Naboris et Felicis mm. | lipiec 12; transl. lipień 23. |
Naboris, Basilidis, Cyrini et Nazarii mm | czerwiec 12, K. L. |
Narcisci ep. m. | październik 29. |
Narodzenie Pańskie | grudzień 25. |
narro, are, narravi | opowiadać |
Nasciturus | płód poczęty (jeszcze nie narodzony) |
nata | urodzona /dziecko to córka/ |
Natale (nataliciom) Petri, apostolornm | czerwiec 29. |
Natale calicis | Wielki Czwartek. |
Natale domini, dominicum | grudzień 25. |
Natale Mariae | sierpień 15. |
Natale reliquiarum | niedziela Przewodnia. |
Nativitas Christi (domini) | grudzień25. |
Nativitas Ioannis Baptistae | czerwiec 24. |
Nativitas Mariae v. doininae nostrae | wrzesień 8. |
Nativitas precursoris domini | czerwiec 24. |
nativus | urodzony |
Natuiti (Naviti) ep. Treveren. m. | lipiec 7. |
Natura delicti | charakter przestępstwa |
Natura humana | natura ludzka |
Natura rerum | charakter rzeczy |
Natura trahit ad sua iura | natura domaga się swych praw |
natus | urodzony /dziecko to syn/ |
nauta | żeglarz ale i marynarz i flisak |
navector | przewoźnik |
navigo, are, navigavi | żegluje |
Nazarii m. | lipiec 28, O. |
Nazarii, Basilidis, Cyrini et Naboris mm. | czerwiec 12, K. Ł. |
Nazarii, Celsi et Pantaleonis | lipiec 28, L.; Adv. reliąu. listopad 6;transl. maj 7. |
Ne derelinquas me domine | środa po niedzieli Reminiscere. |
Ne timeas Zacharia | wigilia do Jana Chrzciciela, czerwiec 23. |
necis | morderstwo |
Neglegentia | niedbalstwo |
Nemesii m. | grudzień 19, K. |
Nemo prudens punit, quia peccatum est, sed ne peccetur | nie karze się dlatego, że popełnino przewinienie, ale po to by go nie popełniano |
nepos | wnuk ale i bratanek |
neptis | wnuczka ale i bratanica |
Nerei, Achillei et Pancratii mm. | maj 12/ maj 13/ |
Nestoris ep. m. | luty 26, K. N. |
netor | krawiec /mężczyzna który szyje/ |
netrix | szwaczka /kobieta która szyje/ |
Nicasii ep. Remen. m. | grudzień 14;transl. lipiec 23. |
Nicasii ep. Rotomag. m. | październik 11. |
Niccolum | Nikiel-Ni |
Nicetii ep. Lugd. cf. | kwiecień 2, K. |
Nicetii ep. Trever. cf. | październik l(maj 5, Toul, Verdun). |
Nicodemus | Nikodem |
Nicodemus | Św. Trójcy. |
Nicolai abb. fundatoris monasterii Andreoviensi | czerwiec 13, S. |
Nicolai ep. cf. | grudzień 6; transl.maj 9 (N. takie maj 10); ord. lipiec 18. |
Nicolai Tolentini pb. cf. | (kan. 1446)wrzesień 10. |
Nicolaus | Mikołaj |
Nicomedis m. | czerwiec l, do datowania używano wrzesień 15. |
Nicostratis m. | lipiec 7, N. |
Niedziela Biała | 5-ta Wielkiego Postu,2-ga przed Wielkanocą (Iudica). |
Niedziela Głucha | 3-cia Wielkiego Postu, 4-ta przed Wielkan. (Oculi). |
Niedziela Krzyżowa | 5-ta po Wielkanocy (Rogate). |
Niedziela Kwietnia | 6-ta WielkiegoPostu, 1-sza przed Wielkanocą (Palmarum). |
Niedziela Mięsopustna | 8-ma przed Wielkanocą (ExurgetSexagesima). |
Niedziela Miłosierdzia | 2-ga po Wielkanocy (Misericordia domini). |
Niedziela Palmowa | 6-ta Wielkiego Postu, 1-sza przed Wielkanocą(Palmarum). |
Niedziela Przewodnia | 1-sza po Wielkanocy (Quasimodogeniti). |
Niedziela Starozapustna | 9-ta przed Wielkanocą (Circumdederunt , Septuagesima). |
Niedziela Sucha | 2-ga Wielkiego Postu, 5-ta przed Wielkanocą (Reminiscere). |
Niedziela Środopustna | 4-la Wielkiego Postu, 3-cia przed Wielkanocą, (Laetare). |
Niedziela Wstępna | 1-sza Wielkiego Postu, 6-ta przed Wielkanocą (Invocavit). |
Niedziela Zapustna | 7-ma przed Wielkanocą (Estomihi, Quinquagesima). |
nigricerdo | czarnoskórnik |
Nihil fit sine causa | nic nie dzieje się bez przyczyny |
Nihil novi sub sole | nic nowego pod słońcem |
Niniani ep. cf. | wrzesień 16. |
nobilis | szlachetny - właściciel części wsi lub dzierżawca, ogólnie szlachcic |
noceo, ere, ui, itum | szkodzić |
nodator | guzikarz ,wytwórca guzików |
nomen | imię/ ogólnie / |
Nominis Jesu | styczeń 14, N. |
nomino, are | nazywać/wymieniać |
Non existens | nie istniejący |
Non facit fraudem, qui facit, quod debet | nie czyni bezprawia, kto spełnia swą powinność |
Non nocere | nie szkodzić, |
Nona aurea | Wniebowstąpienie Pańskie. |
Nonagesima niedziela | Starozapustna (Circumdederunt, Septuagesima). |
Nonnoai cf. | wrzesień 2. |
Norberti aep. Magdeb. cf. | czerwiec 6; transl. kwiecień 24. |
Norberti cl. | lipiec 11, N. |
Norma puniendi | zakazy karne (prawo karne przedmiotowe) |
Nos autem gloriari oportet | Wielki Wtorek i Wielki Czwartek, Znalezienie Krzyża Św. (3 maj) i Podwyższenie Krzyża Św. (wrzesień14). |
Nos paasionis | noc z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek. |
noscitio, are | zauważył/rozpoznał |
Nota bene | nawiasem mówiąc |
notabilis | godny uwagi |
notarius | pisarz, notariusz ale i pisarz grodzki lub ziemski |
nothus | dziecko nieślubne |
Notoria nin egent probatione | fakty powszechnie znane nie wymagają dowodu |
Nova constitutio futuris forman imponere debet, non praeteritis | nowa ustawa powinna regulować przyszłość, a nie przeszłość |
Novati et Timothei mm. | czerwiec 20, K. |
Novati m. | czerwiec 20, K. |
November | Listopad |
noverca | macocha |
novercus | ojczym |
Novum iudicium | nowe orzeczenie sądowe |
Nox dominica | noc z 24/25 grudnia. |
Nox sacrata | noc z Wielkiej Soboty na Wielką Niedzielę. |
Nox sancta | noc z 24/25 grudnia. |
noxia | przestępstwo |
nubilis | zdatny do małżeństwa /w znaczeniu wieku prawnego około 25-27 lat/ |
Nuda veritas | naga prawda |
Nulla poena sine lege | nie ma kary bez ustawy |
Nulla regula (est) sine exceptione | nie ma reguły bez wyjątku |
Nullum crimen sine actione | nie ma przestępstwa bez sprawcy |
Nullum crimen sine culpa | nie ma przestępstwa bez winy |
Nullum crimen sine lege penali anteriori | nie ma przestępstwa bez wcześniejszej ustawy |
Nullum crimen sine lege poenali | nie ma przestępstwa bez ustawy karnej |
Nullum crimen sine lege scripta | nie ma przestępstwa bez prawa pisanego |
Nullum crimen sine periculo sociali | nie ma przestępstwa bez społecznego niebezpieczeństwa czynu |
Nullum crimen sine poena | Każde przestępstwo powinno być ukarane |
Nullum scelus rationem habet | żadna zbrodnia nie ma uzasadnienia |
Numeriani aep. Treveren. cf | lipiec 5. |
numero, are | liczyć/wyliczyć |
Numerus clausus | liczba zamknięta, ograniczona |
numerus domus | numer domu |
nummularius | mincerz |
Nunc scio vere, | Piotra i Pawła, czerwiec 29 / Św. Piotra w okowach, sierpień 1. |
nuntius | posłaniec, listonosz, goniec , doręczyciel |
nuptarum | wesele ale i małżeństwo |
nurua | synowa |
nurus | synowa |
nutricula | mamka |
nutrix | mamka |