułowanych językoznawców to często tylko nie oparte na niczym domysły. Np. jeden dowodzi, że "Wisła" to nazwa o korzeniach słowiańskich, drugi wprost przeciwnie, a obaj mają tytuły profesorskie.

Henryk

ROMAN_B - 18-05-2024 - 21:49
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Redlak.

Łukaszu, dobry wieczór.

Rozważania o genezie nazwiska Redlak.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Redlak występowało 101, w tym 50 mężczyzn i 51 kobiet.

W mojej ocenie nazwa osobowa Redlak została uformowana przy pomocy sufiksu -ak od podstawy słowotwórczej Redl- [ Redl- + -ak = Redlak ].

Przyrostek -ak jest regionalizmem gramatycznym, początkowo występował na Mazowszu i był stosowany na oznaczenie istoty niedorosłej, na przykład źrebak. Następnie rozpowszechnił się na obszar północnej Polski i był bardzo produktywny w gwarach. Później wszedł do języka ogólnego, przede wszystkim jego obecność można zauważyć w słownictwie potocznym. Format ten ma przestrzeni czasu wytworzył wiele funkcji. Generalnie sufiks -ak:
• tworzy nazwy istot niedorosłych,
• tworzy spieszczenia,
• tworzy rzeczowniki osobowe od rzeczowników,
• tworzy rzeczowniki osobowe od przymiotników i imiesłowów przymiotnikowych,
• tworzy rzeczowniki materialne,
• tworzy nazwy narzędzi związanych z wykonywaniem określonych czynności,
• potocznie tworzy nazwy osób od skrótowców,
• w gwarze warszawskie tworzy rzeczowniki od innych części mowy,
• w gwarach tworzy nazwy miejsc.

W mianie Redlak przyrostek -ak został wyjaśniony. Pozostaje zrozumieć co znaczy rdzeń tej nazwy osobowej, to jest człon Redl-. Z dużym prawdopodobieństwem może on pochodzić od wyrazu pospolitego redło.

Biorąc pod uwagę występowanie w nazwie osobowej Redlak formatu -ak skłaniam się do tego, że nazwisko Redlak jest patronimem, to znaczy odojcowską nazwą osobową. Ojciec nazywał się Redło a syn jego Redlak.
Nazwanie Redło [ nazwisko lub przezwisko ] według mnie jest odapelatywną nazwą osobową, która wprost pochodzi od wyrazu pospolitego redło.

Apelatyw redło jest spuścizną z języka staropolskiego. Język staropolski jest etapem rozwoju języka polskiego. W dobie staropolskiej funkcjonował on mniej więcej od X wieku do przełomu XV i XVI wieku. Nadmienić trzeba, że w literaturze staropolskiej język staropolski był używwany dłużej i obejmował czas między X wiekiem a połową XVIII wieku. W języku staropolskim występowało wiele dialektów [ gwar ] różniły one się od siebie pewnymi cechami, które uzależnione były od miejsca i czasu występowania. W dobie staropolskiej między innymi nastąpiło przejście nagłosowego ra- w re-. Gdzieś od XII i XIII wieku ta zmiana zaczęła się rozprzestrzeniać od północy na Wielkopolskę i Mazowsze i północ Małopolski. Nigdy jednak to przejście nagłosowego ra- w nagłosowe re- nie objęło wszystkich dialektów [ gwar ] na obszarze całej Polski. W szczególności język literacki trzymał się pierwotnych form. Z biegiem czasu gwarowa zmiana nagłosowego ra- na re- ustępowała, z wyjątkiem nielicznych słów, z których słowo redło miało największy zasięg.

Wynika z tego, że pierwotnym słowem było radło, które na skutek staropolskiej zmiany ra- na re- zmieniło się na redło. Tym samym wyraz redło jest obocznością apelatywu radło. Można zaryzykować tezę, że nazwa osobowa zapisana pod postacią graficzną Redło jest oboczną formą miana Radło.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Redło nie odnotowano – co nie wyklucza tego, że wcześniej występowały.
Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Radło występowało 460, w tym 238 mężczyzn i 222 kobiety.
Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Radlak występowało 555, w tym 276 mężczyzn i 279 kobiet.

Radło [ redło ] to narzędzie rolnicze.
Radło - historyczna miara powierzchni, która obejmuje areał możliwy do uprawiania przy pracy jednym zaprzęgiem wołów lub koni.

Łukaszu, to tylko moja robocza hipoteza o pochodzeniu nazwiska Redlak. Może informacje w niej zawarte pomogą Ci w dalszych badaniach.

Pozdrawiam – Roman.

przemko20161 - 20-05-2024 - 17:00
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Redlak.

Witam

Proszę ponownie etymologię nazwiska Sowik bo nie otrzymałem odpowiedzi

Przemek

janusz59 - 20-05-2024 - 17:26
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Redlak.

Jest taki rząd nocnych ptaków, które mają duże oczy i pohukują. Nazywają się sowy . Sowik wyraźnie pochodzi od sowy. Też np. Wróblik od wróbla , Orlik od orła , Sokolik od sokoła, Żurawik od żurawia.

Pozdrawiam
Janusz

ROMAN_B - 20-05-2024 - 20:31
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Sowik.

Przemku, dobry wieczór.

Częściowo się zgadzam z tym co o pochodzeniu nazwiska Sowik napisał Janusz. Zaproponuję Ci moje spojrzenie na genezę wspomnianego miana.

Rozważania o genezie nazwiska Sowik.

Nazwa osobowa Sowik z jakimś prawdopodobieństwem została urobiona z przyrostka -ik i rdzenia Sow- [ Sow- + -ik = Sowik ].
Format -ik zazwyczaj tworzy:
1. zdrobnienia rzeczowników rodzaju męskiego,
2. nazwę osoby o jakichś cechach lub przypadłości,
3. odojcowskie nazwy osobowe.

Tematem słowotwórczym nazwiska Sowik jest rdzeń sow-. Z dość dużym prawdopodobieństwem może on pochodzić od wyrazu pospolitego sowa:
• drapieżny ptak z rzędu sów,
• potoczne [ regionalne ] określenie grzyba czubajka kania, który należy do rodziny pieczarkowatych.

Wyraz pospolity sowa to rzeczownik rodzaju żeńskiego. Zatem, zdrobnienie wyrazu sowa jest słowo sówka [ sowa + -ka ] albo sóweczka [ sowa + -eczka ]. Skoro format -ik tworzy zdrobnienia rzeczowników rodzaju męskiego to zapewne nazwa osobowa Sowik nie jest zdrobnieniem pochodzącym od apelatywu sowa.

Jak wspomniałem sufiks -ik tworzy nazwę osoby o jakiś cechach lub przypadłości, na przykład gruźlica → gruźlik. Z jakimś prawdopodobieństwem miano Sowik może określać osobę, która ma jakieś cechy sowy [ ptak ] lub sowy [ grzyb ].

W mojej ocenie najbardziej prawdopodobnym jest to, że nazwa osobowa Sowik jest mianem patronimicznym [ nazwą odojcowską ]. Ojciec – Sowa a syn jego Sowik. W takim razie nazwisko Sowik pochodzi od nazwy własnej Sowa.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Sowik występowało 526, w tym 258 mężczyzn i 268 kobiet.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Sowa występowało 20600, w tym 10306 mężczyzn i 10294 kobiety.

To moja robocza hipoteza o etymologii nazwiska Sowik.

Pozdrawiam – Roman.

przemko20161 - 20-05-2024 - 21:17
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Sowik.

Roman

Dziękuję ci A wyjaśnienie ciekawe ale jestem zdania że to nazwisko pochodzi od miejscowości Sowia Wola to 58 km od Ciemniewka pieszo .
Andrzej Sowik mój 13 x pradziadek jemu rodzi się córka Katarzyna w 1583 r w Ciemniewku moja 12 x prababcia.

Przemek

Wladyslaw_Moskal - 22-05-2024 - 04:50
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Git, Gita i Gitalewicz

Bakuła_Mirosław44 napisał:

Jeszcze raz dziękuję wszystkim za pomoc i podzielenie się że mną swoją wiedzą, przed którą chylę czoła.
Z pozdrowieniami
Mirosław

Cieszę się ze krok po kroku pomogliśmy Tobie i dziękuję za powyższy wpis.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Wiktorek312 - 23-05-2024 - 16:34
Temat postu: Nazwisko: Ładowski

Dzień dobry,

Chciałbym się dowiedzieć, skąd pochodzi nazwisko Ładowski.

Pozdrawiam serdecznie,

Ewa_Szczodruch - 23-05-2024 - 18:41
Temat postu: Nazwisko: Ładowski

Witam:)

Ładowski - od ładzić ‘porządkować’, ładny, od staropolskiego okrzyku łado łada.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Wiktorek312 - 23-05-2024 - 18:45
Temat postu: Re: Nazwisko: Ładowski

Ewa_Szczodruch napisał:

Bardzo dziękuję. Czy miałaby Pani zrzut ekranu lub plik PDF z tej informacji?

Pozdrawiam cieplutko,
Wiktor

Stasek408 - 30-05-2024 - 19:06
Temat postu: Sarysz, nazwisko

Witam Wszystkich.
Mam prośbę o informacje dotyczące pochodzenia nazwiska SARYSZ.
Moi przodkowie pochodzą z miejscowości Chyszowki, powiat Limanowa, Małopolska.
Gdzieś wyczytałem że nazwisko wywodzi się od włoskich osadników, którzy złożyli przysiółek "SARYSZ" "PROROKI" itp.
W innych informacjach że nazwisko wywodzi się z Węgier.
Proszę o informację.
Dziękuję i pozdrawiam.

janusz59 - 30-05-2024 - 21:19
Temat postu: Sarysz, nazwisko

W północnej Słowacji (Bardejov, Preszov) jest region Szarysz. Podejrzewam pochodzenie od tamtego regionu . Mógł tak być nazwany wołoski osadnik z tamtego regionu. Osadnicy wołoscy w polskich górach nie przychodzili beżpośrednio z Wołoszczyzny , lecz sąsiednich regionów . Przez wieki przesuwali się wzdłuż Karpat zasiedlając górskie tereny . Posiadali odpowiednią "technologię" wykorzystywania tych trudnych terenów. Osadnictwo wołoskie doszło aż do Moraw (okolice Vsetina ).

Pozdrawiam
Janusz

Stasek408 - 30-05-2024 - 23:05
Temat postu:

Dzięki za informację.
Chociaż bardziej interesuje mnie pochodzenie nazwiska SARYSZ.

janusz59 - 30-05-2024 - 23:45
Temat postu:

Sarysz to może być gwarowa wersja nazwiska Szarysz. Jak wiemy, w tamtych okolicach często mówi się : cerwóny zamiast czerwony, corny zamiast czarny, sary zamiast szary.
Oczywiście oprócz słowackiej prowincji Szarysz , źródłem pochodzenia nazwiska może być kolor szary ( w gwarze sary). Nazwisko może pochodzić też od przysiółka Sarysz.
Natomiast w pochodzenie od imienia Sarah(Sara) jak sugeruje profesor Rymut nie wierzę absolutnie. Profesor dopuszcza też pochodzenie od nazwy koloru szarego.

Pozdrawiam
Janusz

ROMAN_B - 31-05-2024 - 01:07
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Sarysz.

Stasek, dobry wieczór.

Zaproponuję Ci moje subiektywne spojrzenie na etymologię nazwiska Sarysz.

Rozważania o genezie nazwy osobowej Sarysz.

Pytasz o pochodzenie nazwiska Sarysz. Wspominasz, że Twoi „przodkowie pochodzą z miejscowości Chyszowki, powiat Limanowa, Małopolska”. Szkoda, że nie napisałeś od kiedy nazwa osobowa Sarysz pojawiła się we wsi Chyszowki i czy nie miała obocznych form.

Rozumiem, że chodzi Ci o wieś o nazwie Chyszówki, która też nazywana była dawniej nazywana Chyżówki. Chyszówki obecnie należą do parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Jurkowie. Wieś Jurków oddalona jest od wsi Chyszówki niecałe 3 km. Biskup Leon Wałęga w roku 1913 wydzielił niezależną ekspozyturę, z siedzibą w Jurkowie. Budowę kościoła w Jurkowie rozpoczęto w roku 1913, parafię erygowano dopiero 10 maja 1925 roku. Początkowo teren Jurkowa i okolic [ w tym obszar wsi Chyszówki ] należał do parafii Matki Bożej Szkaplerznej w Dobrej.

Sprawdziłem w Genetyce czy w parafii w Dobrej przewijała się wieś Chyszówki i nazwisko Sarysz. Metryki w parafii w Dobrej zachowały się od roku 1678. Wieś Chyszówki jako należąca do parafii w Dobrej wymieniona jest od przynajmniej roku 1686. Nazwisko Sarysz w metrykach urodzenia wymienione jest przynajmniej od roku 1686 pod postacią graficzną Saris. Przejrzałem indeksy urodzeń, ślubów oraz zgonów parafii w Dobrej od roku 1686. Na podstawie tych oględzin mogę stwierdzić, że miano Sarysz występowała tylko w zasadzie we wsi Chyszówki i miało kilka oboczności na przestrzeni czasu, to jest: Saris, Sarisz, Sarys, Szarys, Szarysz, Sorysz. https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... rdertable=

Wieś Chyszówki położona jest obecnie w gminie Dobra, w powiecie limanowskim. Leży ona na obszarze gwary Lachów Limanowskich. Według prof. dr hab. Józefa Kąś w gwarze tej między innymi występuje mazurzenie. Mazurzenie to proces fonetyczny polegający na wymawianiu zamiast spółgłosek dziąsłowych ⟨sz⟩, ⟨cz⟩, ⟨ż⟩, ⟨dż⟩ głosek zębowych: ⟨s⟩, ⟨c⟩, ⟨z⟩, ⟨dz⟩.

Najstarszą znaną formą nazwiska Sarysz jest miano Saris. W mojej ocenie nazwa osobowa Saris jest zamazurzoną obocznością nazwy osobowej Szarysz, w której miało przejście y w i [ y > i ]. Biorąc to pod uwagę z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że takie nazwy jak: Saris, Sarisz, Sarys, Szarys, Sorysz, Sarysz są obocznościami nazwiska Szarysz.

Miano Szarysz zbudowane jest z tematu Szary- oraz przyrostka -sz [ Szary- + -sz = Szarysz ].

Jak wspomniałem w nazwie osobowej Szarysz występuje format -sz. Sufiks -sz tak samo jak format -ś należy do grupy przyrostków zdrobniających [ spieszczających ]. „W życiu rodzinnym używa się nie tylko imion skróconych, ale i imion spieszczonych różnymi formantami, które zmieniały się w dziejach języka. Najstarszą warstwę imion spieszczonych tworzono przez dodawanie przyrostka -ch lub -sz przeważnie do jednego członu imienia dwuczłonowego, np. Mirosław > Mich, Stanisław > Stach, Bolesław > Bolech, Bogusław > Bogusz, Bronisław > Bronisz (Hist. 219). Jest rzeczą znamienną, że spieszczanie imion przez przyrostek -ch jest do dziś stosowane przede wszystkim w gwarach, np. Bolech, Cech || Czech < Czesław, Grzech < Grzegorz, Lech < Lesław, Piech < Piotr, Stach < Stanisław, Zdzich < Zdzisław. Nie spotyka się natomiast we współczesnych przezwiskach i przydomkach imion spieszczonych przyrostkiem -sz, ponieważ bardzo wcześnie został on zastąpiony przez przyrostek -ś bardziej „pieszczotliwy” i zgodny z wymową małych dzieci. Przyrostek -ś stał się samodzielnym i powszechnym przyrostkiem spieszczającym, stosowanym w imionach męskich i żeńskich, np. Boleś, Leoś, Zygmuś, Basia, Małgosia, Zosia. (…). Przyrostek -sz powstał z palatalizacji spółgłoski -ch przed samogłoskami przednimi -i, -e -*b oraz przed spółgłoską j. Przyrostek -sz, jako zawierający spółgłoskę miękką, nadawał spieszczonym imionom bardziej dodatni odcień uczuciowy niż twarda spółgłoska -ch. Gdy spółgłoska -sz stwardniała, przestała tworzyć imiona spieszczone, a jej funkcję spieszczającą przejęła miękka spółgłoska -ś. W ten sposób dawną parę Stach - Stasz zastąpiła nowa para Stach - Staś, a formy z przyrostkiem -sz utrzymały się jedynie w nazwiskach, a regionalnie w imionach zdrobniałych typu Staszek lub Stasek w gwarach mazurzących” ( Bąk, 5-28 ). Na obszarach dawnej i obecnej Polski gdzie występują gawry mazurzące przyrostek -sz przybierał postać -s albo -ś.

Zatem, miano Szarysz jest zdrobnieniem [ spieszczeniem ] nazwy osobowej Szary, która pochodzi od apelatywu szary. Prof. Barbara Czopek – Kopciuch uważała, że szary to tyle co ciemny, mroczny. Od siebie dodam, że szary to też siwy.

Stasku, to moja robocza hipoteza i propozycja genezy nazwiska Sarysz dla Ciebie. Wnioski i weryfikację pozostawiam już Tobie.

Pozdrawiam – Roman.

Źródła / Bibliografia:
- Daniela Podlawska: Gramatyka historyczna języka polskiego z elementami staro-cerkwienno-słowiańskiego i dialektologii, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku, Słupsk 2003, strona 156–157.
- Piotr Bąk: Typy nazwisk i przezwisk odimiennych z ziemi piotrkowskiej, Acta Universitatis Lodziensis Folia Linguistica 34, 1995, strona 5 – 28.
- Skąd ten Saryusz i dlaczego się nie odmienia. Wyborcza.pl [ 09.03.2017 ]. not. Anita Karwowska.
- Józef Kąś: Gwara, ciekawostki gwarowe w regionach.

Ewa_Szczodruch - 31-05-2024 - 05:03
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Sarysz.

Witam

Sarysz - w nazwiskach na Szar-, Sar- nastąpiło pomieszanie dwóch różnych podstaw: pochodzących od apelatywu szary ‘ciemnopopielaty’ i imienia Sara, notowanego w Pplsce od XIII wieku, pochodzenia hebrajskiego, od Sarah ‘księżniczka, panująca’.

Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Stasek408 - 31-05-2024 - 08:47
Temat postu:

Dziękuję bardzo Wszystkim za zaangażowanie i pomoc.
Jest to dla mnie i moich bliskich bardzo miłe i z przyjemnością czyta się takie informacje.
Najstarsza osoba jaką udało mi się odszukać to:
Sebastian Sarysz 1763-1846.
W tym regionie tak własnie zmiękczają słowa.
np.do Sarysza ( do Sorysa) i dlatego mój nik to Stasek a nie Staszek czy Stanisław 😊
Jeszcze raz dziękuję i pozdrawiam Wszystkicj

Richard1 - 31-05-2024 - 11:59
Temat postu:

Czy to ten ? Jeśli tak to masz już rodziców Smile

1764 Sebastian Sarysz Szymon Regina Dobra Chyszówki [ Data urodzenia: 31.12.1763 r. ] [Miejsce przechowywania ksiąg: Archiwum Parafialne ] [Indeks dodał: KasiaKP]

Stasek408 - 31-05-2024 - 13:37
Temat postu:

Tak to ten.
Rodziców też mam tylko bez dat i dodatkowych informacji.
Też korzystałem z tych indeksów dodanych przez KasiaKP.
Ale dużo mi pomógł ksiądz proboszcz z parafii w Jurkowie.
( Bardzo miły i serdeczny człowiek. Gdyby więcej takich księży było w parafiach odnajdywanie bliskich byłoby o wiele prostsze.)
udostępniając skany urodzeń dziadka i babci które zawierały dane o pradziadkach i prapradziadkach, resztę sam szukałem
Mimo to bardzo dziękuję.

Richard1 - 31-05-2024 - 14:07
Temat postu:

Z braku ... dobre i to Smile

1784 Regina Sarys Dobra Chyszówki [Uwagi: l. 38,(ur. ok. 1746) mąż Szymon Data zgonu: 06.03.1784 r. ] [Miejsce przechowywania ksiąg: Archiwum Parafialne ] [Indeks dodał: KasiaKP]

i może to

1814 Szymon Sarys Dobra Chyszówki [Uwagi: l. 70 (ur. ok. 1744 ) Data zgonu: 22.10.1814 r. ] [Miejsce przechowywania ksiąg: Archiwum Parafialne ] [Indeks dodał: KasiaKP]

Pozdrawiam

Stasek408 - 01-06-2024 - 13:07
Temat postu:

Dziękuję.
Dobre i to. 👍
Widocznie nie szukałem dokładnie😔
Pozdrawiam.

Szoxoxo - 06-06-2024 - 16:07
Temat postu: pochodzenie nazwiska Związek

Od czasu ostatniego poszukiwania informacji o powyższym nazwisku, nadal ciężko cokolwiek znaleźć. Po raz kolejny proszę o pomoc, jeśli ktoś zna znaczenie/pochodzenie ww nazwiska. Dziękuję za odpowiedzi, pozdrawiam

Andrzej75 - 06-06-2024 - 17:43
Temat postu:

https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... 608#672608

Nie ma żadnej wątpliwości, że nazwisko Związek pochodzi od rzeczownika pospolitego związek.

1. d[awniej] ‘wiązadło, przepaska’. 2. przen. ‘łączność’. 3. ‘pęta’. 4. stp. ‘wiązka’. 5. ‘sojusz’.
https://books.google.pl/books?hl=pl& ... i%C4%85zek

Szoxoxo - 06-06-2024 - 19:02
Temat postu:

niestety Andrzej75, dalej nic mi to nie mówi, tylko tyle sam dałem rade odszukać, jednak interesuje mnie to trochę bardziej, niż tylko od jakiego rzeczownika pochodzi. Starałem się jakoś zdobyć fragment chociaż Tomu 2 Nazwisk Polskich Kazimierz Rymut L do Ż, ponieważ tam może być więcej informacji, jednak książka jest praktycznie niedostępna, pozdrawiam, jednak nie wyczerpuje to nawet 1% mojej ciekawości, dziękuję za odpowiedź

Andrzej75 - 06-06-2024 - 19:05
Temat postu:

Szoxoxo napisał:

Starałem się jakoś zdobyć fragment chociaż Tomu 2 Nazwisk Polskich Kazimierz Rymut L do Ż, ponieważ tam może być więcej informacji, jednak książka jest praktycznie niedostępna

Przecież pod podanym przeze mnie linkiem rok temu uzyskałeś od Ewy informację, co jest w słowniku Rymuta.

Szoxoxo - 06-06-2024 - 19:10
Temat postu:

Z tego co się dowiedziałem w tej książce powinno być najwięcej informacji o polskich nazwiskach, a Ewa napisała niewiele mniej od Ciebie. Pozdrawiam.

Andrzej75 - 06-06-2024 - 19:17
Temat postu:

Szoxoxo napisał:

jednak nie wyczerpuje to nawet 1% mojej ciekawości

Jeśli Twoja ciekawość dotyczy etymologii, to niczego więcej nie powinieneś się spodziewać. W słowniku etymologicznym nazwisk będzie podane od jakiego słowa może pochodzić dane nazwisko (i ewentualnie rok, kiedy dana forma podstawowa albo pochodna występuje w źródłach) — i nic więcej.
W Słowniku nazwisk współcześnie w Polsce używanych albo w Słowniku nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku (tegoż Rymuta) można ponadto sprawdzić frekwencję danego nazwiska (wg dawnych województw albo obecnych powiatów). To wszystko.
W tego rodzaju słownikach nie będzie żadnych wiadomości genealogicznych.
Tutaj można zobaczyć, jak wyglądają hasła w takim słowniku:
https://tezeusz.pl/nazwiska-polakow-tom ... rz-7240556

Szoxoxo - 06-06-2024 - 19:23
Temat postu:

Rozumiem, w takim razie odpuszczam temat i od razu przejdę do badań DNA, dobrze wiem, że nie jest to nazwisko herbowane, ani nie posiadające własnego herbu, więc to, że są jakiekolwiek informację powinno mnie cieszyć tym bardziej po płomiennej historii bibliotek i archiwów Polskich. Dziękuję za odpowiedź, jednak gdyby ktoś miał jakieś informacje proszę pisać PW lub pod tym wątkiem. Pozdrawiam.

ROMAN_B - 06-06-2024 - 23:18
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Związek.

Konradzie, dobry wieczór.

Rozważania o genezie nazwiska Związek.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Związek występowało 537, w tym 269 mężczyzn i 268 kobiet. Zatem, to dość rzadkie nazwisko. Aby dokładnie ustalić etymologię nazwiska, trzeba mieć możliwość prześledzenia zapisów historycznych oraz dokumentów archiwalnych aby ustalić, jak nazwisko było zapisywane i od kiedy te zapisy się pojawiają. W tym przypadku nie ma żadnych informacji o tej nazwie osobowej. W mojej ocenie miano Związek powstało od przezwiska Związek a ono od apelatywu związek. Dlaczego kogoś nazwano Związek? Dziś trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Nazwy osobowe zazwyczaj bywają wieloznaczne. Uznając, że miano Związek jest motywowane wyrazem pospolitym związek, najlepiej jest ustalić jakie ten apelatyw miał znaczenie w konkretnym miejscu i czasie. Gdy to jest niemożliwe należy posiłkować się ogólnymi pojęciami.

Zatem, co znaczył wyraz pospolity związek?

W publikacji Agnieszki Piela pt. Pozorna Tożsamość. Polskie tradycjonalizmy z semantycznym archaizmem, która została wydana w roku 2016 w Katowicach przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, na stronie 157 – 159 wyjaśnia znaczenie słowa związek.

Cytuję: „89. (Związek) Słowo związek – słowiańskie *sъvęzъkъ ‘to, co związane’ – jest nazwą rezultatu czynności pochodzącą od przedrostkowego czasownika *sъ vęzati ‘związać’, z sufiksem *-ъkъ. U podstaw omawianej formy stoi bezprzedrostkowy czasownik wielokrotny wiązać, psł. *vęzati, *vęžo˛ ‘wiązać, związywać’ od psł. *vęzti, *vezo˛ ‘wić, splatać, wiązać’ (por. staropolski wyraz wiąźć ‘splatając nici, tworzyć tkaninę, dziać’) (SeBor, SeBr). Średniowieczne znaczenia wyrazu związek, tj. ‘wiązanka, wiązka, pęk’192, ‘zwój (papirusu)’, ‘to, co krępuje, więzy, pęta, tu przenośnie’, nie wytrzymały w polszczyźnie próby czasu (Sstp). Z obiegu wycofały się jeszcze inne jego sensy, poświadczane już w wiekach późniejszych, por. m.in. ‘zaród, zarodek’ (SL, SWil, SW). Warto jednak podkreślić, że przez stulecia leksem związek utrzymywał swoje pierwotne znaczenie, por. ‘to czym zwięzują, czym do kupy zwięzują, połączają, spajają’ (SL), ‘to czem związują, do kupy łączą, spajają, coś związanego’ (SWil), ‘to, czym związują, wiązadło, więź, przewiązka, przepaska’ (SW). Współczesne rozumienie omawianego słowa, tj. ‘stosunek rzeczy, zjawisk itp. łączących się ze sobą, wpływających, oddziaływających na siebie; łączność, powiązanie, zależność, spójność’, odnotował dopiero SDor. Obecnie ów wyraz ma jeszcze inną semantykę: ‘to, co łączy ludzi: znajomość, pokrewieństwo, przyjaźń, miłość itp. […]’, ‘kontakt, powiązanie, łączność z kimś, z czymś’, ‘zespół ludzi, instytucji, państw itp. zorganizowanych, działających wspólnie, mających wspólne cele; zrzeszenie, organizacja’, ‘połączenie się mężczyzny i kobiety w celu założenia rodziny; małżeństwo; także: konkubinat’ (wstąpić w związek małżeński ‘wyjść za mąż, ożenić się’) (USJP). Niektóre z wymienionych sensów notowane były już dawniej, np. metaforyczny ‘związka krwi, przyjaźni, miłości, spólnictwa i. t. d.’ (SL). Dawne znaczenie omawianego słowa, tj. ‘sens, logika’, przetrwało w języku polskim dzięki frazeologii. Archaiczną semantykę komponentu związek mieszczą połączenia: mówić, gadać, pleść bez związku ‘mówić, gadać, pleść bez sensu, w sposób pozbawiony logiki’ (USJP, WSFJP), bez związku ‘w sposób pozbawiony logiki i niepowiązany z poprzednią wypowiedzią’ (WSJP, SFJP). Frazeologizm plecie bez związku ‘trzy po trzy’ odnotowany został dopiero przez SW193. W tym źródle udokumentowano również dawne sformułowanie niema w tym za grosz związku ‘ładu, składu, nie klei się, nie trzyma się to kupy’ (SW), które prawdopodobnie stanowi zmodyfikowaną postać przytoczonego w SL powiedzenia: tu nie masz związku (SL odsyła do hasła: nieskładnie). Omawiane znaczenie słowa związek potwierdzał już Linde, por. Związek myśli między sobą, gdzie się jedna z drugiej wywięzuje (SL odsyła do hasła: zwięzły). To zdanie przytacza też SW, objaśniając je jako ‘skojarzenie, powinowactwo logiczne’. Wydaje się, że treść ‘sens, logika’ wzięła swój początek ze znaczenia ‘łączność, łącznik, spójnia, stosunek, węzeł’, które zostało przeniesione na ‘łączność, spójnię myśli’, potem zaś na ‘logikę mowy, słów’. Dowodzą tego cytaty pochodzące z różnych historycznych leksykonów: Te myśli są bez związku (SWil), Bez żadnego związku pisze (Troc.), Związek słów, materji (Troc.) (SW), Lekarz usiadł przy łóżku […] ja stanąłem za nim i tak dywagacji jego [chorego], w których jeszcze był związek i przytomność, słuchaliśmy (Krasz. Opow. 23), Chciałaby jakiś związek myślom nadać (Groza Wład. II, 190) (SDor). Warto jeszcze dodać, że SDor notuje nie tylko konstrukcję mówić, pleść bez związku, ale także słowa bez związku ‘słowa nie tworzące sensownej, zrozumiałej wypowiedzi’.”.

Przypisy.

192. Związek jako ‘części lub rzeczy związane z sobą, to co z sobą związano’ (SL, SWil), ‘to, co z sobą związano, wiązka, pęk, snop’ (SW), wskazywał na pewną ich ilość, co obrazuje dawny cytat: Związek zawiera w sobie tyle, wiele jedną ręką do piersi krzywo przycienioną objąć można (Krup. 5, 235) (SL, SW). Linde odsyła do wyrazów: snop, garść, przygarść, szczypta; SW podaje synonimy: przygarść, naręcze.

193. To połączenie miało w przeszłości sporo synonimicznych odpowiedników, np.: pleść androny; pleść ni to, ni owo; pleść trzy po trzy; pleść do worka ‘głupio gadać’ (SW). Obecnie dużo frazeologizmów ma ogólną semantykę ‘mówić niedorzeczności, głupstwa, mówić bez sensu’, np.: bredzić, mówić, gadać, pleść od rzeczy; bredzić, opowiadać, pleść, wygadywać nie stworzone rzeczy; bredzić, mówić, klepać, pleść trzy po trzy (USJP).

Konradzie, jedno ze znaczeń apelatywu związek, które opisuje Agnieszka Piela w swojej książce, z dużym prawdopodobieństwem może motywować pochodzenie przezwiska Związek, które przekształciło się w nazwisko Związek.

Pozdrawiam – Roman.

Wladyslaw_Moskal - 08-06-2024 - 05:08
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Związek.

Szoxoxo napisał:

Konradzie, trudno odgadnąć co za "ciekawość" siedzi w Twojej głowie, skoro przekazane Tobie tak różnorodne i obszerne dotychczasowe dane o nazwisku Związek "nie wyczerpują nawet 1 % Twojej ciekawości".
Może Tobie chodzi o korzenie tego nazwiska ?
Wg anglojęzycznej strony genealogicznej Forebears [=Przodkowie] i elektronicznej ewidencji nazwisk w prawie wszystkich krajach świata, w 2014 r nazwisko Związek nosilo tylko w Polsce 695 osób , poza Polska nie występowało to nazwisko w żadnym innym kraju świata. Zatem jest to w 100 % nazwisko polskie !!! .
Natomiast nazwisko w zapisie Zwiazek nosiło w USA 27 osób, w Niemczech 15, w Brazyli 5,w POLSCE 5, w Belgi 2, Anglii 2, w Argentynie 1 osoba, w Kanadzie 1 i w Norwegi 1, skoro osoby o takim zapisie nazwiska uzyskały obywatelstwo tych krajów.
Tylko 1 osoba w Brazylii nosiła nazwisko Zwiazek Carneiro.

Dodalem 8 czerwca 2024 r.
Konrad, wcześniej tak pisałeś o nazwisku Związek;
" .. koncówka -ek , można gdybać, ze jest to nazwisko polskie ?. Czy jest to trudne do określenia ? ".
Przyrostki, końcówki, sufiksy takie jak -ak, -ek, -ik, -yk są typowe dla prapolskich nazwisk synów pochodzących od nazwiska ojca;
Duda /Dudek, Adam/Adamek, Zdun/Zdunek, Baran/Baranek ....Związ/Związek.
Dla mnie i chyba dla wielu czytających ten wpis jest to znana okreslenie,zależność, ustalenie, ale nie wiem czy Ty się z tym zgodzisz.

Wladyslaw

Szoxoxo - 10-06-2024 - 08:12
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Związek.

Władysław i Roman - bardzo dziękuję za odpowiedzi, co do 1% ciekawości Władysław, to jakbym miał takie mocne przerobowe i była by taka możliwość(której nie ma), to najchętniej prześledziłbym życiorys każdego mojego przodka od deski do deski Smile

W szczególności chodzi mi o dokładne miejsce skąd to nazwisko pochodzi, gdzie były jego początki, jednak jest to nazwisko typowo ?''chłopskie''?, więc to, że w różnych częściach kraju występuje, nie znaczy, że są ze sobą spokrewnieni. Dużo daje mi już zdanie, że jest to nazwisko na 100% Polskie. Dziękuję jeszcze raz i pozdrawia.

Konrad

Tadeusz_Wysocki - 11-06-2024 - 18:33
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Związek.

Konradzie,

Przygotuj się i zapnij pasy (genealogiczne), zaproszę cię do podróży etymologicznej z wyobraźnią z próbą dotarcia do źródła nazwiska. Otóż kiedy 20 lat temu otrzymywałem oba tomy Słownika od prof. Kazimierza Rymuta z Krakowa (po moich telefonach i prośbach, bo już wtedy nie było słownika na rynku!), z jego osobistą dedykacją (a co, pochwalić się nie można?), pan profesor przypominał: nie wierzyć zapisom w słowniku do końca, "badać między słowami", uruchamiać wyobraźnię, z więc w twoim przypadku z rodzinnym nazwiskiem 'Związek' - tak, sięgamy do tomu II i mamy tam: Nazwisko "Związek" - od stp języka i słow 'związek, związać", i dalej kilka nazwisk pokrewnych na "Związ-", ale też nazwiska na "Swiąz-" np. "Swiązek, Swiążek, Świąż, Święz...", a więc może to praprzodek, który specjalizował się w związaniu małżeństw - a wtedy lecimy do strony tego tomu 511 i tu mamy w skojarzeniu nazwisko / przydomek "Swat", czyli 'pośrednik przy zawieraniu małżeństw, starosta weselny", notowanie od 1326 roku, a gdzie? -wtedy możemy sięgnąć do innych opracowań, np. do "Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich Pochodzenie Językowe (XII-XV Wiek)" Prof. Zofii Kalety z zespołem, tamże na stronie 154 mamy podane źródło zapisu w archiwalnych księgach, ale tu z 1379 roku (ok, dwa zespoły, dwa źródła?) - tu mamy skierowanie do "Historia Nazwisk Polskich Na Tle Społecznym i Obyczajowym (XII-XV Wiek)" Prof. Z. Kalety, strona 157 podaje ten pierwszy zapis "Swat, Święt": Test(is) ... Svath de Dzadussicz 1379 Krak 545 - ze źródłem: 'Antiquissimi libri iudiciales terrae Cracoviensis' - 'Najdawniejsze księgi sądowe krakowskie I-II. Editionem curavit B. Ulanowski I. 1374 -1390. StPPP VIII/I, 1884, ss. XXII + 362 + 24 tabl. I-VI.i inne, StPPP oznacza wydanie: "Starodawne Prawa Polskiego Pomniki". I-II. Wyd. A. Z. Helcel, Warszawa 1856, III i nast. Komisja Historyczna Akademii Umiejętności. Kraków 1870 i nast.

Po co ja podaję to wszystko, bo nie tylko historią pięknie brzmi, ale jest tak zapisane, i nie po to ktoś się nad tym latami męczył (ba, liczne zespoły historyków i etymologów), żeby w 2024 roku o tym nie wspomnieć. Tak oto kończy się na dziś ta genealogiczno-etymologiczna wyprawa z wyobraźnią z twoim nazwiskiem "Związek", a kto w to nie wierzy, to jak pisał Gombrowicz w Ferdydurke jest... ( tu grał w ten muzyczny instrument nie będę Smile

Powodzenia w twoich poszukiwaniach!
Tadeusz

Sierzbista_karol - 13-06-2024 - 23:40
Temat postu: Kiras

Witam poszukuję pochodzenie nazwiska Kiras tereny ziemii Ciechanowskiej
Pozdrawiam

Wladyslaw_Moskal - 14-06-2024 - 20:56
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Kir, Kira, Kiras,Kirasz, Kirs, Kirsz ...

Witam,

bardzo rzadkie, bo stare prapolskie nazwanie "kir albo kira" = wiśnia albo czereśnia, przechodzi w taki ciąg współczesnych nazwisk; Kir -> Kira ->Kiras albo Kirs -> Kirsz albo ...Wiśniak.

Kir, Kira to zbieracze owocow lub mieszkający w pobliżu tych drzew , Kiras lub Kirs to producent kwaśnego, alkoholowego napoju, Kirsz + Wiśniak to producenci lub użytkownicy wysokiej klasy napoju alkoholowego, wzbogaconego miodem w czasie produkcji.

Nazwisko Kiras [nie było nazwiskiem niemieckim],zanikło w Polsce, ale w 2014 r wg elektronicznego spisu nazwisk w świecie i strony Forebears=Przodkowie, nazwisko to nosiło 961 osob w Turcji, 22 osoby w Indiach, 9 osób w Rosji i 2 osoby w Anglii.
Dodatkowo sprawdź w słowniku; Nazwiska w Polsce PAN IJP.

Serdecznie pozdrawiam, Władysław

Sierzbista_karol - 14-06-2024 - 21:58
Temat postu: Rosiak

Witam.
Poszukuje pochodzenia nazwiska Rosiak z terenów zachodniego Mazowsza .
Pozdrawiam

W akcie zgonu Stefana Rosiaka jego zona jest zapisana jako Marianna Rosiak z domu Piekut / Piekutowska
jednak 4 lata wcześniej w akcie małżeństwa ich córki jest zapisana jako Marianna Rosiak z Leszczyńskich
https://metryki.genealodzy.pl/index.php 490&zoom=1 akt małżeństwa córki
https://metryki.genealodzy.pl/index.php ... amp;zoom=1 akt zgonu Stefana numer 106.
Jaki może być powód pomyłki ? nazwiska te wogóle nie są do siebie podobne

Tadeusz_Wysocki - 14-06-2024 - 22:47
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Kir, Kira, Kiras,Kirasz, Kirs, Kirsz ...

Och Karol, Władysław ma rację, nazwisko Kiras rzadkie i cenne, zmieniało się w na Ziemi Mazowieckiej w poprzednich i kolejnych pokoleniach na bliskoznaczne, blisko fonetyczne np. na Kieras, Kras i inne, zobaczmy co powiada Geneteka, np. Urodzenia:

Rok Akt Imię Nazwisko Imię ojca Imię matki Nazwisko matki Parafia Miejscowość Uwagi
1692 Małgorzata Kieras Stanisław Ewa Bodzanów Uwagi: z sumariusza, karta nr 239
Data urodzenia: 09.07.1692 r. Miejsce przechowywania ksiąg: Archiwum Diecezjalne w Płocku
ale już też z Kiras:
1723 Joanna Kiras Paweł Marianna Ciechanów Chruszczewo Uwagi: 1702-1735 Miejsce przechowywania ksiąg: Archiwum Diecezjalne w Płocku

Mazowieckie, to było i jest zagłębie jabłek i też m. in. wiśni, piękni przodkowie.

Powodzenia w poszukiwaniach.
Tadeusz

Sierzbista_karol - 14-06-2024 - 22:54
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Kir, Kira, Kiras,Kirasz, Kirs, Kirsz ...

Dziękuję bardzo niestety Kiras to moje 7/8 pokolenie więc ciężko będzie coś znaleźć dokładnego .
Pozdrawiam

Wladyslaw_Moskal - 15-06-2024 - 07:13
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rosiak.

Sierzbista_karol napisał:

Witam.
Poszukuje pochodzenia nazwiska Rosiak z terenów zachodniego Mazowsza .
Pozdrawiam

Karolu,

pytałeś o pochodzenie nazwiska Kiras, teraz pytasz o nazwisko Rosiak, ale poza głównym wątkiem "Pochodzenie nazwisk".
Odpowiem, ale proszę osoby odpowiedzialne za prawidłowe działanie Forum o przeniesienie moich i Tadeusza odpowiedzi do wątku "Pochodzenie nazwisk", aby więcej osób mogło skorzystać w przyszłość z naszych postów.

Według Instytutu Języka Polskiego PAN i prof. K.Rymuta nazwisko pochodzi od słów "rosa" lub "pot" i może mieć korzenie niemieckie.

Sprawdzilem występowanie nazwiska Rosiak według anglojęzycznej strony genealogicznej Forebears = Przodkowie, która wykorzystuje systemy elektroniczne podobne do polskiego systemu PESEL.
Kiedy's nazwanie, dzisiaj nazwisko Rosiak w 2014 roku nosiło w Polsce 11940 osób, we Francji 332 , w Niemczech 90 , Anglii 56, Danii 53, na Ukrainie 20, w Szkocji 19, Irlandii 18, Szwecji 15, Norwegii 14, Belgii 14, Czechach 7, Szwajcarii 4, Austrii 3.
Z tego wynika, ze nazwanie/nazwisko Rosiak jest prapolskim i nie ma niemieckich korzeni, a w wielu krajach nie wiedza co znaczą polskie słowa rosa i pot.
Ja tez wykluczam, aby kobiety chętnie nadawały nowo narodzonemu maluchowi nazwanie o znaczeniu "mokry" lub "spocony".
Musialo to nazwanie Rosiak znaczyć cos innego.

W językach poceltyckich, słowo "ros" znaczy w j.angielskim i hiszpańskim "róż"", we francuskim "różowy" , słowo "rosi" w angielskim to "róż", a we francuskim "różowy".
Chyba prapolskie nazwanie "Rosi + ak", mówiło, ze jeśli ojciec był Rosi=Różanny, to jego nowo narodzony synek był Rosiak=różanny/rumianny.
Zatem Rosiak był kiedyś prapolskim, pieszczotliwym nazwaniem malucha tak jak i liczne nazwania Rosiek oraz Rosik.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Tadeusz_Wysocki - 15-06-2024 - 09:35
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rosiak.

Karolu,

Władysław ponownie naprowadza cię na dobre drogi poszukiwań. Ale jeśli chcesz dalszą pomoc forum, prosimy o bardziej szczegółowe dane, to znaczy: oba nazwiska Kiras i Rosiak - Mazowsze, ale które miejscowości, jeśli nie, to przynajmniej parafie, oraz równie koniecznie lata (jeśli już nie dokładnie rok, to okres), to bardzo ważne.

Chcemy ci z Władysławem pomóc, bo wielcy tego forum strasznie teraz zajęci Korwinem, czyli też w polityce krukiem Smile

A więc tak. Karolu, zacznijmy od tego, że mu tu chcemy ci zabrać przyjemność z odkrywania rodzinnych danych i udawać wielkich mądrali. Dwa słowa jak korzystać np. z naszej Geneteki. 1. Korzystaj najpierw z Geneszukacza: Geneszukacz wyszukiwarka nazwisk w bazach PTG (genealodzy.pl) 2. Wybierz "Mazowieckie" i tu osoba, czyli nazwisko "Rosiak" (możesz zaznaczyć 'wyszukiwanie dokładne', i z np. urodzeniami masz wyniki: Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego (genealodzy.pl)
A więc z twoim Rosiak są indeksy ur już od 1680 roku: - ur. Agnieszka Rosiak:
1680 Agnieszka Rosiak Jakób Katarzyna Poręba-Kocęby Osuchowa [Miejsce przechowywania ksiąg: Archiwum Diecezjalne w Płocku 09-400 Płock
Ale bez zaznaczania "wyszukiwanie dokładne" też ciekawe, że ta gałąź nazwisk zaczyna się od 1610 od Rosik: 1610 4 Jan Rosik Ostrów Mazowiecka

I tak dalej w wyszukiwaniach, gdzie możesz korzystać z baz danych z Mazowieckiego z Urodzeniami, Małżeństwami, czy Zgonami. Karolu, zacznij sam, to wielka frajda w wyszukiwaniem członków swojej rodziny (tu - z wyszukiwaniem różnych pochodnych rodzinnych nazwisk, one też żyły i się zmieniały, i też zasługują na badanie!).

I jeszcze jedna uwaga: Ziemia Mazowiecka to była ziemia chłopstwa i szlachty zaściankowej, zagrodowej. Żyli razem, ale jakoś tak w zwyczajach osobno. Na tym Mazowszu czasem bywało tak, że cała miejscowość to była szlachta. Nazwiska wędrowały, zmieniały się z pokolenia na pokolenie, z tworzenia nowych zaścianków (ktoś te wielkie puszcze musiał karczować i rodzić dla wielkiego księcia, czy króla nowych członków bitewnej szlachty, bo wojny były prawie bez przerwy). Po co ja tak plotę? Bo każde twoje nazwisko i Kiras i Rosiak miało w etymologii nazwisk swoje "źródło" od pierwszego praprzodka, który uzyskał przydomek (a więc potem nazwisko). W twoim przypadku to mogły być przydomki (nazwiska) - Kira, które w następnych pokoleniach zmieniały się w Kiras, Kieras, itd..., i Ros, Rosa zmieniało się w Rosiak, Rosik, Rusiek, itd.... Skąd ta myśl? Ponieważ oba nazwiska (przydomki) Kira i Ros - Rosa znajdują się na listach polskiej szlachty, tu jest jeden z przykładowych linków: https://szlachtarp.pl/lista-nazwisk_szl ... letna.html

OK, za dużo jak na teraz, a więc do twojego następnego posta z tymi danymi.

Miłej soboty, Tadeusz

Sierzbista_karol - 15-06-2024 - 12:05
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rosiak.

Witam.W akcie zgonu Stefana Rosiaka jego zona jest zapisana jako Marianna Rosiak z domu Piekut / Piekutowska
jednak 4 lata wcześniej w akcie małżeństwa ich córki jest zapisana jako Marianna Rosiak z Leszczyńskich
https://metryki.genealodzy.pl/index.php 490&zoom=1 akt małżeństwa córki
https://metryki.genealodzy.pl/index.php ... 965&zoom=1 akt zgonu Stefana numer 106.
Jaki może być powód pomyłki ? nazwiska te wogóle nie są do siebie podobne.
Pozdrawiam serdecznie.

Krzysztof_Wasyluk - 15-06-2024 - 12:54
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rosiak.

Te cztery lata wcześniej, to jest dobry przykład do szukania analogii. Bo co to znaczy "z Leszczyńskich"? Sądzisz pewnie, że to jej nazwisko rodowe, a tymczasem to określenie grupy społecznej oczami świadków albo księdza albo jeszcze innych uczestników spisywania aktu.

Kiedyś szukałem ślubu bratanicy mojego prapradziadka. Gdy znalazłem, to wyszło, że ona nie Wasyluk lecz z Kuźmiuków. Dlaczego? Akurat imię Kuźma miał jej dziadek. Ale w poprzedzającym akcie panna młoda była wpisana, że jest z Dorobkiewiczów. Takie miał fantazje pleban.

Często zamiast nazwiska rodowego matki, nazwisko babki. Czasem przezwisko itp. Kiedy to się skończyło? Przypuszczam, że i dzisiaj jeśli podkładką jest dawniejszy dokument to trafiają się takie przypadki.

Rozejrzyj się, czy wśród krewnych Marianny, kto mógł być tym punktem odniesienia. A może jakaś grupka pracowała u jakichś Leszczyńskich?

No to, który to rok cztery lata wcześniej?

Sierzbista_karol - 15-06-2024 - 13:17
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rosiak.

Witam.
Bardzo proszę o etymologie nazwiska Królewski na terenie mazowsza.
Te nazwisko ma bardzo ciekawą historię zacznę od najblizszego przodka czyli prapraprababci
Julianna Chojnowska z domu Królewska urodzona w 1825 a zmarła 1900 jak na tamte czasy trzeba przyznać że dożyła bardzo ładnego wieku . Była córką Wiktorii Królewskiej urodzonej w 1796 roku data zgonu nieznana a ojcem był ktoś nieznany . Rodzicami Wiktorii byli Jacenty Królewski i Franciszka Siennicka szlachta prawdopodobnie właściciele wsi Łempinek.
Jednak oprócz tej etymologii nazwiska szukam coś o samej Wiktorii znalazłem tylko akty jej rodzeństwa i jej córki
Linki
https://kielakowie.com/parental_line.ph ... r=standard
Na genetece są imiona jej rodzeństwa i nawet rodziców z czego wynika że była najmłodsza
jeśli chodzi o link do aktu Julianny mam na innym urządzeniu później je przekopiuje tutaj.
Jednak było na nim zapisane bo mam zdjęcie że chrzestnym prawdopodobnie i na pewno zgłaszającym był jej brat Grzegorz.
Jeśli chodzi o link od pana Tadeusza o nazwiskach szlacheckich to nazwisko Królewski wystepuje jednak żeby zobaczyć potrzebne jest premium.

Tadeusz_Wysocki - 15-06-2024 - 16:59
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Rosiak.

Karolu, mam prośbę, przenieś twoją prośbę o etymologię do prawidłowego wątku "Pochodzenie nazwiska", OK?:

https://genealodzy.pl/PNphpBB2-viewtopi ... -435.phtml

Dzięki!

Sierzbista_karol - 15-06-2024 - 17:30
Temat postu:

Tadeusz_Wysocki - 15-06-2024 - 19:59
Temat postu:

Karolu,

Dzięki, że przeniosłeś twój post do tego wątku, z etymologią źródła, podstawy nazwiska Królewski mam kłopot, nie znajduję w najstarszych zapisach, być może od stp 'król", ale może też od 'królik - zwierzę z rodziny zajęcy" - nie wiem.

Pozdrawiam,
Tadeusz

Sierzbista_karol - 15-06-2024 - 20:29
Temat postu:

Tadeuszu ,
Może być to nazwisko Król pojawia się ono jako pierwsze w 1704 roku w tej parafii ( Raciąż ) ma inne odmiany Król Królak i pisownię .
Pozdrawiam

Tadeusz_Wysocki - 17-06-2024 - 07:42
Temat postu:

Karolu, ja ci mogę tylko pomóc w dotarciu do źródła, podstawy rodzinnego nazwiska nazwiska i pokazaniu coś z tematu "Wędrowanie Nazwisk w Dawnej Polsce". Czy to się przyda w układaniu twoich rodzinnych puzzli - miejmy nadzieję.

Zróbmy badania krzyżowe dwu źródeł: Genetekę oraz słowniki najstarszych nazwisk w Polsce:

Geneteka: W twoim Raciążu nazwisko Król w Summariuszu Aflabetycznym od 1704:
1706 AU Michał Król o: Walenty m: Łucja
i kiedy w Raciążu zaczął się proces nadawania przyrostka -ski? - połowa XVIII w:
1744 Jacenty Królewski o: Szymon m: Małgorzata

A co z Mazowszem?: najstarszy zapis to rok 1590 - gł. płockie:
1590 Wawrzyniec Król o: Jan Król m: Małgorzata Król

Słowniki najstarszych nazwisk w Polsce. Weźmy np. "Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich Pochodzenie Językowe" Instytut Slawistyki PAN (XII-XV Wiek) t. I str. 77 - kieruje do przydomków 'krol, król" 1397 - źródło: "Słownik Staropolski", red. S. Urbańczyk, t. I-XI, Wrocław 1953-2002.

Z tym źródłem wydaje się, że podstawą nazwiska Królewski był przydomek Krol, Król notowany od 1397 roku.

Teraz w tej układance z nazwiskami możesz przystąpić do analizy wędrówki twojego nazwiska i rodziny z Raciąża, może te informacje się przydadzą.

Pozdrowienia, Tadeusz

Sierzbista_karol - 17-06-2024 - 08:53
Temat postu:

Tadeuszu ,
Mógłbyś podać link skąd korzystałeś z tego słownika będę wdzięczny
Pozdrawiam .

Tadeusz_Wysocki - 17-06-2024 - 11:08
Temat postu:

Karolu,
Oczywiście, to co na razie mogłem uzbierałem w tym wpisie, patrz IV poz. 11 i 12, zbieram dalej (zainspirowałeś mnie, zaraz dodam też na końcu IV info o tym: "Słownik Staropolski", red. S. Urbańczyk, t. I-XI, Wrocław 1953-2002). I rzecz czasem ważna - jeśli w pierwszym słowniku danego nazwiska/przydomku nie ma, trzeba wyszukiwać słowa kluczowe w innych nazwiskach, tak, aby dotrzeć do źródła:

https://narodowa.pl/exhibits/ciekawe-li ... -do-ga-pa/

Miłego dnia,
Tadeusz

ROMAN_B - 17-06-2024 - 19:31
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Królewski.

Karolu, dzień dobry.

Do informacji przekazanych przez Tadeusza o ewentualnej etymologii nazwiska Królewski zaproponuję Ci moje subiektywne spojrzenie na pochodzenie wspomnianego miana.

Rozważania o genezie nazwiska Królewski.

Nazwy osobowe zazwyczaj bywają wieloznaczne. Aby dokładnie ustalić etymologię nazwiska, trzeba mieć możliwość prześledzenia zapisów historycznych oraz dokumentów archiwalnych aby ustalić, jak nazwisko było zapisywane i od kiedy te zapisy się pojawiają.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Królewski odnotowano 144.
Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Królewska odnotowano 155.
W sumie daje to 299 osób [ mężczyźni i kobiety ], które nosiły nazwisko Królewski / Królewska na obszarze obecnej Polski w dniu 19 stycznia 2024 roku.
Biorąc to pod uwagę można stwierdzić, że jest to rzadka nazwa osobowa.

Na stronie Nazwiska polskie. Rozkład występowania nazwisk w powiatach [ opracowanie Zbigniew Bronek – Agencja Informatyczna. Dane pochodzą z publikacji: Kazimierz Rymut, Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku opartej na bazie PESEL z 2002 r oku ] możesz zobaczyć jak Nazwisko Królewski / Królewska występowało na obszarze Polski w poszczególnych powiatach.
Nazwisko Królewski [ 144 osoby w roku 2002 ]: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... 3%B3lewski
Nazwisko Królewska [ 163 osoby w roku 2002 ]: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... 3%B3lewska

Jak wspomniałem na wstępie nazwiska mogą być wieloznaczne. W mojej ocenie nazwa osobowa Królewski jak najbardziej może należeć do tej kategorii.
Zatem, miano Królewski:
1. może pochodzić od przymiotnika relacyjnego królewski. Przymiotnik relacyjny to taki przymiotnik utworzony od rzeczownika, wskazujący na jakąś właściwość określonego przedmiotu poprzez jego związek z innym przedmiotem, na przykład dworski [ dwór + -ski ]. Przymiotnik relacyjny królewski [ król + -ewski ] wskazuje na związek z królem albo królową. Inaczej mówiąc królewski to człowiek należący albo zależny od króla lub królowej. Biorąc to pod uwagę można z jakimś prawdopodobieństwem uznać, że nazwisko Królewski ma charakter przezwiskowy, i które powstało od przezwiska Królewski a ono od wyrazu pospolitego królewski;
2. może być strukturalną nazwą osobową utworzoną za pomocą strukturalnego przyrostka -ewski oraz miana Król [ Król + -ewski = Królewski ] na wzór i podobieństwo szlacheckiego [ odmiejscowego ] nazwiska w celu przydania mu godności;
3. może być nazwiskiem odmiejscowym typu szlacheckiego. W przypadku nazwiska szlacheckiego byłoby ono utworzone za pomocą posesywnego przyrostka -ski, który wskazuje na posiadanie wsi, osady, miasta, którego nazwa wskazana jest w podstawie słowotwórczej nazwy osobowej. Można rzec, że właściciel [ szlachcic ] konkretnej wsi, osady, miasta przyjmował nazwisko od nazwy miejscowości, której był posiadaczem. Biorąc pod uwagę nazwę osobową Królewski, która zbudowana jest z rdzenia Królew- i przyrostka -ski [ Królew- + -ski = Królewski ] taką miejscowością może być wieś o nazwie typu Królew albo Królewo lub o podobnie brzmiącej nazwie. Niezbyt daleko od Raciążka położona jest wieś o nazwie Królewo w gminie Joniec. Obie te miejscowości oddalone są od siebie około 39 km. Nie twierdzę, że Twoi krewni noszący nazwisko Królewski byli właścicielami wsi o nazwie Królewo w gminie Joniec od której wzięli nazwisko – to trzeba zbadać;
4. może być nieszlacheckim odmiejscowym nazwiskiem. Taka nazwa osobowa mówi nam tylko, że osoba nosząca tego typu miano pochodziła, mieszkała lub urodziła się w danej miejscowości. W przypadku nazwiska Królewski osoba nosząca to miano mogła pochodzić z miejscowości o nazwie typu Królewo, Królew lub o podobnie brzmiącej nazwie.

Karolu, to tylko moje robocze hipotezy o możliwym pochodzeniu nazwiska Królewski.

Pozdrawiam – Roman.

swigut - 17-06-2024 - 20:30
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Królewski.

Dodam, że w Małopolsce nazwisko Królewski posiadali potomkowie zasadźców wsi Królowa - później Królowa Polska i Królowa Ruska (Górna)

Tomek

Tadeusz_Wysocki - 17-06-2024 - 20:31
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Królewski.

Karol, świetna odpowiedź Romana!

Teraz masz wiele wątków do zbadania historii swojej rodziny. i pamiętaj słowa Romana:

,,Aby dokładnie ustalić etymologię nazwiska, trzeba mieć możliwość prześledzenia zapisów historycznych oraz dokumentów archiwalnych aby ustalić, jak nazwisko było zapisywane i od kiedy te zapisy się pojawiają." - a więc przede wszystkim dokładny wywód genealogiczny - czeka cię dalsza droga długa i kręta, jak dla tych wszystkich, którzy postanowili zająć się genealogią, jesteś już bardzo daleko, gratulacje.

Powodzenia!
Tadeusz

Mateusz3000 - 22-06-2024 - 15:10
Temat postu: Pochodzenie nazwiska

Dzień dobry,
Zwracam się z prośbą o ustalenie pochodzenia nazwiska Mitoń. Nazwisko to występuje tylko w małopolsce, gdzie mieszkam i skąd pochodzą moi przodkowie. Najstarsze osoby z początku XVII wieku mają nazwisko zapisane jako Mitoniek. Będę bardzo wdzięczny za pomoc.

Pozdrawiam
Mateusz Mitoń

Wladyslaw_Moskal - 23-06-2024 - 00:47
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Mitoń i Mitoński/-ska

Mateusz3000 napisał:

Witaj Mateuszu,

nazwiska Mitoń i Mitoński/-ska są unikalnymi nazwiskami w skali światowej i krajowej, jako bardzo rzadkie wystepuja tylko w Polsce, w rejonie Krakowa.

Wg prof K.Rymuta nazwisko Mitoń odnotowane pierwszy raz w 1636 r. [w 2002 r. 48 osób] pochodzi od niemieckiego nazwiska Mita lub imienia Dymitr. Nazwisko Mita jest nazwiskiem raczej słowiańskim, w 2024 r w Mołdawii nosiło je 1324 osobo, w Polsce 187 a tylko 18 osób w Niemczech. Nie wiem jak można udokumentować pochodzenie nazwiska Mitoń od imienia Dymitr. Nazwisko Mitoński pierwszy raz odnotowane w 1786 pochodzi od gwarowych słów mitenki/mitanki = rękawiczki z uciętymi palcami.

Zgadzam się z sugestią, ze nazwiska te maja związek z francuską nazwą rękawicy = miton, szczególnie z rękawicą zrobiona z drobniutkiej siatki stalowej , używanej przy obróbce tusz zwierzęcych i ryb.

Według mojej hipotezy, Mitoń mógł być francuskim rzeźnikiem lub handlarzem "żelaznych rękawic"przybyłym do Krakowa, mógł być miejscowym, ale przyjął francuskie nazwanie jako swoje nazwani/nazwisko. Mogl być producentem lub sprzedawca kobiecych, delikatnych rękawiczek bez palców.

Serdecznie pozdrawiam, Władysław

Tadeusz_Wysocki - 23-06-2024 - 07:39
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Mitoń i Mitoński/-ska

Mateuszu,

Nasz Władysław dał ci bardzo cenną podpowiedź o znaczeniu i pochodzeniu twojego bardzo rzadkiego nazwiska Mitoń (nazwisko żyło, zmieniało w rodzinie ma Mitoniek, itp). Najpewniej praprzodek, który dostał przydomek i nazwisko był znanym w Krakowie producentem Mitonek - Mitynek - Mitenek - cytuję:
,,Charakterystyczne dla tego okresu są zwłaszcza długie rękawice, zakrywające całe ręce do sukni z krótkimi rękawami. Takie rękawiczki później zakładano do sukni balowych. Występowały one w postaci pięciopalczastej lub jako tzw. mitynki lub mitenki, rękawiczki bez palców, okrywające palce do połowy lub z jednym palcem i klapką zakrywającą pozostałe (znane już od przełomu XIV i XV wieku)" -
to była niezbędna część balowego ubioru każdej mieszczanki, szlachcianki, droga, wykonywana z różnych materiałów, ale zobaczmy te najdroższe, piękne, koronkowe, znajdziesz takie i inne mitynki na wielu portretach z różnych epok:

https://pl.wikipedia.org/wiki/R%C4%99ka ... _20160.tif

Rzadkie i piękne nazwisko,

Pozdrawiam, Tadeusz

Mateusz3000 - 23-06-2024 - 09:28
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Mitoń i Mitoński/-ska

Dzień dobry,
Bardzo dziękuję Panie Władysławie oraz Panie Tadeuszu za poświęcony czas, informacje te są bezcenne.

Pozdrawiam
Mateusz

ROMAN_B - 23-06-2024 - 21:15
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

Mateusz3000 napisał:

Mateuszu, dobry wieczór.

Zauważyłem, że Władysław i Tadeusz już wypowiedzieli się na temat pochodzenia nazwy osobowej Mitoń. Ja, z mojej strony zaproponuję Ci nieco odmienne spojrzenie na genezę nazwiska Mitoń.

Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

Według danych zawartych w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Mitoń odnotowano 42, w tym 22 mężczyzn i 20 kobiet. Zatem, jest to bardzo rzadkie nazwisko. W swoim poście między innymi napisałeś, cytuję: „Nazwisko to występuje tylko w małopolsce, gdzie mieszkam i skąd pochodzą moi przodkowie.”. W roku 2002 nazwa osobowa Mitoń występowała też: 1. w województwie podkarpackim w mieście Rzeszowie – 5 osób, w tym 2 mężczyzn i 3 kobiety; 2. w województwie kujawsko-pomorskim w powiecie bydgoskim – 5 osób, w tym 3 mężczyzn i 2 kobiety. W tym samym czasie w województwie małopolskim w powiecie wielickim i w mieście Krakowie zamieszkiwało 33 osoby o nazwisku Mitoń, w tym 15 mężczyzn i 18 kobiet. W sumie w tym 3 województwach w roku 2002 zamieszkiwało 43 osoby o nazwisku Mitoń. Szczegółowy rozkład występowania nazwiska Mitoń zobaczysz na mapie, którą zamieszczam pod linkiem: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... Mito%C5%84 Niemniej jednak nazwisko zapisane pod postacią graficzną Mitoń / Miton występowało w wielu miejscowościach i parafiach Małopolski na przestrzeni czasu. Możesz to zobaczyć w Genetyce: https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... rdertable=

W swoim poście napisałeś też, że [ cytuję ]: „Najstarsze osoby z początku XVII wieku mają nazwisko zapisane jako Mitoniek.”. Szkoda, że nie napisałeś gdzie to nazwisko występowało na początku XVII wieku – byłoby łatwiej. Na podstawie indeksów z Małopolski, które znajdują się w Genetyce, ustaliłem, że nazwa osobowa Mitoniek w zasadzie występuje tylko w parafii Krzeszowice w roku 1642 i 1646. W tej samej parafii w roku 1607 odnotowano nazwę osobową zapisaną pod postacią graficzną Mithoniek oraz w roku 1645 miano Mitonek. Te trzy nazwy osobowe, zapisane pod postacią graficzną Mitoniek, Mitonek, Mithoniek, zostały utworzone za pomocą przyrostka -ek i tematu Mitoni-, Miton-, Mithoni- [ Mitoń-+-ek=Mitoniek; Miton-+-ek=Mitonek; Mithoń-+-ek=Mithoniek ]. Przyrostek -ek tworzy patronimiczne i hipokorystyczne nazwy osobowe. Na obszarze Małopolski, w tym i w parafii Krzeszowice, występuje nazwisko Mitoń / Miton. Zatem nazwy osobowe Mitoniek / Mitonek należy uznać za pochodne od nich, a format -ek za pełniący funkcję patronimiczną. Tak więc Mitoniek / Mitonek to syn Mitonia / Mitona.

Jest w Polsce jeszcze rzadsze nazwisko, które brzmi Midoń. Jak informuje Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, w bazie PESEL, na dzień 19.01.2024 roku osób o nazwisku Midoń odnotowano 2, w tym 2 mężczyzn i 0 kobiet. W roku 2002 nazwa osobowa Midoń występowała w zasadzie tylko w województwie opolskim, w powiecie opolskim. W powiecie opolskim zamieszkiwały 3 osoby, w tym 2 mężczyzn i 1 kobieta. Jedna osoba zamieszkiwał w innym powiecie na terenie Polski. W sumie w roku 2002 osób o nazwisku Midoń na obszarze Polski było 4. Szczegółowy rozkład występowania nazwiska Midoń zobaczysz na mapie, którą zamieszczam pod linkiem: http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndi ... Mido%C5%84 Dr. Aleksander Stekert w Krakowie w roku 1897 nakładem własnym opublikował opracowanie noszące tytuł „Przydomki Polskie, Litewskie i Rusińskie”. Autor tej publikacji pod pozycją 1375 na stronie 77 napisał, że przydomek Midon / Midoń należał do Radwańskich herbu Radwan, którzy też nosili kilka innych przydomków. Radwańscy herbu Radwan wywodzą się ze wsi Radwanowice, która obecnie położona jest w gminie Zabierzów, w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim. Radwanowice należały do parafii Rudawa, która też obecnie znajduje się w gminie Zabierzów. Edward Kulisiewicz w artykule noszącym tytuł „Nazwisko z dodatkowym członem wyróżniającym jako jeden ze sposobów identyfikacji mieszkańców parafii Rudawa k. Krakowa od połowy XVI do XIX w.” też wspomina o Radwańskich, którzy oprócz innych przydomków mieli też przydomek Midon / Midoń. Przydomek ten zaistniał w XVI wieku. Autor tekstu pisał [ cytat ]: „Bartolomeus Midoń alter”, „Midoń-aliter, Bartolomeus Midon Alter”, Midoń-Radwański, Bartolomeus Midoń Radwanski”. O Midoniach ze wsi Radwanowice w parafii Rudawa wspomina też dr hab., prof. UJD Urszula Wójcik w opracowaniu pt. „Od Midoniów do Mitońskch, od Bartosza do Bartosiewiczów. Historyczne nazwiska mieszkańców Radwanowic”, które ukazało się w periodyku Onomastica LXVII, 2023. Na stronie 128 i 129 autorka pisała [ cytuję ]: „Midoń 1588 — nazw. niejasne, być może od niem. n. os. Midde (: ap. midde ‛pośrednik, rozjemca’) lub motywowane ap. miód (: psł. *medъ) → Mitoński 1786 (ubezdźwięcznienie). Współcześnie nazwisko bardzo rzadkie na terenie Polski (ok. 127 osób), w Radwanowicach nazwisko o dużej frekwencji (ponad 20 osób). Starsi mieszkańcy wioski często w kontaktach nieformalnych używają pierwotnej formy Mitonie.”. Na stronie 129 Urszula Wójcik pisze też [ cytuję ]: „Z grupy nazwisk odimiennych do współczesności w Radwanowicach przetrwało siedem, z czego największą frekwencją cieszy się nazwisko Walczowski, następne w kolejności to Mitoński i Zdziech, (…)”. Natomiast na stronie 138 autorka tekstu pisze [ cytuję ]: „Do nazwisk identyfikujących szlachtę na podstawie adnotacji w księgach metrykalnych możemy zaliczyć takie formy, jak: Bagiński, Baranowski, Bartosiewicz, Brachowski, Broniewski, Gajosiewicz, Klemensiewicz, Mitoński, Podlejski, Przepiórka, Rachwał, Ropiel, Walczowski, Zdziech, Zwoliński. Część z nich (Baranowski, Bartosiewicz, Mitoński, Walczowski, Zwoliński) w odczuciu lokalnej mikrowspólnoty (w granicach rudawskiej parafii) uchodzi za typowe nazwiska związane z Radwanowicami.”.

Na chwilę zatrzymam się przy nazwisku Mitoński. Ta nazwa osobowa została utworzona od tematu Mitoń do którego dodano przyrostek -ski [ Mitoń + -ski = Mitoński ]. Prof. Urszula Wójcik we wspomnianym wyżej opracowaniu twierdzi, że miano Mitoński, powstałe w roku 1786, jest ubezdźwięcznioną nazwą osobową, która powstała od nazwiska Midoń. Ubezdźwięcznienie [ desonoryzacja ] – upodobnienie fonetyczne polegające na tym, że spółgłoska dźwięczna traci dźwięczność. Upodobnieniom tym ulegają głównie spółgłoski dźwięczne, które mają swoje odpowiedniki różniące się jedynie dźwięcznością. W nazwie osobowej Midoń występuje dźwięczna spółgłoska d, która utraciła swoją dźwięczność na rzecz bezdźwięcznego odpowiednika w postaci spółgłoski t [ d > t ]. Tym sposobem z nazwy osobowej Midoń powstała miano Mitoń.

Konkluzja.

Nazwisko Mitoń jest ubezdźwięcznioną formą nazwy osobowej Midoń. Zatem, obie te formy mają tą samą etymologię. Według prof. Urszuli Wójcik nazwisko Midoń jest niejasną nazwą osobową, która „być może powstała od niem. n. os. Midde (: ap. midde ‛pośrednik, rozjemca’) lub motywowane ap. miód (: psł. *medъ)”.

Kończąc dodam, że Radwanowice oddalone są od wsi Krzeszowice około 7 km. Tak bliska odległość obu wsi bez wątpienia mogła sprzyjać migracji nazwiska Midoń [ Mitoń ] z Radwanowic do Krzeszowic. Migracja wspomnianej nazwy osobowej mogła też nastąpić na większe odległości – ludzie zmieniali swoje miejsca zamieszkania z różnych powodów.

Pozdrawiam – Roman.

Mateusz3000 - 23-06-2024 - 23:49
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

ROMAN_B napisał:

Mateusz3000 napisał:

Dobry wieczór,
Panie Romanie serdecznie dziękuję za wiadomość, jestem pod ogromnym wrażeniem Pańskiej wiedzy. Najdalej odszukałem mojego praprapradziadka Bartłomieja Mitonia. Urodził się on w 1878 roku w Kłaju (parafia Niepołomice), ale niestety nie udało mi się znaleźć księgi metrykalnej z tamtych lat, a za tym idzie jego rodziców. Chciałbym się jeszcze dopytać, ponieważ nie do końca rozumiem fragment wiadomości, cytuję: ,,Do nazwisk identyfikujących szlachtę na podstawie adnotacji w księgach metrykalnych możemy zaliczyć takie formy, jak: Bagiński, Baranowski, Bartosiewicz, Brachowski, Broniewski, Gajosiewicz, Klemensiewicz, Mitoński, Podlejski, Przepiórka, Rachwał, Ropiel, Walczowski, Zdziech, Zwoliński." Bardzo zaciekawiła mnie ta teoria i muszę przyznać, że zmotywował mnie Pan do zgłębienia tego tematu. Smile

Pozdrawiam
Mateusz

Maciej_Szym - 23-06-2024 - 23:56
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

Dobry wieczor,

Interesuje mnie pochodznie nazwiska Churst (Szczucin) inne pisownie zapisane w aktach metrykalnych (Chwor?)(Wedlug pani genealog).

Oraz nazwisko Szmist (inne warianty to Smist oraz Smistek?) (Szczucin)

Dziekuje za pomoc,
Maciej

Tadeusz_Wysocki - 24-06-2024 - 09:00
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

Witaj Romanie,

tośmy, razem z Władysławem , nazwisko - przydomek - określenie osobowe praprzodka po raz pierwszy tak nazwanego i zanotowanego jako Mitoń / Midoń, rozebrali do końca, jako ta trójca święta, pozostaje jeszcze nasza Ewa Szczodruch, czuwająca nad nami wszystkimi, jak Anioł święty.

Ale chyba nie, bo teraz pozostaje temat kim był ten praprzodek Mitoń / Midoń? Rzecz wyobraźni. A więc mógł być producentem lub handlarzem pięknych dla kobiet rękawiczek balowych Mitynek, Mitonek, może innych rękawic, być może przybył ze wschodu jako Dymitr, ale też z zachodu, ponieważ był świetnym rozjemcą, w dalszej kolejności od nazwy miodu (bartnik w przepastnych krakowskich lasach), itd. - ja bym się skłaniał do miodu, bo najbardziej "lokalny" i najbardziej słodki.

Świetna gra z wyobraźnią, z tą etymologią nazwisk.

Miłego lata dla wszystkich, tam, gdzie jedziemy, pamiętajmy o lokalnych najzdrowszych miodach Smile

Tadeusz

P.S. Jeszcze pytanie do Mateusza: czy w cechach rodzinnych została skłonność do miodu? A może do rozjemstwa, ugody? To by potwierdzało źródło nazwiska (ale nie musi). To musiał być też na placu boju dzielny praprzodek, bo w kolejnym pokoleniu nadano mu w nazwisku przyrostek -ski, i za zasługi tytuł szlachecki, - w procesie nadawanie nazwisk i dodawania przyrostków -ski, jak opisywał to Długosz, do zanotowania przez wszystkich, ale to przez wszystkich zainteresowanych etymologią nazwisk:

“Długosz podaje, że w Polsce za czasów Władysława Jagiełły nastał zwyczaj tworzenia nazwisk od posiadłości, t.j. przez dodanie końcówki przymiotnikowej “ski” lub “cki”. Zwyczaj ten upowszechnił się w drugiej połowie XV wieku, najprzód u średniej szlachty, bo panowie pisali się jeszcze po staremu: Łukasz z Górki, Jan na Tęczynie i t. p. Nazwiska atoli na “ski” i “cki”, tworzone już i w XIV wieku z nazw wsi rodzinnej lub dziedzicznej, o ile syn dziedziczył po ojcu tę samą wioskę, z której powstało nazwisko. Jeżeli zaś osiadł w innej, to i nazwisko nowe mu dawano, a tak zdarzało się, że każdy w innej wsi zamieszkały, synowie i ojciec, innych używali nazwisk”.

Lesiak99 - 24-06-2024 - 11:58
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

Dzień dobry,

Zwracam się z prośbą o wyjaśnienie etymologii nazwiska Lisiak jak i Lesiak. Oba te nazwiska występują w mojej rodzinie od przynajmniej roku 1850, a myślę, że jeszcze dalej.

Pozdrawiam Adam

Mateusz3000 - 24-06-2024 - 14:30
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

Dzień dobry,
Panie Tadeuszu u nas w rodzinie niestety nie pozostała żadna skłonność do miodu ani do ugody. Serdecznie dziękuję wszystkim w dyskusji, którzy podzielili się swoimi teoriami. Teraz pozostało szukać w księgach, aby znaleźć potwierdzenie którejś z nich. Jeszcze raz dziękuję.

Pozdrawiam
Mateusz

Tadeusz_Wysocki - 24-06-2024 - 18:40
Temat postu: Re: Rozważania o genezie nazwiska Mitoń.

,,u nas w rodzinie niestety nie pozostała żadna skłonność do miodu ani do ugody."

Szanowny Mateuszu,
Zaiste świetna i szczera odpowiedź z rodzinną samooceną, co jest rzadkie, a więc pozostała mądrość, i to jest w rodzinie najcenniejsze.

Pozdrawiam serdecznie
Tadeusz

Wladyslaw_Moskal - 24-06-2024 - 20:38
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Chrust, Śmist i Śmistek.

Maciej_Szym napisał:

Witaj Macieju,
w Polsce i w Szczucinie w rejonie miasta Tarnów , nie było i nie ma nazwiska Churst. Jest bardzo rzadkie w Polsce nazwisko Chrust = "brushwood", nie występujące już w rejonie Tarnowa. Nazwisko Chrust wskazuje na kogoś, kto mieszkał w pobliżu suchych, małych krzewów = bushes.
Nazwisko Chwor nie istniało i nie istnieje w Polsce, istnieje podobne Czwortek czyli czwarty syn w rodzinie.

Nazwiska Szmist, Śmist i Śmistek mimo, ze bardzo rzadkie, istnieją w rejonie Tarnowa. Mogą to być polskie nazwiska zapisywane jako "niemieckie". Śmist i Śmistek to moga być nazwiska pochodzące od nazwiska Świstak = mamrot, który wydaje świst = whistle , jako ostrzeżenie = warning.

Pozdrawiam - Władysław

Mateusz3000 - 24-06-2024 - 21:44
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Chrust, Śmist i Śmistek.

Dobry wieczór,
Mam jeszcze jedną prośbę, a mianowicie zależy mi na ustaleniu pochodzenia nazwiska Misiorowski. Przodkowie mojej babci Misiorowskiej pochodzili z Uścia Solnego, udało mi się dotrzeć do 1700 roku. Nazwisko to dawniej było zapisywane jako Mysiorowski.

Serdecznie pozdrawiam
Mateusz

Ewa_Szczodruch - 25-06-2024 - 05:46
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Chrust, Śmist i Śmistek.

Witam

Misiorowski - od miś ‘niedźwiedź, grubas’, od starszego Misz (z), z wtórną zmianą wygłosowego sz na ś.

Misiorowski - od dawnego misiarz ‘człowiek kastrujący zwierzęta’.

Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Mateusz3000 - 25-06-2024 - 06:40
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Chrust, Śmist i Śmistek.

Dzień dobry,
Pani Ewo bardzo dziękuję za szybką odpowiedź.

Pozdrawiam
Mateusz

ROMAN_B - 25-06-2024 - 22:52
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Misiorowski.

Mateusz3000 napisał:

Mateuszu, dobry wieczór.

Zauważyłem, że pani Ewa przekazała Ci informacje o etymologii nazwiska Misiorowski. Ja, z mojej strony nieco rozbuduję przypuszczalną genezę nazwy osobowej Misiorowski. Zaproponuję Ci też etymologię nazwy osobowej Mysiorowski i Misiurowski, która rzuci nieco światła na ich ewentualne pochodzenie.

Rozważania o genezie nazwiska Misiorowski, Mysiorowski, Misiurowski.

Uście Solne – wieś (dawniej miasto) obecnie położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Szczurowa, na prawym brzegu Raby, opodal jej ujścia do Wisły. W Uściu znajduje się parafia rzymskokatolicka.

Faktycznie w miejscowości Uście Solne występuje nazwisko Misiorowski, na przykład Jan Misiorowski, Ochotnicza Straż Pożarna w Uściu Solnym. http://www.szczurowa.nazwa.pl/artykuly/ ... solne.html

W Krakowie w roku 1906 nakładem Akademii Umiejętności ukazała się publikacja dr Zofii Daszyńskiej – Golińskiej pt. „Uście Solne. Przyczynki historyczno – statystyczne do dziejów nadwiślańskiego miasteczka. Studyum archiwalne”. W książce tej na stronie 64 przeczytasz ciekawą informację o rodzinie Misorowskich, to jest o mężu i żonie, i ich potyczkach z wymiarem sprawiedliwości w roku 1744. Link do książki, którą możesz przeczytać on-line albo pobrać na dysk własnego komputera i dopiero przeczytać: https://obc.opole.pl/dlibra/publication ... 14/content Polecam Ci te opracowania. Jest w nim bardzo dużo informacji o historii miasteczka, ludziach w nim mieszkających itp.

W mojej ocenie: 1. nazwisko Misiorowski powstało poprzez dodanie do tematu Misior- przyrostka -owski [ Misior- + - owski = Misiorowski ],
2. nazwa osobowa Mysiorowski została utworzona poprzez dodanie do tematu Mysior- przyrostka -owski [ Mysior- + -owski + Mysiorwski ].

Przyrostek -owski ma kilka funkcji. Gdy dodawany jest do rzeczownika:
1. tworzy przymiotnik relacyjny,
2. tworzy przymiotnik dzierżawczy,
3. rzeczownika – nazwy własnej – tworzy polskie nazwiska.

Nazwisko Misiorowski.

Pani Ewa już wyjaśniła jego przypuszczalną etymologię. Ja, trochę rozszerzę tą genezę. W mojej ocenie mogło powstać od nazwy osobowej:
1. Misior a ono od apelatywu misiarz. Misiarz to człowiek, który kastruje zwierzęta, ten co je misi. Zatem, misiarz to zawód. W takim razie Misior to nazwisko odzawodowe,

2. Misior, które mogło powstać od przezwiska Misior w znaczeniu miś [ niedźwiedź, grubas ]. Wobec tego pierwszy Misior to prawdopodobnie osoba dobrze zbudowana, można by powiedzieć gruba i silna.

Nazwisko Mysiorowski.

W swoim poście napisałeś, że „Przodkowie mojej babci Misiorowskiej pochodzili z Uścia Solnego, udało mi się dotrzeć do 1700 roku. Nazwisko to dawniej było zapisywane jako Mysiorowski.”. Z Twojej informacji wynika, że nazwisko Mysiorowski jest tożsame z nazwą osobową Misiorowski. W takim razie w mianie Mysiorowski musiałoby dojść do przejścia samogłoski Y w samogłoskę I [ y > i ]. Taki proces fonetyczny jest jedną z cech dialektu mazowieckiego, na przykład: dym > dim, ryby > ribi, syn > sin, byk > bik. Prof. dr hab. Halina Karaś tak pisała o samogłosce y: „Samogłoska y w gwarach. Spośród samogłosek jasnych największe różnice w gwarach w porównaniu z językiem ogólnym wykazuje samogłoska y. W Polsce północnej (Mazowsze, Mazury, Warmia, Suwalszczyzna, ziemia chełmińsko-dobrzyńska, Kociewie, Bory Tucholskie, Krajna) dokonało się zatarcie różnicy artykulacyjnej między i oraz y. Cecha ta ograniczona linią przechodzącą koło Suwałk, Lublina, Otwocka, Torunia, Złotowa, Gdańska sięga także Małopolski północnej (Pogranicze z Mazowszem, Lubelszczyzna). Samogłoska y brzmi jako yi, czyli głoska przednia, bardzo zbliżona do i bądź całkowicie z nią utożsamiona, z tym że nie miękczy poprzedzającej spółgłoski.”. Z tego co mi wiadomo Uście Solne nie leży w regionie opisanym przez prof. Karaś. Są to tylko moje czysto teoretyczne rozważania. Mateuszu, jeśli masz dowody, na przykład metryki, które świadczą, że Misiorowscy wcześniej nazywali się Mysiorowscy, to wszystko jest w porządku. Tak więc z jakiegoś powodu mogło dojść do wymiany samogłoski y w smogłoskę i [ y > i ] i tym sposobem miano Mysiorowski przeszło w nazwę Misiorowski. Jednak moim zdaniem utożsamianie nazwiska Mysiorowski z mianem Misiorowski wymaga pogłębionego badania. To już pozostawiam Tobie.

Jak napisałem powyżej nazwa osobowa Mysiorowski zbudowana jest z tematu Mysior- oraz przyrostka -owski [ Mysior- + owski = Mysiorowski ]. W mojej ocenie nazwisko Mysiorowski utworzone zostało poprzez dodanie do nazwy osobowej Mysior przyrostka -owski. Prof. Kazimierz Rymut w swojej publikacji pt. Nazwiska Polaków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991 twierdzi, że nazwisko Mysior znajduje się w grupie nazw osobowych, które powstały od mysz lub/i od imion na My- typu Myślibor. Internetowy słownik nazwisk w Polsce Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk tak definiuje pochodzenie miana Mysior: „Mysior, od gw. ap. mysior 'samiec myszy; szczur' , por. ap. myszur 'samiec myszy'” – nazwisko przezwiskowe.

Nazwisko Misiurowski.

Na podstawie indeksów parafii Uście Sole, które znajdują się w Genetyce, i z których wynika, że w tej parafii i w mieście Uście Solne występowała też nazwa osobowa Misiurowski. https://geneteka.genealodzy.pl/index.ph ... rdertable=
Moim zdaniem miano Misiurowski powstało z tematu Misiur- oraz przyrostka -owski [ Misiur- + -owski = Misiurowski ].
Z jakimś prawdopodobieństwem temat Misiur- odpowiada nazwie osobowej Misiur. W takim razie nazwisko Misiurowski powstało od nazwy osobowej Misiur, która pochodzi od przezwiska Misiur a ono od wyrazu pospolitego misiur ‘miś’.

Miano Misiur niekoniecznie musi mieć polskie korzenie. Julia Krajcarz jest autorką książki noszącej tytuł „Aksak, Korsak i Bałłaban. Polskie nazwiska tatarskiego i tureckiego pochodzenia”, która wydana została przez Muzułmański Związek Religijny w Rzeczypospolitej Polskiej Najwyższe Kolegium Muzułmański we Wrocławiu w roku 1443/2021. Na stronie 76 autora wymienia nazwisko Misiura, które tak definiuje [ cytuję ]: „Misiura – słowo pospolite misiurka, czyli rodzaj hełmu typu wschodniego, złożonego ze sztywnej części metalowej, osłaniającej czaszkę, oraz czepca kolczego, przypiętego wokół z pozostawieniem części otwartej na twarz. Pochodzi od arabskiej nazwy Egiptu – Misr – z tureckiego Mısır (azerbejdżańskie Misir). Takie hełmy mieli posiadać mongolscy lub tureccy zdobywcy ziem Egiptu. Inne nazwiska: Miserski, Misiur, Misiurek, Misiurewicz, Misiurka, Misiurkiewicz, Misiurna, Misiurny, Misiuro, Misiurski, Missura.”. Biorąc to pod uwagę, miano Misiur [ Misiurowski ] z jakimś prawdopodobieństwem może mieć turecko – tatarskie pochodzenie.

Mateuszu, to tylko moje rozważania na temat możliwych etymologii nazwiska Misiorowski, Mysiorowski oraz Misiurowski.

Pozdrawiam – Roman.

Wladyslaw_Moskal - 26-06-2024 - 06:22
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Mysiorowski i Misiorowski.

Witaj Mateuszu,

dodam i ja moja hipotezę.

Słownik, Nazwiska w Polsce IJP PAN, przy nazwisku Misior przytacza Zapisy historyczne; Misior, Mysior, Myszor 1569.
Pochodzenie od mysior , samiec myszy, szczur.

Zapisy z 1569 r. wskazują na nazwisko szlacheckie w różnym zapisie.
W powiecie tarnowskim występuje nazwisko Myszor. Myślę, że od nazwiska Myszor/Mysior powstało nazwisko Mysiorowski i współczesne Misiorowski w tym regionie, te nazwiska nie są potwierdzone jako szlacheckie.

Pozdrawiam - Władysław

Mateusz3000 - 26-06-2024 - 10:47
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Mysiorowski i Misiorowski.

Dzień dobry,
Panie Romanie oraz Panie Władysławie serdecznie dziękuję za poświęcony czas.

Pozdrawiam
Mateusz

Wladyslaw_Moskal - 26-06-2024 - 20:34
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Lisiak i Lesiak.

Lesiak99 napisał:

Witaj Adamie,

nazwiska Lisiak i Lesiak według ; Słownik Nazwiska w Polsce IJP PAN, maja bardzo starą, odrębną etymologię;
- Lesiak, to człowiek żyjący w lesie (lub na skraju lasu),
- Lisiak, to młody lis, lisię.

Od Lesiak powstało slowensko-austriacko-chorwackie nazwisko Lesjak, a od Lisiak ukraińskie dosyć liczne nazwisko Lysiak i to potwierdza, ze są to stare prapolskie nazwania/nazwiska.

Pozdrawiam - Władysław

ROMAN_B - 26-06-2024 - 22:50
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Lesiak, Lisiak.

Adamie, dobry wieczór.

Zauważyłem, że Władysław już podał Ci ewentualną etymologię nazwiska Lesiak oraz Lisiak. Ja, z mojej strony trochę rozbuduję ewentualną genezę tych nazw osobowych.

Rozważania o genezie nazwiska Lesiak oraz Lisiak.

Oba nazwiska w mojej ocenie zostały utworzone przy pomocy przyrostka -ak od tematu Lesi- oraz Lisi-[ Lesi-+ak=Lesiak; Lesi-+ak=Lsiak ].

Przyrostek -ak jest regionalizmem gramatycznym, początkowo występował na Mazowszu i był stosowany na oznaczenie istoty niedorosłej, na przykład źrebak. Następnie rozpowszechnił się na obszar północnej Polski i był bardzo produktywny w gwarach. Później wszedł do języka ogólnego, przede wszystkim jego obecność można zauważyć w słownictwie potocznym. Format ten ma przestrzeni czasu wytworzył wiele funkcji. Generalnie sufiks -ak:
• tworzy nazwy istot niedorosłych,
• tworzy spieszczenia,
• tworzy rzeczowniki osobowe od rzeczowników,
• tworzy rzeczowniki osobowe od przymiotników i imiesłowów przymiotnikowych,
• tworzy rzeczowniki materialne,
• tworzy nazwy narzędzi związanych z wykonywaniem określonych czynności,
• potocznie tworzy nazwy osób od skrótowców,
• w gwarze warszawskie tworzy rzeczowniki od innych części mowy,
• w gwarach tworzy nazwy miejsc.

Nazwisko Lesiak.

A.

Prof. dr hab. Alina Naruszewicz – Duchlińska o etymologii nazwiska Lesiak tak pisała [ cytuję ]: „Lesiak. Nazwisko Lesiak pochodzi od gwarowego określenia lesiak 'człowiek żyjący w lesie' (zob. K. Rymut, Nazwiska Polaków, t. II, s. 9) lub od rzeczownika las, czyli jak to wdzięcznie definiuje tzw. Słownik warszawski języka polskiego, t. II, s. 686 – ‘wielki obszar gruntu zarosły drzewami, zwykle dziko rosnącemi’, ale i przenośnie ‘gęste włosy, brwi’, czyli przezwisko będące podstawą nazwiska mogło odnosić się zarówno do stanu posiadania, miejsca zamieszkania, jak i wyglądu zewnętrznego. W formie Lesiak nie doszło do tzw. przegłosu, czyli prasłowiańskiego przejścia ě > a. Potencjalną – choć mniej prawdopodobną – podstawą nazwiska są także imiona Leś i Leszek. Etymologię tych imion wiąże się z czasownikiem lścić ‘działać podstępnie’, czasownik stał się podstawą imion złożonych Lścimir i Lścisław, a ich zdrobnieniami stały się Leś i Leszek (zob. J. Grzenia, Nasze imiona, Warszawa 2020, s. 179).”.

B.

Dr Agnieszka Raszewska – Klimas jest autorką publikacji noszącej tytuł „Wieloznaczność nazwisk Polaków, która wydana została w Łodzi w roku 2018 przez Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
Autorka na stronie 97 pisała [ cytuję ]: „Formant ’ak ( czak), według Bubaka, pełnił funkcję deminutywną i ekspresywną, przywoływał kognitywne pojęcie istoty młodej, chłopca (Bubak, 1986, s. 75, 91), np. Błasiak, Jaszak, Krysiak. Sufiks ten w funkcji deminutywnej występował w słowotwórstwie apelatywnym, tworząc nazwy istot młodych, najczęściej zwierząt (GPSłow, s. 157), np. kociak, koźlak, psiak, ale także nazwy osobowe, np. Lesiak, Nowak, Skórzak, Stępniak, Wcześniak.”.
Natomiast na stronie 140 pisała [ cytuję ]: „nz. Lesiak I – n. os. Las, AnP, z suf. ’ak; nz. Lesiak II – ap. las ‘grunt z drzewa mi’, stp. ‘gaj’, SONP, z suf. ’ak; nz. Lesiak III – gw. lesiak ‘mieszkaniec okolic lesistych’, ‘niedołęga’, SONP;”.

C.

Prof. dr hab. Kazimierz Rymut w kilku swoich pracach pisał, że nazwisko Lesiak powstało od apelatywu [ słowa potocznego ] lesiak w znaczeniu osoby mieszkającej w lesie. W takim razie nazwa osobowa Lesiak powstała od przezwiska Lesiak a ono od wyrazu pospolitego [ gwarowego ] lesiak.

D.

Adamie w swoim poście nie podałeś gdzie występowało nazwisko Lesiak. Biorąc to pod uwagę zaproponuję Ci od kogo lub czego też mogła pochodzić nazwa osobowa Lesiak.

1.
Stanisław Cygan jest autorem Słownika gwary opoczyńskiej, który został wydany w Opocznie w roku 2018 przez Muzeum Regionalne w Opocznie i Miejską Bibliotekę Publiczną w Opocznie. Recenzentem opracowania była prof. dr hab. Halina Pelc.
Autor słownika na stronie 178 pod hasłem Lesiak pisze [ cytuję ]: „LESIAK ‘chwast polny, Equisetum arvense; in. skrzyp polny’. No to łoboda, grzdes, krwawnik, chabry, rumionek, lesiok. – Skrzyp polny to lesiok wołały. – Na skrzyp polny to mówili chrzestka. – Ale to jes różnica: chrzestka to jes co insego, bo chrzestka ci rośnie nizy, a tyn lisiok, bo u nos to lisiok mówili, no to znowu rosło to wysokie i takie miało pióra rzadkie. A krzestka to była tako siadło, tępo. [Dęba]”.

2.

Michał Mordoń jest autorem książki pt. „Chrześcijańskie dziedzictwo imiennicze utrwalone w nazwiskach mieszkańców Bielska Podlaskiego, Hajnówki i Siemiatycz”, która wydana została przez Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku w roku 2019.
Autor na stronie 104 podaje etymologię nazwiska Lesiak [ cytuję ]: „Lesiak < im. wschsł. Lesiak < cerk. Aleksandr, cerk. Aleksij (…); a. od wschsł. Les, Leś < cerk. Aleksandr, cerk. Aleksij; wschsł. Lesia < cerk. Jelisiej (…); por. też im. wschsł. ż. Lesia < cerk. Aleksandra (…).”.
Dodam, że nazwisko Lesiak w tym przypadku równe jest imieniu w formie derywowanej formantem -ak.

3.

Stefan Raumut: Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego; Nakładem Akademii Umiejętności w Krakowie; Kraków 1893.
Autor na stronie 91 umieścił hasło Lesôk, które tak definiuje [ cytuję ]: „Lesôk -a, m., Lesiak, Lasak. Lesôcé, szczep kaszubski, osiadły w powiecie kartuskim'., -a, m., Lesiak, Lasak. Lesôcé, szczep kaszubski, osiadły w powiecie kartuskim'.”.
Może Twoje nazwisko, Lesiak, oznacza osobę, która wywodziła się ze szczepu kaszubskiego Lesôcé, osiadłego w powiecie kartuskim?

4.

Biorąc pod uwagę jedną z funkcji przyrostka -ak, to nazwa osobowa Lesiak może oznaczać syna Lesia / Leszka. Zatem, ojciec to Leś / Leszek a syn to Lesiak.

Nazwisko Lisiak.

Prof. dr hab. Kazimierz Rymut jest autorem publikacji pt. Nazwiska Polaków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991. Według profesora nazwisko Lisiak znajduje się w grupie nazwisk utworzonych od miana Lis a ono od apelatywu lis [ str. 174 ].

Słowo lisiak ma też inne znaczenia, na przykład:

1. Lisiak 'młody lis': Lis, a samica to lisica, młode to lisiaki. [ zobacz: Mały słownika gwar polskich pod redakcją naukową Jadwigi Wornicz; wydanie II; Wydawnictwo Lexis, Kraków 2010, strona 125 ].

2. Lisiak ‘rodzaj piły do cięcia drewna, która swym kształtem przypomina lisi ogon’ [ zobacz: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego ].

W takim razie nazwisko Lisiak może:

• oznaczać syna Lisa [ ojciec Lis a syn jego Lisiak ]. Nazwisko Lis pochodzi od przezwiska Lis a ono od apelatywu lis ‘zwierzę albo gosienica’,

• może być motywowane wyrazem lisiak ‘rodzaj piły do drewna’. Podobnie jak nazwisko Motyka, które pochodzi od narzędzia nazywanego motyka.

Pozdrawiam – Roman.

Lesiak99 - 30-06-2024 - 09:36
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Lesiak, Lisiak.

Nazwisko Lisiak oraz Lesiak występowało głównie w parafii Lubania (Gmina Sadkowice) oraz w parafii Mogielnica (Gmina Mogielnica). Jest to odpowiednio województwo łódzkie oraz województwo mazowieckie. Obie te parafie ze sobą sąsiadują.

Wladyslaw_Moskal - 16-07-2024 - 04:56
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Dul, Dula, Dulak,Dulas,Dulias i Duliasz.

Na Forum było pytanie o nazwisko Dulias.

Według mnie , wymienione nazwiska powstały bardzo dawno na ziemiach obecnie Polskich i należy je wiązać z początkami produkcji żelaza.
Na stronie ; rcin.org.pl jest publikacja -"Starożytne kęsy zelaza z Witowa..". Bryły surowca żelaznego (kęsy), 5 sztuk, ale wg T. Reymana [ #1 cytowana publikacja] ..były to dule przedhistoryczne z Witowa. Na następnej stronie jest fotografia .. duli , na Ryc 1.
Na stronie ; kopalnia wiedzy.pl jest publikacja - "Zaskakujące odkrycie archeologiczne w pobliżu Bielska-Bialej" ... w pobliżu Porąbki odkryto grzywny żelaza z 750 - 400 r. p.n.e. . Dwa egzemplarze takich grzywien odkryto w Biskupinie.
Według strony; nazwiska.ijp.pan.pl mamy bardzo ważna informacje, ze nazwisko Dul pochodzi od .. dul = żelazo dymarskie, bardzo twarde.

Starszej generacji archeolodzy używali słowa "dula", a nie kęs, bryła, grzywna na taka forme kutego żelaza, gdzie "wąsy" mogły być od razu wykorzystywane do kucia ostrzy strzał zwanych kiedyś "nakoniecznikami", stad mamy nazwania/nazwiska Nakonieczny, Nakonieczna dla producentów liściastych ostrzy strzał .

Nieliczne nazwanie/nazwisko Dulias występujące obecnie w pow. Zwolen, pomiędzy starożytnym Mazowieckim Centrum Metalurgicznym a ujściem Sanu do Wisły można wiązać z Puszcza Sandomierska, gdzie bardzo licznie występuje nazwisko Dul - pow. tarnobrzeski 491 osób, miasto Tarnobrzeg 153 osób, pow. stalowowolski 456 osób, gdzie kiedyś nie brakowało węgla drzewnego i siły roboczej, do przerabiania surowego żelaza.
Nazwisko Dulias w 2014 r. nosiło w Polsce 67 osób, Niemczech 12, we Francji i Anglii po 1 osobie o tym nazwisku. Raczej z Polski przeszło do Francji, niż z Francji do Polski.
Wspomniane nazwisko Duales występowało wyłącznie w Filipinach ?.

Pozdrawiam - Władysław

Ewa_Szczodruch - 16-07-2024 - 05:08
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Dul, Dula, Dulak,Dulas,Dulias i Duliasz.

Witam

Podeprę się Kazimierzem Rymutem:

Dulas - od prasłowiańskiego dulěti ‘stawać się tłustym’ lub od dula ‘rodzaj gruszki’.

Lisiak 1687 - od lis.

Lesiak 1311 - od las lub od gwarowego lesiak ‘człowiek żyjący w lesie’.

Wladyslaw_Moskal - 18-07-2024 - 04:14
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwisk Dul, Dula, Dulak,Dulas,Dulias i Duli

Witam szczególnie Piotrka, bo poprzedni moj wpis poswiecilem właśnie jego pytaniu na Forum.

Napisalem;
Nazwisko Dulias w 2014 r. nosiło w Polsce 67 osób, Niemczech 12, we Francji i Anglii po 1 osobie o tym nazwisku. Raczej z Polski przeszło do Francji, niż z Francji do Polski.

Teraz dodam, ze nazwisko Dulias jest rzadka forma polskiego nazwiska Dulas.

W 2014 r nazwisko Dulas nosiło w Polsce 924 osób, we Francji 454, w Niemczech 57, na Ukrainie 18, w Danii 11, w Austrii 7, w Albanii 6, w Anglii 5, w Norwegii 5, w Szwajcariii 5, w Rosji 3, także na Filipinach 333, w USA 252 i w Indiach 90 osób.

Nazwisko Duliasz tez rzadkie, nosiło w Polsce 186 i w Niemczech 2 osoby.

Nazwiska te wskazują, ze zwano tak kiedyś kogoś kto przerabiał surowe żelazo w wyższej jakości "dule", którymi tez ktoś handlował.
Nazwiska te podobnie jak Kowal, Stolarz i moje - Moskal [=rudnik] powstałe od zawodu raczej nie maja wspólnego protoplasty.
Dociekliwiej, można powiedzieć, ze Dul -as, znaczyło kiedyś Dul - nasz, czyli z naszego rodu, trudniący się takim zawodem.

Nazwisko Dulas liczne także we Francji rzeczywiście mogło prowadzić do skojarzeń z polskim , stosunkowo młodym i rzadkim nazwiskiem Dulias.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

alinerawer - 21-07-2024 - 14:27
Temat postu: Wijewski / Wiejowski / Wijecki

Witam! Przepraszam za możliwe blądy. Mam na imię Łuka Wijewski. Urodziłem się na Ukrainie i mam pochodzenie rumuńsko-polskie. Moje rodzice powiedzieli mi, że mam polskie nazwisko i że niektóre z moich przodkow z tym nazwiskiem byli Polakami wyznania prawosławnego, które mieszkali na Winniczynie (Podole). Będę bardzo wdzięczny, jeśli użytkownikowie forumu pomogą mi otrzymać odpowiedźi na takie pytania:

1. W prawosławnych księgach metrykalnych znalazłem zapisy o moich przodkach pod nazwiskami Wijewski (Виевский) lub Wiowski (Виовский), zamieszkałych w powiecie lipowieckim gubernii podolskiej. W Genetece na tej stronę internetowej znalazłem także zapis o zamieszkałej w powiecie lipowieckim Teresie z domu Wijeckiej. Poza tym, nazwisko Wijewski jest rzadkie , ale bardziej popularne jest nazwisko Wiejowski, powszechne w Kołaczycach. Czy nazwiska, których nazywałem, jest związane?

2. Według mojego badania, nazwisko Wijewski jest bardzo rzadkie, o czym napisałem wyżej. Jakie jest pochodzenie tego nazwiska?

Dziękuję bardzo,
Luka

Ewa_Szczodruch - 22-07-2024 - 03:42
Temat postu: Wijewski / Wiejowski / Wijecki

Witam:)

Etymologia nazwiska wg prof. Kazimierza Rymuta:

Wijewski - od staropolskiego wijać ‘okręcać’, wija ‘wiatr’.

Wiejowski - od wiejać, wiać.

Wijecki - od staropolskiego wijać ‘okręcać’, wija ‘wiatr’.

alinerawer - 22-07-2024 - 13:35
Temat postu: Wijewski / Wiejowski / Wijecki

Dziękuję bardzo za informację! Jest ona bardzo korzystna dla mnie i calej naszej rodziny.

Sierzbista_karol - 28-07-2024 - 21:17
Temat postu: Reyt

Witam.
Poszukuje znaczenia nazwiska Reyt .
Mój przodek o tym nazwisku to
Katarzyna Szymańska z domu Reyt zmarła w 1797 w parafii Unieck
Pozdrawiam

historyk1920 - 28-07-2024 - 21:28
Temat postu: Reyt

Witam .
Najprawdopodobniej nazwisko pochodzi od; Rey-Reyt od raj ‘biblijny ogród Adama i Ewy; miejsce szczęśliwe; niebo; też od raić’; od rej ‘yaniec; szereg; sznur; przywódca’.

Pozdrawiam

Marek

janusz59 - 29-07-2024 - 09:11
Temat postu: Reyt

Po niemiecku :reiten=jeździć konno, a Reiter=jeździec. Może jest takie wytłumaczenie na nazwisko Reyt.

Pozdrawiam
Janusz

Wladyslaw_Moskal - 31-07-2024 - 04:53
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Reyt

Witam,
chyba wiesz, ze nazwisko Reyt już w Polsce wymarło.
Według strony genealogicznej Forebears, która używa systemów ewidencji nazwisk w świecie podobnych do polskiego PESEL, nazwisko Reyt w 2014 r. nosiło 657 osób we Francji, 7 w Szwajcarii i 8 w Niemczech oraz w zapisie Reyt 145 osób w Rosji, 22 w Białorusi i 19 w Kazachstanie.
We Francji istnieją maleńkie osady, przysiółki większych miejscowości które nosza nazwę Reyt i być może , jest to nazwanie starsze, bo obecnie słowem "rejet" określa się odrost [być może kiedyś przysiółek]. Zatem kogoś,kto we Francji pochodził z malej osady, zwano kiedyś Reyt.
Natomiast słowo rosyjskie "reyt", oznacza "wskaźnik" i chyba nie należy wiązać go z nazwiskiem. Może nazwisko Reyt przywędrowało z wojskami Napoleona do Rosji ?

Wladyslaw

Jaro_Chudzik - 31-07-2024 - 10:33
Temat postu:

Nazwisko zapisane jako Reyt mogło w rzeczywistości mieć formę - Reutt.

Piotr_Juszczyk - 02-08-2024 - 17:51
Temat postu:

Witam.
Poszukuje dla koleżanki pochodzenia nazwiska: Szumilin
W szczególności chodzi o gałąź Szumilinów którzy kiedyś posiadali firmę: Krajowa Hurtownia Herbaty czyli np. Dymitra Szumilina.
Rosjanie czy Kozacy dońscy?

Ewa_Szczodruch - 03-08-2024 - 05:46
Temat postu:

Witam

Szumilin - od szum ‘jednostajny szmer; zamieszki, zamęt’, szumieć ‘wywoływać szum; pienić się, musować’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Wladyslaw_Moskal - 03-08-2024 - 19:59
Temat postu:

Koleżanka musi bardziej precyzyjnie pytać !

Według elektronicznego systemu ewidencji ludności świata, który dla 2014 r wykupiła strona genealogiczna Forebears [ gałąź MyHeritage] są nazwiska w zapisie;
- polskie Szumilin, które w Polsce nosiło 25 osób, etymologie podała Pani Ewa,
- rosyjskie Shumilin/Shumilina które w Rosji nosiło 4406/4976 osob, także występuje w krajach będących pod wpływem Rosji,
- ukraińskie nazwisko Shumylyn/Shumylyna które nosiło tylko na Ukrainie 561/691 osób.
Nazwisko Shumylyn/Shumylyna nosiło 110/138 osób w Donetsk Oblast.

Wladyslaw

Piotr_Juszczyk - 05-08-2024 - 17:48
Temat postu:

Nie za bardzo wiem jak tu mam zwiększyć prezycję Smile

Rodzina jest w Polsce od conajmniej 150 lat. Więc chyba jako Polaków ich można traktować.
Ale wcześniej legenda rodzinna mówi że byli Kozakami dońskimi.
I nie wiem jak to mogę precyzyjniej opisać Smile

[/list]

janusz59 - 05-08-2024 - 18:29
Temat postu:

Wikipedia podaje : Bielow - miasto w Rosji w obwodzie tulskim nad Oką .
Jest to w centralnej Rosji , gdzie Kozaków raczej nie było.

Akt ślubu Mikołaja Szumilina 12/1848 par. gr.-ros. Warszawa syna Agrafeny i Dymitra podaje takie jego miejsce urodzenia.
Akt zgonu Agrafeny Szumilin 7/1843 par. gr.- ros. Piotrków Tryb. też podaje Bielow w guberni tulskiej jako miejsce zamieszkania męża Dymitra.

Pozdrawiam
Janusz

PS.Kozacy dońscy to też Rosjanie.

wojciech.k - 05-08-2024 - 18:55
Temat postu:

Dzień dobry,

Czy mogę prosić o etymologię lub ogólną historie/pochodzenie nazwiska: Sztokajło/Sztukajło? Możliwe że jest powiązane ze szlacheckim rodem Krucini ale w moim przypadku nie jestem tego na sto procent pewien. Od conajmniej XIX wieku zamieszkali w okolicach Tarnopolu (Skałat, Kaczanówka) i we Lwowie (Gródek Jagielloński) na terenie dzisiejszej Ukrainy.

Pozdrawiam,
Wojtek

Ewa_Szczodruch - 06-08-2024 - 05:20
Temat postu:

Witam

Sztokajło - od niemieckiej nazwy osobowej Stock, ta od średnio-wysoko-niemieckiego stoc ‘laska, drąg, pałka’ lub od sztok ‘kłoda; źródło, strumień; ocena w szkole’.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

wojciech.k - 06-08-2024 - 06:04
Temat postu:

Ewa_Szczodruch napisał:

Witam

Bardzo dziękuje za odpowiedź! Czy cokolwiek jest wiadome o znaczeniu przyrostka -ajło?

Pozdrawiam,
Wojtek

piotr83opole - 06-08-2024 - 07:45
Temat postu:

Witam
Szukam pochodzenia nazwiska Chodlewski ze Solca nad Wisłą. Z udostępnionych na GenBazie aktów urodzenia znajduje się adnotacja że byli to mieszczanie.

Wladyslaw_Moskal - 06-08-2024 - 19:45
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Szokajl’o.

wojciech.k napisał:

Witaj Wojtku,
pisze ogólnie o możliwym powstaniu nazwiska.
W Encyklopedii Zygmunta Glogera pod hasłem Laska jest wzmianka o staropolskiej “lasce sądowej”.
W czasach Unii Polsko-Litewskiej na ziemiach wschodnich wybierano osoby które otwierały i zamykały procesy sądowe stukając laska sądową.
Strona genealogiczna Forebears=Przodkowie pozwala wg roku 2014 wyszukać zapisy nazwisk w j. polskim i ukraińskim osób stukających laska sądową;
- w j. polskim ; Stokailo tylko 5 osób i Stkail’o tylko 18 osób w Polsce,
- w j. ukraińskim; Stukailo tylko 21 osób, Shtokailo tylko 7 osób oraz Shtokaylo tylko 151 osób na Ukrainie [i 8 w Rosji].
Wymienione nazwiska są bardzo rzadkie, ale powstałe podobnie jak rzadkie nazwiska polsko-ukraińskie Biegajl’o, Czupidl’o, Niedbajl’o, Poczekajl’o, Szukajl’o i nawet poscytyjskie Skubajl’o = nazwanie wyciągającego/naciagajacego cięciwę łuku przy strzelaniu, czyli łucznika.
Apple nie zawsze pozwala mi na użycie litery Ł , więc używam l’ .
Pozdrawiam - Władysław

Andrzej75 - 06-08-2024 - 20:21
Temat postu:

wojciech.k napisał:

Czy cokolwiek jest wiadome o znaczeniu przyrostka -ajło?

„Sufiks -ajło w leksyce apelatywnej polszczyzny ogólnej tworzy nazwy osób, zwykle o podstawach dewerbalnych (np. brzdąkajło, popychajło, poszturchajło, wykidajło), i odznacza się ujemnym ładunkiem emocjonalnym.
Przyrostek ten powstał prawdopodobnie na gruncie języka litewskiego, chociaż nie jest wykluczona jego proweniencja białoruska. Według W. Mańczaka sufiks -ajło pojawił się najpierw w nazwiskach polskich pod wpływem antroponimów litewskich typu Bargaila, Dziugaila, a dopiero później trafił do zasobu rzeczowników pospolitych”.
https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/b ... dlasiu.pdf

Ale to, że przyrostek może być pochodzenia litewskiego, w żadnej mierze nie musi oznaczać, że nazwiska utworzone takim przyrostkiem (a tym bardziej osoby je noszące) wywodzą się z Litwy.

Na pierwszy rzut oka nazwisko Sztokajło wygląda na ukraińskie, bo właśnie w tym języku jest czasownik штокати (sztokaty), który oznacza ‘mówić szto’, a w szerszym znaczeniu ‘mówić po rosyjsku’. Czyli byłoby to pogardliwe określenie osoby, która zamiast mówić що (szczo), mówi што (szto), czyli tak jak Rosjanie.

A ukraińskie що i rosyjskie что to polskie „co”.

IwonaMu - 06-08-2024 - 21:08
Temat postu:

Dzień dobry,

Proszę o pomoc na temat nazwiska Nadłonek.

Udało mi sie wytropić przodków do Pawła Nadłonka, zmarłego w 1818 roku w wieku lat 90 w miejscowości Majdan w woj. lubelskim, parafi Krasnobród. Nadłonkowie do dziś tam żyją.

Akt zgonu uściślał, że był on "obrządku ruskiego," jego żona była też z "ruska"-brzmiąca Małanka vel. Melania Girguś.

Dziękuje - Iwona

dzika_jagoda - 06-08-2024 - 22:07
Temat postu:

Szukam etymologii nazwiska Onuszkiewicz ,Wilkoszewski i Startek ...i proszę mi nie pisać ,że nazwisko Startek pochodzi od przymiotnika starty...

pozdrawiam,
Jagoda

Ewa_Szczodruch - 07-08-2024 - 05:22
Temat postu:

Witam

Onuszkiewicz - od imion na On-, typu Onufry, Onania, Ondrzej (= Andrzej).

Nadłonek - od nad + łono.

Startek - od starty, to od zetrzeć.

Wilkoszewski 1456 - od nazwy miejscowej Wilkoszewice (piotrkowskie, gmina Gorzkowice).

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

piotr83opole - 07-08-2024 - 06:12
Temat postu:

Witam
Proszę o pomoc w ustaleniu pochodzenia nazwiska Fajtecki (Faytecki), Fibik oraz Foch.
Moi przodkowie o takich nazwiskach zamieszkiwali okolice Godzieszy Wielkich oraz Gostyczyna (powiat ostrowski woj. wielkopolskie).

Andrzej75 - 07-08-2024 - 11:14
Temat postu:

IwonaMu napisał:

Proszę o pomoc na temat nazwiska Nadłonek.

Ewa_Szczodruch napisał:

Nadłonek - od nad + łono.

Ja bym powiedział, że równie dobrze to nazwisko może pochodzić od wyrażenia „na dłoni” (a niekoniecznie od wyrażenia „nad łonem”). To nazwisko można przecież podzielić na 2 sposoby: Nad-łonek i Na-dłonek.

piotr83opole napisał:

Szukam pochodzenia nazwiska Chodlewski ze Solca nad Wisłą.

Nazwisko wygląda na utworzone od nazwy miejscowości. Niedaleko jest Chodel, więc może chodlewski to nietypowa forma przymiotnika od „Chodel” (regularna forma to „chodelski”).

IwonaMu - 07-08-2024 - 20:52
Temat postu:

Dzękuję za sugestie. Grzebałam wczoraj w księgach parafialnych i znalazłam stare wersje nazwiska: Nadłoński oraz Nadłęczycha. Być może od "nad łąką"/"nad łąkami"?

Iwona

Wladyslaw_Moskal - 08-08-2024 - 19:09
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Fajt, Fib i Foch.

piotr83opole napisał:

Witaj Piotrze,
moje hipotezy pochodzenia nazwisk Fajt, Fib i Foch są inne, niż dotychczas uznawane za obowiązujące.

Nazwisko Fajt, od którego mogły powstac zapisy Fajtecki i Faytecki [które zanikły już przed 1990 r. ,kiedy zaczęto wykorzystywać system PESEL] chyba jest nazwiskiem przezwiskowym - slowo “fajt” w j. czeskim i słowackim znaczy brud. Kombinezon mechanika naprawiającego maszyny był “zafajtany/zafajdany” smarami i olejami, tak jak i majtki malucha raczkującego po podłodze. Powstanie nazwiska Fajtecki/Faytecki było próba ucieczki od nazwiska Fajt.

Nazwisko Fib, od którego powstały nazwiska Fibic i Fibik, chyba powstały od starosłowiańskiego słowa “fib’ = bujda, zmyślenie [takie znaczenie przechował j. czeski]. Polscy językoznawcy przyjmują że nazwiska Fibic i Fibik powestaly od nazwisk niemieckich Fiebich =błotnisty las, lub Fiebach. Wedlug strony genealogicznej Forebears=Przodkowie w 2014 r. nazwisko Fibic jest unikalne, tylko w Polsce nosiło je 147 osób, także nazwisko Fibik jest nazwiskiem polskim i nosiło je w Polsce 116 osób, Białorusi 25 i tylko 23 osoby w Niemczech.

Nazwisko Foch jest starym nazwiskiem galijska-polskim i mogło powstać około 2000lat temu, kiedy Galowie sąsiadowali z Polakami , bo we Francji w 2014 roku nosiło je 387 osób, w Polsce 170, Anglii 10, Czechach i Włoszech po 6 osób. We Francji obecnie “foch’ to fanfaron=wywyższający się, a w Polsce = dąs, stąd mamy powiedzenia, “ktoś ma fochy” a inny “ma fochy w nosie”, maja ciocia dawała córce poradę - nie zadzieraj nosa.

Pozdrawiam Władysław.

Sierzbista_karol - 10-08-2024 - 22:21
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Fajt, Fib i Foch.

Witam .
Proszę o wyjaśnienie znaczenia nazwiska Szeluga .
Mój przodek jedyny o tym nazwisku którego znam to mój prapradziadek .
Pochodził prawdopodobnie z północnego Mazowsza

Ewa_Szczodruch - 11-08-2024 - 04:31
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Fajt, Fib i Foch.

Witam

Szeluga - w grupie nazwisk pochodzących od podstawy Szelig-, por. niemiecka nazwa osobowa Selig, ta od średnio-wysoko-niemieckiego selich ‘dobry, szczęśliwy’, od gwarowego szeliga ‘drążek’, seligać ‘przesuwać się na pośladkach’; był też herb Szeliga.

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Wladyslaw_Moskal - 12-08-2024 - 05:01
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Szeluga i Szaluga.

Sierzbista_karol napisał:

Witam .
Proszę o wyjaśnienie znaczenia nazwiska Szeluga .
Mój przodek jedyny o tym nazwisku którego znam to mój prapradziadek .
Pochodził prawdopodobnie z północnego Mazowsza

Witaj Karolu,

Pan Z. Bonk opracował mapę dla 2002 r., z której wynika, że najwięcej osób o nazwisku Szeluga - 138 osób występowało w pow. żuromińskim.
Strona genealogiczna Forebears=Przodkowie wskazuje, ze w Polsce w 2014 r. nazwisko Szeluga nosiło 609 osob, w Anglii 4 i Francji 3. Zatem nazwisko Szeluga unikalne w skali światowej, powstalo w Polsce i nie ma korzeni niemieckich. Polskie nazwiska Szelug 7 osób, Szeluga 571 i Szeligowski 76 osób w 2002 r. , maja wspólne pochodzenie.

Istniało w Polsce, nieco inaczej wymawiane nazwisko Szaluga, istnieją tylko w Polsce nazwiska Szalug 14 osób i Szalugowski 4 osoby[2014 r.].

Wymienione nazwiska Szelug i Szalug nosiły osoby produkujące szalugi [rodzaj podpory lub skrzynki na narzędzia np malarza lub wykonujące z desek ….szalunki pod domy, wypełniane kamieniami i wapienna zaprawa.
Zwyczajem staropolskim osobom poważanym wśród innych, dobrym specjalistom dodawano przyrostek/sufix -a ,np Szelug-a.

Pozdrawiam - Władysław.

Komenda - 19-08-2024 - 16:28
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Pingel

Dzień dobry

Szukam znaczenia/pochodzenia nazwiska mojego przodka Pingiel lub Pingel. Prawdopodobnie był niemieckim osadnikiem.

Pozdrawiam
Marek Markiewicz

moderacja (choirek)
Zgodnie z regulaminem i przyjętym zwyczajem prosimy o podpisywanie swoich postów nazwiskiem i imieniem lub przynajmniej imieniem.
Jeżeli każdorazowe podpisywanie postów jest kłopotliwe, wtedy można ustawić automatyczny podpis.
https://genealodzy.pl/index.php?name=PN ... 5276#75276

Ewa_Szczodruch - 20-08-2024 - 04:57
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Pingel

Witam

Pingel, Pingiel - od niemieckiej nazwy osobowej Pingel, ta od średnio-wysoko-niemieckiego pingel ‘mały dzwoneczek’; też od gwarowego pinga ‘piega’.

Źródlo: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Komenda - 20-08-2024 - 18:16
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Pingel

Dziękuję.

Sierzbista_karol - 23-08-2024 - 01:33
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witam .
Proszę o etymologię kilku nazwisk .
Serbista , Chotumski , Rybicki , Czarnecki , Asztemborski.

Ewa_Szczodruch - 23-08-2024 - 04:45
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Witam

Serbista - od Serb, ze staropolskiego też Sarb ‘mieszkaniec Serbii, też Łużyc’ lub od sarbać, serbić, sorbać ‘siorbać, chlipać’.

Chotumsk - od nazwy miejscowej Chotom, dziś Chotum (ciechanowskie, gmina Ciechanów).

Rybicki 1486 - od nazwy miejscowej Rybice, dziś Rybitwy (płockie, gmina Witonia).

Czarnecki - w grupie nazwisk pochodzących od nazw miejscowych Czarnica (kieleckie, gmina Włoszczowa), Czarna, Czarne (kilka wsi).

Asztemborski= nie znalazam:(

Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Andrzej75 - 23-08-2024 - 09:24
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Ewa_Szczodruch napisał:

Asztemborski= nie znalazam:(

Moje gdybanie: może Asztemborski to jest zniekształcone Rasztemborski? Takie nazwisko też występuje w Polsce i na podobnych terenach (tylko jest rzadsze). Rasztemborski to byłby ktoś pochodzący z Rastemborka (dzisiaj Kętrzyn).

Podobne domysły tutaj:
https://nazwiska.ijp.pan.pl/haslo/show/ ... ZTEMBORSKI

Sierzbista_karol - 23-08-2024 - 10:47
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Z tym Rasztemborskim może się zgadzać .
Dziękuje za tłumaczenia .

Wladyslaw_Moskal - 23-08-2024 - 21:50
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Asztemborski

Sierzbista_karol napisał:

Witam .
Proszę o etymologię kilku nazwisk .
Serbista , Chotumski , Rybicki , Czarnecki , Asztemborski.

Witam,
wedlug mojej hipotezy , kiedyś w Europie, kiedy nie było granic na mały bębenek mówiono tambor, tembor, tombor, tymbor [mamy w Polsce takie nazwiska !] i podobnie mówiono na bębenek w innych krainach Europy.
Na obecnych ziemiach Polski mogło powstać nazwanie “nasz-tembor” , wskazujące na kogoś, kto robił , sprzedawał małe bębenki lub też tak nazywano piesczotliwie malego, tłuściutkiego bobaska.
Kiedy zaczęły pojawiać się nazwiska Tamborowski, Tembrowski, Tombrowski powstalo nazwisko Nasz-temborski;, które już w zapisie Asztemborski w 2014 roku nosiło w Polsce 609 osób - jest to unikalne w skali światowej nazwisko polskie, bez korzeni niemieckich.

Pozdrawiam - Władysław

boreasz - 08-10-2024 - 23:08
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Wola

Dobry wieczór,
Interesuje mnie pochodzenie nazwiska "Wola", które nosili członkowie mojej rodziny zamieszkali w Mysłowicach w woj. Śląskim. Nie wydaje mi się ono typowo śląskie, a mała liczba osób, które je nosiły może sugerować, że rodzina przybyła tam jako osadnicy lub imigranci (choć są to jedynie moje domysły). Z mysłowickiej parafii posiadam akta metrykalne sięgające tylko roku 1800, więc nie mogę stwierdzić kiedy przodkowie zaczęli się w nich pojawiać. Wiem, że ok. 30 km od Mysłowic leży wieś o nazwie Wola, ale nie mam pojęcia czy może to być jakkolwiek powiązane z nazwiskiem. Będę bardzo wdzięczny za pomoc i z góry za nią dziękuję.
Pozdrawiam,

Franciszek

Ewa_Szczodruch - 09-10-2024 - 06:37
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Wola

Witam

Wola 1419 = od imion złożonych typu Wolimir lub od woleć ‘dawać czemuś pierwszeństwo’, wola dawniej ‘zwolnienie od powinności wobec właściciela ziemi’, też ‘zdolność do świadomego wyboru’, w pochodnych też od wół ‘kastrowany byk hodowany jako zwierzę robocze’.

Źródlo:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

swigut - 10-10-2024 - 18:21
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Wola

Moim zdaniem etymologicznie najbardziej prawdopodobne jest pochodzenie od wyrazu "wola" czyli wzniesienie, wzgórze.

Tomek

przemko20161 - 01-11-2024 - 18:21
Temat postu: Nazwisko Drelczyk

Witam

Mam w swoich przodkach nazwisko Nasierowskich z Nasierowo Górnego ale moi pisali się Nasierowski Kawałko lub Nasier owski Drelczyk
Moje pytanie skąd wziął się drugi człon Kawałko i Drelczyk w nazwisku ?

Przemek

Ewa_Szczodruch - 02-11-2024 - 03:48
Temat postu: Nazwisko Drelczyk

Witam

Podaję za Kazimierzem Rymutem etymologię drugich członów nazwiska Nasierowski:

Kawałko - od kawał ‘część czegoś’, też potocznie ‘żart’.

Drelczyk - od dryl ‘narzędzie do robienia dziur’ lub od niemieckiej nazwy osobowej Drill.

Karol226 - 02-11-2024 - 15:03
Temat postu: Nazwisko Husarski

Witam,
Poszukuje informacji na temat nazwiska mojego przodka Husarski. Patrzyłem w różnych aktach i nazwisko wiele razy się zmieniało: Husarski, Husarzewski, Usarz, Husarz, Usarczyk. Akta moich przodków występowały w parafii w Garwolinie i były głównie z Garwolina. Co mogło oznaczać to nazwisko?

Pozdrawiam
Karol

Ewa_Szczodruch - 02-11-2024 - 15:25
Temat postu: Nazwisko Husarski

Witam

Husarski, Husarzewski, , Husarz, Usarczyk - od huzar ‘żołnierz lekkiej jazdy typu węgierskiego’, z gwarowego też ‘duży człowiek’.

Źródło:Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

ciszu - 09-11-2024 - 17:24
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Asztemborski

Witam
Bardzo proszę pomoc przy nazwisku Mitka.

dzika_jagoda - 09-11-2024 - 17:41
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Asztemborski

Zdrobnienie od imienia Dymitr. Mitia - Mitka

pozdrawiam przy okazji Anię Mitkę ,która studiowała ze mną w Krakowie Razz

ciszu - 09-11-2024 - 17:58
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Asztemborski

Dziękuję . To jest wgl polskie nazwisko, występuje też na Słowacji i w Czechach ?

dzika_jagoda - 09-11-2024 - 18:50
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Asztemborski

a pochodzenie nazwiska Warchowski ?
nie znalazłam takiego nazwiska w wykazie nazwisk szlacheckich ...

a znalazłam wzmiankę w akcie zgonu przodka, że jego rodzice żyjący (a moi przodkowie) w XVIII w. byli posiadaczami części wsi Konopnicy ...
a domyślam się ,że tylko szlachta mogła być właścicielami wsi lub jej części w XVIII w.

https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/en/ ... d08c1547c4

akt 67 Wąwolnica

czy to może być od warchoła ?
Znalazłam na liście nazwisk nazwisko Warchałowski i to jest szlacheckie ,może to skrócono na Warchowski ?
Wiem ,że moim przodkom przekręcono nazwisko potem na Warchocki ...

wątpie natomiast by było to nazwisko pochodzące od nazwy miejscowości tak jak np. Grochowalscy lub Mężeńscy...

Agnieszka_Kedziora - 09-11-2024 - 20:57
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Asztemborski

Dzien dobry,

poprosze o wyjasnienie pochodzenia nazwisk Obojski (od pierwszej polowy 18 w. Mazowsze Pn,, glownie Przasnysz) oraz Achmantowicz (tylko jedna ciotka Balbina w Warszawie w 19 w. oraz jej nieslubna corka Zofia ojciec NN i ani sladu nikogo innego w calej genetece).

Czy Obojski to moze byc lokalna przasnyska wersja / pisownia nazwiska Oborski? Są tez tam Opski, Opojscy i Opoyscy.

Czy Amchamtowicz to moze byc przekrecone "warszawskie" zniemczone (czlon "man") od Achmatowicz (kozackie)?

Dziekuje i pozdrawiam,

Agnieszka

herka - 09-11-2024 - 23:11
Temat postu: Re: Brzezicha pochodzenie nazwiska, rodzina, korzenie itd

Czy zna ktoś pochodzenie nazwiska Herka?
Ja znalazłem dwa znaczenia: Herka - po czesku lekcew. szkapa, chabeta i herka/hyrka - wiewiórka.

Z góry dziękuję
Krzysiek

Wladyslaw_Moskal - 10-11-2024 - 04:02
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Mitka

ciszu napisał:

Bardzo proszę pomoc przy nazwisku Mitka.

Witam, nazwisko Mitka w 2014 r wg website Forebears [po polsku Przodkowie] nosiło w Polsce 1456 osób, Grecji 106, Słowacji 83, Czech 43,,Francji 37, Iraku 26, Rosji 22, Belgii 16, Chorwacji 8, Niemczech 6 i kilku innych krajach mniej niż 5 osób.
Zgodnie z najnowszym Słownikiem nazwisk w Polsce IJP PAN, nazwisko Mitka pochodzi od gwarowego słowa “nitka”, lub słowa Miga - skróconej formy imienia Dymitr [ związanego z rosyjskim prawoslawiem].
Jeśli te wyjaśnienia zaspokoiły Twoją ciekawość, możesz odrzucić to co napisze poniżej.

Wg prof K. Rymuta i Pana Zygmunta Bonk wg systemu PESEL z 2002 r. nazwisko Mitka jest bardzo lokalnym nazwiskiem i nosiło go w pow. krakowskim 329 osób, w Krakowie 201, pow. olkuskim 188 osób.
Dziwne, ale nazwisko Miętka w takim, obecnym zapisie nosiło w Krakowie 183 osób i nazwisko to występuje w pobliskich powiatach małopolskich.
Nazwisko Dymitr nie występuje w rejonie Krakowa, także nazwisko Nitka nosiło tylko kila osób.
Może na roślinę mięte lokalnie, kiedyś mówiono “mitka’ co można zauważyć jeszcze dzisiaj porównując nazwiska Mitka i Miętka.

O pochodzeniu interesującego nazwiska Warchowski napiszę później.

Pozdrawiam - Władysław

Łukaszyk_Dawid - 10-11-2024 - 16:53
Temat postu: Czy nazwisko Waszut jest pochodzenia Czeskiego?

Mój prawdopodobny dziadek ma na nazwisko Waszut i jak większość osób o tym nazwisku, jego rodzina pochodziła z Województwa Śląskiego (Bielsko-Biała i Cieszyn). Jest też bardzo duże skupisko osób o nazwisko Waszut w Koniakowie i Istebnej. Wszystkie te miejsca są bardzo blisko granicy czeskiej, a po wyszukaniu sporo osób o nazwisku Waszut (lub Vasut, Wasut itp.) pochodzi właśnie z Czech. Czy jest to nazwisko o potwierdzonym czeskim pochodzeniu?

Krystyna.waw - 10-11-2024 - 17:53
Temat postu:

Waszut - Vaschut w genetece najstarsze widzę w Istebnej.
Czytałes coś o historii tego regionu?
Do kogo należała ziemia, czy byli tam jacyś osadnicy?

Ewa_Szczodruch - 11-11-2024 - 04:44
Temat postu:

Witam

Waszut - od imion na Wa-, typu Wasyl (= Bazyli), Wawrzyniec, Wan (= Iwan = Jan).

Źródło: Kazimierz Rymut, 'Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001

Wladyslaw_Moskal - 11-11-2024 - 05:22
Temat postu: Re: Pochodzenie nazwiska Warchowski

dzika_jagoda napisał:

Witam,
Jagoda zgadzam się z Twoim poglądem, że nazwisko Warchowski moze pochodzić od bardzo starego, poscytyjskiego nazwania/nazwiska Warchoł.
Klaudiusz Ptolemeusz około 150-160 roku nowej ery na swojej mapie Sarmacji, wymienił nazwę rodów Chuni pomiędzy rzeką Borystenes i Wzgórzami Amadockimi. Chuni- noszący “chunie” inaczej zwane obecnie “guniami”, zamieszkiwali ziemię pomiedzy współczesnymi oblastiami Dnipropetrowska i Czerkaska na Ukrainie.
War-chuni, czyli Wojowniczy-chuni, razem ze Slowianami służyli jako zaciężni żołnierze w Bizancjum. Przystępując do walki, zrzucali ciężkie wojlokowe gunie i przystępowali do walki prawie goli, stod uzyskiwali nazwanie ‘“war - choly “
Przeszli z czasem do Awarow, ale nadmiernie wykorzystywani, przeszli w rodzinne strony - Mazowsze i Podkarpacie. Część została i współpracowała z Królestwem Samona, ale po rozpadzie Królestwa wróciła do Małopolski z nazwaniami /nazwiskami Warchał.

Kiedyś brałem udział w dyskusji na genealodzy.pl w temacie;
Najstarsze nazwiska chłopskie - cz.6
Więc możesz tam zaglądnąć.

Życzę Tobie cierpliwości w doszukaniu tytułów swoich przodków. Zgodnie ze zwyczajem scytyjsko-sarmacko-słowiańskim, niektórzy Warcholowie mogl
miec nawet swoje chorągwie i herby, bo piastowali wysokie stanowiska w Bizancjum i u Awarów.

Serdecznie pozdrawiam - Wlasyslaw

Wladyslaw_Moskal - 11-11-2024 - 06:45
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Waszut

Witaj Dawidzie,
w zapisie Waszut, nazwisko dziadka jest nazwiskiem polskim.

Według website Forebears [ po polsku Przodkowie] w 2014 roku nazwisko Waszut nosiło 325 osób w Polsce i 41 w Czechach.
W zapisie Vasut z łódeczka nad s, nosiło 520 osób w Czechach.
W zapisie Vasut nosiło 272 osób w Rumunii, 22 we Francji i 13 w Hiszpanii.
W zapisie Vasuth nosiło 15 osob na Węgrzech i 10 we Francji.
W zapisie Vashutin nosiły 84 osoby w Rosji.

W zapisie Vassont nazwisko nosiło 100 osób we Francji, jest to trochę inny zapis, ale w języku galijskim = starofrancuskim, słowo “vasu” znaczy wazon.

Moim zdaniem zapisy w różnych językach słowiańsko-galijskich wskazują na osobę, którą kiedyś produkowała lub handlowała glinianymi naczyniami w kształcie wazonu, a było to setki lat temu, kiedy nie było obecnych państw.

Serdecznie pozdrawiam i życzę sukcesów w genealogii, jesteś na dobrej drodze - Wladyslaw.

Stradowski_Jacek - 11-11-2024 - 09:51
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Waszut

W języku węgierskim wyraz "vasút" znaczy żelazna droga, czytaj: kolej.

Jacek

Cytat:

Krystyna.waw - 11-11-2024 - 17:56
Temat postu:

Herka czyli wiewiórka
https://nazwiska.ijp.pan.pl/haslo/show/name/HERKA
Mitka też jest w tym słowniku
https://nazwiska.ijp.pan.pl/haslo/show/name/MITKA

Paulina_W - 13-11-2024 - 00:16
Temat postu:

Witam,
mam taką zagadkę odnośnie zmiany nazwiska na podstawie ustaleń z metryk i inwentarzy. W 1724 Andrzej May przyjął nazwisko Czyza/Cyza. Z zawodu był szewcem. Jakie jest znaczenie nowego nazwiska?

Ewa_Szczodruch - 13-11-2024 - 04:51
Temat postu:

Witam

Za prof. Rymutem:

Cyza, Czyża - od czyż 'ptak'/

Tadeusz_Wysocki - 13-11-2024 - 07:56
Temat postu:

Cześć Paulina,

Nasza Ewa ma rację, twój przodek przyjął nowe nazwisko od czyż - ptak czyż, czyżyk, taki malutki, niepozorny, mniejszy od wróbla, czasem u mnie przeleci za oknem, jest dość charakterystyczny w swojej wielkości i opisaniu - ale dlaczego twój przodek Andrzej May zmienił nazwisko na Czyza/Cyza? Jeśli spróbujemy ci pomóc, bardzo Cię proszę pokaż oprócz roku (1724) tę metrykę, czy dane z inwentarza. Musimy spojrzeć na miejsce, otoczenie, lokalne i rodzinne zwyczaje - zobaczymy co można z tego wyczytać.

Na dziś mogę Ci jeszcze podać do Twojej Rodzinnej Kroniki najstarsze archiwalne notowanie nazwiska Czyza/Cyza - Czyż - jest bardzo stare, notowane od 1136 roku, źródła podają ten pierwszy zapis: ,,Keblouo, cuius possessores hii sunt: ... Ciz, Sostros // 1136 // Ta s. 71 w. 21" - skrót Ta to Bulla z roku 1136. Wyd. W. Taszycki, Najdawniejsze zabytki języka polskiego. Biblioteka Narodowa, seria I, nr 104. Wyd. Wrocław 1951, s. 64-82.

Tak więc czekamy na te dane, pozdrawiam serdecznie,

__________________
Tadeusz

ROMAN_B - 13-11-2024 - 19:41
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Czyza / Cyza.

Paulina_W napisał:

Paulino, dobry wieczór.

Pytasz o znaczenie nazwiska Czyza / Cyza. Pani Ewa za profesorem Kazimierzem Rymutem podaje, że nazwa osobowa Cyza, Czyża pochodzi od czyż 'ptak'. Podobnego zdania jest też Tadeusz, który poparł to stanowisko. Poniżej przedstawię Ci moje spojrzenie jak mogło dojść do powstania interesującego cię nazwiska.

Rozważania o genezie nazwy osobowej Czyza / Cyza.

1.

Na stronie Narodowego Centrum Kultura, pod kategorią: etymologia, zwierzęta, zamieszczony został artykuł noszący tytuł „Czyż to Czyżyk?”, w którym czytamy: „Wiecie, że zanim na salonach miłośników ptasich treli pojawiły się klateczki z kanarkami, w roli śpiewających umilaczy dnia powszedniego występowały CZYŻYKI?
CZYŻ i CZYŻYK to dwie nazwy tego samego ptaka: małego, ruchliwego, żółto- lub szarozielonego z czarnymi znaczeniami i żółtymi dodatkami, bardzo towarzyskiego i pięknie śpiewającego. Wydawałoby się, że CZYŻYK to zwykłe zdrobnienie od słowa CZYŻ, ale CZYŻYK ma trochę inną językową historię niż CZYŻ.
Nazwa CZYŻ jest stara, jeszcze prasłowiańska i zawiera w sobie praindoeuropejski pierwiastek wskazujący na ptaka śpiewającego, ćwierkającego, rozszczebiotanego. Językowe odpowiedniki naszego CZYŻA w grece i w sanskrycie oznaczają nie czyżyka, lecz drozda (który też jest ceniony za piękny śpiew). W polszczyźnie CZYŻ miał najpierw postać CZYZ lub CYŻ, ale że nie najłatwiej to wymówić (bo po każdej stronie samogłoski jest inaczej artykułowana spółgłoska), to rychło nastąpiło wyrównanie asymilacyjne do CZYŻ (bo czyż tak nie łatwiej wymówić?). Zdrobnienie CZYŻYK natomiast zastąpiło wcześniejszą formę CZYZEK / CZYŻEK pod wpływem dawnego niemieckiego zisik (od: zisek / sisek, obecnie Zeisig ‘czyżyk’). No cóż, ponoć ptasznictwa, czyli odławiania ptaków przeznaczonych do późniejszej hodowli, uczyliśmy się od Niemców…”.
Z cytowanego wyżej artykułu dowiadujemy się, że „Nazwa CZYŻ jest stara, jeszcze prasłowiańska i zawiera w sobie praindoeuropejski pierwiastek wskazujący na ptaka śpiewającego, ćwierkającego, rozszczebiotanego. Językowe odpowiedniki naszego CZYŻA w grece i w sanskrycie oznaczają nie czyżyka, lecz drozda (który też jest ceniony za piękny śpiew). W polszczyźnie CZYŻ miał najpierw postać CZYZ lub CYŻ, ale że nie najłatwiej to wymówić (bo po każdej stronie samogłoski jest inaczej artykułowana spółgłoska), to rychło nastąpiło wyrównanie asymilacyjne do CZYŻ (bo czyż tak nie łatwiej wymówić?).”.

Paulino, z twoich informacji wynika, że w roku 1724 nazwisko twojego krewnego [ ? ] w dokumentach było zapisywane pod postacią graficzną Czyza albo Cyza. W takim razie obie formy nazwy osobowej, to jest Czyza i Cyza, z jakimś prawdopodobieństwem mogły zostać utworzone od prasłowiańskiej nazwy ptaka brzmiącej czyz albo cyż. Istnieje też możliwość, że ich motywatorem było miano Czyż albo późniejsza nazwa ptaka o brzmieniu czyż, które to nazwy na skutek mazurzenia* były wypowiadane jako Cyz albo cyz. A skutkiem tego było nazwisko Cyza. W przypadku nazwy osobowej Czyza mogła ona zostać niechlujnie zapisana przez osobę spisującą metryki lub inne dokumenty. Dość często zdarzało się, że pisarze albo inne osoby sporządzające dokumenty pomijali znaki diakrytyczne**. I tym sposobem z nazwiska Czyża powstało miano Czyza.

Wyjaśnienia wymaga też forma zapisu miana Czyza i nazwy osobowej Cyza. W obu przypadkach nazwiska te zakończone są literą a [ Czyz + a = Czyza; Cyz + a = Cyza ]. Taka forma zapisu:
A. może przemawiać, że oba nazwiska zapisane są w formie dopełniaczowej od Czyz: Czyz > Czyza / Cyz: Cyz > Cyza – typ dopełniaczowy,
B. może wskazywać, że oba miana powstały z tak zwaną zmianą paradygmatu [ dodane a ]; aby odsunąć nazwę osobową od motywującego wyrazu pospolitego; na przykład: Balona od Balon, Cepa od Cep, Capa od Cap. Tak więc, Czyza / Cyza od Czyż,
C. może mówić, że oba miana mogą być nazwiskami powstałymi na skutek dodania nacechowanej emocjonalnie końcówki fleksyjnej rodzaju żeńskiego -a do Czyz i Cyz; Czyz + a = Czyza, Cyz + a = Cyza. W takim przypadku powstają nazwy osobowe z dużym ładunkiem emocjonalnym [ ujemnym lub dodatnim ],
D. może sugerować, że oba nazwiska są mianami dopełniaczowymi, które określą pochodzenie od ojca [ miano patronimiczne ]. Zatem, mógł być Bartosz od Czyza i Bartosz [ czyj? ] Czyza; Roman od Cyza oraz Roman [ czyj? ] Cyza. Zatem, oba nazwiska dopełniaczowe z pochodzenia – ojciec Czyz a syn jego to Czyza; ojciec Cyz a syn jego to Cyza.

2.

Wartym odnotowania jest też informacja zawarta w internetowym Słowniku Polszczyzny XVI Wieku Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Słownik ten notuje hasło cyza / cyża - rodzaj podatku, zwłaszcza od wyszynku piwa. Może ten wyraz pospolity jest motywatorem powstania nazwy osobowej Czyza / Cyza?

Rodzaj podatku, zwłaszcza od wyszynku piwa [cisa (zapisy: cissa, czisza, czyza) Łac śr; niem. Ziese] (2): Coemtio, czyza BartBydg 29b; [Inwentarz dóbr Koronnych] Item, Cłá ſtáré y nowé, y wodné. Item, dochody Porádlnégo, Fum, Wcále, Ciſzy, etć. SarnStat 106.; [Cyżej od warzenia każdej wasy piwa per sol. 10 [...] czyni na rok mc. 2 LustrPom 164, 105.] [Pożyczka z łaciny lub niemieckiego; w SarnStat prawdopodobnie mechaniczna transliteracja obcego zapisu.]

Paulino, to tylko moja robocza hipoteza o możliwej genezie nazwiska Czyza / Cyza.

Pozdrawiam – Roman.

*- Mazurzenie to proces fonetyczny polegający na wymawianiu zamiast spółgłosek dziąsłowych cz, sz, ż, dż głosek zębowych: c, s, z, dz. Na przykład: czapka jako capka, kosz jako kos, żaba jako zaba, dżdżownica jako dzdzownica. Zatem, mazurzenie polega na uproszczeniu wymowy w ten sposób, że niknie cała grupa spółgłosek dziąsłowych, zwanych też spółgłoskami szumiącymi.
**- Znaki diakrytyczne, diakrytyki (stgr. διακριτικός diakritikós „odróżniający”) – znaki graficzne używane w alfabetach i innych systemach pisma, umieszczane nad, pod literą, obok lub wewnątrz niej, zmieniające sposób odczytu tej litery i tworzące przez to nową literę. W alfabetach sylabowych mogą zmienić znaczenie całej sylaby.

Tadeusz_Wysocki - 14-11-2024 - 08:44
Temat postu: Rozważania o genezie nazwiska Czyza / Cyza.

Paulino, przynajmniej parafia??

herka - 17-11-2024 - 22:57
Temat postu:

Krystyna.waw napisał:

Herka czyli wiewiórka
https://nazwiska.ijp.pan.pl/haslo/show/name/HERKA
Mitka też jest w tym słowniku
https://nazwiska.ijp.pan.pl/haslo/show/name/MITKA

Bardzo dziękuję

Pozdrawiam
Krzysiek

Wladyslaw_Moskal - 18-11-2024 - 20:26
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Herka,Cherka,Czyrka.

herka napisał:

Krystyna.waw napisał:

Herka czyli wiewiórka
https://nazwiska.ijp.pan.pl/haslo/show/name/HERKA
Mitka też jest w tym słowniku
https://nazwiska.ijp.pan.pl/haslo/show/name/MITKA

Bardzo dziękuję

Pozdrawiam
Krzysiek

Witaj Krzyśku,
podziękowałeś za podpowiedź jak powstało nazwisko Herka. Ja jestem w trakcie rodzinnych odwiedzin, więc z opóźnieniem przedstawiam moja hipotezę powstania antycznych nazwań/nazwisk Herka, Cherka,Chyrka.

Nazwiska Herka według strony genealogicznej Forebears [=Przodkowie] należącej do MyHeritage, nosiło w Polsce w 2014 roku 496 osób, Austrii 94, Węgrzech 82, Czech 56, Ukrainie 25, Finlandii 16.
Zatem nie jest to nazwisko pochodzące z lokalne, współczesnej gwary polskiej.
Nazwisko Cherka w 2014 r. nosiło w Indiach 652 osoby, Polsce 19, Izraelu 16, Rosji 14, Ukrainie 9.
Nazwisko Chyrka nosilo na Ukrainie 1312 osób i 19 w Polsce.
Nazwisko Charka nosiło w Indiach 386 osób, Ukrainie 53, Rosji 8.

Wymienione nazwiska powstały od antycznego nazwania “czarka “, czyli małego naczynia którym pito alkohole wznosząc okrzyk po słowiańsku i celtycku “cher” - obecnie w krajach anglojęzycznych “cheer”, u nas “vivat” [to z łaciny], bo szlachta znała łacinę, a w gospodach i w domostwach “na zdrowie”.
Być może nazwanie to dotyczyło producenta małych naczyń glinianych lub …wodzireja różnych starodawnych obrzędów.
Prapolacy i Scytowie potrafili produkować wysokoprocentowe alkohole i miody przez wymrazanie w okresie zimowym.

Serdecznie pozdrawiam i… na zdrowie - Wladyslaw.

BartekGawinkowski - 20-11-2024 - 03:46
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Gawinkowscy

Czołem Genealodzy! Korzystałem wcześniej z zacnych zasobów tej strony i w końcu zdecydowałem się założyć konto.

Skąd pochodzi moje nazwisko Gawinkowski? W Internecie jest mało informacji na ten temat. W Polsce połnocno-wschodniej jest wieś Gawiny, natomiast w Małopolsce jest część wioski Czułów, która nazywa się Gawinki.

Nazwisko kilkaset lat było skupione głównie w dawnym województwie lubelskim: Bzów, Zembry, parafia Zbuczyn.

Ewa_Szczodruch - 20-11-2024 - 04:35
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Gawinkowscy

Witam

Gawionkowski - od imienia Gaweł. Imię, znane w tej formie od XIV wieku, stanowi słowiańską przeróbkę imienia Gaulus.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

Wladyslaw_Moskal - 21-11-2024 - 02:35
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Gaw, Gawin,Gawinkowski.

BartekGawinkowski napisał:

Witam,
masz rację, nazwisko Gawinkowski w 2002 r wg PESEL nosiło 212 osób w Polsce i aż 64 osoby w pow. siedleckim i 46 w Siedlcach.
Według mojej hipotezy, w Europie istniało antyczne nazwanie “Gaw” dla malucha, który zaczynał “gaworzyć”i to krótkie nazwanie Gaw stało się nazwiskiem w wielu europejskich językach.
Strona genealogiczną Forebears [= Przodkowie] twierdzi że w 2014 r nazwisko Gaw nosiło w Szkocji 240 osób, Anglii 236, Irlandii 232, Niemczech 30, Indiach 18, w Polsce tylko 4 osoby.
Ale z biegiem czasu języki rozwijały się i od nazwania Gaw, szybko powstało propolskie nazwanie/zdrobnienie Gawin dla syna lub pieszczotliwe dla gaworzącego malucha.
Nazwanie/nazwisko Gawin wg Forebears nosiło w 2014 r w Polsce 3454 osób, w Niemczech 79, Francji 45, Anglii 26, Austrii 9, Norwegii 7, Szwecji 6.
Z tego jednoznacznie wynika, że polskie nazwisko Gawin nie ma korzeni niemieckich, jest też nazwiskiem mazowieckim - Warszawa 174 osób
Od nazwiska Gawin powstało kiedyś warszawskie nazwisko Gawinko [4 osoby] i nazwisko Gawinkowski.
Zatem można przyjąć, że antyczni przodkowie Gawinkowskich, już od kolebki słynęli z … gaworzenia.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Rafał_Szre... - 06-12-2024 - 16:35
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Hurlala / Urlala

Witam, zastanawia mnie pochodzenie nazwiska Hurlala, występującego również w wariancie Urlala. Znalazłem w indeksach ze świętokrzyskiego.
Link do indeksów

Pozdrawiam, Rafał

historyk1920 - 06-12-2024 - 17:08
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Hurlala / Urlala

Witam !
Najprawdopodobniej nazwisko Hurala pochodzi od imienia Huryj Guryj, występującego w Kościele prawosławnym. Imię pochodzenia hebrajskiego od gur ‘mały lew’.

Pozdrawiam serdecznie
Marek

Andrzej75 - 06-12-2024 - 21:57
Temat postu:

Według Słownika warszawskiego „hurlala” to ‘okrzyk myśliwych, zachęcający psy do szukania zwierzyny w lesie’.
https://books.google.pl/books?hl=pl& ... C4%85cy%22
Podobnie u Bandtkiego:
https://books.google.pl/books?hl=pl& ... mp;f=false

Wladyslaw_Moskal - 08-12-2024 - 04:11
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Hurlala, Hura, Chura.

Witam !
Interesujące i ciekawe pytanie o nazwisko Hurlala, zmarły już profesor K. Rymut mógł by napisać - nie występuje obecnie w bazie PESEL. Panie z IJP PAN mogą powiedzieć, że potwierdziłeś historyczny wariant zapisu nazwiska Hura.
Obecnie imamy w Polsce nazwiska Hura, Huras, Hurlak, Hurnik, Hurny, Huryn, Hurysz , takze w zapisie Chura, Churas, Churski [ to tylko te liczniejsze ].

Współcześnie słowo “hura’’ to okrzyk radości, w języku francuskich Galow, słowo “hurla” oznaczało “krzykliwy”, a w poceltyckich językach Wysp Brytyjskich oznaczało ‘“wycie”.
Proszę w Google wpisać ; Carnyx
a otrzymacie potwierdzenie moich wywodów, dodam, że Scytowie wg zapisów greckich, używali też “trąb bojowych” , a aktualnie trwają prace archeologiczne na scytyjskim grodzisku w Chotyncu.

Anglojęzyczna strona genealogiczna Forebears [=Przodkowie] podaje, że w 2014 roku nazwanie/nazwisko Hura nosiło 6086 osób na Ukrainie, 1727 w Indiach, 328 w Rumunii, 218 w Afganistanie, 160 w Polsce, 84 w Słowacji, 41 w Iranie, 27 w Serbii, 18 w Czechach i 9 w Turcji.
Nazwisko Chura jest stosunkowo liczne na Ukrainie [1025 osob],Białorusi, Indiach, Rosji, Czechach, Polsce [36 osob].

Nosiciele tych starożytnych nazwań/nazwisk mogli byc wytwórcami lub używali trąb bojowych w czasie walk zbrojnych takze różnorodnych obyczajach słowiańskich.

Serdecznie pozdrawiam - Władysław

Tadeusz_Wysocki - 09-12-2024 - 08:22
Temat postu: Pochodzenie nazwisk Hurlala, Hura, Chura.

Chyba Rafał sam dał podpowiedź w sprawie swojego nazwiska Hurlala, tak, w jego linku do Geneteki jest podany najstarszy zapis z 1695 roku (brawo indeksujący):

Rok 1695 Marcin Hurlala, p. Gorzków pow. kazimierski (pod 'i' - Inne nazwiska: Urlala)

A więc jeśli założymy, ze to Urlala - to ja dorzucam jeszcze więcej:

I. Od staropolskiego zawołania / przydomku / nazwiska Urla - a te od j. niemieckiego i od n.os. 'Urla" - ta od 'urla' - ugór, odłóg - w gałęzi nazwisk Urlacz, Urlewicz, Urlikowski, Urluk, Urło...
Wniosek: Jeśli tak, być może oznaczać osadników niemieckich, i dalej praprzodka trzeba szukać w Germanii...

II. No to już będzie też pięknie: Od staropolskiego zawołania / przydomku / nazwiska Orzeł (notowanego od 1383 roku) - od staropolskiego języka i słowa 'orzeł' - (w encyklopedii - orzeł jaki jest każdy widzi), w gałęzi nazwisk ponad 60, w tym takie jak Urlik (1402)...
Wniosek: Praprzodek nazwany Orzeł to był rycerz, pod swoją chorągwią Orzeł - musiał był dzielny, skoro za zasługi na polu walki otrzymał tytuł, chorągiew i ziemię - potem tak się rozrodził silnie, że w kolejnych wielu pokoleniach przeszedł we wszystkie stany, w tym w szlachectwo, mieszczaństwo i chłopstwo, ale w swojej krwi i w genach swoich przekazał swoim potomkom do XXI wieku waleczność i odwagę - gratulacje!

Dla wszystkich - Radosnych, Uśmiechniętych Świąt, i Szczęśliwego Nowego 2025 roku,
Tadeusz Smile

www.narodowa.pl

reksio - 23-12-2024 - 19:47
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Janczyn

Dzień dobry ,

zwracam się do znawców , jakie jest pochodzenie nazwiska Janczyn .
Zwróciłam uwagę ,ze są podobne nazwiska, nie wiem czy zostały zniekształcone ,ale które mogło byc pierwsze .Janczy lun Jancy .

Bardzo dziękuje za odpowiedż
Pozdrawiam
Wiola

Wladyslaw_Moskal - 23-12-2024 - 23:01
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Janczyn

Witaj Wiola, tuż przed Wigilią, a ja proponuję metodę według której sama odkryjesz łańcuch powiązań, które wykorzystasz w swoich badaniach, tylko uważaj, nie przypal potraw wigilijnych !

Wyszukaj w internecie ;
Rozkład występowania nazwisk w powiatach
- wpisz nazwisko Jan, pod mapą znajdziesz spis nazwisk pochodzących od tego antycznego nazwania /nazwiska, Panu Zbigniewowi zabrakło miejsca na wymienienie nazwiska Janc,
- wpisz nazwisko Janc, mapa pokaże rozmieszczenie 786 osób o nazwisku Janc, a na dole znajdziesz nazwiska Jancy - 143 osoby i młodsze Jancz - 253 osób,
- wpisz nazwisko Janczy - 757 osób, pod mapa znajdziesz nazwiska które powstały od nazwiska Janczy.
Są tam nazwiska Janczyn - 129 osób, oraz nazwiska które “wyrosły” z niego tym samym są mlodsze.

Serdecznie pozdrawiam - Wladyslaw

Ewa_Szczodruch - 24-12-2024 - 05:25
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Janczyn

Witam

Janczyn - od imienia Jan. Imię pochodzenia hebrajskiego, od Jehöhanan ‘Jahwe jest łaskawy’. W językach słowiańskich adaptowane jako Iwan, Jan. Forma Iwan we wczesnym średniowieczu znana w całej Polsce, później na Kresach Wschodnich. Postać Jan notowana od początku XIII wieku.

Źródło: Kazimierz Rymut, "Nazwiska Polaków. Słownik historyczno - etymologiczny", Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1999

reksio - 25-12-2024 - 18:43
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Janczyn

Witam Władysławie ,

dziękuję bardzo za odpowiedż , ale ten sposób juz zgłębiłam dawno temu . Myślałam ,że pochodzenie jest jakieś głębsze .

PS. konic roku nie był dla mnie łaskawy. Spalił się mój dom . Fajnie byłoby przypalić dania wigilijne.
Pozdrawiam serdecznie i życzę pięknego świętowania .
Wiola

Wladyslaw_Moskal - 25-12-2024 - 21:40
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Janczyn

Witam Wiolu,

nazwanie/nazwisko Jan jest przykładem słowa indoeuropejskiego, a nazwania/nazwiska pochodne zachowane w języku polskim potwierdzają teorię języków indoeuropejskich.

Nazwanie a obecnie nazwisko JAN, według strony genealogicznej Forebears = Przodkowie w 2014 roku nosiło 335357 osób w Pakistanie, 150222 w Afganistanie, 90448 w Indiach, 24429 w Iranie, 8262 we Francji, 4829 w Anglii, 1404 w Iraku, 1097 w Holandii, 1091 w Rosji, 688 w Szwajcarii, 660 w Słowenii, 611 w Niemczech, 352 w Belgii, 341 w Czechach, 285 w Polsce ….

W krajach z największą ilością osób o nazwisku Jan, słowo “jan” odpowiada słowom polskim = życie, dusza, także ukochany, drogi i najprawdopodobniej ‘mój ukochany’ lub ‘mój drogi’ tak matki nazywały narodzonego malucha.
Zgadzam się z Panią Ewą , w Polsce imię Jan wiąże się ze św, Janem Chrzcicielem, ja przytaczam o wiele starsze znaczenie słowa “jan”.
Przyjm moje szczere słowa współczucia, my też straciliśmy dom i doslownie wszystko w marcu 2017 r.

Serdecznie pozdrawiam i życzę pomyślnego Nowego Roku.

reksio - 26-12-2024 - 17:24
Temat postu: Pochodzenie nazwiska Janczyn

Witaj Władysławie ,
bardzo dziękuję za obszerną odpowiedż .

Szczerze współczuję .Dziękuję za życzenia ,również życzę wszystkiego dobrego w Nowym Roku .