| Radbodi ep. cf. | listopad 29; transl. Lebuini et R. czerwiec 25. |
| Radegundis v. | sierpień 11 (sierpień13, Francja). |
| radix | pochodzenie, ród |
| Ramalia, rami palmarum | niedziela Palmowa |
| Raphaelis archangelis | październik24, off. |
| Ratio decidendi | podstawa rozstrzygnięcia |
| Ratio legis | motyw ustawodawczy, sens ustawy |
| Ratio legis est anima legis | sens ustawy jest jej duszą |
| ratiocenatis | rachmistrz |
| Raymundi de Pennafort cf. | styczeń 23, off. |
| readarius | woźnica |
| recupero, are | odzyskać |
| Reddite caesari | 23-cia niedziela po Św. Trójcy. |
| reddituarius | dzierżawca |
| redemptor | handlarz |
| Redime me domine | poniedziałek po niedzieli Reminiscere, |
| Refectio | niedziela Laetare, |
| referendarius | referendarz |
| reflektor | druciarz |
| Regenfledis v. | listopad 20 (Kolon.);październik 8. |
| regens | regent |
| regimentarius | regimentarz |
| Regina | Regina |
| Regina probationum | królowa dowodów |
| Reginae v. m. | kwiecień 7 (wrzesień 6, K; czerwiec 20, Padwa). |
| Reginswindis v. m. | lipiec 15. |
| Reginwaldi com. cf. | sierpień 21. |
| registrator | regestrant |
| regnum | królestwo |
| Regulae et Felicis mm. | wrzesień 11. |
| Regulae v. | wrzesień 11. |
| Reguli ep. Silvanect ef. | kwiecień 23 (marzec 31, P.); transl. marzec 30, |
| Regum trium | styczeń 6; trausl lipiec 23; obitus tertii reg.styczeń 11. |
| Reinberti ep. Bremen. cf. | czerwiec 11; transl. luty 4. |
| Reinoldi m. | styczeń 7, |
| relicta | wdowa |
| relictus | wdowiec |
| religio aut alia | innego wyznania (nie katolik) |
| religio catholica | wyznanie rzymskokatolickie |
| Reliquiarum sauctissimarum | luty 28 w archidiecezji Mohilewskiej; marzec 15; 1-sza niedz. września w diecezjach Sambieńskiej i Warmińskiej. |
| reliquo, ere, liqui, lictum | opuszczać/zostawiać |
| Remacli ep.Traject cf. | wrzesień 3, K. |
| remex | wioślarz, marynarz |
| Remigii ep. Rem. cf. | październik 1;transitus styczeń 13. |
| Reminiscere | 2-ga niedz. W. Postu (Sucha); 2) Środa Suchych dni po Invocavit. |
| Renati ep. Andeg. | listopad 12; transl, kwiecień 18 i 19. |
| renatus | ochrzczony |
| Reparatae v. m. | październik 8. |
| repertor | wynalazca, sprawca |
| Repleatur os meum lando tua | piątek po Zielonych Świętach. |
| repudium | rozwiązanie (małżeństwa) |
| repugnantia | sprzeczność, konflikt |
| repugnantia | sprzeczność, konflikt |
| Requiem aeternam | listopad 2, commanimarum. |
| Requies Mariae | sierpień 15. |
| requiescat in pace, R.l.P. | niech spoczywa w pokoju |
| Res iudicata | powaga rzeczy osądzonej |
| Residuum dominicarum | liczba niedziel między Zielonymi Świętami a 1-szą niedzielą Adwentu. |
| Respice domine in testamentumtuum | 13-ta niedz. po Św. Trójcy. |
| Respice in me | 3-cia niedziela po Św. Trójcy. |
| Respicii, Tryphonis et Lymphaemm. | listopad 10, N. |
| restiarius, restio | wytwórca lin okrętowych, powroźnik |
| restituo, ere, ui, utum | oddać/przywrócić/odnawiać/odbudowywać |
| restitutio naturalium | uznanie nieślubnego dziecka |
| Resurrectio domini | Wielkanoc. |
| Resurrexi | Niedziela Wielkanocna, |
| ResuscitatioLazari | piątek po Laetare. |
| retineo, ere, tinui, tentum | zatrzymywać |
| retractus | ukryty |
| Reusindis | v. Reginswindis. |
| Revelatio domini | styczeń 6. |
| Revelatio Michaelis | maj 8 |
| revenditor librorum | księgarz |
| reverendissimus | przewielebny - biskup ordynariusz |
| reverendus | wielebny - opat, biskup sufragan, prałat |
| revocatio | odwołanie |
| rhedarius | kołodziej, stelmach |
| ribaklus | włóczęga, organista, bakałarz |
| ribaldus | rybałt, organista, bakałarz |
| ribaldus | włóczęga, organista, bakałarz |
| Ricardus | Ryszard |
| Richardi ep. cf. | kwiecień 3; transl. czerwiec 16. |
| Richardi reg. cf. | luty 7. |
| Richardis imp. | wrzesień 18. |
| Roaiae | styczeń 18, N. |
| Roberti abb. cf. | kwiecień 29 (N. marzec 27). |
| Rochi cf. patroni regni Poloniae | sierpień 16 (Gniezn, mszał z 1555 r.:wrzesień 17), Rodziny Świętej 3-cia niedziela poTrzech Królach. |
| Rogate | 5-ta niedziela po Wielkanocy (Krzyżowa). |
| Rogati m. | marzec 18, N. |
| Rogatiani et Donatiani mm. | maj 24, |
| Rogationes | Krzyżowe dni: poniedziałek, wtorek, Środa przed Wniebowstąpieniem Pańskim, |
| rogatus | prośba |
| Rogerii abb. | styczeń 4. |
| Romani (militis) m. | sierpień 9, L. O. |
| Romani abb. cf. | luty 28. |
| Romani aep, Rotomagen. cf. | październik 23; transl. czerwiec 17. |
| Romani ep. cf. | październik 22, N. |
| Romani m. | listopad 1S, K |
| Romaniani m. | sierpień 9, P, |
| Romanus | Roman |
| Romarici cf. | grudzień 8. |
| Romualdi abb. cf. | czerwiec 19 (N.luty 7). |
| Rorate coeli desuper | 1) Środa Suchych dni w Adwencie; 2) 4-ta niedziela Adwentu. |
| Rosa | Róża |
| Rosalia | Rozalia |
| Rosalia | Rozalia |
| Rosaliae v. | wrzesień 4. |
| Rosarii B. V. Mariae fesLum | 1-sza niedziela października. |
| rotifex | kołodziej |
| rotifex | kołodziej, stelmach |
| Rotrudis v. | czerwiec 22. |
| Rozesłanie Apostołów | lipiec 15. |
| Rubidium | Rubid-Rb |
| rubricerdo | czerwonoskórnik |
| rubricerdo | czerwonoskórnik |
| Rudolphi pueri a ludeis occisi | kwiecień 17. |
| Rudolphus | Rudolf |
| rufficerdo | czerwonoskórnik, kordebanik |
| ruffifusor | ludwisarz |
| Rufi et Valerii mm. | czerwiec 14, K. |
| Rufi et Zosimi mm. | grudzień 18, N. |
| Rufi m. | sierpień 27, L.P.; sierpień28, K. |
| Rufinae et Secundae v. m. | lipiec 10. |
| Rufini m, | czerwiec 14. |
| Ruperti ep. Salisburgen. cf. | marzec 27; transl. wrzesień 24. |
| Rupti sunt fontes abyssi | kwiecień 12. |
| rurensis | rolnik |
| rurigena | wieśniak |
| Rustici m. | lipiec 25. |
| Rustici, Dionysii et Eleutherii mm. | październik 9, N. |
| Rusticiani m. | październik 17. |
| rusticus | rolnik |
| Ruthberti ep. | wrzesień 24, K.S. |
pharezlak