Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

flag-pol flag-eng home login logout Forum Fotoalbum Geneszukacz Parafie Geneteka Metryki Deklaracja Legiony Straty
piątek, 19 kwietnia 2024

longpixel


Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Autor Wiadomość
kwroblewskaOffline
Temat postu: Nieudane małżeństwa w K.P.  PostWysłany: 17-01-2016 - 16:14
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 16-08-2007
Posty: 3161
Skąd: Łódź
Status: Offline
Dziennik praw Królestwa Polskiego 1836r T.18

O MAŁŻEŃSTWIE.

W rozdz. 1. – O małżeństwie pomiędzy osobami wyznającemi Religię Rzymsko-Katolicką,
zapisano:
Art. 1. Małżeństwo zawarte między osobami wyznającemi Religię Rzymsko-Katolicką stanowi związek kończący się iedynie ze śmiercią iednego z małżonków”
Art. 4. ‘Rozpoznawanie spraw o nieważność małżeństwa, należy do zwierzchności duchowney.”
Art. 73. Nieważność małżeństwa i rozłączenie małżonków co do stołu i łoża, nie zależy od woli, ani wzaiemnego zezwolenia, lecz wyrzeczonem bydź może przez zwierzchność duchowną.”
Art. 78. „Sprawy o nieważność małżeństwa, tudzież sprawy o rozłączenie co do stoła i łoża, rozpoznawane będą: w pierwszej instancyi przez Biskupa lub administratora dyecezyi zamieszkania małżonków , w drugiey instancji przez Arcy-Biskupa lub Administratora archi-dyecezyi warszawskiej.”


W Gazecie Rządowej Królestwa Polskiego
podawano „dane statystyczne” dotyczące różnych spraw, m.in. opisano Wydział Sprawiedliwości - ile spraw trafiało do Sądów Pokoju, Sądów Cywilnych czy Sądów Duchownych.

W 1844r

Sądy Duchowne
Trzy Instancje Sądów Duchownych wyznania Rzymsko-Katolickiego rozpatrywały 111 spraw małżeńskich.
Wyroki zapadły w 12 sprawach przez unieważnienie małżeństwa z powodu:
-- wielożeństwa 3
-- przymusowego zawarcia związku małżeńskiego 3
-- z powodu pobłogosławienia związków przez niewłaściwych duchownych 5
-- z powodu zawodu co do przymiotów osoby 1

Wyroki zapadły w 16 sprawach – przez rozłączenie co do stołu i łoża
Oddalono 6 skarg
Czterech duchownych uległo karom porządkowym za przekroczenie przeciwko prawu o małżeństwie.

Konsystorz Wyznań Ewangelickich rozpatrywał 25 spraw małżeńskich.
Wyroki zapadły w 11 sprawach przez rozwiązanie małżeństw z powodu:
-- opuszczenia jednego z małżonków 5
-- cudzołóstwa 1
-- rozwiązłego życia 2
-- gwałtownego postępowania 3

W Sądach Cywilnych spraw małżeńskich osób wyznania niechrześcijańskiego było 74 ( 57 rozwiązano małżeństw) i wszystkie toczyły się między osobami wyznania Mojżeszowego, z wyjątkiem jednej, w której rozwiązano małżeństwo z powodu przyjęcia przez małżonka religii chrześcijańskiej. Oddalono 8 skarg.

W gazecie tej, w różnych latach pojawiły się ogłoszenia ilustrujące ww. przepisy:

1838r

= W skutek decyzji Sądu Konsystorza Generalnego Archidiecezji Warszawskiej zapadłej w sprawie Wielmożnej Laury z Michałowskich Zambrzycka małżonki powódki przeciw W. Franciszkowi Zambrzyckiemu mężowi o unieważnienie małżeństwa z przymusem powódki zawartego, proszony był Franciszek Z o stawienie się w Sądzie Duchownym przy ulicy Miodowej 492.

= W sprawie Anny z Psarskich Bartlińskiej małżonki powódki przeciwko Janowi Kantemu Bartlińskiemu mężowi o rozłączenie na czas nieograniczony co do stołu i łoża wytoczonej, wzywa się Jana K. Bartmińskiego o stawienie się w Sądzie.

1840r
= Skarga Marcjanny z Prusińskich Lipińskiej w m. Mławie gub. płockiej zamieszkałej powódki, przeciwko Marcinowi Lipińskiemu jej mężowi, o unieważnienie związku małżeńskiego zawartego w 13 lutego 1837r w kościele parafialnym Unieck, z przymusem powódki zawartym.

= W skutek skargi Marianny z Świątkowskich Szyszkowskiej małżonki powódki przeciwko Józefowi Szyszkowskiemu mężowi z służby utrzymującemu się o nieważność małżeństwa wytyczonej, wzywa się Józefa Sz. na posiedzenie w Sądzie Duchownym a to celem odpowiedzenia na zarzuty w skardze powódki przeciw sobie poczynione.

= Na skutek decyzji Sądu Apostolskiego Archidiecezji Warszawskiej II Instancji zapadłej w sprawie Marcjanny z Sakowskich Gładyszewskiej małżonki, powódki, przeciwko Janowi Gładyszewskiemu mężowi, o unieważnienie małżeństwa z przymusem powódki zwartego wytoczonej. Wzywam niniejszym Jana Gładyszewskiego dawniej chłopca krawieckiego w Warszawie zamieszkałego teraz od lat 8. z pobytu niewiadomego aby stawił się w sprawie o potwierdzenie wyroku Sądu I instancji.

1842r
= W sprawie o separację wytoczonej przez Mariannę z Gutowskich Krajewską przeciwko mężowi swemu Michałowi Mateuszowi Maurycemu Krajewskiemu na teraz z pobytu niewiadomego. [Konsystorz Jeneralny Diecezji Lubelskiej.]

= Rozalia z Thielów Muchowska wystąpiła do Sądu Konsystorza Generalnego Warszawskiego o unieważnienie małżeństwa zawartego w 1832r z Leopoldem Muchowskim. Mąż Rozalii z Thielów Muchowskiej zamieszkały niegdyś w Warszawie a teraz z pobytu niewiadomy wzywany był aby stawił się w Sądzie Duchownym i odpowiedział na wnioski powódki.
Unieważnienie małżeństwa Rozalia Thiell uzyskała, co zostało odnotowane w księdze obok ww. ślubu z Leopoldem M. http://szukajwarchiwach.pl/72/160/0/-/7 ... SR-0BRnXnQ

1848r.

= „W sprawie i nieważność małżeństwa z przymusu z powództwa Ludwiki Wilhelminy z Mołojeckich Rożanowskiej w Warszawie pod Nr. 607 mieszkającej z służby utrzymującej się. Zapozywa się męża powódki Maryana Rożanowskiego b. strażnika domu badań w Pułtusku, na teraz z pobytu i zamieszkania niewiadomego.”
[Sąd Metropolitalny Archidiecezji Warszawskiej]

1849r
= Szymon Tuszyńskie fabrykant z wsi Kazimierza Wielka gub. radomskiej wniósł skargę o separację do Sądu Duchownego Diecezji Kieleckiej przeciwko swojej żonie Katarzynie z Garusów Tuszyńskiej - dziś z pobytu niewiadomej.

1852r
= Paulina Krystyna z Hirszekornów Pollej wyrobnicza zamieszkała w m. Konstantynowie okręgu zgierskiego, żona Jana Daniela Polli skierowała skargę na męża do Sądu Konsystorskiego wyznania Ewangelicko- Augsburskiego w K.P. [Warszawa ul. Nowy Świat nr 1280]. Powódka Paulina Krystyna P-H zawarła z pozwanym Janem Danielem P. w 1834r związek małżeński w kosciele Ewangelickim w Konstantynowie, mąż wkrótce po tym „oddał się próżniactwu i nałogowemu pijaństwu a następnie złośliwie ją opuścił. Pomimo zarządzonego przez Rząd Gubernialny Warszawski śledztwa, z pobytu wynalezionym on nie został”. Powódka prosi o rozwiązanie związku małżeńskiego z winy pozwanego.


1860r
= Cecylia Katarzyna z Komandorskich Jacobs katoliczka zamieszkała w Warszawie w trakcie rozwodu z Wilhelmem Jakobs. Wilhelm Jakobs ewangelik, czeladnik siodlarski dawniej w W-wie, przez Prusy wyjechał do Nowego Yorku Ameryki, proszony o stawienie się i podanie przyczyn złośliwego porzucenia w 1853r żony, aby można było rozwiązać zawarte w 1851r małżeństwo.

= Anna Karolina z Dallmanów Hintz w m. Gostyninie mieszkająca żona Henryka Hintz farbiarza z pobytu niewiadomego. Powódka żąda aby Sąd Konsystorski Ewangelicko-Augsburski „małżeństwo między nią a pozwanym w kościele parafialnym Gostyńskim w 1848r zawarte, z winy pozwanego rozwiązał czyli rozwód pomiędzy powódką a pozwanym wyrzekł z winy tegoż przy skazaniu go na koszta”.



Podstawą do rozstania się z żona nie stanowiło doniesienie prywatne poniższej treści.

"Gdy żona podpisanego chodząc po rozmaitych miejscach, zaciąga pożyczki i robi różne zobowiązania;
przeto zawiadamiam, iż za nią płacić takowych nie będę, gdyż ją zaopatruję we wszelkie potrzeby.
Warszawa- Antoni Zakrzewski”



Źródło
- Dziennik praw Królestwa Polskiego http://pbc.biaman.pl/publication/4507
- Gazeta Rządowa Królestwa Polskiego http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication/97738?tab=1

___
Krystyna
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Bea
Temat postu:   PostWysłany: 17-01-2016 - 16:43
Sympatyk


Dołączył: 01-06-2009
Posty: 1558
Skąd: Mazowsze Północne (Ziemia Zawkrzeńska)
Bardzo ciekawe opracowanie.
Dzięki

_________________
Beata

mapki parafii warszawskich w latach 1826-1939: link
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
dorota_b
Temat postu:   PostWysłany: 17-01-2016 - 18:02
Sympatyk


Dołączył: 28-06-2014
Posty: 163

Temat dla mnie bardzo na czasie, wlaśnie zaczelam szukać dokumentu w/s uniewaznienia małżenstwa z 1870 r., Gubernia Warszawska. Nie natknęłaś si na informacje z tego roku?

_________________
Dorota
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
kwroblewskaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 18-01-2016 - 18:58
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 16-08-2007
Posty: 3161
Skąd: Łódź
Status: Offline
dorota_b napisał:
Temat dla mnie bardzo na czasie, wlaśnie zaczelam szukać dokumentu w/s uniewaznienia małżenstwa z 1870 r., Gubernia Warszawska. Nie natknęłaś si na informacje z tego roku?

Doroto,
Niestety nie pomogę, gdyż G. Rz. K.P. przestała być drukowana w 1861r.

Ogłoszenia, które ukazywały się w tej gazecie miały pewne ograniczenia. Przypuszczam, że tylko o tych sprawach małżeńskich pisano w gazetach, jeśli nie można było powiadomić o rozprawie pozwanego/" z pobytu nieznanego". Pozwany proszony był, aby w terminie jakimś tam, sam się stawił albo przysłał pełnomocnika. Jeśli to się nie wydarzyło, to pewnie w danej sprawie zapadał zaoczny wyrok.

____
Krystyna
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
dorota_b
Temat postu:   PostWysłany: 18-01-2016 - 21:04
Sympatyk


Dołączył: 28-06-2014
Posty: 163

Krystyni,
Dziękuję, będę szukać w archiwum, ale miałam nadzieję na jakąś ciekawostkę wcześniej Smile

_________________
Dorota
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
WarakomskiOffline
Temat postu:   PostWysłany: 23-02-2016 - 18:48
Sympatyk


Dołączył: 29-02-2012
Posty: 928

Status: Offline
O tym, że rozwodzili się głównie bogaci i w dużych miastach. Warszawa wg badań autora to ponad jedna trzecia rozwodów.

Tadeusz Czacki „O litewskich i polskich prawach"
„Za Zygmunta I i Zygmunta Augusta były z wielożeństwa przyczyny, nie tylko z zepsucia obyczajów... za mężnego Stefana ledwo kilka mamy rozwodów. Za nabożnego Zygmunta III przyczyna niebytności plebana przy ślubie zaczęła pomnażać rozwody. Za Władysława IV rozłączenie zaledwie kilku małżeństw było znanem. Za Jana Kazimierza i za Michała akta metropolitarne i nuncyatorskie trzy tylko dekreta mają w tym rodzaju. Wojna i rozdział obywatelów za Augusta II popsuły więcej nasze obyczaje. Rozwody jednak od 1720 do 1733 były w zbyt małej liczbie i jeszcze rozwiedzeni cechą hańby naznaczeni. Za Augusta III miękkość obyczajów uczyniła rozwody rzeczą powszechniejszą. Za ostatniego panowania /S.A. Poniatowski1764 – 1795/ jeden konsystorz warszawski mający nad stolicą i kilku tylko dekanatami władzę, dał rozwodów 178. A w ogóle w Polsce za tego panowania rozwodów wiadomych między katolikami było 451..”

Ciąg dalszy o rozwodach od str. 33 /w przypisach /. Polecam przeczytanie tej pozycji w całości.
http://www.wbc.poznan.pl/Content/93412/directory.djvu
Krzysztof
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
maria.mazurOffline
Temat postu:   PostWysłany: 14-03-2016 - 14:19
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 22-08-2011
Posty: 129

Status: Offline
W jakim czasie od zapadłego wyroku rozwodowego była zamieszczana informacja w prasie. Szukam wyroku z końca sierpnia 1825 roku i przeglądam od deski do deski kolejne numery Gazety. Doszłam do połowy października i zastanawiam się czy warto szukać dalej, czy raczej po prostu nie był opublikowany.
Z góry dziękuję za odpowiedź
Maria
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wojciechowicz_KrzysztofOffline
Temat postu:   PostWysłany: 14-03-2016 - 17:34
Sympatyk


Dołączył: 09-04-2010
Posty: 400

Status: Offline
Interesujący temat, szczególnie po powstaniu styczniowym. Wiele małzeństw zostało rozerwanych z takich powodów, jak smierć , ucieczka zagranicę, czy zesłanie małżonka powstańca. Bardzo czesto tak 'owdowione' panie nie miały mozliwości wystapienia o rozwód, gdyż przyznanie się do powstańca groziło prześladowaniem całej rodzinie. Taki los spotkał moją prababkę i dotąd nie wiem, co stało się z jej mężem, który gdzieś się rozpłynął po 1863 roku. Może ktoś wie, jak te sprawy wyglądały w tym okresie.

Pozdrawiam
Krzysztof
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Tomasz_LenczewskiOffline
Temat postu:   PostWysłany: 14-03-2016 - 20:41
Sympatyk


Dołączył: 26-09-2010
Posty: 1825
Skąd: Warszawa
Status: Offline
[quote="Wojciechowicz_Krzysztof"]Interesujący temat, szczególnie po powstaniu styczniowym. Wiele małzeństw zostało rozerwanych z takich powodów, jak smierć , ucieczka zagranicę, czy zesłanie małżonka powstańca. Bardzo czesto tak Termin rozwód jest właściwy jedynie dla okresu 1808-1825.
https://genealodzy.pl/PNphpBB2-printview ... rt-0.phtml
Natomiast istniało w Rosji prawo zezwalające na roZwód współmałżonkowi, którego ślubny okazał się politycznym przestępcą (casus Joanny Moszyńskiej i Piotra Moszyńskiego). Takich przypadków na pewno było sporo
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
WarakomskiOffline
Temat postu:   PostWysłany: 14-03-2016 - 21:39
Sympatyk


Dołączył: 29-02-2012
Posty: 928

Status: Offline
Czasopismo prawno – historyczne - „ Problem powstania i charakteru prawa małżeńskiego z 1836 r.”
https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstre ... Fastyn.pdf
Krzysztof
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
kwroblewskaOffline
Temat postu:   PostWysłany: 15-03-2016 - 22:20
Zasłużony
Sympatyk


Dołączył: 16-08-2007
Posty: 3161
Skąd: Łódź
Status: Offline
maria.mazur napisał:
W jakim czasie od zapadłego wyroku rozwodowego była zamieszczana informacja w prasie. Szukam wyroku z końca sierpnia 1825 roku i przeglądam od deski do deski kolejne numery Gazety. Doszłam do połowy października i zastanawiam się czy warto szukać dalej, czy raczej po prostu nie był opublikowany.
Z góry dziękuję za odpowiedź
Maria


Nie wiem, czy takie wyroki były w gazetach publikowane.

Nie napisałaś jaką gazetę przeglądasz.
G.RZ.K.P. ukazywała się w latach 1838r - 1861r, i w tej gazecie,w latach które przeglądałam, [nie było ich zbyt wiele] nie spotkałam ogłoszenia wyroku w sprawie rozwodowej między małżonkami. Cytowałam tylko przykłady, w których jedna ze stron pozwu była poszukiwana.

____
Krystyna
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Kuba64Offline
Temat postu:   PostWysłany: 17-05-2016 - 22:43
Członek PTG


Dołączył: 01-01-2011
Posty: 536
Skąd: Włochy
Status: Offline
Witam wszystkich,

chciałbym tutaj opisać, przykładowo, historię rozwodową mojej dalekiej krewnej Anny Teresy Thill (vel Tyll) z Warszawy którą chyba rozpracowałem raz na zawsze Laughing

O Annie Teresie (1818-1852) pisałem już na tym forum nie raz:
https://genealodzy.pl/index.php?name=PNphpBB2&file=viewtopic&t=11219
https://genealodzy.pl/index.php?name=PNphpBB2&file=viewtopic&t=21784
i to z prostej przyczyny że nie moglem zrozumieć jak otrzymała rozwód w 1846 mając ślubne dziecko i to nawet bez zgody męża!

Oto cała historia w skrócie; Anna Teresa Thill wychodzi za mąż Hippolita Ludwika Wołłowicza w 1842 roku, akt 74:
http://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=1&zs=0159d&sy=1842&kt=2&plik=074-075.jpg
ma z nim córkę Dorotę (1844-1912), później adoptowana przez Rocha Mianowskiego, akt 591:
http://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=1&zs=0160d&sy=1865&kt=1&plik=0591-0592.jpg
w 1849 roku, 3 lata po rozwodzie, wychodzi za mąż za Franciszka Leona Budziszewskiego, akt 31 z Parafii Św. Andrzeja:
http://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=1&zs=0159d&sy=1849&kt=2&plik=030-031.jpg
w tym akcie jest napisane że w momencie ślubu jest rozwiedziona z dniem 8.I.1846, nic więcej!
Anna umiera w 1852 roku, prawdopodobnie na cholerę która panowała w Warszawie w tamtym okresie, Hippolit 6 lat później (jeszcze jako rozwiedziony kawaler), akt 259:
http://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=1&zs=0161d&sy=1858&kt=3&plik=256-261.jpg

Dzięki umieszczeniu w Poczekalni aneksów do ślubów z Parafia Św. Andrzeja w Warszawie:
http://poczekalnia.genealodzy.pl/pliki/AP-Warszawa/0159WarszawaAndrzeja_Aneksy/0159_0_0_060_1849/
udało mi się odnaleźć akt unieważnienia ślubu w 2-giej instancji Apostolskiej (patrz pliki: 00173.jpg ... 00180.jpg). To właśnie ten akt ma datę 1946-01-08 (patrz pierwsza strona).

Analizując treść tego aktu okazuje się że zawiera on przede wszystkim opis życia płciowego Anny i Hippolita wskazując na brutalną postawę męża i cierpiąca sytuację żony, prawdziwej ofiary. Jest opisana opinia lekarzy w sprawie i anatomiczna sytuacja narządów rodnych obu stron. To co jednak razi i dziwi najbardziej to że w 6 stronicowej relacji nie ma ŻADNEJ wzmianki o córce obojga, tzn. Dorocie??!
Jeszcze jeden fakt budzi nie małą wątpliwość, jest wzmianka o dacie wyroku pierwszej instancji Apostolskiej ale nie ma samego wyroku, dlaczego?
Faktem pozostaje że o unieważnienie małżeństwa występuje tylko Anna i przechodzi przez dwie instancje, takie było wtedy prawo czy też ona była bardzo umotywowana?
Wyrok pozwala obojgu ex małżonkom wejść w nowy stosunek małżeński po trzech latach, Anna z tego korzysta, Hippolit nie. Przypadek losowy?

Myślę że nie znajdę już odpowiedzi ma powyższe pytania. Może najwyżej uda mi się dowiedzieć skąd Anna brała środki finansowe aby zrealizować swoje marzenie o drugim małżeństwie. Niestety życie jej się nie powiodło; umiera dwa lata po nowym ślubie pozostawiając rocznego syna Stanisława który nie dożyje dwóch lat.

Nie wiem czy jej przypadek jest typowym w tamtych czasach ale, według mnie, obrazuje dobrze trudności na jakie były skazane osoby które wybierały wtedy drogę rozwodu.

Pozdrawiam,
Kuba

_________________
Poszukuję rodziny Kuczyk z okolic Łucka (UA).
kuba64[małpka]posteo.it
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
przemko20161Offline
Temat postu:   PostWysłany: 17-05-2016 - 23:09
Sympatyk


Dołączył: 21-07-2015
Posty: 621

Status: Offline
Witam

Czy ktoś z państwa zauważył w metrykach lub dokumentach nazwisko Perucki Perucka dotyczące nieudanego małżeństwa w K.P jeżeli zauważycie taki dokument piszcie na adres pperucki84@wp.pl
Pozdrawiam
Przemek
 
 Zobacz profil autora Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email  
Odpowiedz z cytatem Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:     
Skocz do:  
Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu
Zobacz poprzedni temat Wersja gotowa do druku Zaloguj się, by sprawdzić wiadomości Zobacz następny temat
Powered by PNphpBB2 © 2003-2006 The PNphpBB Group
Credits
donate.jpg
Serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego zawiera forum genealogiczne i bazy danych przydatne dla genealogów © 2006-2024 Polskie Towarzystwo Genealogiczne
kontakt:
Strona wygenerowana w czasie 0.320830 sekund(y)