Armia Cesarstwa Niemieckiego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Deutsches Heer
Gott Mit Uns
Ilustracja
Sztandar cesarza niemieckiego jako wodza naczelnego
Historia
Państwo

 Cesarstwo Niemieckie

Sformowanie

1871

Rozformowanie

1919

Tradycje
Kontynuacja

Reichsheer, Heer (Wehrmacht), Heer (Bundeswehr)

Armia Cesarstwa Niemieckiego (niem. Deutsches Heer) – wojska lądowe Cesarstwa Niemieckiego w latach 1871–1919, pod zwierzchnictwem cesarza niemieckiego.

Składały się z czterech kontyngentów: pruskiego, obejmującego także mniejsze kraje Rzeszy, bawarskiego, saskiego i wirtemberskiego. Formalnie, mimo przejścia pod dowództwo pruskie, królowie tych trzech krajów zachowali pewną kontrolę nad wojskiem. Dotyczyło to zwłaszcza Bawarii. Żołnierze składali przysięgę na wierność cesarzowi, ale bawarskich wojskowych ta przysięga obowiązywała jedynie w czasie wojny, gdyż w czasie pokoju zwierzchnictwo nad armią bawarską sprawował król bawarski. Ponadto wojska bawarskie różniły się nieco umundurowaniem i istniały wyodrębnione korpusy bawarskie. W skład wojsk lądowych Cesarstwa Niemieckiego wchodziły także Siły powietrzne.

Podstawy prawne[edytuj | edytuj kod]

Podstawami prawnymi funkcjonowania armii Cesarstwa były:

  • 1. die Reichsverfassung (16 kwietnia 1871)
  • 2. der Bündnisvertrag zwischen dem Norddeutschen Bund und Bayern (23 listopada 1870)
  • 3. die Militärkonvention zwischen dem Norddeutschen Bund und Württemberg (21/25 listopada 1870)
  • 4. die Konventionen zwischen Preußen und Sachsen (7 lutego 1867)
  • 5. die Konventionen zwischen Preußen und den sonstigen Bundesstaaten
  • 6. das Reichsmilitärgesetz (2 maja 1874)

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

Bandera Cesarstwa Niemieckiego 1871–1892
Bandera Cesarstwa Niemieckiego 1871–1892
Zasięg terytorialny poszczególnych korpusów armijnych 1914
Inspekcja Miejsce stacjonowania podległe korpusy armijne
I Inspekcja Armii Hanower,
od 1900 Berlin,
od 1914 Gdańsk
1871: I Korpus Armijny, II Korpus Armijny, IX Korpus Armijny, X Korpus Armijny
od 1906: I Korpus Armijny, II Korpus Armijny, IX Korpus Armijny, X Korpus Armijny, XVII Korpus Armijny
od 1914: I Korpus Armijny, II Korpus Armijny, XVII Korpus Armijny
II Inspekcja Armii Drezno,
od 1906 Meiningen,
od 1914 Berlin
1871: V Korpus Armijny, VI Korpus Armijny, XII Korpus Armijny
od 1906: V Korpus Armijny, VI Korpus Armijny, XII Korpus Armijny, XIX Korpus Armijny
od 1914: Korpus Gwardii, XII Korpus Armijny, XIX Korpus Armijny
III Inspekcja Armii Darmstadt,
od 1906 Hanower
1871: VII Korpus Armijny, VIII Korpus Armijny, XI Korpus Armijny
od 1906: VII Korpus Armijny, VIII Korpus Armijny, XI Korpus Armijny, XIII Korpus Armijny, XVIII Korpus Armijny
od 1914: XIII Korpus Armijny, IX Korpus Armijny, X Korpus Armijny
IV Inspekcja Armii Berlin,
od 1906 Monachium
1871: III Korpus Armijny, IV Korpus Armijny
przydzielone: I Królewsko-Bawarski Korpus Armijny, II Królewsko-Bawarski Korpus Armijny
od 1906: III Korpus Armijny, IV Korpus Armijny
przydzielone: I Królewsko-Bawarski Korpus Armijny, II Królewsko-Bawarski Korpus Armijny
od 1914: III Korpus Armijny
przydzielone: I Królewsko-Bawarski Korpus Armijny, II Królewsko-Bawarski Korpus Armijny, III Królewsko-Bawarski Korpus Armijny
V Inspekcja Armii Karlsruhe 1871: XIV Korpus Armijny, XV Korpus Armijny
od 1906: XIV Korpus Armijny, XV Korpus Armijny, XVI Korpus Armijny
od 1914: XIII Korpus Armijny, IX Korpus Armijny, XV Korpus Armijny
od 1914
VI Inspekcja Armii
Stuttgart IV Korpus Armijny, XI Korpus Armijny, XIII Korpus Armijny
od 1914
VII Inspekcja Armii
Saarbrücken XVI Korpus Armijny, XVII Korpus Armijny, XXI Korpus Armijny
od 1914
VIII Inspekcja Armii
Berlin VI Korpus Armijny, XI Korpus Armijny, XX Korpus Armijny, XVIII Korpus Armijny

Liczebność armii[edytuj | edytuj kod]

Rok 1875 1888 1891 1893 1899 1902 1906 1908 1911 1913 1914
Liczba żołnierzy 420 tys. 487 tys. 507 tys. 580 tys. 591 tys. 605 tys. 610 tys. 613 tys. 617 tys. 663 tys. 794 tys.

Stopnie wojskowe[edytuj | edytuj kod]

Oznaczenie Piechota Kawaleria Artyleria Uwagi
Korpus szeregowych
Musketier, Füsilier, Grenadier, Jäger, Gardist, Infanterist, Soldat, Pionier Dragoner, Husar, Jäger, Kürassier, Ulan, Reiter, Chevauleger Kanonier, Fahrer Najniższy stopień wojskowy
Gefreiter Gefreiter Gefreiter
Obergefreiter Obergefreiter/Bombardier
Korpus podoficerów niekomisjonowanych
Unteroffizier/Korporal Unteroffizier /Korporal Unteroffizier/Korporal
Sergeant Sergeant Sergeant
Korpus podoficerów komisjonowanych
Vizefeldwebel/ Vizewachtmeister/ Vizewachtmeister/
Feldwebel Wachtmeister Wachtmeister
Offiziersstellvertreter Offiziersstellvertreter Offiziersstellvertreter
Fähnrich Fähnrich Fähnrich
Korpus oficerów
Feldwebelleutnant Feldwebelleutnant Feldwebelleutnant Od 1877 najniższy stopień oficerski
Leutnant Leutnant Leutnant / Feuerwerksleutnant
Oberleutnant Oberleutnant Oberleutnant /

Feuerwerkoberleutnant

Hauptmann Rittmeister Hauptmann Dowódca kompanii
Oficerowie sztabowi
Major Major Major Dowódca batalionu
Oberstleutnant Oberstleutnant Oberstleutnant Zastępca dowódcy pułku
Oberst Oberst Oberst Dowódca pułku
Generałowie
Generalmajor Generalmajor Generalmajor
Generalleutnant Generalleutnant Generalleutnant
General der Infanterie General der Kavallerie General der Artillerie
Generaloberst Generaloberst Generaloberst
Generaloberst mit dem

Rang als Generalfeldmarschall

Generaloberst mit dem

Rang als Generalfeldmarschall

Generaloberst mit dem

Rang als Generalfeldmarschall

Generalfeldmarschall Generalfeldmarschall Generalfeldmarschall Najwyższy stopień wojskowy, wyłącznie za szczególne zasługi (np. wygranie ważnej bitwy)

Naramienniki[edytuj | edytuj kod]

Elementy umundurowania[edytuj | edytuj kod]

Sztandary[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Chris McNab Elita Hitlera. SS w latach 1939–1945, wyd. 2016, s. 127.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Curt Jany: Geschichte der preußischen Armee vom 15. Jahrhundert bis 1914, Biblio Verlag, Osnabrück 1967.
  • Hans Meier-Welcker (Hg.): Handbuch zur deutschen Militärgeschichte 1648-1939 (Band 2, 3), München 1979.
  • Albert Benary, Oberstlt.a. D., Das deutsche Heer, Etthofen Verlag Berlin 1932.
  • Neugebauer/Ostertag: Grundzüge der deutschen Militärgeschichte, Band 1 und 2: Arbeits- und Quellenbuch, Rombachverlag, Freiburg 1993, 1. Auflage, ISBN 3-7930-0602-6.
  • Hein: Das kleine Buch vom Deutschen Heere, Verlag Lipsius & Tischer, Kiel und Leipzig, 1901; Reprint Weltbildverlag, Augsburg, 1998, ISBN 3-8289-0271-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]